A. Ditaba tšeo di amago badudi
1. Ditaba tša Boditšhabatšhaba
1.1 Dikamano tša SA-US
1.1.1 Kabinete e amogetše tsošološo ya dikamano tša go loga maano gare ga Afrika Borwa (SA) le Amerika (US) nakong ya ketelo ya mošomo ya Mopresidente Cyril Ramaphosa ka Amerika.
1.1.2 Dihlopha tša Afrika Borwa le Amerika di tla ruma dintlha ka botlalo tša tumelelano ya kgwebo gare ga Afrika Borwa le Amerika. Go maleba go hlagiša taba ya gore Afrika Borwa e fihleletše maikemišetšo a yona a go ya Amerika.
1.1.3 Kabinete e lebeletše gore taolo ya Amerika e tla kgatha tema go G20, go akaretšwa le kgonagalo ya gore Mopresidente Trump a be gona Samiting ya Baetapele ba G20.
1.2 Dikamano tša Afrika Borwa le France
1.2.1 Kabinete e amogetše ketelo ya mošomo ya Motlatšamopresidente Shipokosa Paulus Mashatile yeo e matlafaditšego dikamano gare ga Afrika Borwa le France. Motlatšamopresidente le baemedi ba Afrika Borwa ba tsenetše gape Khonferense ya Dipeeletšo ya Afrika le France ka maikemišetšo a go kaonafatša dipeeletšo tša dikhamphani tša France ka Afrika Borwa le ka tsela yeo go tša Afrika Borwa, le gape go thoma ditirišano gare ga dikhamphani tša Afrika Borwa le tša France ka dipeeletšo tšeo di kopanetšwego ka Lefelo la Kgwebo ye e Lokologilego la Kontinente ya Afrika.
2. Ekonomi
2.1 Tekanetšo ya Setšhaba
2.1.1 Kabinete e tiišeditše thekgo ya yona ya Tekanetšo ya Setšhaba ya 2025 yeo adilwego ke Tona ya Ditšhelete ka Laboraro, 21 Mopitlo 2025, yeo e hlalošago dilo tše bohlokwa tša ditshenyagelo tša mengwaga ye meraro go taolo ya ditšhelete tša naga.
2.1.2 Tekanetšo ya Setšhaba e bontšhitše boikgafo bja rena go taolo ye maleba ya ditšhelete. Re bontšhitše gore re laola ekonomi ka tsela yeo e hlokomelago bao ba lego kotsing kudu setšhabeng sa rena, mola re beeletša ka gare ga ditiragalo tša ekonomi ka peeletšo ya R1-trillione go infrastraktšha mo mengwageng ye meraro ye e tlago.
2.1.3 Tekanetšo ye e holago bahloki, e ra gore go Ranta ye nngwe le ye nngwe, disente tše 61 tša ditshenyegelo tša tša go se be le tswala tšeo di kopantšwego, di tla dirišwa go ditirelo tša motheo tša go se lefelwe go swana le mohlagase, meetse, thuto, tlhokomelo ya maphelo, dintlo tša theko ya fase, gammogo le tšhelete ya thušo ya leago go bao ba hlokago.
2.2 Semphosiamo sa Tlhabollo ya Infrastraktšha ya go Swarelela ka Afrika Borwa (SIDSSA) sa 2025
2.2.1 Kabinete e amogetše go phetha ka katlego Semphosiamo sa Tlhabollo ya Infrastraktšha ya go Swarelela ka Afrika Borwa (SIDSSA) sa 2025 seo se bego se swerwe ka Motsekapa go tloga ka la 25 go fihla ka 27 Mopitlo 2025, yeo go yona go utolotšwego kgatišo ya bobedi ya naga ya puku ya kago: “A Repository of Funded Infrastructure Projects” bakeng sa go rekišwa ka 2025/2026.
2.2.2 Nakong ya semphosiamo, dilo tše bohlokwa tša protšeke ya infrastraktšha tše mpsha tše šupa (7), tšeo di tšwago go Nako ya go thoma ga dikgopelo le nako ya go tswalela ga dikgopelo ya 1 bakeng sa peakanyo ya protšeke, di tsebišitšwe, di kaonafaditše maikemišetšo a naga ya rena a go šomiša infrastraktšha go godiša ekonomi, go hlola mešomo le go aga ditšhaba tše swarelelago.
2.2.3 Boleng bja palomoka ya diporotšeke tšeo gonabjale di tšweletšwago ka mo nageng bo ka godimo ga R313.5 bilione, mola diprotšeke tša rena tša go latelana tša wa infrastraktšha ya lekala la mohlagase di di akaratša R180 bilione ya dipeeletšo tša phehlo ya mohlagase ka mekgwa ya go fapafapana.
3. Toka, Thibelo ya Bosenyi le Tšhireletšego
3.1 Dipalopalo tša Bosenyi
3.1.1 Go lokollwa ga dipalopalo tša bosenyi tša kotara ya bone ya ngwaga wa ditšhelete wa 2024/2025 go netefatša gore bosenyi e sa le bothata bja setšhaba ka Afrika Borwa bjoo bo amago bohle. Dipalopalo di bontšhitše go theoga mo magorong a mangwe a bosenyi go akaretšwa le polao. Le ge go le bjalo, bosenyi bja kgwebo, melato ya thobalano, go akaretšwa go kata le melato ye mengwe ya thobalano ya dikgoka e oketšegile.
3.1.2 Re leboga SAPS ka mošomo wa lebelo wa go nyakišiša le go swara mo melatong ya GBVF. SAPS e šetše e swere bagonelelwa mo polaong ya Olorato Mongale, moithuti wa Yunibesithi ya Wits yo setopo sa gagwe se hweditšwego ka morago ga go intšha le mogononelwa polaong ya gagwe. Bjalo ka mmušo, re lebiša mahloko go ba lapa le bagwera ba gagwe.
3.1.3 Mmušo o amogela kahlolo yeo e filwego ke Moahlodi Nathan Erasmus Kgorotshekong ya Godimo ya Kapa Bodikela, ka go lahlela Kelly Smith, Jacquen Appollis, le Steveno van Rhyn kgolegong bophelo ka moka ka go gweba ka batho, le mengwaga ye 10 ya tlaleletšo ka go tšhabiša mo go amanago le go timelela ga Joshlin Smith wa mengwaga ye tshela. Le ge kahlolo ye e dirile toka, ke nako ya go se be botse. Re tiiša boikgafo bja rena bja go utolla nnete le go kgonthiša gore phethagatšo ya molao e tšwela pele go hwetša Joshlin. Tšhireletšo ya bana ke selo sa bohlokwa sa setšhaba. Re tla tšwela pele go matlafatša melao ya rena, ditirišano le maitapišo a setšhaba go netefatša gore ngwana o mongwe le o mongwe ka Afrika Borwa o bolokegile, o bohlokwa gape o a šireletšwa go ka kwešwa bohloko.
3.1.4 Bjalo ka mmušo re tla tšwela pele go matlafatša ntwa ya rena kgahlanong le bosenyi ka go kalatša le go hlahla bahlankedi ba baswa le go buša gape makala a go lwantšha bosenyi a go ikgetha. Se se akaretša go hlompha mafapha a rena a taolo ya molao ka didirišwa tša sebjalebjale le tlhahlo yeo e nyakegago go šogana le mathata a tša bosenyi bja lehono ao a raraganego.
3.2 Go lwantšha bofaladi bjo bo sego molaong
3.2.1 Go thakgolwa ga Lesolo la New Broom ke lenaneo la nepišo ya theknolotši le leswa ka Kgoro ya Merero ya Segae yeo mošomo wa lona e lego go lwantšha bofaladi bjoo bo sego molaong go bontšha boikgafo bja mmušo bja go lwantšha bosenyi le go boloka taolo ya molao. Lenaneo le le šomiša theknolotši go swara, go ahlola le go bušetša morago bafaladi bao ba sego molaong ka mo nageng.
3.2.2 Lesolo le, mo karolong ya lona ya mathomo, le dirile gore go swarwe bagonelelwa ba 25 bao ba bego ba iphile naga ntle le molao mo Seleteng sa 6, Motsekapa. Lesolo le šomiša theknolotši ya payometriki go kgonthiša maemo a bofaladi a bagonelelwa, go fokotša kotsi ya ditokumente tša bofora le go dira gore go be bonolo go dikgorotsheko go ruma melato.
4. Taolo
4.1 Mmušo wa Botee bja Bosetšhaba (GNU)
4.1.1 Lehono ke ngwaga ka botlalo ka morago ga dikgetho tša Naga le tša Diprofense tšeo dipoelo tša tšona di tšweleditšego gore ga go na mokgatlo wa semmušo wo o thupilego ka bontši bjo bo nyakegago go ka buša o le tee. Diphetogo tša gona di dirile gore Afrika Borwa le batho ba yona ba se tsebe gore ba eme kae. Lehono bjalo ka Mmušo wa Botee bja Bosetšhaba (GNU), re ikgantšha gore re kgonne go hlama mmušo ka matšatši a 14, e lego phenyo ye kgolo go lebeletšwe nako yeo e tšerwego ke dinaga tše dingwe tša lefase tše dikgolo go hlama mmušo maemong a go swana.
4.1.2 Legato le le emela boikgafo bjo boswa go go swarelela, tirišano le taolo ya go akaretša. Tirišano ye e sa kago ya ba gona historing, ye e nago le mekgatlo ya dipolotiki ye 10, e bontšhitše maatla a go bea naga pele ka go bea dinyakwa tša Afrika Borwa le batho ba yona pele. Ka mokgwa wa poledišano ye botse le tšhomišano, mekgatlo e šomile mmogo go rarolla mathata ao e lego tlhobaboroko, ya godiša maikutlo a botee le maikemišetšo a mohlakanelwa le ge re na le dipono tše di fapanego tša dikgopolo.
A. Ditsebišo go Kabinete
1. Ditokišetšo tša Samaiti ya G20
1.1 Lefelo la Samiti ya Baetapele ba G20
Samiti ya Baetapele ba G20 e tla swarwa Senthareng ya Dipontšho ya NASREC ka Johannesburg ka Dibatsela 2025. NASREC (Senthara ya Diphontšho ya Temo, Dipapadi le Boitapološo ya Bosetšhaba) e agilwe ka 1984 nakong ya mmušo wa kgethologanyo. Tikologo ya ona gare ga Johannesburg le Metsesetoropo ya Borwa-Bodikela yeo e tsebjago ka SOWETO, e be e emela mollwane wa toropokgolo, le dikiletšo tša yona tša mesepelo le mathomo a Soweto, yeo e be e šoma bjalo ka lefelo la bašomi ba bathobaso bao ba bego ba šoma mešomo ya go lefelwa letseno la fase. Mmušo wa temokrasi o tšwela pele go hlabolla lefelo la NASREC gore le thuše go lwantšhana le leano la mmušo wa kgethologanyo woo o bego o kgaogantšhe Afrika Borwa yeo e hlabologilego le yeo e se ya hlabologago, yeo e tšweletšago semelo sa Afrika Borwa ya dinaga tše pedi ka gare ga naga e tee. Lehono, dihlabollo tšeo di farafarilego lefelo la NASREC bjalo ka toropo ye botse go fetiša, yeo gape e akaretšago Soccer City (lepatlelo la FNB), lepatlelo la setšhaba la Afrika Borwa leo le lego bohlokwa kudu. Soccer City yeo e swerego papadi ya mathomo ya Kgwele ya Maoto ya Lefase mo kontinenteng ya Afrika ke ye nngwe ya mapatlelo a 20 a magolo le a maemo a godimo mo lefaseng ka moka. Ka gona, go swarwa ga Samiti ya Baetapele ba G20, go swana le ditiragalo tše dingwe tše dintši, mo lefelong la NASREC go tšwela pele go ba le seabe sa go dira NASREC goba seka sa go kopanywa ga mafelo go fihlelelal Afrika Borwa ya go ba le tekatekano.
1.2 Samiti ya Leago ya G20
Afrika Borwa e tla re go se go ye kae ya utolla thulaganyo ya lenaneo la Samiti ya Leago ya G20. Lesolo la Samiti ya Leago ya G20 ke karolo ya lenaneo leo le amogetšwego go tšwa go Masolo a G20 a Brazil, leo le hlotšego sefala go mekgatlo ya leago le mekgatlo ya setšhaba ya segae yeo e amilwego ke diphetho tša dipolotiki tša lefase ka bophara le kgolo ya ekonomi ya motlalanaga tšeo di tšerwego ke baetapele ba dinaga tša seboka sa G20.
1.3 Dikopano tša Tokišišetšo ya Samiti ya G20
Bjalo ka karolo ya ditokišetšo tša diteng tša G20 tšeo di tšwelago pele ge re šoma go ya go diphetho tšeo di swanetšego go šetšwa go Samiti ya Baetapele ba G20, dikopano tše di latelago tša G20 di swerwe:
a) Kopano ya Bobedi ya Tirišano ya Lefase ya Kakaretšo ya Ditšhelete yeo e swereng ka Mpumalanga - e ile ya sekaseka bohlokwa bja go tšwetšapele go akaretša ga ditšhelete ka go fa thekgo ya ditšhelete go dikgwebopotlana, dikgwebo tše dinnyane le dikgwebo tša magareng gammogo le ka moo theknolotši e ka šomišwago ka gona go akaretša ditšhaba tšeo di sa fihlelelwego.
b) Kopano ya Mathomo ya W20 yeo e swerwego ke Khansele ya Dinyakišišo tša Disaense tša Batho (HSRC) le badirišani ba yona ka Motsekapa - e file sebaka sa dihlophatšhomo tša go fapafapana tša go boledišana ka ditaba tšeo di amago basadi, go akaretša karolo ya basadi mo ekonoming, GBVF, khumanego ya thuto le tekatekano ya maphelo.
c) Kopano ya Boraro ya Sehlophatšhomo sa Infrastraktšha yeo e swereng ka Mpumalanga - e nepišitše go infrastraktšha ya botšweletši ya go selaganya mellwane, go atišetša pele dipeeletšo tša go swarelela ka ditšhelete tše di kopantšwego le go hlola mehutahuta ya diprotšeke tšeo babeeletši ba ka bago le kganyogo ya go beeletša go tšona.
d) Kopano ya Bobedi ya Lenaneo la G20 la Ekonomi ya go diriša methopo ya go Mpshafatšega yeo e swerego Mpumalanga - e boletše ka go šomiša ka botlalo ekonomi ya go diriša methopo ya go mpshafatšega go šogana le kgolo ya ekonomi, tlhabollo ya go swarelela, tšhireletšo ya tikologo le tekatekano ya leago.
e) Sehlophatšhomo sa Dinyakišišo le Tšweletšopele le Dikopano tša Sehlopha sa Peakanyo sa G20 tšeo di swerego ka Mpumalanga - di sekasekile kgatelopele ye e fihleletšwego go dilo tše lesome tšeo go dumelelwanego ka tšona mo kopanong ya mathomo le go boledišana ka Pego ya Ditona ya Dinyakišišo le Tšwelotšopele ya G20.
f) Kopano ya Boraro ya Sehlophatšhomo sa Tlhabollo yeo e swerego KwaZulu-Natal – e be e šetšane le merero ye e tlago pele ya Sehlophatšhomo sa Tlhabollo ka nepo ya go fihlelela tumelelano go rarolleng ditlhohlo tša tlhabollo tšeo e lego tlhobaboroko tša mehleng ya rena ya lehono le go potlakiša go fihlelelwa ga di-SDG.
g) Kopano ya Ditsebidikgolo tša Temo (MACS) yeo e swerego Limpopo - e ahlaahlile mekgwa ya go dira yeo e ka dirwago ka moo dinaga tše dintši tša lefase ka moka di ka matlafatšago tšhireletšego ya dijo, temo ya go swarelela, le phetogo ya klaemete ka tšweletšopele le tirišano ya saense.
h) Seminare ya G20 ya Thuto ya Mathomo ya Tlhokomelo ya Bomapimpana - e ahlaahlile Thuto ya Mathomo ya Tlhokomelo ya Bomapimpana mo lenaneong le lego karolo ya thuto ya lefase ka bophara.
i) Seminare ya G20: Temogo ya go Swana ya Mangwalo a Dithuto Maemong a Lefase - e ile ya ahlaahla ditaba tšeo di lego bohlokwa go bopeng mekgwa ya thuto yeo e akaretšago le yeo e phadišanago lefaseng ka moka go swana le go ya go šoma dinageng tše dingwe, mabokgoni a go fetofetoga le karolo ya go gola le mangwalo a dithuto a fase mo go ithuteng ga nako ye telele le go thwalega.
j) Kopano ya Bobedi ya Sehlophatšhomo sa Thuto yeo e swerego Leboa Bodikela e ile ya ahlaahla go aba thuto ya boleng le yeo e akaretšago ya baithuti ka moka.
B. Diphetho tša Kabinete
1.1. Pholisi ya Bosetšhaba ya Khudušo ya Bašomi (NLMP) ya Sengwalwa sa Makgoraditsela sa 2025.
Kabinete e dumeletše Pholisi ya Bosetšhaba ya Khudušo ya Bašomi (NLMP) ya Sengwalwa sa Makgoraditsela sa2 025 gore se phethagatšwe. Pholisi ye e nyaka go fa tlhako ya go phethagatša tshepetšo ye botse ya maleba le go thwalwa ga badudi ba dinaga tša ka ntle ka mo nageng. E ikemišeditše go fihlelela tekatekano magorong a mmalwa, go akaretšwa le go šogašogana le ditetelo tša Maafrika Borwa tša dibaka tša mešomo, go lebeletšwe go hlatloga ga tlhokego ya mešomo le kgopolo ya gore badudi ba dinaga tša ka ntle ba dira gore go be bothata gore bašomi ba kgone go tsena mebakareng ya mešomo.
1.2. NLMP e tsebagaditše diphetogo go palomoka ya palo ya badudi ba dinaga tša ka ntle bao ba nago le mangwalo a go šoma bao ba ka thwalwago makaleng a magolo a ekonomi go swana le temo, kamogelabaeng le boeti, gammogo le kago, gare ga a mengwe.
1.3. Pholisi ye e tlaleletša magatotharollo a dingwe a go swana le phethagatšo ya lenaneo la makala moo badudi ba naga tša ka ntle ba ka se fiwego mangwalo a tumelelo ya go šoma ka mo nageng le mpshafatšo go Molao wa Dikgwebopotlana tša Naga, wa 1996 (Molao wa 102 wa 1996), bjalo ka ge o fetošitšwe, go thibela badudi ba dinaga tše dingwe go dira dikgwebopotlana, dikgwebo tša magareng le dikgwebo tše dinnyane, le go rekiša mo makaleng a mangwe a ekonomi.
2. Go dumelelwa ga Pholisi ya Bosetšhaba ya Laesense ya Kgwebo
2.1. Pholisi ya Laesense ya Kgwebo e emela kgato ye kgolo ya go kaonafatša dithulaganyo tša dilaesense go kgabaganya le magato a bosetšhaba, a profense le a mmasepala, go kgonthiša taolo ye e swanago le phethagatšo ye e kaonafetšego.
2.2. Ka go tsenya ditlhahli tše di hlakilego le thulaganyo ya mekgwa ya go tšweletša dilaesense ka go lebelela bao kgale ba bego ba phaetšwe thoko , pholisi ye e hlohleletša go akaretšwa ga ekonomi ya di-MSME le dihlopha tšeo di bego di hlokomologilwe mo makaleng ao a lebantšwego, mola ba boloka mešongwana ye mengwe ya kgwebo gore e be ya dikgwebo tša badudi ba Afrika Borwa.
2.3. Go dira lenaneo la sebjalebjale, pholisi ye e hloma phothale ya go ntšha dilaesense ya elektroniki, yeo e emago legato mokgwa wa kgale wa šoma ka seatla le difala tše dintši tša go šoma gabotse tša pepeneng tša inthanete. Phetogo ye ga e fokotše fela taolo ya dikgaokgao eupša gape e thekga tikologo yeo ya kgwebo ya go šoma gabotse, ya dira kgolo ya toka le go kgatha tema ka bophara ka ekonoming.
C. Molaokakanywa
1. Molaokakanywaphetošwa wa Ditirelo tša Mošomo
1.1. Kabinete e dumeletše Molaokakanywaphetošwa wa Ditirelo tša Mošomo gore o romelwe Palamenteng.
1.2. Molaokakanywa wo o fa tlhako ya pholisi le motheo wa molao wa go laola go thwalwa ga badudi ba dinaga tša ka ntle go dikgwebo mola o godiša tšhireletšo ya naga le dikgahlego tša naga.
1.3. Maikemišetšo a Molaokakanywa wo ke go šišinya taolo ya mekgatlo ya go nyakela batho mešomo go thibela tšhomišompe ya bašomi, bjalo ka go fa mošomo wa mogolo wa fase ka bašomi bao ba dinaga tša ka ntle bao ba se nago mangwalo. O hlola gape go swana gare ga dinyakwa tša Molao wa Bofaladi, (Molao wa 13 wa 2002) le Molao wa Bafaladi (Molao wa 130 wa 1998).
1.4. Molao wo o šišinya tlhako yeo e tla kgontšhago Tona ya Mošomo le Bašomi go thea magomo a go thwala bašomi ba dinaga tša ka ntle. Magomo a ka dirišwa go lebeletšwe lekala la ekonomi, le legoro la mešomo goba lefelo la tikologo ye e itšego. Tona o tla thea magomo mo lekaleng ka morago ga go boledišana le Boto ya Ditirelo tša Mošomo le go ela šedi ditshwayotshwayo tša setšhaba.
1.5. Kabinete e laetše Tona ya Mošomo le Bašomi go potlakiša go phetha peakanyo (ka dipoledišano) ya seo se bopago mabokgoni ao a hlokegago le a bohlokwa gore go hlangwe motheo wa mabokgoni a ka mo nageng go kaonafatša go thwalwa ga Maafrika Borwa a mantši ao a hlokago mošomo.
1.6. Kabinete e gateletše tlhokego ya go potlakiša go phethwa ga Sengwalwa sa Makgoraditsela go Bofaladi bakeng sa pušo ye e šomago le taolo ya bofaladi bja mošomo.
D. Bao ba Thwetšwego Mešomong
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a thuto a tlo tiišeletšwa le go netefaletšwa ka tsela ye maleba.
1. Morena Matsobane Themba Matlou bjalo ka Mohlankediphethišimogolwane go Mokgatlo wa Tšhireletšo ya Leago wa Afrika Borwa.
2. Mohumagadi Ogalaletseng Anastasia Gaarekwe bjalo ka Motlatšamolaodipharephare (DDG) Dikamano tša Mebušo go Kgoro ya Matlotlo a Setšhaba.
3. Morena Christopher Charles Axelson bjalo ka DDG: Lekala la Metšhelo le Ditšhelete go Kgoro ya Matlotlo a Setšhaba.
4. Mohumagadi Ulrike Britton bjalo ka DDG: Ditšhelete tša Setšhaba go Kgoro ya Matlotlo a Setšhaba.
5. Maloko a Boto ya Sekhwama sa Inšorense ya Batho ba go se Šome (UIF):
(a) Mohumagadi Zodwa Penelope Manase (Modulasetulo)
(b) Morena Edward Malomeje Thobejane (Mokgatlo wa Bašomi);
(c) Mohumagadi Martle Keyter (Mokgatlo wa Bašomi);
(d) Morena Malesela Moses Lekota (Mokgatlo wa Bašomi);
(e) Mohumagadi Zizile Lushaba-Nyawo (Mokgatlo wa Kgwebo);
(f) Morena Hillary Mac Master (Mokgatlo wa Kgwebo);
(g) Mohumagadi Beverly Jack (Mokgatlo wa Kgwebo);
(h) MorenaThembinkosi Josopu (Mokgatlo wa Setšhaba);
(i) Morena Skhumbuzo Mpanza (Mokgatlo wa Setšhaba);
(j) Mohumagadi Paulet Sesedi Pelo (Mokgatlo wa Setšhaba).
(k) Morena Mahuza Ngubane (Moemedi wa Kgoro ya Thuto ya Godimo);
(l) Mohumagadi Ogalaletseng Anastasia Gaarekwe (Moemedi wa Kgoro ya Matlotlo a Setšhaba); le
(m) Mohumagadi Ntshimi Esther Tloana (Kgoro ya Mešomo le Bašomi)
6. Maloko a Boto ya Sentech:
(a) Mohumagadi Sedzani Mudau (Modulasetulo);
(b) Morena Themba Phiri;
(c) Morena Mbasa Metuse;
(d) Moatbokeiti Lavandran Gopaul;
(e) Morena Patrick Wadula;
(f) Morena Peter Zimri;
(g) Mohumagadi Alexandria Procter; le
(h) Mohumagadi Lwazikazi Nopece.
E. Ditiragalo
1. Segopotšo sa dikgwedi tše bohlokwa le ditiragalo tša bosetšhaba tša 2025
Kabinete e dumeletše merero le ditokumente tša kgopolo tša segopotšo sa ditiragalo tša bosetšhaba tšeo di tlago di direga dikgweding tše mmalwa tše di latelago ka tsela ye:
(a) Kgwedi ya Baswa
Lenaneo la Kgwedi ya Baswa la 2025 le tla thakgolwa Segopotšong le Museamong wa Hector Pieterson ka Orlando West, Soweto ka Gauteng ka fase ga morero wa: "Mabokgoni a lefase le le fetogago – Go matlafatša baswa go kgatha tema ga ga bohlokwa ekonoming." Nepišo ya lenaneo la Kgwedi ya Baswa la 2025 e tla ba boipiletšo bja kgato ya go šogana le go hloka mošomo ga baswa le go aga ekonomi yeo e beago baswa ba naga ka pele. Kgwedi ye e tla šomišwa go gatelela dibaka tša go ithuta le dibaka tša mešomo go diintasteri tšeo di nago le bokgoni bja godimo bja go thwala le tšeo go nago le nyakego ye ntši ya baswa.
(b) Kgwedi ya Basadi
Kabinete e dumeletše morero le mešongwana ya segopotšo sa lenaneo la Kgwedi ya Basadi la 2025, ngwaga ke meketeko ya mengwaga ye 30 ya Pego ya Beijing ya 1995 le Sefala sa Magato, ponagalo ye bohlokwa go ditokelo tša basadi, matlafatšo le go tšwetša pele tekatekano ya bong. Lenaneo la 2025 le tla nepiša go go phethagatša magato a go šoma a go thibela GBVF, go hlohleletša boitshwaro bjo bobotse, tlhompho le maitshwaro a maleba magareng ga banna le masogana, le go hlola mafelo a mošomo le ditikologo tšeo basadi le makgarebe ba kwago ba bolokegile. Kabinete e gateletše gapegape boipiletšo bja yona go batho ka moka ba Afrika Borwa go ema ka maoto le go lwantšha lemena la GBVF.
(c) Matšatši a 16 a Lesolo la Twantšho ya GBVF
Matšatši a 16 a Lesolo la Twantšho ya Dikgaruru tšeo di Theilwego go Bong le Dipolao tša Basadi le Bana (GBVF) a swarwa go tloga ka la 25 Dibatsela go ya go la 10 Manthole 2025 ka fase ga morero wa: "Go Matlafatša Phetogo: Go oketša, thibelo, go godiša bonna bjo bobotse, le go kgonthiša dibaka tša go bolokega le tšeo di akaretšago go fediša GBVF". Lesolo la ngwaga wo le tšwela pele go šogana mabaka ao a hlolago GBVF mola le godiša bonna bjo bobotse le tekatekano ya bong, mmogo le go hlola dibaka tša ekonomi go basadi le bana.
(d) Kgwedi ya Temošo ya Ditokelo tša Bagolofadi
Kabinete e dumeletše kgopolo le morero wa Kgwedi ya Temošo ya Ditokelo tša Bagolofadi (DRAM) ya 2025 yeo e tla bago go tloga ka la 3 Dibatsela go fihla ka la 3 Manthole. Morero ke: " Go hlama ditirišano tša mafapha a mantši tša peakanyo ya setšhaba se se akaretšago bagolofadi” Morero wo o gatelela bohlokwa bja ditirišano go godiša ditokelo le go kgatha tema, ga batho bao ba phelago ka bogolofadi mo setšhabeng. Mešongwana ya go tšea kgwedi ka moka e tla lemoša batho le go bontšha tšwelopele yeo naga e e dirilego kgonthiša gore ditokelo tša batho bao ba phelago ka bogolofadi di šireletšegile, go bulela dibaka tša theknolotši go batho bao ba phelago ka bogolofadi le go beeletša go mekgwa ya go godiša mešomo yeo e akaretšago batho bao ba phelago ka bogolofadi.
F. Melaetša
1. Mahloko
Kabinete e lebiša mahloko a yona go bagwera le malapa a:
a) Mama Gertrude Ntiti Shope, yo batho ba bego ba rata mo mmitša MaShope, e lego mogale wa phenkgišano ya rena ya go lwela tokologo yo e bego e le karolo ya sehlopha sa mathomo sa maloko a Palamente ao a kgethilwego ka mokgwa wa temokrasi ka 1994. E be e le leloko gape la Sehlopha sa Difoka tša go Retega (Silebere), seo a se filwego ka 2003 go lemoga ditirelo tša gagwe tša go ikgetha mo setšhabeng. Gape, MaShope e be e le leloko leo le thomilego Mokgatlo wa Basadi wa Afrika Borwa (FEDSAW) wo o bego o hlohleletša basadi go lwantšha mmušo wo wa go hloka toka, wo sehlogo le wa kgethologanyo ya semorafe. O kgethilwe bjalo ka Mopresidente wa mathomo wa ANCWL ka 1991. Mopresidente Ramaphosa o dumeletše gore MaShope a hlomphiwe ka Poloko ya go Ikgetha ya Semmušo ya Legoro la 1 le gore difolaga tša Afrika Borwa go ralala naga le mafelong ka moka di išwe fase go fihlela tirelo ya poloko ya gagwe ka Mokibelo, 31 Mopitlo 2025.
b) Mohumagadi Lungi Annette Mnganga-Gcabashe yo e bego e le Leloko la Palamente dinakong tša go fapafapana go tloga ka 2004 gomme a šoma bjalo ka Modulasetulo wa Komiti ya Potfolio ya Boeti Palamenteng ya lekga la bošupa. E be a le gape Motlatšamopresidente wa gonabjale wa ANCWL. O lwantšhitše go hloka toka ga mmušo wa kgethologanyo gomme a kgatha tema ye kgolo go hlohleletša setšhaba gore go be le khutšo nakong ya maemo a godimo a dikgaruru tša dipolotiki ka KwaZulu-Natal.
c) Modiragatši yo a thupilego difoka, Presley Chweneyagae yo a ilego a tsebega ka bokgoni bja gagwe bja go ikgetha bja go raloka filiming ya Tsotsi, yeo a hweditšego Sefoka sa Thuto sa Filimi ye Kaone go feta ka moka ya Polelo ya Dinagadišele ka 2005. O ile a bapala difilimeng tše ntši le tiragatšo ya tša thelebišene, nakong ya lehu la gagwe o be a tumile ka tema ya gagwe ya Cobrizi go tiragatšo ye e tumilego ya thelebišene ya The River.
d) Mogaši wa mahlwaadibona Darren Scott yo lentšu la gagwe le bopilego intasteri ya seylemoya ya Afrika Borwa mengwageng ye mentši gomme ka 2024 a amogetšwa Sefoka sa Radio sa Hall of Fame.
e) Sebapi sa go tuma sa Springbok Cornal Hendricks yo a bapetšego dipapadi tše 12 tša diphadišano tša Teko tša Springboks magareng ga 2014 le 2015 gomme a nweša ditrae tše hlano.
f) Charles B Rangel, moleloko wa maloba le wa nako ye telele wa mmušo wa Amerika go tšwa Harlem, New York, yo ka 1987 a thekgilego seo se ilego sa tsebja e le "Rangel Amendment" seo se ilego sa fetoša melao ya lekgetho ya Amerika go gana dikoloto tša motšhelo go dikhamphani tša Amerika tšeo di beeleditšego go mmušo wa kgethologanyo ka Afrika Borwa. O šomišitše gape khuetšo ya gagwe go thuša go bula dibaka tša kgwebo magareng ga Amerika le dinaga tšeo di hlabollogago ka Lenaneo la Caribbean Basin le Molao wa Kgolo le Dibaka wa Afrika (AGOA).
g) Ngũgĩ wa Thiong'o, mongwadi wa Kenya yo a hlokofetšego ka mengwaga ye 87, e be e le mogale wa dingwalwa tša sebjalebjale tša Afrika – dingwalwa tša gagwe tšeo di ngwadilego ka phetogo ya Kenya go tloga go bokoloniale go ya go temokrasi, gomme mošomo wa gagwe o tšwela pele go hlohleletša Afrika le Lefase go tlhabollo ya Kontinente ya Afrika. O tla gopolwa bjalo ka yo mongwe wa dinatla tšaa dingwalwa tše dikgolo go tšwa kontinenteng ya Afrika.
h) Ngaka, Dini Tshenuwani Simon Farisani, leloko la maloba la Palamente, Molekgotlaphethiši wa maloba wa Dinamelwa ka Limpopo, serutegi sa tša bodumedi le moruti wa Kereke ya Moebangedi ya Lutere ya Borwa bja Afrika (ELCSA). Nakong ya mmušo wa kgethologanyo, e be e le yo mongwe wa baruti ba bathobaso ba tumileng kudu ka go ruta tumelo ya tokologo kgahlanong le mmušo wa kgethologanyo go tšwa Seleteng saa gagwe le Tikologong ya Devhula-Lebowa go Transfala ya maloba. O thomile Mokgatlo wa Baswa wa Bathobaso wa Boebangedi le Cyril Ramaphosa (Mopresidente wa gonabjale wa Afrika Borwa) mathomong a mengwaga ya 1970 gomme a šoma gape go mokgatlo wa Black Consciousness, kudu bjalo ka Mopresidente wa Black People's Convention go tloga ka 1973 go fihla ka 1975. O ile a swarwa makga a mmalwa, go ya ka Mokgatlo wa Boditšhabatšhaba wa Tebalelo e le mogolegwa wa go ba le mekgwa, gomme a fa bohlatse dinageng tša ntle ka tlaišo ye a itemogetšego yona ka maphodisa a mmušo wa kgethologanyo. O ile a a rakwa le go lelekwa mathomong a mengwaga ya bo 1980. Ka morago ga go boa ga gagwe ka morago ga go fedišwa ga kiletšo ya ANC ka nageng, o kgathile tema mo go agweng ga makala a ANC, a hlohleletša Kereke go thekga poelano ya naga le tlhabollo ya setšhaba.
2. Ditebogišo
Kabinete e lebogiša le go lakaletša tše botse go:
a) Mokitimi Akani Simbine, yoo gonabjale e lego moatlete wa lebelo kudu lefaseng ka moka, yo thopilego lebelo la 100m mo Dipapading tša Toropokgolo ya Atlanta ka metsotswana ye 9.86 le 100m Sehlopheng sa Rabat Diamond ka metsotswana ye 9.95.
b) Mokitimi wa ba bannyane Bayanda Walaza, yo a kitimilego go feta ka moka ba legoro la mengwaga ya gagwe yoo a hlomilego rekoto ye mpsha ya Afrika Borwa go lebelo la banna la 100m, ka metsotswana ye 9.94 mo Segopotšong sa Boris Hanzekovic.
c) Moatlete wa Afrika Borwa, Zakithi Nene yo a feditšego lebelo la Banna la 400m, ka metsotswana ye 44.46 mo Sehlopheng sa Rabat Diamond.
d) Amajita, sehlopha sa naga sa kgwele ya maoto sa ba ka fase ga mengwaga e 20, seo se dirileng histori ka go thopa thaetlele ya Sefoka sa Afrika sa U20 la mathomo.
e) Rayno Nel ka go dira histori bjalo ka motho wa mathomo wa Afrika Borwa le wa Afrika go hwetša thaetlele ye bohlokwa ya Monna yo Maatla Lefaseng ka moka.
Dipotšišo:
Mohumagadi Nomonde Mnukwa – Seboleledi Mmušo sa Motšwaoswere
Selefouno: 083 653 7485
