A. Ditaba tšeo di Amago Badudi
1. Dikamano tša Boditšhabatšhaba
1.1. Bopresidente bja Afrika Borwa bja Dinaga tše 20 (G20)
1.1.1. Bopresidente bja Afrika Borwa bja G20 ka fase ga morero: Botee, Tekatekano le Tšwelopele”, bo thomile ka botlalo ka go phetha kopano ya Ditona tša Merero ya Boditšhabatšhaba tša G20 ya Mathomo ka katlego ka Johannesburg go tloga ka la 20 go fihla ka la 21 Dibokwane 2025, gomme ya latelwa ke kopano ya G20 ya Ditona tša Boditšhabatšhaba tša Merero ya Ditšhelete ya Mathomo le Babušiši ba Dipanka tša Bogare o gare o a kgatlampana ka Motsekapa go tloga ka la 26 go fihla ka la 27 Dibokwane 2025.
1.1.2. Kopano ya Mathomo ya Ditona tša Merero ya Boditšhabatšhaba ya G20 e be e le sebaka sa Ditona tša Merero ya Boditšhabatšhaba go tšweletša ditlhohlo tša ditaba tša dipolotiki tša lefase le go boledišana ka mekgwa yeo G20 e ka kgathago tema go hwetša ditharollo go tšona. Mo kopanong go thekgilwe mokgwa wa Afrika Borwa wa go laola ditaba tša dipolotiki tša lefase, dintlha tša bohlokwa tše naga e swanetšego go di phethagatša mo maemong a yona a Bopresidente bja G20, le go kgonthiša taba ya gore G20 ke kopano ye e ikgathago bjalo ka ge e le sebaka se sekaone go feta ka moka sa tirišano ya ekonomi ya lefase.
1.1.3. Go tlaleletša, Afrika Borwa e swere ka katlego dikopano tša Dihlophatšhomo tše di latelago:
1.1.3.1. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Thuto (12-13 Dibokwane 2025, ka mokgwa wa onlaene). Nepo ya kopano e be e le go abelana le go nyaka tumelelano go dilo tše bohlokwa tše tharo tša Dihlophatšhomo, e lego (a) Dilo tše bohlokwa tša 1: Go ithuta ga Motheo ga Boleng: tema yeo e kgathwago ke Tlhokomelo le Thuto ya Bobjana ya Mathomo go kaonafatša boleng bja go ithuta ga motheo; (b) Dilo tše bohlokwa tša 2: Temogo ya Diphetho tša Mangwalo a Thuto Maemong a Lefase; le Dilo tše bohlokwa tša 3: Tšweletšopele ya Profešene ya Thuto ya lafase leo le fetogago.
1.1.3.2. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Matlafatšo ya Basadi (17-18 Dibokwane 2025, ka mokgwa wa onlaene). Bakgathatema ba Sehlophatšhomo ba thekgile dilo tše bohlokwa tša Afrika Borwa tšeo gape di sepelelanago le dilo tše bohlokwa tša naga go ditokelo tša basadi, gomme tša aga go mananeo le dilo tše bohlokwa tša Bopresidente bja Brazil.
1.1.3.3. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Ekonomi ya Titšitale (17-19 Dibokwane 2025, ka mokgwa wa onlaene). Kopano e be e le sefala sa Afrika Borwa go abelana le go dumelelana ka dilo tše bohlokwa tša Sehlophatšhomo. Dilo tše bohlokwa ke: (a) Kgokagano go tšwelotšopele ya titšitale ya kakaretšo; (b) Infrastraktšha ya setšhaba ya titšitale; (c) ditikologo tša boithomelo tša titšitale: go dumelela bokgoni bja dikgwebopotlana, dikgwebo tše dinnyane le dikgwebo tša mafgareng; le (d) bohlale bja maitirelo bja go kwagala, gape bja toka.
1.1.3.4. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Mošomoya G20 (18-21 Dibokwane 2025 ka Gqeberha). Kopano ye ya sehlophatšhomo e boletše ka kgolo ya kakaretšo, go thwalwa ga baswa, tekatekano ya bong, go se lekalekane ga megolo le khuetšo ya tšhomišo ya theknolotši go mošomo wa ka moso.
1.1.3.5. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Setšo (20-21 Dibokwane 2025, ka mokgwa wa onlaene). Dilo tše bohlokwa tša Sehlophatšhomo tšeo di thekgilego ke bakgathatema ke: (a) Dilo tše bohlokwa tša 1: Tšhireletšo le Tharollo ya Bohwa bja Setšo go šireletša Ditokelo tša Batho; (b) Dilo tše bohlokwa tša 2: Go kopanya Dipholisi tša Setšo go mekgwa ya sosiolotši le ekonomi go kgonthiša tšwelotšopele ye e theilwego go Ditokelo tša kakaretšo; (c) Dilo tše bohlokwa tša 3: Go kgokanganya Ditheknolotši tša Titšitale go Šireletša le go Godiša Setšo le Diekonomi tša go Swarelela; le (d) Dilo tše bohlokwa tša 4: Kgokaganyo ya Setšo le Phetogo ya Klaemete: Go Huetša Karabo ya Lefase.
1.1.4. Tše di latelago ke Dihlophatšhomo tša G20 le dikopano tša Dihlopha tša Tšhireletšo tše di tla swarwago go tloga lehono go fihla mafelelong a Hlakola 2025:
1.1.4.1. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Diphetogo tša Mohlagase 27-28 Dibokwane 2025 – ka mokgwa wa onlaene.
1.1.4.2. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Temo 3-4 Hlakola 2025 - ka mokgwa wa onlaene.
1.1.4.3. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Twantšho ya Bomenetša 3-5 Hlakola – Motsekapa.
1.1.4.4. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Boeti 5 Hlakola 2025 – ka mokgwa wa onlaene.
1.1.4.5. Kopano Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Phokotšo ya Kotsi ya Masetlapelo 5 Hlakola 2025 – ka mokgwa wa onlaene.
1.1.4.6. Kopano ya Mathomo ya Sehlopha sa Merero ya Tšhireletšo go Lebeletšwe Tšhireletšo ya Dijo: 5 Hlakola 2025 – ka mokgwa wa onlaene.
1.1.4.7. Kopano ya Mathamo ya Sehlophatšhomo sa Merero ya Kgwebo le Peeletšo 18-20 Hlakola 2025 – ka mokgwa wa onlaene.
1.1.4.8. Kopano ya Mathomo ya Sehlopha sa Tšhireletšo go Merero ya Kgolo ya Ekonomi yeo e Akaretšago Batho Ka Moko, Go Fetoša Ekonomi go Dira gore e Ithekge ka Diintasteri, Go Hlola Mešomo, le go Fokotša go se Lekane ga Batho: 17 Hlakola 2025 – ka mokgwa wa onlaene.
1.1.4.9. Kopano ya Bobedi ya Sehlophatšhomo sa Maphelo 26 – 28 Hlakola 2025 - Durban.
1.1.4.10. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo Merero ya Tshwarelelo ya Tikologo le Klaemete: 25 – 28 Hlakola 2025 – ka mokgwa wa onlaene.
1.1.5. Go hwetša tshedimošo ka botlalo ka go swara ga Afrika Borwa dikopano tša go fapafapana tša G20 ka moka le dipoelo tša tšona o ka ya go www.g20.org GOBA www.g20.org.za
1.2. Kopano ya Poledišano ya Sepolotiki ya Afrika Borwa le Dinaga tša Yuropa (EU)
1.2.1. Kabinete e amogela thekgo ya EU go maemo a Afrika Borwa le khuetšo ya tikologo ya dipolotiki lefaseng le dilo tše bohlokwa tša Bopresidente bja G20 go latela katlego ya Poledišano ya Dipolotiki ya Ditona gare ga Afrika Borwa le EU yeo e swerwego ka 19 Dibokwane 2025 ka Motsekapa.
1.2.2. Poledišano e abile sebaka sa EU le Afrika Borwa go boeletša boikgafo bja bona bja go swana go dinaga tša go fapana tša go nyaka go fihlelela dinepo tša go swana, taolelo ya boditšhabatšhaba yeo e theilwego go Melao, le bogare bja Tumelelano ya Ditšhabakopano (UN). Mekgatlo e dumelelane gape go tlhokego ya go kaonafatša Khansele ya Tšhireletšo ya UN (UNSC), go lemoga tlhokego ya tšhoganetšo go e dira gore e emelwe kudu, e akaretše, go ba le mohola, go ba le temokrasi le maikarabelo.
1.2.3. EU le Afrika Borwa di boledišane gape ka tirišano go dinaga tša go fapana tša go nyaka go fihlelela dinepo tša go swana le dibaka tša selete, di nepišitše, kudu, maitapišong ao a kopanego go godiša ditokelo tša batho le tlhabollo ya go swarelela le go šogana le phetogo ya klaemete. Ba sekasekile gape dibaka tša go godiša tirišano ya tatelano ya dikgato ya go swarelela, go akaretša dimateriale tše ditala tše bohlokwa ka pono ya go tšwetša pele diphadišano tša bona, tšhireletšo ya ekonomi le maitapišo a go fokotša gase ye e šilafetšego.
1.2.4. Kopano e šomile gape bjalo ka sefala sa motheo sa Samiti ye e tlago ya EU-Afrika Borwa yeo e tlogo swarwa ka la 13 Hlakola 2025 ka Afrika Borwa. Samiti e tla bolela ka go kaonafatša dikamano tša ekonomi, go fetogela go mohlagase wa go fehlwa ka letšatši le moya, polokego le tšhireletšo, tatelano ya dikgato ya go swarelela le tirišano go dinaga tša go fapana tša go nyaka go fihlelela dinepo tša go swana. EU ke mothopo wo mogolo wa Afrika Borwa wa peeletšo ya thwii ya dinaga tša ka ntle gape EU ke modirišani wo mogolo wa kgwebo mo Mafelo le Dilete tša Borwa bja Sahara.
1.2.5. Kopano gape e gateletše bohlokwa bja go swara Kopano le Samiti ya Ditona tša EU-Kopano ya Afrika ka 2025.
1.3. Khansele ya Tšhireletšo le Khutšo (PSC) le Ditharollo tša UNSC go maemo a bohlabela bja DRC
1.3.1. Kabinete e amogela le go thekga bobedi AU PSC le Ditharollo tša UNSC go maemo a bohlabela bja DRC.
1.3.2. AU PSC e dumeletše diphetho tša kopano ya Setšhaba sa Bohlabela bja Afrika se se Kopanego (EAC) le Sehlopha sa Tlhabollo ya Borwa bja Afrika (SADC) yeo e nyakilego gore ntwa e emišwe ka bjako, tshepedišo ya ditsela tša go phela gabotse ga batho tša go bolokega tša go hloka ditšhitišo, go gogelwa morago ga mašole ka moka ao a se a laletšwago go tšwa bohlabela bja DRC, tlhompho ya nnete ya mellwane ya DRC le go kgatha tema ga badiragatši le bao e sego badiragatši mo polelong ya dipolotiki ka fase ga tshepetšo ya Kopanyo ya Luanda-Nairobi.
1.3.3. Tharollo ya UNSC e eletša mekgatlo ka moka (badiragatši ba mmušo le bao e sego ba mmušo) mo bohlabela bja DRC go phetha go emiša ntwa ntle le go bea mabaka, ka ge go ipileditšwe ke EAC le SADC.
1.3.4. Tharollo e nyaka gape gore sehlopha sa marabela a M23 a ikgogele morago go dilete tšeo a di thopilego mo bohlabela bja DRC gomme e ipiletša go Mašole a Rwanda go emiša go thekga sehlopha se se ihlamilego le go ikgogela morago ka bjako go selete sa Congo “ntle le go bea mabaka pele”.
1.3.5. Kabinete e lakaleditše mašole a lesome ka moka ao a bušitšwego gae ao gonabjale a hwetšago kalafo ka Afrika Borwa pholo ya bjako, mobung wa gabo bona.
1.4. Tumelelano ya AU ya go Fediša Dikgaruru Kgahlanong le Basadi le Basetsana (AU-CEVAWG)
1.4.1. Kabinete e amogela Tumelelano ya AU ya AU-CEVAWG, yeo e lego sedirišwa sa molao go thibela le go fokotša dikgaruru kgahlanong le basadi le basetsana ka Afrika.
1.4.2. Tlhabollo ya AU-CEVAWG e tsebišwa ka sephetho sa histori ke Dihlogo tša Dinaga tša AU ka Dibokwane 2023 nakong ya Samiti ya AU.
1.4.3. Kopano e ikemišeditše go fa tlhako ye kgolo yeo e tlemago ka semolao go thibela le go fediša mehuta ka moka ya dikgaruru kgahlanong le basadi le basetsana go phatlalala le Afrika. Se se tla fihlelelwa ka go šogana le tšeo di hlolago le go eta pele dikgaruru tšeo, go matlafatša mekgwa ya semolao le institušene, le go godiša setšo sa tlhompho ya ditokelo tša batho, tekatekano ya bong le seriti sa basadi le basetsana.
1.4.4. E tla kgonthiša gape gore Mekgatlo ya Mmušo le go matlafatša mokgwa wa go swana wa go fediša dikgaruru kgahlanong le basadi le basetsana.
2. Ekonomi
2.1. Go Šutišwa ga Kabo ya Tekanetšo ya Setšhaba
2.1.1. Kabinete e rata go bušeletša gore go šutišwa ga kabo ya Tekanetšo ya Setšhaba go tloga ka la 19 Dibokwane 2025 go ya go la 12 Hlakola 2025 ke ka lebaka la maitapišo a Kabinete go šogana mmogo le ditlhohlo tša ditšhaba mo tikologong ya ekonomi ye e hlotšago.
2.1.2. Kabinete e kgonthišetša Maafrika Borwa gore dipoledišano ka gare ga Kabinete ka Tekanetšo ya Setšhaba ya 2025 di tšwela pele go dumelelana ka mekgwa ye mekaone go thekga ka ditšhelete dilo tše bohlokwa tša setšhaba le go kgonthiša gore tekanetšo e tšweletša dinepo tša Maafrika Borwa ka moka.
2.1.3. Go šutišwa le ge e le ga mathomo mo historing ya Afrika Borwa, eupša e sego ka ntle ga setlwaedi go melao ye mengwe, e sa le ka gare ga dinyakwa tša Molao wa Taolo ya Ditšhelete tša Setšhaba, (Molao wa 1 wa 1999).
2.2. Dinyakišišo tša Kotara ye Nngwe le ye Nngwe tša Bašomi
2.2.1. Kabinete e amogela tsela ya godimo ya go hlola mešomo go latela go fokotšega ga tatelano ya bobedi mo tekanyetšong ya go hloka mošomo, yeo e dirago tekanyetšo ya fase go tloga ka kotara ya boraro ya 2023.
2.2.2. Tekanyetšo ya go hloka mošomo ya naga e fokotšega go 31.9% mo kotareng ya 2024 go tloga go 32.1% mo kotareng ya go feta. Palo ya batho bao ba šomago e oketšegile ka 132 000 go ya go 17.1 milione mola palo ya batho bao ba sa šomego e fokotšegile ka 20 000 go ya go 8 milione nakong ya kotara ya go swana.
2.2.3. Mošomo mo kotareng o oketšegile go diintasteri tše nne go tše lesome tšeo go dirilwego dinyakišišo go tšona ke ba Dipalopalo tša Afrika Borwa, go akaretša intasteri ya ditšhelete (232 000), ya latelwa ke intasteri ya tšweletšo (41 000), intasteri ya bašomi ba ka magae (18 000) le intasteri ya dinamelwa (17 000).
2.2.4. Kabinete e kgonthišitše maitapišo a mmušo a go hlola mešomo ka nepo ya go ikgetha go mananeo a go thwala baswa. Ka Lenaneo la Tlhohleletšo ya Mošomo la Mopresidente, go hlotšwe dibaka tša mešomo tša baswa tše e ka bago 2.2 milione.
2.3. Kgwebišano le Peeletšo ya Afrika Borwa-China
2.3.1. Kabinete e amogela dipoledišano tša katlego gare ga Khansele ya China ya Kgodišo ya Kgwebišano ya Boditšhabatšhaba (CCPIT) Modulasetulo Ren Hongbin le Motlatša Mopresidente Paul Mashatile ka go godiša kgwebišano ye botse le tirišano ya peeletšo gare ga Afrika Borwa le China.
2.3.2. Ketelo e latela Ketelo ya Semmušo ya bobedi ya katlego go ya China ka Mopresidente Cyrill Ramaphosa ka Lewedi 2024, Kudu, e aga go dipoelo tša poledišano ya kgwebo ya Mopresidente, go akaretša Foramo ya Kgwebo ya Mopresidente ya Afrika Borwa-China ye bohlokwa, dipoledišano tša sephiri gare ga Mopresidente le Boetapele bja babeeletši ba maemo a godimo ba 20 ba China, le Lenaneo la Kgwebo la Mopresidente ka Shenzhen leo le nepišago go babeeletši ba bagolo ka theknolotši ya ketapele le hapo ya tšweletšopele ka China.
2.3.3. Afrika Borwa e beakanya dikgwebo tša China go tsenela dikopano tša go fapana tša G20 ka nageng ngwaga wo mola CCPIT e laletša Afrika Borwa go tsenela Pontšho ya boraro ya Kabo le Kišo ya Ditšweletšwa ya Boditšhabatšhaba ka Cnina ka Mosegamanye 2025.
2.3.4. Dikamano gare ga Afrika Borwa le China di kaonafaditšwe gape ke g fihla ga sehlopha sa mathomo sa baeti go tšwa China ka Sekema sa Boeti sa go Tshepega (TTOS) se seswa. TTOS e dumelela bašomi ba leeto le le lekolwago go romela dikgopelo tša sehlopha tša leeto la sehlopha go tšwa China le India ka sefala sa titšitale sa go bolokega gomme sa amogela dipoelo tša bona ka mokgwa wa titšitale ka nako ya diiri fela.
3. Maphelo
3.1. Bolwetši bja Matsogo, Maoto le Molomo (HFMD)
3.1.1. Kebinete e amogetše tsenogare ya bjako ka bolaodi go latela go phulega ga HFMD ka KwaZulu-Natala le Kapa Bohlabela, bjoo bo hlolago maswao a mpshikela go swana le dintho tša bohloko le matsogo a go ruruga. Bjo ga bo swane le bolwetši bja diphoofolo bja tlhako le molomo gape ga bo šoro.
3.1.2. Ditiragalo tše mmalwa tša phetetšo ya baerase ya go fetela kudu e utollotšwe mo dikolong tša praemari tše mmalwa le disenthara tša tlhokomelo tša mosegare go diprofense tše pedi.
3.1.3. Dihlogo tša dikolo di hlohleletšwa go dira ditekolo tša letšatši le lengwe le lengwe mo dikolong tša bona go utolla le go bega ditiragalo tša HFMD.
3.2. Malwetši ao a Hlolwago ke Dijo
3.2.1. Letšatši la mafelelo la go ngwadiša mabenkele a dispaza le mabenkele a mangwe a go rekiša dijo le mebasepala ya bona ya selegae ke Labohlano, 28 Dibokwane 2025. Bankele a dispaza ao a se a ngwadišwago gomme a sa fihlele maemo ka moka a maphelo le dinyakwa a tla tswalelwa.
3.2.2. Mmušo o tsebišitše magato a ka Dibatsela 2024 bjalo ka karolo ya maitapišo a go laola mabenke a dispaza le go thibela mahu ao a sa hlokagalego a bana ka lebaka la malwetši a go hlolwa ke dijo tšeo di šilafatšego tšeo di rekilwego mabenkeleng a mohuta woo. Dihlopha tša tekolo tša ditsebi tše dintši di tšwela pele go lekola ge e le gore mabenkele a obamela molao go phatlalala le naga go kgonthiša gore barekiši ba dijo ka moka ba šoma ka molao le go obamela maemo a maphelo le polokego.
3.2.3. Kabinete e ipiletša go bareki, batswadi le bahlokomedi ba bana go reka fela dijp mafelong ao a nago le laesense ya go rekiša dijo le go latela melawana ya tšhireletšo ya dijo. Maloko a setšhaba ba hlohleletšwa gape go itlwaetša magato a motheo a tšhireletšo ya dijo go swana le go hlapa matsogo gabotse ka sesepe le meetse pele ba swara gob aba eja dijo.
4. Go phela gabotse ga leago
4.1. Mokgatlo wa Tšhireletšo ya Leago wa Afrika Borwa (SASSA)
4.2. Letšatši la mafelelo la baholegi ba SASSA go fetoša Dikarata tša Gauta tša SASSA go ya go Dikarata tše Diso tša Panka ya Poso le katološeditšwe go 20 Hlakola 2025.
4.3. Baholegi ba go feta 716 900 ba fetogetše go dikarat tše diso tša Panka ya Poso gomme mafelo a go phatlalatša dikarata a oketšegile go phatlalala le naga go fokotša methaladi ye metelele gore moholego yo mongwe le yo mongwe a amogele karata ye mpsha kgauswi le moo ba dulago. Panka ya Poso e oketšegile gape ka palo ya dithelara mo mafelong a go fetoša dikarata go tloga go dithelara tše pedi go fihla go dithelara tše hlano go ya le ka kgwebo ya lefelo.
4.4. Baholegi ba hlohleletšwa go ya mabenkeleng a kgauswi le bona go swana le Checkers, Shoprite, Pick n Pay, Usave, goba Boxer go yo tšea Karata ye Ntsho ya Panka ya Poso ye mpsha. Tokumente ya boitsebišo (ID) ya Afrika Borwa ya nnete e a nyakega. Diofisi tša go thetha le tšona di tla ba gona mo dinagamagae go thuša baholegi. Go tlaleletša, Panka ya Poso e kopane le Sehlopha sa Spar, seo se tla kgethago mabenkele a sona a 200 bjalo ka mafelo a go aba ditirelo go phatlalala le naga.
4.5. Kabinete e gopotša baholegi gore Karata ya Gauta ya SASSA ya kgale e tla emiša go šoma ka la 20 Hlakola gomme baholegi bao ba se a fetolago dikarata tša bona ka nako yeo bat la swanela ke go ya lekaleng la kgauswi la Posokantoro go hwetša tšhelete ya bona.
5. Ntwa Kgahlanong le Bosenyi
5.1. Kabinete e amogetše pego ya Dipalopalo tša Bosenyo tšeo di bontšhago go fokotšega ga magoro a go fapana a bosenyo ka dipalopalong tša bosenyi tša kgauswanyane. Kotara ya boraro ya 2024/25 ya ngwaga wa ditšhelete, e bontšhitše phokotšego ya 9.8% go dipolao, phokotšego ya 3.3% ya go phaya theo ka kgang, le phokotšego ya 3.2% ya maiteko a melato ya thobalano. Go bile gape le phokotšego ya go tšea dikoloi ka kgang le go utswa.
5.2. Le ge magato ka kakaretšo a bosenyi a tšwela pele go ba godimo, go fokotšega go bontšha gore ditsenogare ka Tirelo ya Maphodisa a Afrika Borwa go dira gore Afrika Borwa e bolokege a dira phapano.
5.3. Go lwantšha bosenyi ke maikarabelo a rena ka moka, setšhaba, maphodisa le lekala la kgwebo. Kabinete e ipiletša go Maafrika Borwa go kgatha tema ya bona go lwantšheng bosenyi ka go bega ditiro tša bosenyi setišing sa kgauswi goba go leletša nomoro ya Thibelo ya Boseny: 08600 10111.
6. Difoka tša Bobegaditaba tša SADC
6.1. Kabinete e ipiletša go boraditaba ba Afrika Borwa go romela ditsenelo tša bona go Difoka tša Bobegaditaba tša SADC tša 2025. Ditsenelo tša phadišano di tswalelwa ka 28 Dibokwane 2025.
6.2. Boraditaba bao ba nyakago go tsenela ba ka hwetša tshedimošo ye nngwe ka ga phadišano go www.gcis.gov.za. Mothopasefoka wa sefoka sa mathomo mo legorong le lengwe le lengwe o tla amogela US$2500. Bathopasefoka ba sefoka sa mathomo ba tla amogela difoka tša bona le disetifikeiti go mellwane ya Samit ya SADC ya Dihlogo tša Dinaga le Mebušo yeo e tla swarwago ka Phato 2025.
B. Ditsebišo go Kabinete
1. Magato a go Mpshafatša Kgaotšo ya Mohlagase
1.1. Kabinete e amogetše le go leboga tsebišo ka maitapišo a mpshafatšo ka Eskom go matlafatša kabo ya mohlagse mo nageng go latela mohlwaela wa magato ao a bego a se a letelwa a ditirgalo tše mmalwa ditišing tša go fehla mohlagase ao a dirilego gore go be le phethagatšo ya kgaotšo ya mohlagase go šireletša kriti ya setšhaba.
1.2. Ditiragalo tše tša godimo tša go se tlwaelege le ditiragalo tša go se amane ka la 22 Dibokwane 2025 di dirile gore go be le phokotšego ya lebelo ya mellwane ya kemolegato. Di akareditše phošo ya mohlagse mo Setišing sa Mohlagse sa Majuba, go lahlegelwa ke lethopo la meetse a go fola ka Setišing sa Mohlagase sa Camden le go lahlegelwa ke yuniti ya Setiši sa Mohlagase sa Medupi.
1.3. Kabinete e amogela karabelo ya bjako ka sehlopha sa sethekniki sa Eskom go hwetša gape dimekawate tše (MW) 4 800 go diyuniti tše nne go tše hlano tšeo di kgakgetšwego mo Majuba di boela di šoma gomme tše pedi tša diyuniti tše nne tšeo di kgakgetšwego di boela di šoma ka Camden ka 8tp ka la 23 Dibokwane 2025.
1.4. Go phethagatša leano la yona la tsošološo, didirišwa tša mohlagase di akanya legato la fase la kgaotšo ya mohlagase. Maitapišo a nepiša go tlaleletša methopo ya tšhoganetšo, kudu dikabo tša tesele, go matlafatša ditirišo mo matšatšing a a tlago.
1.5. Go sa lebelelwe mathata a gonabjale, tšwelopele ya go se fetogefetoge e dirilwe tšwelopele go kaonafatša bokgoni bja tšweletšo le tlhokomelo ya mohlagase wa kabo ya go tshepagala. Go tloga ka la 1 Moranang 2024 go fihla ka la 20 Dibokwane 2025, kgaotšo ya mohlagase e emišitšwe matšatši a 323, go bapetva le matšatši a 32 ka nako ya go swana ngwaga wa go feta. Kabo ya mohlagase e be e le gona 99% ya nako ye e bapetšwago le 9.8% ngwaga wa go feta
1.6. Kabinete e lemogile tlaleletšeo ye e tlago ya 1 600 MW ka taolo ya lenaneo la Yuniy ya 6 ya Kusile ka la 9 Hlakola 2025 le Yuniti ya 4 ya Medupi mo mafelelong a Hlakola 2025 e tla hlohleletša kabo ya mohlagase ya naga ya rena.
C. Diphetho tša Kabinete
1. Leano la Tlhabobollo la Kotara ya Gare (MTDP) 2024-2029
1.1. Kabinete e dumeletše MTDP nako ya go tloga go 2024-2029, yeo e akaretšago dilo tše bohlokwa tša Taolo ya Bošupa. MTDP e aga go Leano la Tlhabollo la Setšhaba, Setatamente sa Maikemišetšo a Mmušo wa Kopano ya Setšhaba (GNU), le tumelelano ye e fihleletšwego nakong ya Lekgotla la Kabinete leo le bego le swerwe ka la 29 go fihla 30 Pherekgong 2025.
1.2. Go tlaleletša, MTDP e kopanya dilo tše bohlokwa tše tharo tšeo di akareditšwego ke Mopresidente Ramaphosa mo Polelong ya gagwe ya Bula Palamente ka la 19 Mosegamanye 2024. Leano le hlahla mananeo a mmušo go hlola naga ye e akaretšago kudu yeo e phegelelago maikgafo a yona a GNU. Maikemišetšo a yona, go tše dingwe, ke go kgonthiša kgolo ya ekonomi ya go akaretša batho ka moka, ya fokotša go hlokega ga mešomo, bohloki, le maemo a godimo a bophelo gammogo le go kgonthiša mmušo wa maitshwaro, wa bokgoni gape go hlabolla batho.
2. Tlhako ya Mokgwa wa Kgokagano wa Setšhaba (NCSF) 2024-2029
2.1. Kabinete e dumeletše NCSF go phethagatšwa go phatlalala le dikgoro ka moka tša mmušo. NCSF e dira karolo ya mošomo wo o tšwelago pele wa go kopanya le go hlohleletša lenaneo la kgokagano le le phatlaletšego la mmušo, go thekga phethagatšo ya MTDP 2024-2029 bjalo ka ge e akantšwe ka go Pholisi ya Kgokagano ya Mmušo, e dumeletšwe ke Kabinete ya 2018, yeo e sekwasekwago gonabjale.
2.2. NCSF e arabela ditetelo tša gore kgokagano ya mmušo e swanetše go kwagala, e kaonafatše tshepo ya setšhaba le boitshepo bja babeeletši, e godiše kopano le kopano ya leago le go hlohleletša go kgatha tema ga badudi bjalo ka maitapišo ao a tšwelago pele go hlohleletša Maafrika Borwa go šomiša tshedimošo go kaonafatša maphelo a bona le go šomiša dibaka tša ekonomi ya leago go kgatha tema go tlhabollo ya naga ya rena.
3. Tumelelo ya Lefelo la Kgwebo ya go Lokolloga ya Kontinente ya Afrika (AfCFTA) Tshepedišo ya Kgwebo ya Basadi le Baswa
3.1. Kabinete e dumeletše go tlišwa ga Tshedpedišo ya Kgwebo ya Basadi le Baswa ya AfCFTA Palamenteng go dumelelwa.
3.2. Tshepedišo e ikemišeditše go hlohleletša go kgatha tema ga basadi le baswago tša kgwebo ka fase ga AfCFTA, gape e akaretša dinepo tše di itšego go swana le go thuša basadi le baswa bao ba leg kgwebong go kgatha tema gabotse mo mmarakeng. E hlohleletša gape go godiša tlaleletšo ya mohola le tšwelotšopele go oketša thomelo ntle le thomelo ka ka mo gae ka basadi le baswa, gammogo le kakaretšo ya bona go dithekišo tša selete le tša kontinente.
3.3. Tshedpedišo e thekga gape magato a go fokotša kgethologanyo, ya godiša tekatekano le kakaretšo go kgonthiša gore basadi le bswa ba holega go dibaka tša kgwebo. Dinyakwa tše dingwe tše bohlokwa tša tshepedišo di akaretša mapheko a ditefo tšeo di amago basadi le baswa mo kgwebong, go godiša go kgatha tema ga bona go direng, le go kaonafatšeng phihlelelo ya bona ya ditšhelete.
3.4. Tshepedišo e emetšwe go thekga basadi le baswa mo kgwebong go šomiša dibaka tše di abilwego ke AfCFTA le go hlohleletša go kgatha tema ga bona ga kakaretšo ka go kgwebo ya ka gare ga Afrika.
4. Tumelelo ya Tshepedišo ka Pholisi ya Phadišano ka fase ga AfCFTA
4.1. Kabinete e amogetše go tlišwa ga Tshepedišo ya Pholisi ya Phadišano ka fase ga AfCFTA Palamenteng go dumelelwa. Tshepedišo ke tumelelano ya maloko a mebušo ya AU go kgonthiša gore phadišano mo kontinenteng e kgatha tema go kgwebo, kgolo ya kakaretšo, phetogo ya leago le ekonomi le tlhabollo ya ekonomi ya go swarelela.
4.2. Tshepedišo e nepiša go go thibela ditiro tša kgahlanong le phadišano kago aba tlhako ya go šogana le nepišo ya mmaraka, go šomiša bošaedi maatla le ditaba tše dingwe tše di amanago le phadišano.
4.3. AU e amogela gore go se be goa ga dipholisi tša phadišano tša kontinente go ditiro tša kgahlanong le phadišano go swana le dihlopha tša kgahlego le taolo tšeo di šomišago bošaedi maemo a mmaraka.
4.4. Tsehepedišo e tla dirišwa go mešongwana ka moka ya ekonomi mo mmarakeng wa AfCFTA gomme e tla lebanya ditiro tša kgahlanong le phadišano go akaretša dihlopha tša boditšhabatšhaba le tša ka ntle ga mellwane tšeo di sa laolwego gabotse, gammogo le ditiro tša phadišano tšeo di thomilwego ke dikgwebo tše dikgolo tšeo di šomago ka ntle ga kontinente.
5. Dipoelo go tšwa go go kgatha tema ga Afrika Borwa mo Ngangišanong ya Kakaretšo ya Kopano ya bo 79 ya Kopano ya Kakaretšo ya UN (UNGA 79)
5.1. Kabinete hlokometše le go dumelela pego ka ga dipoelo tša UNGA 79 ka fase ga: “Go se tlogele motho morago: go dira mmogo go kaonafatša khutšo, tlhabollo ya go swarelela le seriti sa motho go moloko wa gonabjale le wa ka moso”.
5.2. Go kgatha tema ga Afrika Borwa Samiting ya UN ya ka moso go nepišitšwe go sebaka sa go aga tumelelano le go dira tšwelopele go dilo tše bohlokwa go swana le Dinepo tša Tlhabollo ya go Swarelela le ya dinaga tše dingwe tša Afeika, tšeo Samiti e swanetšego go nepiša go tšona go thekga agenda ya tlhabollo ya kontinente, Agenda 2063.
D. Bao ba Thwetšwego Mešomong
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a thuto a tlo tiišetletšwa le go netefaletšwa ka tsela ye maleba.
1. Moprofesara John Lamola o thwetšwe bjalo ka Mohlankedimogolophethiši wa Tirelo ya Difofane ya Afrika Borwa (SAA) mengwaga ye mebedi.
2. Moprofesara Busani Ngcaweni bjalo ka Molaodimogolopharephare (DG) go Kgoro ya Sekolo sa Naga sa Bahlankedi ba Mmušo (katološo ya kontraka ya mošomo ya mengwaga ye mehlano).
3. Morena Lindelwa Simphiwe Hamilton bjalo ka DG go Kgoro ya Kgwebišano, Intasteri le Phadišano.
4. Morena Tebogo Seokolo bjalo ka Motlatša Molaodimogolopharephare (DDG): Afrika go Kgoro ya Dikamano tša Boditšhabatšhaba le Tirišano.
5. Mohumagadi Angela Sizakele Magangoe bjalo ka DDG: Ditirelo tša Tlhokomelo ya Setšhaba go Kgoro ya Tlhabollo ya Leago (DSD).
6. Mohumagadi Thandeka Gloria Ngcobo bjalo ka Mohlankedimogo wa Ditšhelete mo DSD.
7. Balaodibagolo bao e sego Malokophethiši go Boto ya Nakwana ya Mokgatlo wa Theknolotši ya Tshedimošo ya Mmušo
(i) Mohumagadi Sedzani Mudau (Modulasetulo);
(ii) Morena Willie Vukela (moemedi wa Kgoro ya Tirelo ya Setšhaba le Taolo);
(iii) Morena Willie Mathebula (moemedi wa Ditšhelete tša Setšhaba);
(iv) Moatbokata Johannes Collen Weapond; le
(v) Morena Omega Shelembe (Kgoro ya Dikgokagano le Ditheknolotši tša Titšitale).
E. Ditiragalo tšeo di Tlago
1. Kgwedi ya Ditokelo tša Batho
1.1. Afrika Borwa e tla re ka Hlakola ya gopola Kgwedi ya Ditokelo tša Batho ka fase ga morero “Go potlakiša maitapišo go ya go toka ya leago yeo e kgomareditšwego go ditokelo tša batho. Histori ya Kgwedi ya Ditokelo tša Batho e theilwe go Dipolao tša batho ba bantši ba Sharpeville ka la 21 Hlakola 1960, moo maphodisa a mmušo wa kgatelelo a thuntšitšego le go bolaya batho ba 69 nakong ya mogwanto wa khutšo.
1.2. Bohwa bja bohloko go tšwa go dipholisi tša go tšea lehlakore tša mmušo wa kgatelelo go beakanya nnete ya gonabjale gomme di dirile gore batho ba bantši ba kgakgelwe mo leboo la bohloki le go hloka mešomo. Molaotheo wa Repabliki ya Afrika Borwa wa 1996, woo o dirago motheo wa setšhaba se se lokologilego gape sa temokrasi, o thekga maitapišo a go godiša toka ya leago ka go lokiša diphošo tša go feta tša go hloka toka.
1.3. Molao wa go Tšewa ga Naga Ntle le Tefo (Molao wa 13 wa 2024) wo go dumelelanwego ka wona kgauswanyane o bea pele ditshepetšo tša molao tša taolelo ya molaotheo woo o dumelelago mmušo go phošolla bohwa bja go se kgahliše bja go tlošwa ka kgang le bohloki ka go thuša go phatlalatša melala gore badudi ba bantši ba fihlelele dibaka tša ekonomi, ditirelo tša motheo le naga.
1.4. Moketeko wa Letšatši la rena la Ditokelo tša Batho la setšhaba ka la 21 Hlakola 2025 le tla swarelwa Constitution Hill ka Johannesburg, lefelo leo go lego Kgorotsheko ya Molaotheo ya Afrika Borwa.
2. Indaba ya Mohlagase wa Afrika ya 2025
2.1. Afrika Borwa e tla swara Indaba ya Mohlagase ya Afrika ya 2025 go tloga ka la 4 go fihla ka la 6 Hlakola 2025 mo Senthareng ya Dikopano tša Boditšhabatšhaba ka Motsekapa. Indaba ke tiragalo ya godimo mo kontinenteng ka ge e kgokaganya baetapele le go bontšha ditharollo tša tšwelopele tše diswa tša lekala.
2.2. Khonferense e tla ka nako yeo lekala la mohlagase la Afrika Borwa le gola ka lebelo ka ge naga e šomela go boloka kabo ya yona ya mohlagase ya ka moso. Ngwaga wa go feta mmušo o phatlaladitše Molao wo o Mpshafaditšwego wa Taolo ya Mohlagase, wa 2024 (Molao wa 38 wa 2024) mo go hloleng lekala la mohlagase la sebjalebjale la go swarelela leo le ka fihlelelago nyakego ya mohlagase ye e golago.
2.3. Mo go bolokeng kabo ya rena ya mohlagase ya ka moso, dikikawate tše 11 tša diprotšeke tša enetši di beakanyeditšwe go agwa mo mengwageng ye meraro ye e tlago. Ka Manthole 2024, bao ba nyakago go rekiša mohlagase ka Nako ya go dira dikgopelo ya Sebaka sa 7 ya Lenaneo la go Rekiša la Tšweletšo ya Mohlagase ka maatla a go aba kontraka ao a kopantšwego a dimekawate tše 1 760 di tsebišitšwe.
F. Melaetša
1. Ditebogišo
Kabinete e lebogiša le go lakaletša tše botse go:
- Tona Nomakhosazana Meth ka go kgethwa bjalo ka Modulasetulo wa Senthara ya Taolo ya Mešomo ya Selete sa Afrika.
- Mohumagadi Lerato Mataboge ka go kgethwa ga gagwe ga histori go maemo a go ba Mokhomišinare wa Infrastraktšha le Mohlagase wa AU.
- Mohumagadi Tyla Laura Seethal, yoo a tsebegago kudu ka Tyla, seopedi sa Afrika Borwa yoo e lego modiragatši wa go opela dikoša a le tee woo koša ya gagwe ye e tšwelelago e le tee “Water” e theeleditšwego makga a go feta bilione e tee go Spotify.
- Morena Wouter Kellerman, moletši wa flute mmogo le Mohumagadi Eru Matsumoto le Mohumagadi Chandrika Tandon, Bathopa difoka ba Grammy ka albamo ya bona ya Triveni.
2. Matshidiso.
Kabinete e iša matshidiso go bagwera le malapa a:
- Mohumagadi Suthukazi Arosi (64), seopedi sa go thopa difoka, motšweletši, le modiragatši. O be a tsebega kudu bjalo ka yo mongwe wa diopedi tša ketapele tša Afrika le modiragatši yo a tšweletšego yoo a diragaditšego go ditšweletšo tša Afrika Borwa tše dintši.
Dipotšišo: Mohumagadi Nomonde Mnukwa – Seboleledi sa Mmušo sa Motšwaoswere
Iselifowuni: 083 653 7485
