1. Ku Humelerisiwa ka Tiphurogiremenkulu ta Mfumo
1.1 Khabinete yi amukerile Mpimanyeto wa Rixaka wa 2015 lowu nga ta fambisa ku humelerisiwa ka kungu ra timhaka ta nkaye leri andlariweke hi Phuresidente hi nkarhi wa Mbulavulo hi Xiyimo xa Rixaka. Mpimanyeto lowu wu tisa ku tiyisisa, ntshembho na mafambiselo ya vutlharhi no amukeleka ya swa timali ku yisa emahlweni ikhonomi ya Afrika-Dzonga enkarhini lowu ikhonomi lyi kokaka exilogweni.
Khabinete yi tlhela yi vula nakambe leswaku tindlela ta xibalo leti tivisiweke eka Mpimanyeto wa Rixaka wa 2015 ta laveka ku seketela timhaka ta timali eka lembe leri hi nga langutana na rona. MaAfrika-Dzonga va khutaziwa ku tirha swin’we na mfumo ku lwa na xiyimo xa ikhonomi tani hi leswi yi nga xiswona leswaku hi ta ya emahlweni hi nyanyula ndlandlamuko wa ikhonomi.
1.2 Khabinete yi hoyozela ntirho wa xiyimo xa le henhla lowu endliweke hi Xandla xa Phuresidente Cyril Ramaphosa wo hlanganyeta nhlawulo lowu tshuxekeke no basa eLesotho tani hi xiyimo ya yena xa Mukondleteri wa Nhlangano wa Nhluvukiso wa le Dzongeni wa Afrika (SADC). Khabinete yi tlhela yi hoyozela Khansele ya Vutsundzuxi bya Nhlawulo wa SADC, Khomixini ya Nhlawulo ya Lesotho, Swirho swa Vuhlayiseki na vanhu va Lesotho ku va va khomile nhlawulo lowu tshuxekeke no basa. Afrika-Dzonga ri ta tirha na mfumo lowuntshwa lowa ha ku hlawuriwaka ku hluvukisa ikhonomi ya matiko lamambirhi, Xifundzha xa le Dzongeni wa Afrika na Tikonkulu hinkwaro.
1.3 Khabinete yi lemukile ni ku amukela ku va Afrika-Dzonga ri ti nghenelerisile eka ku fungha Siku ra Vutomi bya le Nhoveni ra Misava hi ti 3 Nyenyankulu 2015. Ehansi ka vufambisi bya Holobye, Molewa Afrika-Dzonga ri ya emahlweni ri simeka tiphurogireme leti hlayisaka mbango wa tiko na nyimpi yo lwa ni ku hlotiwa loku nga ri ki enawini ka swiharhi. Yin’wana ya tiphurogiremenkulu leti i ku vekiwa ka Swipamu swa Rihlaza eXitichini xa Swihahampfhuka xa OR Tambo.
Leswi i ku landzelerisa Milawu ya Swiharhi leswi Xungetiweke kumbe leswi Hlayisiweke, Milawu ya CITES, Vukumi bya switirhisiwa swintshwa hi tindlela ta xibayiloji, Milawu ya Avelano-Mbuyelo na Mfikelelo na Milawu ya Vuhlapfa na Vungheneleri bya Swiharhi.
Afrika-Dzonga ri tlhele ri hoxa xandla xikulu eku burisaneni na Interpol, ngopfu ngopfu eka Bodo ya Vutsundzuxi bya Komiti ya Nandzeleriso wa Mbango na Vuhumelerisi, ni le ka mintlawa leyinharhu yo lwa na vugevenga, ku nga Ntlawa wo Tirha na Vugevenga bya Vutomi bya le Nhoveni, Ntlawa wo Tirha na Vugevenga bya swa Tihlampfi na Ntlawa wo Tirha na Vugevenga bya Nthyakiso.
1.4 Khabinete yi lemukile leswaku Durban ri kombile ku tsakela ku rhurhela Mintlangu ya Commonwealth ya 2022, leyi simekiweke ximfumo eLondon hi ti 2 Nyenyankulu 2015. Ku rhurhela mintlangu leyi swi nga ha tumbuluxa kwalomuya ka 11 650 wa mintirho no tlhela swi nyanyula ikhonomi ya tiko hi kwalomuya ka R20 biliyoni. Ndzhaka yin’wana ya Mintlangu leyi i ku antswisiwa ka tindlela ta vun’we bya vutleketli bya mani na mani eDurban naswona makungu lawa ya pasisiwile.
2. Swibohonkulu swa Khabinete
2.1. Khabinete yi pasisile Pholisi leyi Hundzuluxiweke ya Vurhurhi bya Vuhaxi bya Xidijiti leyi katsaka ndlela ya vulawuri eXibokisani xa Vuhaxi bya Mahungu (STB), lexi nga ta hlamuseriwa hi vuenti loko pholisi yi kandziyisiwa. Mfumo wu ta nyika tiSTB ta mahala eka ntlhanu wa mamiliyoni ya mindyangu leyi sweleke leyi nga ni vun’wini bya tithelevhixini. Xirhangana lexi xi ta endliwa eka mindyangu leyi kumekaka eka tindzhawu ta swifundzha leswi nga emindzelekanini etikweni. Holobye wa Vuhlanganisi u ta tivisa masiku yo rhurhela eka xikoweto xa xidijiti na ro huma eka xikoweto xa analogo hi nkarhi lowu nga hetiki mbilu.
2.2 Khabinete yi pasisile Kungu ra Goza ra Pholisi na Maendlelo ya Pulani ya Vurimi, Swihlahla, na Tinhlampfi ya ntlhanu wa malembe. Endlelo leri ri vulavula hi mintlhotlhonkulu leyi swiyenge leswinharhu swi langutaneke na yona naswona yi tlhela yi pima ku nghenelela eka tindzhawu leta mune ku nga, Ndzinganiso na vuhundzuluxi; ndzinganiso wo ndlandlamuxa ikhonomi na mphikizano; ku ya emahlweni ka mbango; na vufumi. Pulani leyi na kungu ra goza swi ta antswisiwa lembe rin’wana na rin’wana.
Ku hangalasiwa ka misava hi yin’wana ya tiphurogireme ta mfumo leti tlakuseke ndzinganiso, kambe ku ta fika sweswi a yi fikelelanga swo tala eka timhaka ta vuhundzuluxi bya swilo. Hambileswi phurogireme ya vuhundzuluxi na nhluvukiso wa vanhu yi boheke leswaku xikongomelonkulu xa vuhangalasi bya misava a ku ri ku cinca xiyimo xa Vurimi bya Afrika-Dzonga, yi tlhela yi seketela swiyenge leswi leswaku swi kota ku kurisa ikhonomi ni ku tumbuluxa mintirho.
2.3 Khabinete yi pasisile ku khomiwa ka Nhlengeletano ya Misawa ya vu40 ya Nhlangano wa Swibedlhele swa Misava leyi nga ta va kona eDurban eku heleni ka lembe ra 2016. Nhlangano wa Swibedlhele wa Misava i nhlangano wa swibedlhele na minhlangano ya rihanyo ya misava leyi tiyimelaka hi yoxe, yo ka yi nga bindzurisi, naswona yo ka yi nga ri ya mfumo. Nhlengeletano leyi ya lembe rin’wana ni rin’wana yi pfumelela vatirhi va swa rihanyo nkarhi wo avelana miehleketo mayelana ni matirhelo na maendlelo ya xiyimo xa le henhla hi xikongomelo xo antswisa matirhelo ni mbuyelo wa rihanyo.
2.4 Khabinete yi kombela vatswari ku hoxa xandla eka minhlawulo ya Minhlangano ya Vufambisi bya Swikolo (SGB) ya 2015 leyi nga ta va kona eswikolweni hinkwaswo swa mfumo ku suka hi ti 6 ku fika ti 28 Nyenyankulu 2015. TiSGB ti hoxa xandla eka nhluvukiso wa ku va miganga yi titwa yi ri na vun’wini bya matimba bya swikolo.
Swikolo swi kota ku tirha hi ndlela ya xiyimo xa le henhla hi ku angarhela ku katsa ni ku antswisa mimbuyelo ya xikolo loko vatswari va tinghenelerisa hi matimba ni ku komba ku tsakela eka mintirho ya xikolo. Ku ni ku tlula ka 250 000 wa vafambisi va swikolo lava hlawuriwaka malembe yanharhu yan’wana na yan’wana naswona lava hlanganeke hi xikongomelo xin’we leswaku va tirha eswikolweni swa mfumo, ku endla leswaku dyondzo yi va ya vanhu hi ntiyiso.
3. Milawumbisi
3.1. Khabinete yi pasisile ku nyiketiwa ka Milawumbisi yimbirhi, ha vumbirhi bya yona yi antswisa Nawu wa Vana, 2005 (Nawu wa vu38 wa 2005) tanihi hilaha wu hundzuluxiweke hakona hi Nawu wa 41 wa 2007, ePalamende. Mindzhundzhuluko leyi yi hlamula swiboho swa tikhoto, leswi boheke leswaku swin’wana swa swiyenge swa Nawu lowu swi kanetana na vumbiwa.
Nawumbisi Ndzhundzhuluko wa Vana, 2015 (xiyenge xa 75 xa Nawumbisi) – Mindzhundzhuluko leyi yi vulavula hi nhlamuselo ya “milandzu ya le masangwini” naswona wu ringanisa Nawumbisi Ndzhundzhuluko wa Nawu wa Vugevenga wa vu32 wa 2007 (milandzu ya le masangwini na timhaka leti yelanaka). Mindzhundzhuluko leyi yi tlhela yi vulavula hi timhaka to pfumelela vaonhi lava va nga vana ku endla vuyimeri loko mavito ya vona ya nga se katsiwa eRhijistareni ra Nhlayiso ra Rixaka.
Swipimanyeto swa miantswiso swi tlhela swi basisa timhaka ta swilaveko swo veka vana etindzhawini ta vuhlayiselo bya vana naswona wu tlhela wu vulavula hi swiyenge swin’wana swa vana lava nga ha pfumeleriwaka ku hlayisiwaka hi vatswari lavo ka va nga ri va ngati.
Nawumbisi Ndzhundzhuluko wa Vana wa Vumbirhi, 2015 (xiyenge xa 76 xa Nawumbisi) – wu kongomisiwile ku tiyisisa leswaku vanhu hinkwavo va kuma vukorhokerhi na mbuyelo leswi kondletelaka nhlayiseko na vuhlayiseki ni ku tumbuluxa endlelo ra vuhlayiseki lebyi hetisekeke. Wu tlhela wu lava ku tumbuluxa ndzhawu leyi hlayisekeke leswaku vana lava vuhlayiseki va kota ku hanya hi ndlela leyinene.
4. Xiyimo xa Khabinete eka Timhaka ta Sweswi
4.1 Khabinete yi sola hi marito ya matimba, ku pfuta ka matsalwa lama nga hoxaka vuhlayiseki bya tiko ekhombyeni. Hambileswi ku nga matirhelo ya matiko ya misava ku avelana vunhlorhi eka swin’wana swo fana ni matirhelo ya ikhonomi leswi kumekaka ematikweni hinkwawo, na timhaka ta vuhlayiseki, ku pfuta ka matsalwa lawa ya nyikaka vuxokoxoko bya matirhelo ya Xiyenge xa Vuhlayiseki bya Tiko a swi le nawini.
Khabinete yi amukela vulavisisi lebyi endliwaka hi Xiyenge xa Vuhlayiseki bya Tiko eka mhaka leyi naswona yi rhandza ku tiyisisa eka maAfrika-Dzonga leswaku Xiyenge xa Vuhlayiseki bya Tiko xi ta ya emahlweni xi langutana na ntirho wa xona wo hlayisa ni ku sirhelela xindzhuti xa tiko, vaakatiko ni switirhisiwa swa rona.
Khabinete yi tlhela yi engeta mahungu ya Holobye wa Vuhlayiseki bya Tiko, Holobye David Mahlobo, leswaku mahanyelo yo tano ya yisa matirhelo yo hetiseka yo sirhelela tiko na mindzelekano ya rona ehansi.
4.2 Khabinete yi amukela xiviko xa Eskom xa leswaku Yuniti 6 ya Xitichi xa Gezi xa Medupi yi humesile gezi ra yona ro sungula vhiki leri, leswi endlaka leswaku yi va yo sungula eka leta ntsevu ku va yi humelerisiwile. Ku humelerisiwa i ndlela yo va muchini wo popa gezi wu hlanganisiwa na gezi ra rixaka.
Loko hi ri karhi hi ya emahlweni hi ngetela mphakelo wa gezi eka gezi ra rixaka, khabinete yi kombela vaakatiko ku ya emahlweni va hlonipha maendlelo yo hlayisa gezi. Miganga yi khutaziwa ku tirhisa gezi hi ndlela ya vuhlayiseki, loko hi ri karhi hi ya emahlweni hi kuma swihlovo swin’wana swa gezi.
4.3 Khabinete yi hoyozela xivindzi, vutihlamuleri, vutinyeketi na ku tirha hi matimba ka vavanuna na vavasati lava tirhaka handle ka ku karhala ku ponisa vutomi ni ku sivela ku tshwa ka nhundzu, swifuwo na mbango wa hina wa ntumbuluko wo xonga leswi mintiweke hi rintshwa eDorobeni ra Kapa.
Khabinete yi rhandza ku khensa eka miganga leyi tirhiseke moya wa Vumunhu (Ubuntu) ku endla xinakulobye na mfumo, ku simeka tisethara ta vuhlayiseki hi vunyingi ta byetlelo bya lava hangalasiweke hi rintshwa. Moya wa vutinyiketi lowu kombiweke hi vanhu lava nga eku pfuneni ka vatwisiwakuvava va rintshwa i wukulu naswona wu nyika matimba.
4.4 Khabinete ya khumbheka hi ku hlaseriwa ka vahlapfa naswona yi rhandza ku tivisa leswaku tiejensi ta vuhumelerisi bya nawu ti ta ya emahlweni ti tivonakarisa eka tindzhawu leti khumbhekaka, naswona vahlaseri va ta tekeriwa magoza ya xinawu. Madzolonga eka vahlapfa ya le ku landzelerisiweni hi ku tirhisa swiyenge swo hambana hambana swa Mfumo.
4.5 Khabinete yi tlangela xipano xa bolo ya rixaka xa Afrika-Dzonga xa le hansi ka 17 wa malembe, Amajimbos, ku va xi endlile leswaku tiko ri tinyungubyisa hi xona hi ku va xi fikelerile rhengu ro hetelela ra Vunghwazi bya Afrika 2015 bya le hansi ka 17 wa malembe, eNiamey, Niger. Matirhelo ya vona ya xiyimo xa le henhla eka Vunghwazi bya Vantshwa bya Afrika swi endla leswaku va fikelela Khapu ya Misava ya FIFA ya le hansi ka 17 wa malembe eChile kwala eku fambeni ka lembe leri.
4.6 Khabinete yi rilela ku hundza emisaveni ka wun’wana wa tinsini ta eAfrika-Dzonga Zayn Adams, muyimbeleri wa ndhuma wa ntlawa wa Pacific Express hi nkarhi wa va 70 loyi ntirho wa yena wa vuyimbeleri wu hundzuke 50 wa malembe. A a ri mavizweni wa matimu ya vuyimbeleri bya Doroba ra Kapa.
4.7 Khabinete yi tsakile leswaku, tani hi swihlawulekisi swa mfumo lowu hlayisaka, xiyenge xo hetelela xo vuyisa ekaya masalelwa ya maAfrika-Dzonga hinkwavo ya lava dlaweke hi nkarhi wa ku mbindzumuka ka yindlu ya vayeni leyi n’winyi wa yona ku nga Kereke ya Rixaka Hinkwaro ya Synagogue (SCOAN) eLagos xi fikile emakumu. Miehleketo ya hina yi na mindyangu leyi siyiweke hi varhandziwa va vona na lava va vavisekeke eka mhangu leyi.
5 Mintlangu leyi taka
5.1 Phuresidente Jacob Zuma u ta nyika mbulavulo eku pfuriweni ka Yindlu ya Rixaka ya Varhangeri va Xintu ePalemende, eDorobeni ra Kapa, hi ti 5 Nyenyankulu 2015 (namuntlha). Vuxaka exikarhi ka mfumo na varhangeri va xintu swi na nkoka ku tiyisisa leswaku hi aka miganga leyi hanyanyaka, leyi nga ni ndzinganiso na rihanyo leri nga heleki.
5.2 Khabinete yi amukela ku vuyisiwa ka masalelwa ya valwelantshuxeko vo tiveka JB Marks na Moses Kotane eAfrika-Dzonga ku suka eRussia laha a va lahliwile kona 42 wa malembe lama hundzuke. Varhangeri lava vo pfumala ximinamina, lava tekiwaka tani hi vatatana va valwelantshuxeko naswona lava khutazeke valwelantshuxeko vo fana na Nelson Mandela, Oliver Tambo na Walter Sisulu, va ta nyikiwa nkosi wo hlawuleka wa ximfumo.
Phuresidente Jacob Zuma u lerisile leswaku Mujeko wa Rixaka wu hahisiwa exikarhi ku suka hi ti 9 Nyenyankulu ku fika madyambu ya ti 22 Nyenyankulu 2015. Moses Kotane u ta lahliwa ra vumbirhi ePella, N’walungu Vupeladyambu hi ti 14 Nyenyankulu, kasi JB Marks eVentersdorp, N’walungu Vupeladyambu hi ti 22 Nyenyankulu 2015.
Ku vuya ka vona i xiphemu xa mfumo xa vutihlamuleri byo vuyisa masalelwa ya tinghwazi hinkwato leti weke naswona lava loveke emisaveni ya matikomambe. N’waxemu n’wamahungu wa ndhuma wo lwa na xihlawuhlawu Nat Nakasa u vuyisiwile ku suka eNew York leswaku a ya lahliwa ra vumbirhi eTindzhawini ta Tinghwazi eChesterville, eDurban.
5.3 Khabinete yi amukela pfhumba ra ntalo ra vukamberi bya Rifuva (TB) leri nga ta simekiwa hi Xandla xa Phuresidente Cyril Ramaphosa hi ti 24 Nyenyankulu 2015 leri ku nga Siku ra TB ra Misava, eXifundzheni xa Dokodela Kenneth Kaunda eXifundzheninkulu xa N’walungu Vupeladyambu – ehansi ka nhlokomhaka “Ku Herisa ntungu wa TB: Ku hatlisisa angulo wa hina eMintshungwini yo hlawuleka”.
Pfhumba lera vutomi hinkwabyo ri ta kondletela maAfrika-Dzonga hinkwavo ngopfu ngopfu lava tshamaka emigangeni ya migodi, vabohiwa eka switirhisiwa swa vululamisi, na tisethara ta nhluvukiso wa vana lavantsongo leswaku ti kamberiwa TB.
Eka malembe ya ntlhanu lama hundzeke, ndzima yikulu yi endliwile ku tiyisa tipulani ta mfumo to lawula TB ku katsa ni ku ngetela vukamberi ngopfu ngopfu hi tindlela ta pfhumba ra Vutsundzuxi na Vukamberi bya HIV. Vukamberi byi yile emahlweni byi nyikiwa matimba loko ku tivisiwa ku tirhisiwa ka swikambelo swa xihatla swa TB na TB yo sihalala eka swidzidziharisi.
5.4 Khabinete yi hoyozela vutiyimeseri na vutihlamuleri bya vadyondzisi, lava loko a va nga ri kona a hi nga ta swi kota ku humelerisa swikongomelo swa rixaka. Vahlawuriwa va Tiawadi ta Vudyondzisi bya Rixaka i ku lemuka xandla lexi vadyondzisi lava va xi hoxeke eka nhluvukiso wa tiko ra hina; Tiawadi ti ta va kona hi ti 7 Nyenyankulu 2015 eGallagher Estate, eMidrand.
Ndzawulo ya Dyondzo ya Masungulo yi rhurhela ntlangu lowa lembe rin’wana na rin’wana ku tlangela vadyondzisi lava tiyimeseleke, va vutihlamuleri, vo tirha hi matimba na hi ndlela ya xiphurofexinali.
5.5 Holobye wa Mati na Mbhasiso Nomvula Mokonyane u ta simeka Vhiki ra Mati ya Rixaka eKwaDukuza eKwaZulu-Natal hi ti 16 Nyenyankulu 2015 eka ndzhawu leyi hlaseriweke hi dyandza ehansi ka nhlokomhaka: Mati A Ya Na Xisivi”.
Vhiki leri ra rixaka ri ta gimetiwa hi Siku ra Mati ra Misava hi ti 22 Nyenyankulu 2015. Pfhumba leri ri ta dyondzisa maAfrika-Dzonga hi nkoka wa mati na xilaveko xa vufambisi lebyi nga riki na makumu bya xitirhisiwa lexo kala. Khabinete yi tsundzuxa maAfrika-Dzonga hinkwavo leswaku hi hanya etikweni leri pfumalaka mati kutani ku khutaziwa hinkwerhu ku ma hlayisa hi ku pfala tindzhawu leti ya pfutaka hi kona ni ku hanya vutomi lebyi tisaka ku cinca eka matirhiselo ya mati.
5.6 Nsoto, 8 Nyenyankulu, ri fungha Siku ra Vamanana ra Misava (IWD), siku leri tirhisiwaka lembe rin’wana na rin’wana emisaveni hinkwayo ku langutisisa nhluvuko lowu endliweke, ku amukela ku hundzuka ka swilo ni ku tlangela swendlo swa vurhena na vutinyeketi eka vamanana lavo pfumala swiyimo lava endleke mintirho ya xiyimo xa le henhla eka matimu ya miganga na matiko ya vona.
Ndzawulo ya Vamanana yi ta rhangela ntlangu wa rixaka wa IWD eXikolweni xa le Henhla xa Langa eDorobeni ra Kapa ehansi ka nhlokomhaka ya Timfanelo ta Vamanana i Timfanelo ta Ximunhu: Swin’we hi Yisa Afrika-Dzonga ro Pfumala Madzolonga Emahlweni.
Nhlokomhaka leyi yi yelana na nhlokomhaka ya Nhlangano wa Misava ya: Ndzingano eka Vamanana i nhluvuko wa un’wana ni un’wana! Xiboho xa Nhlangano wa Afrika xa 2015 na xona xi ri “Lembe ro Nyika Vamanana Matimba na Nhluvukiso eka Nongonoko wa Afrika 2063”.
Siku leri ri ta tirhisiwa ku simeka phurogireme ya n’wangulano wa Xifundzhankulu na Rixaka leyi nga ta sungula nhweti leyi ku fika Dzivamusoko. Leswi swi ta yisa eka xiviko xa swiyimo swa vamanana lexi nga ta simekiwa hi Phuresidente hi ti 9 Mhawuri.
5.7 Khabinete yi kombela Van’wamahungu va Afrika-Dzonga ku yisa swingheniso swa vona swa mphikizano wa Tiawadi ta Mahungu ya SADC ya 2015. Siku ro hetelela i ti 31 Nyenyankulu 2015 naswona vuxokoxoko byo tala byi nga kumeka eka webusayiti ya Ndzawulo ya Vuhlanganisi www.doc.gov.za.
Tiawadi leti ti hlanganisa minhlangano ya ximfumo ya mimfumo ya SADC, ya vanhu hi ku angarhela, ya swidyondzeki, ya vatirhi na vuhangalasi bya mahungu. Yi tlakusa vun’we ni ntirhisano wa xifundzha hi ku khutaza van’wamahungu eka matiko-swirho ku hangalasa mahungu lama vulavulaka hi xifundzha. Mphikizano lowu wu tlhela wu katsa Tiawadi ta Mahungu ya Mati leti lemukaka switori leswi tlakusaka Vun’we bya Vufambisi bya Switirhisiwa swa Mati exifundzheni xa SADC.
6 Ku thoriwa
Vuthori hinkwabyo byi ta landzelela ku kamberiwa ka ntiyiso wa tidyondzo ta vathoriwa na mbhasiso lowu nga fanela.
6.1 Tatana Mayihlome Tshwete tani hi Xandla xa Mulawuri-Angarhelo: Vukorhokeri bya Vuhlanganisi eka Ndzawulo ya Timhaka ta Xikaya.
6.2 Manana CM Mogotsi tani hi Xandla xa Mulawuri-Angarhelo i eka Ndzawulo ya Vutshila na Ndzhavuko.
6.3 Tatana Vusimuzi Philemon Madonsela Ku ngeteriwa ka ntwanano wa vuthori tani hi Mulawuri-Angarhelo eka Ndzawulo ya Mfumo wa Ntirhisano.
7 Valawuri va le Handle eka Bodo ya Vufambisi bya vito ra Domeyini ZA
7.1 Manana N Dhevcharran (Mutshamaxitulu)
7.2 Dokodela NYH Mzizana
7.3 Tatana AM Brooks
7.4 Tatana NM Msibi
7.5 Qweta MJ Ralefatane
7.6 Tatana MR Khumalo
7.8 Dokodela YKN Mohutsioa-Mathabathe
7.9 Manana MO Morata
7.10 Manana J Tshipa
8. Swirho swa le Handle eka Bodo ya Infraco ya Burodibende
8.1 Tatana BMC Ngcobo (Mutshamaxitulu)
8.2 Manana MM Maponya
8.3 Dokodela A Githiari
8.4 Manana N Selamolela
9 Valawuri va le Handle eka Bodo ya SENTECH
9.1 Tatana MA Mello (Mutshamaxitulu)
9.2 Tatana SM Radebe
9.3 Tatana LC Mtimde
10 Bodo ya Nhlangano wa Bayodayivhesithi ya Rixaka ya Afrika-Dzonga (SANBI)
10.1 Manana MNE Magomola (Mutshamaxitulu)
10.2 Dokodela ST Cornelius
10.3 Dokodela JM Matjila
10.4 Manana BD Ngidi
10.5 Tatana S Gounden
10.6 Manana NN Mnqeta
10.7 Manana T Godongwana
10.8 Phurofesa BW van Wilgen
10.9 Dokodela YN Seleti
10.10 Manana S Mancotywa
10.11 Manana TE Abrahamse
11. Bodo ya Tiphaki ya Rixaka ya Afrika-Dzonga
11.1 Manana J Yawitch (Mutshamaxitulu)
11.2 Dokodela K Njobe
11.3 Tatana ET Khumalo
11.4 Dokodela CG Olver
11.5 Manana F Futwa
11.6 Manana BD Ferguson
11.7 Tatana M India
11.8 Tatana L Zitha
11.9 Dokodela M Matlou
11.10 Tatana MT Mokono
11.11 Dokodela N Mzilikazi
11.12 Manana T Semane
11.13 Manana JE McCourt
11.14 Tatana FG Mketeni.
12 Swirho swa le handle eka Ajesi ya Magondzo ya Rixaka ya Afrika-Dzonga (SANRAL)
12.1 Tatana R Morar (Mutshamaxitulu)
12.2 Manana A Lawless
12.3 Manana ZJ Kganyago
12.4 Tatana M Matete
12.5 Manana D Mashile-Nkosi.
13 Valawuri va le Handle eka Bodo ya Khamphani ya Switichi swa Swihahampfhuka ya Afrika-Dzonga (ACSA)
13.1 Tatana SD Macozoma (Mutshamaxitulu)
13.2 Dokodela MS Mabela
13.3 Manana S Simelane
13.4 Manana MK Matlou
Swivutiso:
Manana Phumla Williams
Muvulavuleri wa Khabinete wo Khomela
Tihlanganisi na hina eka: 083 501 0139
