Pego ya Kopano ya Kabinete ya la 18 Dibokwana 2015

1. Phethagatšo ya mananeo a bohlokwa a Mmušo

1.1. Kabinete e amogela Polelo ya Maemo a Setšhaba ka Mopresidente Jacob Zuma, yeo e filego maAfrika Borwa sebaka sa go kwa Leanotiro la mmušo. Mmušo o ipiletša go bakgathatema ka moka nageng ka bophara go Šoma Mmogo go leano la dintlha tše senyane ka nepo ya go hlohleletša kgolo le go hloma mešomo. Go netefatša gore maAfrika Borwa a kwešiša bokaone Leanotiro la mmušo, masolo a dikgokagano tša ka morago ga Polelo ya Maemo a Setšhaba a dirilwe go fa dintlha ka ga dipego tše di dirilwego ke Mopresidente. Tšona di akaretša dikopano le ba Ditaba ka Seboka sa Ditona tše di swerwego go thoma ka la 15 go fihla ka la 24 Dibokwana 2015.

Godimo ga fao, Polelo ya Ditekanyetšo ya 2015/16 ye e rulagantšwego gore e tla dirwa ka la 25 Dibokwana 2015 e tla bolela kudu ka ga kabo ya methopo go mananeo a mehutahuta a mmušo ka ge go gateletšwe ke Mopresidente.

Kabinete e kgalema maitshwaro a go hloka taolo le ao a sa sepelelanego le melawana ya palamente ka Maloko a mangwe a Palamente ka nakong ya Pulo ya Palamenete.
Go a swabiša ge baemedi ba ba kgethilwego ke setšhaba ba kgethile go se hlomphe maitapišo le bohlaki bjo go itemogetšwego bjona go fihlelela temokrasi ya rena ye e hweditšwego gaboima.

1.2 Kabinete e sedimošitšwe ka ga kgatelopele ye e dirilwego ka lesolong la Operation Phakisa la mabapi le ekonomi ya ka lewatleng. Kgato ya thomišo goba ya peakanyo e dirilwe ka Durban ka Mosegamanye le Phato 2014 gomme se sa feletša ka go tšweletšwa ga ‘maano a ka kakaretšo’ a dintlha ka botlalo ka nepo ya go godiša ekonomi ya lewatleng. Lesolong le bjale le tsene kgatong ya go le phethagatša, ye e akaretšago go hlokomedišiša le protšeke ye e laolago phethagatšo yeo. Makala a phethagatšo a hlomilwe gomme mekgwa ya tlhokomedišišo le ya kgodišo a tsentšwe tirišong.

Tshedimošo ka boripana le yona e filwe ka lesolong la bobedi la Operation Phakisa leo le bego le etilwe pele ke Kgoro ya Maphelo, leo le bego le lebeletše kudu Temogo ya Dikliniki le go di Hlokomela gomme lona le sa tšwetšwa pele gomme le tsebagaditšwe semmušo ke Mopresidente ka la 18 Dibatsela 2014.

1.3 Kabinete e dumeletše Leano la Bosetšhaba la Tlhako ya Maphelo le Ditokelo mabapi le tša Thobalano le Pelego ka ba Mahlalagading. Leano le le lebeletše kudu go kgatelopele le tšwetšo pele ya dipoelo tša maphelo mo e lego gore maphelo a tša thobalano le a pelego a bafsa ke selo se bohlokwa. Leano le le tla tšwela pele go netefatša gore go ba le kgokaganyo ye e kaonafetšego, tirišano le go sepelelana le lenaneo la mmušo, setšhaba sa badudi le badirišani ba tlhabollo bao ba šetšego ba šoma ka lefapheng la maphelo a tša thobalano le a pelego a ba mahlalagading. Komiti ye e bopilwego ke Ditona tša Dikgoro ya Melaotshepetšo ka ga bogolo bja Setšhaba e tla hlokomela phethagatšo, tlhokomedišišo le tshekatsheko ya Leano le.

1.4 Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa sethalwa sa Molaotshepetšo wa Kgolo ya Bana ba Mengwaga ya ka Fasana ka gare ga Kuranta ya Mmušo. Se se bopa karolo ya Leanotiro leo le Kopantšwego la Afrika Borwa mabapi le Kgolo ya Bana ba Mengwaga ya ka Fasana – go ya pele mengwageng ya 2013-2016, leo le amogetšwego ke Kabinete ka la 18 Lewedi 2013. Molaotshepetšo wo o fa tlhako ka ga maikarabelo a mmušo go fa dintlha ka botlalo mabapi le ditirelo tša Kgolo ya Bana ba Mengwaga ya ka Fasana tše di tlago hwetšwa ke mang le mang ka palo le tekano ye e lekanego gore bana ka moka ba hwetše sebaka se se lekanego sa go di fihlelela.

Molaotshepetšo wo o tsebagatša gape ditirelo tše mmalwa tše diswa ka nepo ya go tlatša dikgoba tše di bonwego ka go mehutahuta ya ditirelo tšeo di hwetšagalago mo lebakeng le kudukudu mo matšatšing a 1 000 a bophelo bja ngwana.

Kabinete e dumeletše gape go hlongwa ga Komiti ya Ditona tša Dikgoro (IMC), yeo e tlago netefatša gore go ba le mokgwa wa tirišano le wo o kgokagantšwego. Modulasetulo wa yona e tla ba Tona ya Tlhabollo ya Leago.

1.5 Kabinete e dumeletše go lokollwa ga sethalwa sa pego ya Mathomo ya Nakwana ya Naga ka ga Kwano ya Mokgatlo wa Dinagakopano (UN) mabapi le Ditokelo tša Batho ba ba nago le Bogole, gore se tle se swayeswaiwe ke setšhaba mo lebakeng la matšatši a 20. Pego ye e akaretša lebaka la nako ya go thoma ka Moranang 2012- Hlakola 2013.

1.6 Kabinete e dumetše gore Afrika Borwa e kgathe tema ka tiragalong ya Ngwaga ya Mmepe wa Boditšhabatšhaba ka 2015 le 2016 ka go rulaganya ditiragalo tša maemong a bosetšhaba ka nepo ya go oketša maemo a temogo ya mebepe le tsebo ya mebepe ka Afrika Borwa. Mebepe e thuša gore re kwešiše mathata le dikgonagalo, tša go swana le kabo ya dintlo, go tšwetša pele methopo ya setšhaba, go laola dikotsi le go nolofatša mananeokgoparara a dinamelwa ka kakaretšo e sa le nako. Go kwešiša tshedimošo ka ga sekgoba sa naga go thuša go beakanya le go tšea sephetho ka ga go hlabolla Afrika Borwa.

2. Diphetho tše bohlokwa tša Kabinete

2.1 Kabinete e dumeletše Taelo ka ga phethagatšo ya diteko tša bokgoni tša maloko a Godingwana a Taolo ya Ditirelo (SMS), ye e filwego go latela Kgaolo ya 4 Karolo ya II (d) le Kgaolo ya 4, Karolo ya VI ya Melawana ya Ditirelo tša Setšhaba, ya 2001.

Taelo ye e fetošitšwego e tšwetša pele go tseba ka boikemo mathata a tlhabollo ya Maloko a SMS, e tsebagatša tšhomišo ya ditiro tša sethekniki le go fa tlhahlo ka ga ka fao dikgoro di ka šomišago dipoelo tša teko ya bokgoni ka tirišano le ditshepedišo tše dingwe ka moka tša go thwala batho mešomong le go ba kgetha.

2.2 Kabinete e dumeletše go swarwa ga Kopano ya Bosetšhaba ya Beke ya Nepišo go thoma ka la 7 go fihla ka la 12 Moranang 2015 ka fase ga morero wa “Mmogo re tšwetša pele Afrika Borwa”.

Beke ye e tla bonwa ka go etelwa ga malapa go yo ngwala pego ka ga seemo sa malapa; go sepelasepela goba diketelo tša protšeke; dingangišano tša bakgathatema; go rerišana le setšhaba; gammogo le go rerišana le ba kgašo ya kgwebo le ba kgašo ya setšhaba. Se se fa balaodi sebaka sa go boledišana thwii le maAfrika Borwa, go kwa mathata a setšhaba ka bobona le go latišiša kgatelopele ya mananeo a mmušo.

3 Melaokakanywa

3.1 Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga sethalwa sa Molaokakanywa wa Tšhireletšo, Tšwetšopele, Tlhabollo le Taolo ya Mekgwa ya Tsebo ya Setlogo ka gare ga Kuranta ya Mmušo gammogo le tshepedišo ya go rerišana le setšhaba. Maikemišetšomagolo a Molaokakanywa wo ke go nolofatša tšhireletšo ya Tsebo ya Setlogo le go bušetša sekeng le go lemoga tsebo ya Setlogo ye e amanago le go baya ditšhaba tša setlogo le tša tikologo ka Afrika Borwa. O nolofatša go phošolla ditokelo le dikholego tšeo ditšhaba tša setlogo le tša tikologong di ilego tša hlokišwa tšona.

3.2 Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga Molaokakanywaphethošwa wa Taolo ya Dithunya wa 2015 ka gare ga Kuranta ya Mmušo gore o swayeswaiwe ke setšhaba. Molaokakanywa wo o fetoša Molao wa Taolo wa Dithunya wa 2000 ebile o araba Nepo ya Leanotlhabollo la Bosetšhaba ka go nyaka go kaonafatša tlhako ya melawana ye e ngwadilwego le melawana yeo e tlago laola dithunya. Taolo ya dithunya ke selo se bohlokwa sa mokgwa wa mmušo wa go lwantšha bosenyi.

4 Maemo a Kabinete ka ga merero ye e lego ditabeng Seemong sa Bjale

4.1 Kabinete e ipiletša go ditšhaba le go mekgatlo ye e ipopilego go šomišana le mmušo, ka fase ga boetapele bja Kantoro ya Tona ya Kgoro ya Pušo ya Tirišano le Merero ya Setšo, go netefatša gore mathata a ka Malamulele ka Limpopo a a rarollwa. Kabinete e kgalema go šitišwa ga go tsenwa ga dikolo ka dihlopha tše itšego bjalo ka mokgwa wa go hlagiša dingongorego. Se se utsweditše bana tokelo ya bona ya thuto gomme sa ganetša ba bangwe go ingwadišetša ditlhahlobo tša tlaleletšo tša Kreiti ya bona ya 12. Go hlongwa ga masepala ka Malamulele go swanetše go ba ka fase ga ditlhagišo tša molao ka ge go beilwe ke Lekgotla la Karoganyo ya Mellwane ya Mebasepala.

4.2 Kabinete e kgalema go hlaselwa ga batšwantle ka ge se e le tiro ya bosenyi gomme e a bušeletša gore ditheo tša phethagatšo ya molao di ka se dikadike go tšea sephetho kgahlanong le bao ba hwetšwago ba hlohleletša dikgaruru tšeo. Ga go na go hlaka ga mabapi le maemo a ekonomi le go se kgotsofale fao go ka bonwago bjalo ka lebaka leo le kwagalago la go dira tiro ya bosenyi yeo e amanago le ditlhaselo tše. Afrika Borwa ke ye nngwe ya dinaga tše di saenetšego Kwano ya Geneva ka ga Bafaladi ebile e ikgafile go šireletša batšwantle ba dinaga tše dingwe ka moka ka mo nageng. Bjalo ka ye nngwe ya dinaga tše di saenetšego Kwano ye, bjalo ka naga ye e tšwetšago pele ditokelo tša botho, re tla šireletša ditokelo tša motheo tša motho yo mongwe le yo mongwe ka gare ga naga ya rena, go akaretšwa batšwantle.

4.3 Kabinete e dumeletše go alwa ga Kwano ya go Hloma ga Sekhwama sa Mašeleng a BRICS le Tumelelano ka ga Pankatlhabollo ye Mpsha. Sekhwama sa Mašeleng sa BRICS se a hlongwa go arabela kgatelelo ya ditefo ya lebaka le lekopana. Godimo ga fao, se tla šoma bjalo ka kgato ya temošo ya go thuša dinaga tša Britain, Russia, India, China le Afrika Borwa (BRICS) go thibela dikgatelelo tša lebaka le lekopana ga go rekišwa ga dikgwebo, go aba thekgo go bohle le go maatlafatša poelo ya polokego ya ditšhelete lefaseng ka bophara.

4.4 Kabinete e lemoga go gafela ga Modulasetulo wa karolo ya Afrika Borwa wa Lekgotla la Dikgwebo la BRICS go tloga go Morena Patrice Motsepe go ya go Morena Brian Molefe. Morena Motsepe e bile modulasetulo yo a hlomilwego semmušo wa dikarolo ka bobedi karolo ya Afrika Borwa le ya Lekgotla la Kgwebo la BRICS ka botlalo. Ka nakong ya ge e be e sa le modulasetulo, Morena Motsepe o ile a atlega go hloma sehlongwa se se bohlokwa bjalo ka karolo ye bohlokwa ya sebopego sa BRICS gomme a šoma bjalo ka modulasetulo ka bokgoni bjo bogolo. Kabinete e leboga Morena Motsepe ka tirelo ya gagwe gomme e rata go lakaletša Morena Molefe mahlatse ge a thoma ka mošomo wo o bohlokwa.

4.5 Kabinete e reta sehlopha sa Khrikhete sa Bosetšhaba ka ga thaloko ya bona ka Phadišanong ya Sebjana sa Lefase ya Khrikhete gomme e ba lakaletša mahlatse ge naga ka moka e ba thekga ka phadišanong ye e tšwelago pele ka Australia le ka New Zealand.

4.6 Kabinete e lebogiša seraloki sa folute Wouter Kellerman yo a thopilego Sefoka sa Grammy sa alepamo ye kaonekaone ya mehleng yeno. Morena Kellerman o gatišitše koša ya Winds of Samsara a na le mohlami wa Indian Ricky Kej, gomme se se ba thopetše sefoka se ka ga tirišano ya bona.

4.7 Kabinete e tšweletša ditebogo tša yona go bašomiši ba mohlagase ka moka ge ba arabetše boipiletšo bja go fokotša tšhomišo ya mohlagase. Tshepedišo ya go rarolla mathata a mohlagase e hwetša šedi ya godimodimo ye e tlago pele. Phapoši ya Maano ye e hlomilwego ke Kabinete ka Manthole 2014 ye e etilwego pele ke Motlatšamopresidente Cyril Ramaphosa e a šoma go dira gore phethagatšo ya leano la dintlha tše hlano e dirwe ka lebelo go dira gore seemo sa bjale se fetoge.

4.8 Kabinete e ba le Mopresidente Zuma ge a lebiša mahloko a gagwe go ba lapa le bagwera ba mongwadi wa dipuku tša Seafrikantshe yo a tumilego Moprofesara André P. Brink. O tla gopolwa bjalo ka yo mongwe wa bangwadi ba bohlokwa ba Seafrikantshe yo a šomišitšego talente ya gagwe ya bongwadi go bolela kgahlanong le mmušo wa kgethologanyo.

5 Ditiragalo tše di tlago

5.1 Kabinete e bušeletša boipiletšo bja Mopresidente Jacob Zuma bja gore mekgatlo ya dipolotiki ka moka ka Lesotho e itshware ka tsela yeo e lego gore e dira gore seemo se lokele go swarwa ga dikgetho tše di nago le khutšo, tša go hloka sephiri, tša seriti, le tše di lokologilego tša go hloka mathata, go realo e le go laetša thato ya batho.
Kabinete e tšweletša gape boitshepo bja yona ka mošomong wa go nolofatša Lesolo la Tekodišišo la Dinagatlhabologo tša Borwa bja Afrika (SADC) la ka Lesotho ka fase ga boetapele bja Motlatšamopresidente Ramaphosa. Bjalo ka karolo ya diphetho tša Dihlogo tša Dinaga tša SADC Troika le Mmušo, Afrika Borwa e tla raloka karolo ya yona ka go eta pele le go bopa karolo ya Lesolo la Tekodišišo ya Dikgetho la SADC ka Nageng ya Lesotho, ka dikgethong tše di rulagantšwego gore di tla swarwa ka la 28 Dibokwana 2015.

5.2 Molaedimogolo wa Lebotho la Bosetšhaba la Mašole a Afrika Borwa, Mopresidente Jacob Zuma e tla ba yena a nnoši yo a tlogo sepedišago modiro ka Moletlong wa Letšatši la Mabotho ao a Itlhamilego ka fase ga morero wa “Lebotho la tšhireletšo la sephrofešene leo le nago le bokgoni go batho ba Afrika Borwa” ka la 21 Dibokwana 2015, ka Potchefstroom, ka Profenseng ya Leboa Bodikela. Letšatši la Mabotho ao a Itlhamilego le ketekwa ngwaga ka ngwaga ka go hlompha banna le basadi bao ba aperego yunifomo ya mašole bao ba šomelago setšhaba ka nageng le ka dinageng tša ka ntle ba sa lebelele go itirela.

5.3 Kabinete e hlohleletša bengmešomo ka moka bao ba obametšego Molao wa Tekatekano ya Bašomi (EE) go tsenela Difoka tša Tekatekano ya Bašomi tša 2015 pele ga letšatšikgwedi la go tswalelwa la 13 Hlakola 2015.

Tiragalo ye ka ge monggae wa yona e le Khomišene ya Tekatekano ya Bašomi, e lemoga bengmešomo bao ba phethagaditšego mekgwa ye e netefatšago gore go ba le tekatekano ya bašomi le pharologano, mola ka go le lengwe e tloša ditiro ka moka tša kgethologanyo ye e sego ya loka.

5.4 Tona ya Kgoro ya tša Boeti Derek Hanekom o tla fa polelo ya pulo ka kopanong ya Meetings Africa ye e tlogo swarelwa ka Sandton Convention Centre go thoma ka la 23 go fihla ka la 25 Dibokwana 2015 ka fase ga morero wa: “Re tšwetša pele Afrika re le Mmogo”. Ye ke pontšho ya kgwebišano ye kgolo ya Biro ya Kgothekgothe ya Bosetšhaba ya Afrika Borwa, ye e kopanyago babontšhi ba ditšweletšwa le badirelwa bao ba ka bago ba boditšhabatšhaba.

5.5 Kabinete e dumeletše go swarwa ga Foramo ya mabapi le Ekonomi ya Lefase (WEF) – ka Afrika, ka Afrika Borwa ka Cape Town International Convention Centre (CTCC) go thoma ka la 3 go fihla ka la 5 Phupu 2015. Morero wa yona e tla ba “Nakong ye e fetilego le Mo lebakeng le: Re gopola leswa ka bokamoso bja Afrika”. WEF-Africa ke foramo ya mabapi le ekonomi ye e fago dikgwebo tša ka nageng le tša ka seleteng le babeeletši bao ba nago le kgahlego sebaka ka seleteng go neelana le go utolla tirišano ye e kgonagalago le mebušo.

Kopano ya WEF-Africa e tla fa Afrika Borwa sebaka sa tlaleletšo sa go rerišana ka mafolofolo le go hlohleletša baetapele ba Afrika, dikgwebo tša boditšhabatšhaba le tša selete ka ga kgonagalo ya ditsenogare go kopanya selete le kgolo ye e maatlafaditšwego ka Afrika Borwa le ka seleteng.

6 Bao ba thwetšwego mešomong

Kabinete e dumeletše go thwalwa ga batho bao ba latelago ge fela mangwalo a bona a dithuto le tumelelo ya maleba e tiišeditšwe:

6.1 Go katološwa ga konteraka ya mengwaga ye meraro ya Ngaka Mphathi Philemon Mjwara bjalo ka Molaodipharephare: Kgoro ya Mahlale le Theknolotši.

6.2 Morena Pule Godfrey Selepe bjalo ka Molaodipharephare wa Kgoro ya Dinamelwa.

6.3 Motseta Nonceba Nancy Losi-Tutu bjalo ka Motlatšamolaodipharephare: Ditshepedišo tša DIRCO

6.4 Lekgotla la Melawana ya Pego ka ga Ditšhelete:
a) Morena Suresh Kana (Modulasetulo , o thwetšwe gape);
b) Mohumagadi Christine Ramon (o thwetšwe gape);
c) Morena Johan Brink (o thwetšwe gape);
d) Morena Garth Coppin (o thwetšwe gape);
e) Morena Bruce Mackenzie (o thwetšwe gape);
f) Morena Khaya Dludla (o thwetšwe gape);
g) Morena Dumisani Manana (o thwetšwe gape);
h) Mohumagadi Dawn Earp (o thwetšwe gape);
i) Mohumagadi Naidene Ford-Hoon (o thwetšwe gape);
j) Mohumagadi Kim Bromfield (o thwetšwe gape);
k) Moatbokheiti Rory Wayne Voller;
l) Mohumagadi Matshepo Faith More;
m) Mohumagadi Anuradha Sing; and
n) Mohumagadi Tania Wimberley.

6.5 Morena Coceko Bambihlelo Johan Pakade bjalo ka Mohlankedimogolophethiši wa Thraste ya Tlhabollo ye e Ikemego.

Dipotšišo: Seboleledi sa Kabinete sa Motšwaoswere Phumla Williams go 083 501 0139

Share this page

Similar categories to explore