1. U thomiwa ha Mbekanyamushumo dza Muvhuso dza Ndeme
1.1. Khabinethe yo ṱanganedza Mugaganyagwama wa Lushaka wa 2015 une wa ḓo tshimbidza u thomiwa ha nzudzanyo ya mbuno dza ṱahe ye ya ṋetshedzwa nga Muphuresidennde nga tshifhinga tsha musi vha khou amba na lushaka. Mugaganyagwama uyu u ṋetshedza fulufhelo, vhudziki na ndaulo ya zwa masheleni yo teaho u fhirisa ikonomi ya Afrika Tshipembe kha heyi nyimele ya ikonomi i konḓaho.
Khabinethe i khou ombedzela uri mielo ya muthelo yo ḓivhadzwaho kha Mugaganyagwama wa Lushaka wa 2015 yo tea u tikedza zwa gwama kha ṅwaha u ḓaho. MaAfrika Tshipembe a khou ṱuṱuwedzwa u shumisana na muvhuso u lwisana na nyimele ikonomi ya zwino u ṱuṱula u isa phanḓa nyaluwo ya ikonomi.
1.2 Khabinethe i khoḓa mushumo wa vhudzivha wo itwaho nga Muthusa Muphuresidennde Cyril Ramaphosa kha u tshimbidza khetho kwao dzo vhofholowaho ngei Lesotho kha mushumo wawe sa Mutshimbidzi wa Mashango a Mveledziso a Tshipembe ha Afrika (SADC). Khabinethe i dovha hafhu u khoda Khantsele ya Vhueletshedzi ha Khetho (EAC), Khomishini ya Khetho ya Lesotho (LEC), Mmbi dza Vhutsireledzi na vhathu vha Lesotho kha u fara khetho kwao dzo vhofholowaho, dza mulalo. Afrika Tshipembe ḽi ḓo shuma na muvhuso muswa wo khethwaho wa Lesotho u bveledza ikonomi ya mashango aya mavhili, Dzingu ḽa Tshipembe ha Afrika na Dzhango ḽoṱhe.
1.3 Khabinethe i tenda na u ṱanganedza u shela mulenzhe ha Afrika Tshipembe kha u pembelela Ḓuvha ḽa Ḽifhasi ḽa Phukha nga ḽa 3 Ṱhafamuhwe 2015. Fhasi ha vhurangaphanḓa ha Minisita Molewa Afrika Tshipembe ḽi khou isa phanḓa u vhea mbekanyo dzine dza tsireledza mupo wa shango na nndwa dzi lwaho na u zwima lu siho mulayoni. Tsha ndeme kha hezwi ho vha u vhea Green Scorpions ngei Vhukavhamabufho ha dzitshakha ha OR Tambo. Izwi ndi u itela u vhona uri hu tevhelwa Milayo ya Zwivhumbwa ya Tsireledzo kana tshutshedzo, Milayo ya CITES, Bio-prospecting, Milayo ya Tswikelelo na Vhukovha-Mbuelo na Milayo ya Zwivhumbwa zwi sa Ḓivhei na Zwidinaho. Afrika Tshipembe ḽo dovha hafhu u shela mulenzhe kha u shumisana na Interpol, nga maanḓa kha Komiti ya Vhueletshedzi na Vhutevhela milayo ya Mupo na Bodo ya Ndangulo, na kha zwigwada zwiraru zwi shumaho na vhugevhenga zwa Interpol zwine zwa vha, tshigwada tshi shumaho na zwa vhugevhenga ha Phukha, tshigwada tshi shumaho na zwa vhugevhenga ha vhureakhovhe na tshigwada tshi shumaho na zwa vhugevhenga ha tshikafhadzo.
1.4 Khabinethe i a ḓivha uri Durban yo dzhenela miṱaṱisano ya u fara Mitambo ya Muṱanganelo wa mashango ya 2022, ye ya rwelwa ṱari ngei London nga ḽa 2 Ṱhafamuhwe 2015.U fara mitambo iyi zwi na khonadzeo ya u sika tshivhalo tsha mishumo tshi anganyelwaho kha 11 650 na u khwaṱhisa ikonomi ya shango nga u gaganyela tshelede i linganaho na R20 biḽioni. Zwiṅwe zwine mitambo ya ḓo ri siela ndi sisteme ya vhuendi ha nnyi na nnyi ho ṱanganelanaho Durban zwine pulane dza hone dzo no ṋewa thendelo.
2. Tsheo dza ndeme dza Khabinethe
2.1. Khabinethe yo tendela Mbekanyamaitele ya Khwiniso ya Mupfuluwo wa Khasho ya Didzhithala hu tshi katelwa na sisteme dza ndangulo kha Set Top Box (STB),dzine dza ḓo ṱalutshedzwa zwavhuḓi musi mbekanyamaitele i tshi ganḓisiwa. Muvhuso u ḓo ṋetshedza STB mahala kha miṱa i fhiraho miḽioni ṱhanu dza vhathu vha tambulaho vha re na thelevishini. Hu ḓo sedzeswa miṱa i re vhuponi ha mikanoni ya shango. Minisita wa zwa Vhudavhidzani vha ḓo ḓivhadza luswayo lwa u rathela kha didzhithala na datumu ya u tsima luswayo lwa Anaḽogo hu si kale.
2.2 Khabinethe yo tendela miṅwaha miṱanu ya Mbekanyamaitele ya Pulane ya Nyito ya Vhulimi, Vhusimamaḓaka na Muhanga wa Maano a Vhufuwakhovhe. Muhanga uyu u sumbedza khaedu khulwane dzine ha khou ṱanganwa nadzo nga sekithara tharu nahone wo kumedza uri u ḓo dzhenelela fhethu huṋa hune ha vha, u eḓanyisa na u shandukisa; nyaluwa i sa dzhii sia na u kona u ṱaṱisana, mupo u bveledzeaho na mavhusele. Maano na pulane dza nyito zwi ḓo khwiniswa ṅwaha muṅwe na muṅwe. U vhuedzedza mavu ndi tshiṅwe tsha mbekanyo dza muvhuso dze dza ṱuṱuwedza u eḓana, fhedzi u swika zwino a hu athu swikelelwa zwihulu nga nḓila ya u shandukisa. Ngenovho mbekanyo dza mvusuludzo na mveledziso yo sumbedzisa uri nḓivho khulwane ya mbuedzedzo ya ho hu u shandukisa tshivhumbeo tsha Vhulimi ha Afrika Tshipembe. I dovha hafhu ya lingedza u tikedza sekithara u itela u alusa ikonomi na u sika mishumo.
2.3 Khabinethe yo tendela Guvhangano ḽa Zwibadela zwa Ḽifhasi ḽa vhu 40 ḽa Mbumbano ya Zwibadela zwa Dzitshakha ine ya ḓo farelwa Durban mafheleloni a ṅwaha wa 2016. Mbumbano ya Zwibadela zwa Dzitshakha ndi dzangano ḽa ḽifhasi ḽo ḓiimelaho, ḽi sa iti mbuelo, ḽi si dzangano ḽa muvhuso u itela madzangano a zwibadela na ndondola mutakalo. Guvhangano ḽa ṅwaha muṅwe na muṅwe ḽi ṋetshedza vhashumeli vha zwa mutakalo tshikhala tsha u ṋeana ngona dza mashumele kwao u khwinisa mvelelo dza ndondola mutakalo.
2.4 Khabinethe i ita khuwelelo kha vhabebi u shela mulenzhe kha khetho dza Khorondanguli ya Tshikolo (SGB) dza 2015 dzine dza ḓo farwa zwikoloni zwoṱhe zwa nnyi na nnyi u bva nga ḽa 6 u swika ḽa 28 Ṱhafamuhwe 2015. SGB dzi shela mulenzhe kha mveledziso ya muya wa vhune ha tshitshavha ho khwaṱhaho zwikoloni zwashu. Mashumele guṱe a zwikolo hu tshi katelwa na u swikelela pfunzo zwi anzela u khwinifhadzea musi vhabebi vha tshi shela mulenzhe vhukuma nahone vhe na dzangalelo kha mafhungo a tshikolo. Vhalangi vha fhiraho 250 000 vha a nangwa miṅwaha miraru miṅwe na miṅwe u shuma zwikoloni zwashu zwa nnyi na nnyi vho vhumbana u itela ndivho i fanaho, u ita uri pfunzo i vhe fhungo ḽa tshitshavha.
3. Milayotibe
3.1. Khabinethe yo tendela u ṋetshedzwa ha milayotibe mivhili, ine yoṱhe i khou khwinisa Mulayo wa Vhana, 2005 (Mulayo nomboro. 38 wa 2005) sa zwe wa khwiniswa nga Mulayo 41 wa 2007, Phalamenndeni. Khwiniso dzi khou fhindula tsheo dza khothe, dzine dza sumbedzisa uri zwiṅwe zwiteṅwa zwa Mulayo a zwi tshimbilelani na ndayotewa.
Mulayotibe wa Khwiniso wa Vhana, 2015 (tshiteṅwa 75 tsha Mulayotibe)–Khwiniso i amba nga ha ṱhalutshedzo ya “vhukhakhi ha vhudzekani” ya vhu livhanyisa na Mulayo wa Vhugevhenga (vhukhakhi ha vhudzekani na mafhungo a elanaho) Mulayo wa Khwiniso nomboro 32 wa 2007. Khwiniso i dovha hafhu ya shumana na u tendela vhakhakheli vha vhana u ita ṋetshedzo phanḓa ha musi madzina avho a tshi dzheniswa kha Redzhisitara ya Tsireledzo ya Lushaka. Khwiniso dzo ḓivhadzwaho dzi dovha hafhu u bvisela khagala ṱhoḓea dza u vhea ṅwana fhethu ho tsireledzeaho na u sumbedza khethekanyo dza u ḓadzisa dza vhana vhane vha nga unḓiwa.
Mulayotibe wa Khwiniso ya Vhana wa Vhuvhili, 2015 (tshiteṅwa 76 tsha Mulayotibe)–ndivho yawo ndi u vhona uri vhana vhoṱhe vha ḓiphina nga tshumelo na mbuelo dzo sedzaho kha u tshimbidza u kona u swikelela ndondolo ya matshilisano na tsireledzo na u sika sisiteme ya matshilisano ya vhulondavhathu ya khwiṋe. U dovha hafhu wa lingedza u ṋea mupo wo tsireledzeaho na tsireledzo u itela u vhea vhana vhane vha wanala vha tshi khou ṱoḓa ndondolo na tsireledzo.
4. Maimo a Khabinethe kha Mafhungo a Zwino
4.1. Khabinethe i sasaladza nga nḓila dzoṱhe, u bvukululwa ha maṅwalo ane a nga vhea tsireledzo ya shango fhethu ho vhifhaho. Saizwi i nḓowelo ya dzitshakha uri mashango a kovhane mihumbulo nga ha tsireledzo, u fana na mafhungo a kwamaho mashango oṱhe a tshimbilelanaho na zwikhala zwa ikonomi na mafhungo a tsireledzo, u bvukululwa ha maṅwalo a dodombedzaho mashumele a Zhendedzi ḽa Tsireledzo ḽa Lushaka a zwi mulayoni.
Khabinethe I ṱanganedza ṱhoḓisiso yo fhelelaho ya Zhendedzi ḽa Tsireledzo ḽa Lushaka kha mafhungo aya nahone i dovha hafhu u fulufhedzisa Afrika Tshipembe uri Zhendedzi ḽa Tsireledzo ḽa Lushaka ḽi ḓo isa phanḓa u sedza kha mushumo waḽo wa u tsireledza na vhutsireledzi ha shango zwi kha ngoho, vhadzulapo vhaḽo na themamveledziso.
Khabinethe i ombedzela mulaedza wa Minisita wa Tsireledzo ya Lushaka, Minisita David Mahlobo, uri vhuḓipfari ho raloho vhu nyadza mashumele a khwine a mushumo wa u tsireledza shango na mikano yaḽo.
4.2. Khabinethe i khou ṱanganedza nḓivhadzo nga Eskom uri Yuniti 6 ya Tshiṱitshi tsha Fulufulu tsha Medupi yo bveledza fulufulu ḽa u thoma ino vhege, zwi i itaho yuniti ya u thoma kha dza rathi yo sinkhronaiziwaho. U sinkhronaiza ndi maitele ane dzhenereitha yo ṱumanywa lwa muḓagasi kha giridi ya fulufulu ya lushaka. Zwenezwi ri tshi khou isa phanḓa na u shuma kha u engedza nḓisedzo ya fulufulu kha giridi ya lushaka, khabinethe i khou ita khuwelelo kha tshitshavha u isa phanḓa na u tevhedza maga a u vhulunga muḓagasi. Zwitshavha zwi ṱuṱuwedzwa u shumisa muḓagasi nga u vhavhalela, ngeno ri khou isa phanḓa na u ḓisa zwiṅwe zwiko zwa fulufulu.
4.3 Khabinethe i fhululedza vhuhali, vhuḓiimiseli, vhuḓikumedzeli na u shumesa ha vhanna na vhafumakadzi vhane vha khou shuma vha sa neti u tsireledza matshilo na u thivhela u tshinyadzwa ha ndaka, zwifuwo na mupo washu wavhuḓi nga mililo yo thomaho ngei Kapa.
Khabinethe i ṱahisa ndivhuho dzayo kha zwitshavha zwe nga muya wa vhuthu, zwa konana na muvhuso u thoma senthara dza ndondolo dza tshitshavha u ṱanganedza avho vhe vha pfuluswa. Muya wa vhashumi vha u ḓiṋetshedza wo sumbedzwaho nga vhathu vhane vha khou thusa zwipondwa zwa mililo ndi muhulu nahone u a ṱuṱuwedza.
4.4 Khabinethe i khou dzulela u vhilaedzwa nga ha miṱhaselo kha vhatsinda nahone i eletshedza uri mazhendedzi a zwa mulayo a ḓo isa phanḓa u ḓivhonadza fhethu hoṱhe hu kwameaho, na uri vhaiti vhazwo vha ḓo dzhielwa vhukando ho khwaṱhaho nga mulayo. Khakhathi kha vhatsinda i khou tandululwa nga kha zwivhumbeo zwa Muvhuso zwine zwa vha hone.
4.5 Khabinethe i fhululedza tshigwada tsha bola tsha fhasi ha miṅwaha ya 17 tsha Lushaka tsha Afrika Tshipembe, Amajimbos, nga u hulisa shango nge vha swikelela u ḓo tamba mutambo wa Vhugweṋa wa Afrika wa 2015 wa vha miṅwaha ya fhasi ha 17 ngei Niamey, kha ḽa Niger. Matambele avho sa vhakundi kha mitambo ya Vhugweṋa ya Vhaswa ya Afrika a vha swikisa uri vha tambe kha Tshiphuga tsha Ḽifhasi tsha FIFA tsha vha miṅwaha ya fhasi ha 17 ngei Chile nga vhuya uno ṅwaha.
4.6 Khabinethe ipfa vhuṱungu nga u fhira fhano shangoni ha muṅwe wa ramuzika wa bvumo wa Afrika Tshipembe Zayn Adam, a ḓivheaho sa muimbi wa phanḓa kha seminala ‘70's outfit Pacific Express’ we buḓo ḽawe ḽa muzika ḽa fhira miṅwaha ya 50. O bulwa khathihi na ḓivhazwakale ya muzika ya Kapa.
4.7 Khabinethe yo takala uri, u ya nga zwiṱaluli zwa vhukuma zwa muvhuso u londaho, ḽiga ḽa mafhelelo ḽa u vhuisa ya zwitumbu zwa vhathu vha Afrika Tshipembe vhe vha lovha tshifhingani tsha u wa ha nnḓu ya vhaeni ya Synagogue Church of All Nation (SCOAN) ngei Lagos ḽo swikelelwa. Mihumbulo yashu i miṱani ya vhe vha lozwa vhafuniwa vhavho na vhe vha huvhala afho tshiwoni itsho.
5 Mitambo ine ya khou ḓa
5.1 Muphuresidennde Vho Jacob Zuma o ḓo amba kha u vulwa ha Nnḓu ya Lushaka ya Vharangaphanḓa vha Sialala ngei Phalamenndeni, Kapa nga ḽa 5 Ṱhafamuhwe 2015 (ṋamusi). Vhushaka vhukati ha muvhuso na vharangaphanḓa vha sialala ndi ha ndeme kha u vhona uri ri fhaṱa zwitshavha zwa vhupo ha mahayani vhu nṱhesa, zwi sa eḓanahoi na zwitshavha zwa mahayani zwi bveledzeaho.
5.2 Khabinethe i ṱanganedza u vhuiswa ha masalela a mivhili ya mazhakanḓila a mbofholowo a ḓivheaho Vho JB Marks na Vho Moses Kotane Afrika Tshipembe u bva Russia he a vha o vhulungwa hone miṅwahani ya 42 yo fhiraho. Vharangaphanḓa avha, vhane vha dzhiwa sa vhone vhokhotsi vha nndwa ya mbofholowo nahone vho ṱuṱuwedzaho vhahali vha fanaho na Vho Nelson Mandela, Vho Oliver Tambo na Vho Walter Sisulu, vha ḓo vhulungwa lwa tshiofisi nga muvhuso. Muphuresidennde Vho Jacob Zuma o ṋea ndaela ya uri Fuḽaga dza Lushaka dzi fhefheḓiswe dzo tsitselwa vhukati u bva nga ḽa 9 Ṱhafamuhwe u swikela vhusiku ha 22 Ṱhafamuhwe 2015. Vho Moses Kotane u ḓo vhulungwa hafhu ngei Pella, kha ḽa North West nga ḽa 14 Ṱhafamuhwe 2015 ngeno Vho JB Marks a tshi ḓo vhulungwa hafhu ngei Ventersdorp, kha ḽa North West nga ḽa 22 Ṱhafamuhwe 2015. U vhuiswa havho ndi tshipiḓa tsha u ḓiimisela ha muvhuso u vhuisa mivhili ya mazhakanḓila e a lovhela mashangoni a vhatsinda. Ṅwaha wo fhelaho, ramafhungo we a lwela tshiṱalula Vho Nat Nakasa o vhuiswa u bva New York uri a ḓo vhulungwa hafhu Heroes Acre ngei Chesterville, Durban.
5.3 Khabinethe i ṱanganedza fulo ḽo fhelelaho ḽa u ṱhaṱhuvha na u itwa ndingo dza TB ḽine ḽa ḓo rwelwa ṱari nga Muthusa Muphuresidennde Vho Cyril Ramaphosa nga ḽa 24 Ṱhafamuhwe ḽine ḽa vha Ḓuvha ḽa Ḽifhasi ḽa TB, ngei Tshiṱirikini tsha Dr Kenneth Kaunda kha Vundu ḽa North West – fhasi ha thero ya “U fhelisa dwadze ḽa TB Afrika Tshipembe: U engedza mashumele ashu kha Zwitshavha zwa Ndeme”. Fulo iḽi ḽa vhutshilo hoṱhe ḽi lugisela na u dzudzanya vhathu vhoṱhe vha Afrika Tshipembe nga maanḓa vha dzulaho zwitshavhani zwa migodini, vho farwaho zwishumiswani zwa vhululamisi na senthara dza mveledziso dza vhana vhaṱuku u asesiwa na u itwa ndingo dza TB. Miṅwahani miṱanu yo fhiraho ho iteswa zwinzhi u khwaṱhisa maano a muvhuso a ndangulo ya TB nga u engedza u ṱhaṱhuvhiwa na u itwa ndingo nga maanḓa nga kha fulo ḽa u itwa Ndingo na u Eletshedzwa nga ha HIV. U ṱhaṱhuvhiwa na u itwa ndingo ho dovha hafhu ha khwaṱhisedzwa nga u ḓiswa ha ndingo dza tsedzisiso dzi ṱavhanyaho dza TB na zwidzidzivhadzi zwilwaho na TB.
5.4 Khabinethe i fhululedza vhuḓikumedzi na u ḓiimisela ha vhadededzi vhashu, vhane nga nnḓa havho ro vha ri sa ḓo kona u swikelela zwipikwa zwashu zwinzhi zwa lushaka. U topoliwa ha Pfufho dza u Funza dza Lushaka hu sedza u shela mulenzhe ha nṱha hune vhadededzi vha ita kha u bveledza shango ḽashu. Pfufho dzi ḓo farwa nga ḽa 7 Ṱhafamuhwe 2015 ngei Gallagher Estate, Midrand. Muhasho wa Pfunzo ya Mutheo ndi wone u faraho mushumo uyu u bvulela muṅadzi vhadededzi vha phrofeshenala vho ḓikumedzaho, u ḓiimisela, na u shumesa.
5.5 Minisita wa zwa Maḓi na Vhuthathatshili Vho Nomvula Mokonyane vha ḓo rwela ṱari Vhege ya Maḓi ya Lushaka ngei kwaDukuza kha ḽa KwaZulu-Natal hu re na gomelelo nga ḽa 16 Ṱhangule 2015 fhasi ha thero: “Maḓi Ha Na Tshiimela”. Vhege ya lushaka iyi iḓo fhela na Ḓuvha ḽa Maḓi ḽa Ḽifhasi nga ḽa 22 Ṱhafamuhwe 2015. Fulo iḽi ḽi ḓo funza Maafrika Tshipembe nga ha ndeme ya maḓi na ṱhoḓea ya vhulanguli vhu bveledzeaho ha tshiko itshi tshi shaeaho. Khabinethe i humbudza Maafrika Tshipembe uri ri khou tshila kha shango ḽine hu na ṱhahalelo ya maḓi nahone i ita khumbelo uri roṱhe ri a vhulunge nga u lugisa hu bvuḓaho madi na u ita tshanduko dza matshilele dzi sumbaho u ṱalifhela maḓi.
5.6 Swondaha ya ḽa, 08 Ṱhafamuhwe, ndi Ḓuvha ḽa Vhafumadzi ḽa Dzitshakha (IWD) ḽine ḽa shumiswa ṅwaha muṅwe na muṅwe ḽifhasini ḽoṱhe u bvisela khagala mvelaphanḓa yo itwaho, u ita khuwelelo ya tshanduko na u pembelela nyito dza vhuhali na u ḓiimisela nga vhafumakadzi vhe vha shela mulenzhe kha ḓivhazwakale ya zwitshavha zwavho na mashango. Muhasho wa Vhafumakadzi u ḓo rangaphanḓa vhuṱambo ha lushaka ha IWD ngei Tshikoloni tsha Nṱha tsha Langa kha ḽa Kapa fhasi ha thero ya ‘Pfanelo dza vhathu ndi pfanelo dza vhafumakadzi: U isa phanḓa roṱhe Afrika Tshipembe ḽi si na khakhathi’. Thero iyi yo livhanywa na thero ya Vhuthihi ha Dzitshakha ya: U eḓanyiswa ha vhafumakadzi ndi mvelaphanḓa kha roṱhe! Khwaṱhisedzo ya Mbumbano ya Afurika ya kha ṅwaha wa 2015 sa “Ṅwaha wa u khwaṱhisedzwa ha Vhafumakadzi kha zwa vhubindudzi na vhubveledzi kha Adzhenda ya Afrika ya 2063”. Ḓuvha iḽi ḽi ḓo shumiswa u rwela ṱari Mbekanyo ya mufhindulano wa Lushaka na Mavunḓu ḽine ḽa ḓo thoma u bva ṅwedzi uno u swika Fulwi. Zwi isaho kha muvhigo nga ha maimo a vhafumakadzi ane a ḓo rwelwa ṱari nga Muphuresidennde nga ḽa 9 Ṱhangule.
5.7 Khabinethe i khou ita khuwelelo kha Nyanḓadzamafhungo ya Afrika Tshipembe u dzhenela muṱaṱisano wa Pfufho dza SADC dza Nyanḓadzamafhungo 2015. Datumu ya u vala ndi 31 ḽa Ṱhafamuhwe 2015 nahone mafhungo manzhi a hone kha webusaithi www.doc.gov.zaya Muhasho wa zwa Vhudavhidzani. Pfufho dzi ṱumanya zwiimiswa zwa fomala zwa mivhuso ya SADC, zwitshavha, vha zwa pfunzo, vhashumi na nyanḓadzamafhungo. I ṱuṱuwedza ṱhanganelano ya dzingu na nyanḓano nga u ṱuṱuwedza vhaanḓadzamafhungo kha miraḓo ya dzitshakha u katela mafhungo a tshimbilelanaho na dzingu. Muṱaṱisano u dovha hafhu wa vha na Pfufho dza Vhanyanḓamafhungo dza Maḓi dzine dza dzhiela nzhele zwiṱori zwine zwa ṱuṱuwedza Vhulangi ha Zwiko zwa Maḓi zwo Ṱanganelanaho dzinguni ḽa SADC.
6 Vhathu vho tholwaho
U tholwa hoṱhe hu ḓo thoma ha khwaṱhisedzwa ndalukano na u sedzwa arali vha si na milandu.
Vho MayihlomeTshwete sa Muthusa Mulanguli-Muhulwane: Tshumelo dza zwa Vhudavhidzani kha Muhasho wa zwa Muno.
6.1 Vho CM Mogotsi sa Muthusa Mulanguli-Muhulwane kha Muhasho wa zwa Vhutsila na Mvelele
6.3 Vho Vusimuzi Philemon Madonsela U engedzwa ha konṱiraka sa Mulanguli-Muhulwane kha Muhasho wa Tshumisano ya Mavhusele.
7 Vhalanguli vha Khorondangi vha si na maanḓa kha Bodo ya ZA Domain name Authority (ZADNA)
7.1 Vho N Dhevcharran (Mudzulatshidulo)
7.2 Dokotela NYH Mzizana
7.3 Vho AM Brooks
7.4 Vho NM Msibi
7.5 Adv MJ Ralefatane
7.6 Vho MR Khumalo
7.8 Dokotela YKN Mohutsioa-Mathabathe
7.9 Vho MO Morata
7.10 Vho J Tshipa
8 Miraḓo ya khorondangi i si na maanḓa kha Bodo ya BroadBandInfraco
8.1 Vho BMC Ngcobo (Mudzulatshidulo)
8.2 Vho MM Maponya
8.3 Dokotela A Githiari
8.4 Vho N Selamolela
9 Vhalanguli vha Khorondangi vha si na maanḓa kha Bodo ya SENTECH
9.1 Vho MA Mello (Mudzulatshidulo)
9.2 Vho SM Radebe
9.3 Vho LC Mtimde
10 Bodo ya South African National Biodiversity Institute (SANBI)
10.1 Vho MNE Magomola (Mudzulatshidulo)
10.2 Dokotela ST Cornelius
10.3 Dokotela JM Matjila
10.4 Vho BD Ngidi
10.5 Vho S Gounden
10.6 Vho NN Mnqeta
10.7 Vho T Godongwana
10.8 Phrofesa. BW van Wilgen
10.9 Dokotela YN Seleti
10.10 Vho S Mancotywa
10.11 Vho TE Abrahamse
11 Bodo ya Lushaka ya Dziphakha ya Afrika Tshipembe
11.1 Vho J Yawitch (Mudzulatshidulo)
11.2 Dokotela K Njobe
11.3 Vho ET Khumalo
11.4 Dokotela CG Olver
11.5 Vho F Futwa
11.6 Vho BD Ferguson
11.7 Vho M India
11.8 Vho L Zitha
11.9 Dokotela M Matlou
11.10 Vho MT Mokono
11.11 Dokotela N Mzilikazi
11.12 Vho T Semane
11.13 Vho JE McCourt
11.14 Vho FG Mketeni
12 Miraḓo ya Khorondangi i si na maanḓa kha Zhendedzi ḽa ḽa Vhuendi ha Lushaka ha Afrika Tshipembe (SANRAL)
12.1 Vho R Morar (Mudzulatshidulo)
12.2 Vho A Lawless
12.3 Vho ZJ Kganyago
12.4 Vho M Matete
12.5 Vho D Mashile-Nkosi
13 Vhalanguli vha Khorondangi vha si na maanḓa kha Bodo ya Airports Company South Africa Limited (ACSA)
13.1 Vho SD Macozoma (Mudzulatshidulo)
13.2 Dokotela MS Mabela
13.3 Vho S Simelane
13.4 Vho MK Matlou
Yo bviswa nga: Muhasho wa zwa Vhudavhidzani
Hu vhudziswa: Vho Phumla Williams (Muambeli wa Khabinethe o tou farelaho)
Luṱingo: 083 501 0139
