Tani hi Holobye wa Vuhlanganisi, ndzi lava ku vula mhaka hi ku kongoma eka mpfumelohava lowu wu nga pfuxetiwa wa leswaku DA yi xavisa tani hi xivutiso xa le palamende lembe rin’wana na rin’wana eka malembe ya nharhu lawa ya nga hundza. Leswi swi yelana na ku xaviwa ka vunavetisi bya mfumo lebyi fambisiwaka hi Ndzawulo ya Vuhlanganisi.
DA yi hehla leswaku mfumo wu khensa “vuhangalasi bya mahungu lebyi nga na vuxaka na mfumo”. Hi Ra Vumune 29 Sunguti, endzhaku ka loko ndzi humesile nhlamuselo ya ku xaviwa ka vunavetisi bya mfumo hi Ndzawulo ya Vuhlanganisi, mpfumelohava lowu wu vuyile, wu kopiwile no pharhiwa ehansi ka ntila wa Gavin Davis.
Swi le rivaleni leswaku Muchaviseki Davis, Xirho xa Palamende (MP) u na ku twisisa ko ka ku nga entangi eka vunavetisi bya vuhlanganisi hi ku hetiseka naswona a nga tshembhekangi hikwalaho ko ringeta ka yena ku hluhlurheta swihehlo eka vuhangalasi bya mahungu bya vantima eka njhekanjhekisano wa vunwa ku hetisisa ajenda ya yena.
Ku hundzisa vutivi bya vukandziyisi eka hangalaso wa maphephahungu, tinhlayo ta vahlayi na vuhleri bya mahungu a swi ta sivela swivati swo vonaka eka swihehlo swa xirho xo hlonipheka.
Hi ku ya hi ntiyiso, The New Age yi le kusuhi swinene na Business Day hi ntshamiseko wa vuhleri loko ku langutiwe eka thoni ya angarhelo.
Vulavisisi lebyi nga endliwa hi khamphani yo tiveka misava hinkwayo ku nga, Media Tenor yi humesile xiviko xo hlela vuviki bya kahle eka Phuresidente Zuma eka nkarhi wa Mawuwani 2014 – Sunguti 2015 lexi kombisaka leswaku 10% wa swihungwana swa The New Age swi vika kahle hi Phuresidente Zuma, laha 9% wa vuviki bya Business Day byi nga na mahungu yo ringana lawa ya vulavulaka kahle hi Phuresidente. Xana hi lava ku vula leswaku Business Day i pulatifomo ya phurophaganda kumbe yi yimelela Phuresidente Zuma?
Ku endla swiboho eka ndzhawu ya vuhangalasi bya mahungu lebyi cincaka, xipano xo xava xa vuhangalasi bya mahungu eka Ndzawulo ya Vuhlanganisi xi lawula kungu ra mfumo ro xava hi ku tirhisa suti ya Vuhangalasi bya mahungu bya Telmar leyi nga rhanga eka misava hinkwayo eka sofutiwere ya navetiso wa vuhangalasi bya mahungu na vukorhokeri lebyi tirhisiwaka ku fikelela xihondzo na mfikelelo wa nkoka wa le henhla.
Vatirhisi va Telmar va 10 000 eka matiko ya 85 va katsa tiejensi leti nga rhanga emahlweni misava hinkwayo , vahumelerisi va xidijiti na vukandziyisi, vahaxi na vunavetisi. Mutirhi wa vuxavi bya vuhangalasi bya mahungu bya le ndzeni u ya eka vuleteri bya nkarhi na nkarhi bya SAARF na Telmar lebyi nga pfumeleriwa, naswona i Nhlangano wa Vuhangalasi bya Mahungu byo Navetisa bya swirho swa Afrika-Dzonga.
Phephahungu ra The New Age - leri nga na vuhangalasi bya rixaka eka vukandziyisi ri le ku fananisiweni hi ndlela yo hoxeka na maphephahungu ya swifundzha (The Herald – Nelson Mandela Bay, The Mercury – Durban, Pretoria News – Pitori) lawa ya phikizanaka eka timakete leti nga boxiwa ta swifundzha. Loko a hi landzelerile mhaka ya Muchaviseki Davis MP, mfumo a wu ta lava ku navetisa hi nhlayo ya le henhla eka maphephahungu ya swifundzha – eka swifundzhankulu hinkwaswo ku ringanisa na vukandziyisi bya The New Age, hi mali ya le henhla ku tlula ku navetisa eka The New Age.
Hi ku ya hi ntiyiso, The New Age ri hangalasiwa eka swifundzhankulu swa nkaye, laha ku nga na tiedixini ta ntsevu ta swifundzha. Eka edixini ya siku rin’wana na rin’wana ya The New Age ku na papila leri nga langutana na xifundzhankulu leri kombisaka mahungu ya miganga ku engetelela angarhelo wa mahungu ya rixaka na ya misava hinkwayo.
Mfumo wu tirhisa vuhlanganisi hi ku angarhela ku hetisisa xileriso ku vulavula na andlalo lowukulu wa vaaki va Afrika-Dzonga. Hi ku mpfumelo wa yena, Muchaviseki Davis wa pfumela leswaku mfumo wu tirhisa 248 wa maphephahungu ku tivisa vanhu hi phurogireme ya wona kambe wu siya leswaku mfumo hi wona museketerinkulu eka vuhangalasi bya mahungu hi ku hambana na hi ku navetisa ka wona.
A swi twisiseki leswaku xirho xo chaviseka xi ya emahlweni xi vula vunwa hi vukulu bya vahlayi va The New Age. Vahlayi va rona va 153 000 a va katsi vahlaleri vo engetelela va 621 000 lava nga pimiwa hi AMPS eka mimbhurisano ya rona ya TNA– ntirho wa vuhaxi loko byi karhi byi humelela lebyi hlanganisaka mimbhurisano ya swirho, vahlayi va minkandziyiso na swihaxa-mahungu swa inthanete ku landzela angarhelo wa rixaka wa mavonakule.
Ndzi rhamba Muchaviseki Davis MP ku endzela Tshedimosetso House; vito ra Setswana leri vulaka ku twisisa, ku dyondza, mahungu, kumbe vutivi (ximonyo xa vito xi nga n’wi tsandza) ku dyodzisiwa hi talenta ya laha kaya leyi nga thoriwa eka ntirho wa vuxavi bya vuhangalasi bya mahungu bya Ndzawulo ya Vuhlanganisi. Kumbexana leswi swi nga pfula miehleketo ya yena ku vona swikhirhi laha swi nga ri ki kona.
Swivutiso:
Ayanda Hollow
Nomboro ya rinqingho: 061 488 0634
