A. Ditaba tšeo di amago badudi
1. Ikonomi
1.1. Kgolo ya Ikonomi
1.1.1. Kabinete e amogetše dipalopalo tša moragorago tša GDP, tšeo di bontšhago gore ikonomi e gotše ka 0.8% mo kotareng ya bobedi ya 2025, kaonafalo go tloga go 0.1% ya kgolo ya kotara ya mathomo.
1.1.2. Kgolo ya 0.8% ya GDP e bontšha kaonafalo ye e amago mafapha ka moka a bohlokwa. Diintasteri tše seswai di bontšhitše kgolo ka kotara ya bobedi, ka makala a bohlokwa a bjalo ka tšweletšo, meepo, le kgwebo di boetše di gotše. Godimo ga moo, tšhomišo ye e golago ya malapa e bontšha kaonafalo ya letseno leo le ka šomišwago gomme se se tiišetšwa ka dipalo tše di kaonafetšego tša go rulaganya ga ditheko.
1.1.3. Kabinete e amogetše gape sephetho sa Fitch sa go kgonthiša ditekanyetšo tša dikoloto tša tšhelete ya ka mo nageng le ya boditšhabatšhaba ya nako ye telele le go boloka ponelopele ya go swarelela.
1.1.4. Ditekanyetšo di thekgwa ke sebopego se sebotse sa sekoloto sa mmušo seo se bontšhwago ka tšhelete ya ka mo nageng kudu, ka dikaonafalo tša nako ye telele le diinstitušene tše maatla le tlhako ya pholisi ya tšhelete ya go tshepega. Go ya ka Fitch, tšwelopele yeo e dirwago ka fase ga diphetogo tša karolo ya bobedi ya Lesolo la Vulindlela ya mmušo tšeo di nepišitšego go lokiša infrastraktšha ya lenaneo (mohlagase, lotšistiki, le meetse) e fokoditše kgaotšo ya mohlagase le go fediša bogolo bja morwalo wo o sepetšwago, ya kgatha tema go kakanyo ya Fitch ya koketšego ye nnyane ya kgolo ya GDP ya nnete.
1.1.5. Kgonthišo ya Fitch e šupa go tšwelapele ga kholofelo ya babeeletši go taolo ya ditšhelete tša naga le maatla a diinstitušene.
1.2. Lenaneo la Mopresidente la go Thwala Baswa
1.2.1 Kabinete e amogetše Pego ya moragorago ya Tšwelopele ya Kotara le Kotara ya Magato a Mopresidente a go Thwala Baswa ya Moranang go ya go Phupu 2025, yeo e bontšhago dikgato tše dikgolo go hloleng ditsela tša go hlola letseno go baswa ba Afrika Borwa.
1.2.2 Baswa ba go feta 5.64 milione ba ingwadišeditše go Lenaneo la Taolo ya Tsela la Setšhaba (NPMN), ya feta selebanywa seo se bego se beilwe sa dimilione tše tlhano. Baswa ba go feta 1.91 milione ba fihleletše dibaka tša go hwetša dibaka tša letseno la nakwana, seo se bontšha maitapišo a mmušo a go swarelela a go lwantšha tlhokego ya mešomo go baswa a šoma gabotse.
1.2.3 Kotareng ye fela, dibaka tša go feta 234 000 di fihleletšwe ke baswa ka NPMN. Tše di akaretša maitemogelo a mošomo, mananeo a tlhabollo ya mabokgoni, le dibaka tša go tšweletša letseno tšeo di matlafatšago baswa go fetogela go mmaraka wa mešomo. Kabinete e lebogile badirišani ka moka ka go kgatha tema mo go tšwelago pele gomme e tiišetša boikgafo bja mmušo bja go lwantšha tlhokego ya mešomo go baswa ka magato a boithomelo le a go išega pele.
2. Dikamano tša Boditšhabatšhaba
2.1. Kopano ya bo 80 ya Kopano ya Kakaretšo ya Ditšhabakopano (UNGA 80)
2.1.1. Afrika Borwa e tla kgatha tema ka kopanong ya bo-80 ya Kopano ya Kakaretšo ya Ditšhabakopano (UNGA-80) yeo e tla swarwago ka fase ga morero wa "Re šoma gabotse mmogo: Mengwaga ye 80 le go feta ya khutšo, tlhabollo le ditokelo tša batho" go tloga ka la 23 - 29 Lewedi 2025 ka New York, USA. Mopresidente Cyril Ramaphosa o tla eta pele baemedi ba Afrika Borwa.
2.1.2. Afrika Borwa e tla šomiša monyetla wo go matlafatša boitlamo bja yona go tirišano ya lefase ka moka, ditokelo tša batho ka moka, tlhabollo ye e swarelelago bjalo ka boikarabelo bja mohlakanelwa, le tharollo ye renago khutšo ya dithulano go lebeletšwe kudu dithulano ka Bohlabela bja DRC, Sudan, le Palestine. Go tlaleletša, Afrika Borwa e tla šomiša UNGA-80 go godiša Lenaneo la Bopresidente bja G20 bja Afrika Borwa.
2.1.3. Mopresidente o tla swara dikopano magareng ga dinaga tše ka bobedi gotee le badirišani ba gagwe ba mmalwa gomme a kopane le di-CEO tša dikhamphani tše dikgolo tša boditšhabatšhaba.
2.1.4. Ditona Tau le Lamola ba sepetše pele go kgatha tema dipoledišanong tša kgwebo tša Afrika Borwa le Amerika le dikopano tša go ikgetha tša UN ka go latelana ga tšona.
2.1.5. Ditona tše dingwe mo go baromiwa ba tla bega ka go kgatha tema ga bona nakong ya kopano ya UNGA.
3. Toka le Thibelo ya Bosenyi
3.1. Khomišene ya Dinyakišišo ya Madlanga
3.1.1. Kabinete e amogetše go thoma ga ditheeletšotša Khomišene ya Boahlodi ya Dinyakišišo mabapi le Bosenyi, Go šunya nko ga Boradipolotiki le Bomenetša mo Lenaneong la Toka ya Bosenyi – yeo e tsebjago ka Khomišene ya Madlanga.
3.1.2. Kabinete e ipiletša go yo mongwe le yo mongwe yo a ka bago a na le tshedimošo yeo e ka thušago mošomo wa khomišene gore a romele imeile go go madlangacommission@behonest.co.za goba a founele 0800 111 369.
3.2 Khomišene ya Khampepe
3.2.1 Kabinete e amogetše go thoma ga Khomišene ya Khampepe ya Kopano ya Nnete le Poelano (TRC).
3.2.2 Khomišene e šetše e swere dikopano le bangongoregi le baemedi ba mmušo.
4. Taolo
4.1. Kopano ya Bolaodi bja Setšhaba le Khansele ya Bolaodi bja Profense ya Leboa Bodikela
4.1.1. Kabinete e amogetše dipoelo tša kopano magareng ga Bolaodi bja Setšhaba le Khansele ya Bolaodi bja Profense ya Leboa Bodikela. Ye ke kopano ya bošupa magareng ga bolaodi bja setšhaba le dikhansele tša bolaodi bja diprofense yeo e nepišitšego go matlafatša tshepetšo ya tirišano-mmogo ya mebušo le go kaonafatša kabo ya ditirelo go ya ka dilo tše bohlokwa tša Taolo ya bošupa.
4.1.2. Kopano ye e gateletše boikgafo bjo boswa bja go kaonafatša kabo ya ditirelo ka profenseng. E kgonthiša tirišano-mmogo go ralala le dikarolo ka moka tša mmušo go aba infrastraktšha ye bohlokwa go swana le go aga leswa ditsela, go hloma infrastraktšha ya meetse le go ba gona ga mohlagase go sepediša dinepo tša intasteri tša profense.
4.1.3. Kopano e ikgafile go šoma gotee le mmušo wa profense wa Leboa Bodikela go kgonthiša tharollo ya ditlhohlo tšeo gonabjale di lebanego le mebasepala ka profenseng.
B. Diphetho tša Kabinete
1. Sakanywa Sa Leano la Kgwebo ya Setšhaba
1.1. Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga seakanywa sa Leano la Kgwebo ya Setšhaba (NES) le Leano la Phethagatšo gore setšhaba se swayeswaye. Maikemišetšo a leano ke go godiša go kgatha tema ga baswa le dikgwebo tše di bego di hlokomologilwe mo ikonoming ka go hlohleletša kgwebo le go netefatša go swarelela ga Dikgwebo tše Dinnyane, tše Dinnyane kudu le tša Magareng (diMSME).
Go feta moo, NES e dira dikakanyo tša ka moo go ka tšwetšwago pele setlwaedi sa kgwebo ka Afrika Borwa ka go fa tikologo ye e kgontšhago tšwetšopele ya dikgwebo, gammogo le go hlola tikologo ye e thekgago diMSME go swarelela le go atlega. Se se tla fihlelelwa ka go nepiša dilo tše bohlokwa tše hlano tša leano: (i) Go kaonafatša thuto ya kgwebo le tlhabollo ya mabokgoni; (ii) Go sepediša phetišetšo ya theknolotši le boitlhamelo; (iii) Go kaonafatša phihlelelo ya ditšhelete le mebaraka; (iv) Go dira gore tikologo ya melawana ya kgwebo e šome gabotse; le (v) Go tšwetša pele temošo le go šoma mmogo. Ka kakaretšo, maikemišetšo a leano le ke go oketša go kgatha tema ga ikonomi ya semmušo, go šogana le go hloka mešomo ga baswa ka go godiša kgwebo ya baswa le go hlahla leano la phethagatšo ye e kopanyago mošomo wa dikgoro tše dingwe tša bohlokwa le bašomišani ba leano.
Go tlaleletša, maikemišetšo a go sepediša leano le ke go rulaganya tshepedišo ya lenaneo la tlhabollo ya kgwebo ka mo nageng, go akaretšwa ditšhišinyo tša kgwebo go akaretšwa go mananeothuto a dikgoro tša Thuto ya Motheo le ya Godimo bjalo ka kgetho ya mošomo ye e kgonegago.
C. Melaokakanywa
1. Molaokakanywa wa Bosetšhaba wa Tlhabollo ya Ikonomi le Khansele ya Bašomi
1.1. Kabinete e dumeletše gore setšhaba se swayeswaye Seakanywa sa Molaokakanywa wa Tlhabollo ya Ikonomi ya Bosetšhaba le Khansele ya Bašomi (Nedlac), 2025.
1.2. Seakanywa se sa Molaokakanywa se tla phumola Molao wa NEDLAC wa 1994 gomme se šišinya gore maano a institušene a NEDLAC a sepelelane le diphetogo tša tatelano ya molao wa molaotheo tšeo di diragetšego go tloga ka 1994.
Seakanywa se sa Molaokakanywa gape se fa Tona maatla a go dira Melawana mabapi le go amogelwa le maemo a boleloko ka tshepedišo yeo e akaretšago dipoledišano le go amogelwa ga setšhaba, go dira gore tshepedišo e be pepeneneng kudu.
D. Bao ba Thwetšwego Mešomong
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a thuto a tlo tiišeletšwa le go netefaletšwa ka tsela ye maleba.
1. Mohumagadi Udisha Chathuri bjalo ka Modulasetulo wa Boto ya Ditlhahlobo ya Patent.
2. Katološo ya Kontraka ya Molaodipharephare wa Kgoro ya Thuto ya Motheo, Morena Hubert Mathanzima Mweli ka mengwaga ye mehlano.
3. Go tlatšwa ga dikgoba go Boto ya Institute ya Diphedi ya Setšhaba ya Afrika Borwa (SANBI)
3.1 Ngaka Mamphaka Tau (Modulasetulo)
3.2 Profesa Edward Nesamvuni
3.3 Morena Eugene Vincent Jooste
3.4 Mohumagadi Shamala Naidoo
3.5 Mohumagadi Ayanda Ntanda
3.6 Mohumagadi Eva Dorothy Khosa
3.7 Ngaka Andrew Kirkwood Muir
3.8 Mohumagadi Gertrude Bulelwa Koyane
3.9 Moatbokheiti Candice Kirsty Slum
4. Go tlatša dikgoba go Boto ya Diphaka tša Setšhaba tša Afrika Borwa
a. Mohumagadi Beryl Ferguson (Modulasetulo wa Motšwaoswere)
b. Morena Livhuwani Matsila
c. Mohumagadi Hulisani Mushiana
d. Ngaka Sibongile Lynette Masuku
e. Mohumagadi Nozipho Rachel Nxele
f. Morena Mokgema Mongane
g. Moatbokheiti Catherine Warburton
h. Morena Thomas Ignatius Bouwer
i. Morena Raymond Maboe
j. Morena Ashley Latchu; and
k. Mohumagadi Goitsemang Mathebula
E. Ditiragalo tše di tlago
1. Go hlompha Bagolegwa ba Maloba ba Dipolotiki
1.1 Kgoro ya Dipapadi, Bokgabo le Setšo, ka tirišano le Mokgatlo wa Bagolegwa ba Maloba ba Dipolotiki le Museamo wa Robben Island, di tla swara le kopano ya bagolegwa ba maloba ba politiki ka la 27 Lewedi ka Robben Island.
1.2 Kopano ye e hlompha bagolegwa ba dipolitiki ba go feta 1 700 bao ba bego ba swerwe ka Robben Island le mafelo a mangwe go ralala le naga. Kopano ye ke karolo ya go boloka histori ya ntwa ya tokologo le go gopola gore tokologo yeo Maafrika Borwa ba ipshinago ka yona e be e se ya go lokologa. Go na le banna le basadi bao ba ilego ba ke ntšha sehlabelo go tokologo ya bona gore Maafrika Borwa a lokologe.
1.3 Kopano ye e tla akaretša gape le bomahlwaadibona go tšwa Namibia, Lesotho le Botswana, e šupago dikamano go ntwa ya tokologo ya borwa bja Afrika kgahlanong le pušo ya bokolone.
2. Lenaneo la Go fihlelela Setšhaba la Toka, Thibelo ya Bosenyi le Tšhireletšo
2.1 Lekala la Toka, Thibelo ya Bosenyi le Tšhireletšo (JCPS) le swara Lenaneo la go Fihlelela Setšhaba ka la 18 Lewedi 2025 kua Lepatlelong la Dipapadi tša 2010 la Mthatha, Kapa Bohlabela, bjalo ka karolo ya Leano la go Kopanya Thibelo ya Bosenyi le Dikgaruru (ICVPS).
2.2 Lenaneo le la go Fihlelela le ikemišeditše go bopa ditirišano tše maatla le go hlohleletša ditharollo tša nako ye telele tša setšhaba go hlola ditšhaba tšeo di bolokegilego le go tia kudu, go nepišwa kudu go Mthatha, yeo e hlaotšwego bjalo ka lefelo leo bosenyi bo lego godimo kudu.
3. Dikopano tša Go itokišetša Samiti ya Baetapele ba G20
3.1 Dikopano tše di latelago tša go itokišetša Samiti ya G20 di be di swerwe mo dibekeng tše mmalwa tša go feta:
3.1.1 Kopano ya Boraro ya Sehlopha sa Mošomo sa Boeti ye e swerwego ka la 11 Lewedi 2025 ka Mpumalanga e ile ya kopanya dikgopolo le tšeo di abjago go lokišetša kopano ya Ditona tša Boeti tša G20 ka la 12 Lewedi 2025.
3.1.2 Kopano ya Ditona tša Boeti tša G20 ye e swerwego ka la 12 Lewedi 2025 ka Mpumalanga e kopantše Ditona tša Boeti go phetha leano la mešomo leo le ikemišeditšego go hlohleletša tlhabollo ya boeti ye e swarelelago gare ga dinaga tša maloko a G20.
3.1.3 Kopano ya Boraro ya Tirišano ya Lefase ka Bophara ya Kakaretšo ya Ditirelo tša Ditšhelete e swerwe ka la 11 – 12 Lewedi 2025 ka Kapa Bodikela go tla ka ditharollo tše di šomago, tše di fetošago le tše di akaretšago go netefatša gore kgolo e akaretša bohle gomme ga e tlogele yo mongwe morago.
3.1.4 Ditoropokgolo tša Johannesburg le Tshwane di swerwe mmogo Samiti ya Bomeyara ya Metsesetoropo ye 20 (U20) go tloga ka la 12–14 Lewedi 2025 ka Johannesburg. E kopantšwe bomeyara go tšwa go ditoropokgolo tša G20 go šogana mmogo le ditlhohlo tše dikgolo tša metsesetoropo mola ba netefatša gore dilo tše bohlokwa tša ditoropokgolo di a kaonafatšwa go lenaneo la G20.
3.1.5 Foramo ya Lefase ka Bophara ya Ditšhelete tša SME yeo e swerwego ka la 15 - 17 Lewedi 2025 ka Gauteng e kopantšwe bakgathatema ba 1 200 go tšwa dinageng tša go feta 60 le diinstitušene tša ditšhelete tše 240. Bjalo ka tiragalo ya ka thoko ya semmušo ya Bopresidente bja Afrika Borwa bja G20, foramo e ile ya utolla mekgwa ya ditšhelete ya boithomelo, go akaretšwa le dihlongwa tša ditšhelete tše di kopantšwego le mananeo ao a netefaditšwego ao a ka bulago matlotlo ao kgale a bego a sa hwetšwe ke dikgwebo tša ka mo nageng.
E. Melaetša
1. Boipiletšo bja Go Dira Dikgopelo
a. Baithuti mo lekaleng la thuto ya godimo le bao ba lego go marematlou ba laletšwa go dira dikgopelo tša thekgo ya Sekema sa Thušo ya Ditšhelete tša Baithuti tša Setšhaba tša ngwaga wa dithuto wa 2026 tšeo di butšwego ka Mošupologo, 15 Lewedi gomme di tla tswalelwa ka la 15 Dibatsela 2025.
b. Batswadi, barutiši, baagišane le setšhaba ba hlohleletšwa go thekga baithuti gore ba dire dikgopelo tša thekgo ya NSFAS.
2. Matshidiso
Kabinete e iša matshidiso go bagwera le malapa a:
• Batho le mmušo wa Qatar ka go lahlegelwa ga maphelo go morago ga tlhaselo yeo e se nago lebaka yeo e dirilwego ke Mašole a Tšhireletšo a Israel ka Doha mo moagong wa setšhaba mo lefelong la bodulo.
• Mmapadi wa maloba wa Springboks Bevin Fortuin yo a ralokilego dipapadi tše pedi tša Springboks, kgahlanong le Ireland ka Dublin ka 2006, le kgahlanong le Australia ka Sydney ka 2007.
• Mmapadi wa peleng wa Springboks Jan Boland Coetzee yo a raloketšego Springboks magareng ga 1974 le 1976. E be e le gape motšweletši wa beini ka tikologong ya Stellenbosch moo a fetotšego Vriesenhof Vineyard gore e be lefelo la maemo a godimo la go dira beine mo lefaseng.
• Batantshi ba bane go tšwa sehlopheng sa maskandi sa go tuma sa Sibonelo Hlongwane bao ba hlokofetšego kotsing ya sefatanaga ge ba be ba tšwa go diragatša go tšwa Bergville ba eya Johannesburg.
3. Ditebogišo
Kabinete e lebogiša le go lakaletša tše botse go:
- Springboks ka rekoto ya bona ya go thopa 43-10 kgahlanong le New Zealand go boloka mogopo wa Freedom Cup nakong ya Diphenkgišano tša Rakbi tša Castle Lager.
- Alan Hatherly ka go thopa Diphenkgišano tša Lefase tša Mountain Bike ka Valais, Switzerland, le go swara thaetlele ngwaga wa bobedi ka tatelano.
- Retief Goosen ka go thopa Sanford International ka dikgato tše pedi ka Minnehaha Country Club ka Sioux Falls, South Dakota. Phenyo ye e swarišitše Retief Goosen mošomo wa gagwe wa bone wa PGA Tour Champions.
- Sehlopha sa Afrika Borwa se dirile histori mo Diphenkgišanong tša Boramabelo tša Lefase tša 2025 ka Tokyo ka go ba le boramabelo ba babedi ba go nanoga lekga la mathomothomo go lebele la banna la 100m la mafelelo, moo Gift Leotlela a hweditšego maemo a bohlano ka metsotswana ye 9.95 le Akani Simbine a hweditšego maemo a bošupa ka metsotswana ye 10.04.
- Moopedi wa Afrika Borwa Tyla Laura Seethal, yo a tsebjago bjalo ka Tyla yo a thopilego sefoka sa Best Afrobeats go 2025 Difoka tša MTV Video Music ka koša ya gagwe ya "Push 2 Start".
- Onalerona Tsiane le Mosa Letsoela, ba tsebjago bjalo ka Tee Sisters, ka go emela naga mo Mogopong wa Lefase wa Bahlomadikgwebo ba Matšwamahlalagading wa 2025 moo ba thopilego difoka tše pedi go tšweletša Dinepo tša Tlhabollo ya Go Swarelela ya Ditšhabakopano (SDG): SDG 1 "Go fediša bohloki ka dibopego tša bjona ka moka" le SDG 10 "Go fokotša go se Lekalekane".
- Komiti ya Setšhaba ya Afrika Borwa ka ga sehlopha sa Nwešetšo le Kelelatšhila (SANCID), seo se eteletšwego pele ke Profesa Sylvester Mpandeli, ka go abelwa difoka tše nne tša Dibopego tša Nwešetšo ya Lefase (WHIS) go Foramo ya Bone ya Nwešetšo ya Lefase. Moletlo wo wa Difoka o swerwe ka la 07 Lewedi 2025 ka Kuala Lumpur, Malaysia. Profesa Mpandeli ke moithuti wa maloba wa Yunibesithi ya Venda le Mothuša Profesa mo Yunibesithi.
- Baamogedi go magoro a go fapafapana a Difoka tša Basadi ba Afrika Borwa ka go Saense (SAWISA):
- Diprofesa Brenda Morrow, Lucy Moleleki le Alison September legorong la Disaense tša Tlhago le Boentšenere.
- Diprofesa Jill Hanass-Hancock, Sarojini Nadar le Shanaaz Mathews ka legorong la Bomotho le Disaense tša Leago.
- Diprofesa Carolyn McKinney le Zilungile Mkhize-Kwitshana ka katlego ya bona ka go godiša go kgatha tema ga setšhaba ka dinyakišišo.
- Profesa Jill Farrant yo a amogetšego Sefoka sa Phenyo ya Bophelo ka moka ka mošomo wa gagwe wo mobotse go dibjalo tša go lwantšha komelelo ka go Difoka tša Motheo wa Dinyakišišo wa Setšhaba (NRF).
- Profesa Liza Korsten yoo a amogetšego Sefoka sa Phenyo ya Bophela ka moka mo Foramong ya Bosetšhaba ya Saense le Theknolotši (NSTF) - Sefoka sa South32 ka mošomo wa gagwe ka maphelo a dimela le polokego ya dijo.
E lokolotšwe ke: Dikgokagano tša Mmušo le Tshepetšo ya Tshedimošo (GCIS)
Dipotšišo: Mohumagadi Nomonde Mnukwa – Seboleledi Mmušo sa Motšwaoswere
Selefouno: 083 653 7485
