A. merero ye bohlokwa Seemong sa bjale
1. Toka, Thibelo ya Bosenyi le Polokego
1.1. Khomišene ya Molao ya Dinyakišišo ya Madlanga
1.1.1. Kabinete e amogetše go thwalwa ga Khomišene ya Molao ya Dinyakišišo ya Madlanga go nyakišiša Bosenyi, Go Šunya Nko ga Dipolotiki le Bosenyi ka Lenaneong la Toka la Bosenyi le go phatlalatšwa ga Dipeelano tša Magomo ka kuranteng ya mmušo.
1.1.2. Go hlongwa ga khomišene go tiišetša boitlamo bja Mopresidente bja go šomiša ditshepedišo tša molaotheo go nyakišiša ka botlalo ditatofatšo tša go se dire dilo ka tshwanelo, go šireletša botshephegi bja diinstitušene tša rena, go dira gore batho ba be le tshepho mmušongle go rweša maikarabelo mang goba mang yo a tshelago melao ya naga.
1.2. Thibelo ya Bosenyi le go bo Lwantšha
1.2.1. Kabinete e amogetše magato a taolo ao ai ka Lesolo la Shanela 2 leo le dirilego gore go swarwe bagonelelwa ba go feta 17 000 go ralala le naga magareng ga la 27 Mosegamanye le la 2 Phato 2025. Bagonelelwa ba e ka bago ba 2 911 bao ba nyakwago ba golegilwe ka bosenyi bjo bošoro le bja dikgaruru, bjalo ka polao, maiteko a polao, go tšea dikoloi ka kgang, go kata, go utswa ka magaeng le ka dikgwebong mola batho ba 1 763 ba swaretšwe go betha, go gobatša mmele go šoro (GBH).
1.2.2. Kabinete e amogetše gape go swarwa ga bagonelelwa ba 550 ba go epa moo go sego molaong go tšwa mokoting wa moepo wa Barberton, Mpumalanga bjalo ka karolo ya Lesolo la Vala Umgodi gomme e lemogile gore ba filwe peile.
B. Ditsebišo go Kabinete
1. Tlhako ya Tumelelano le naga ya Amerika
1.1. Kabinete e amogetše tsebišo ya Tlhako ya Tumelelano le Amerika (USA), malebana le ditefišo tša 30% kgahlanong le Afrika Borwa tšeo di letetšwego go phethagatšwa go tloga ka la 7 Phato 2025; ka maemo a gore ditefišo di tla sekasekwa ge dinaga tše ka bobedi di fihlelala kwano.
1.2. Kabinete e kgonthišitše tshepišo ya mebušo ya go hwetša ditharollo tša go swarelela le tše agišago ka go tšwetša pele dipoledišano le Amerika go akaretša maemong a Bopresidente.
1.3. Bjalo ka ge go boletšwe ke Ofisi ya Mopresidente, Mopresidente Ramaphosa o boletše ka mogala le Mopresidente Trump maabane mesong bjalo ka karolo ya go matlafatša matsapa a Afrika Borwa a ditherišano mabapi le ditumelelano tša kgwebo.
1.4. Maitapišo a mmušo a dula a nepišitše go godišeng ikonomi go boloka le go hlola mešomo ye meswa, go akaretša go matlafatša maitapišo a go dira dilo ka mekgwa ye e fapafapanego bjale ka ge naga e šogašogana go godiša mebaraka ya kišontle go ya Asia, Yuropa, le Bohlabelagare, le go ralala le Afrika go kaonafatša go tielela gaikonomi ya rena.
1.5. Kudu go diintasteri tšeo di amilwego ke koketšo ya ditefišo, mmušo o šetšane le ditharollo tša dinyakwa tšeo di nyakegago kudu go diintasteri tše di amegilego le ditharollo tše di lebantšwego go kgonthiša go swarelela ga intaeteri le go boloka mešomo. Tše di akaretša:
1.5.1. Go hlongwa ga Ofisi ya Thekgo ya Kišontle, yeo e tla šomago bjalo ka lefelo la kgokagano la thwii go dikhamphani tšeo di amegilego.
1.5.2. Magato a go thuša dikhamphani go bea ka fase ga taolo ditefišo le go kgontšha tielelo ya go tšea nako ye telele le mekgwa ya kgolo go šireletša mešomo le bokgoni bja tšweletšo ka Afrika Borwa.
1.5.3. Sekhwama sa Thekgo ya Dilo tša go Dirwa ka mo Nageng (LSF) go dikhamphani tšeo di amegilego go ba le seabe maitapišong a naga.
1.5.4. Lenaneo la Thekgo ya Kišontle le Phadišano (ECSP), leo le tla akaretšago thekgo ya ditšhelete ya go sepediša dikgwebo gotee le thekgo ya ditšhelete ya go kaonafatša dipolante le ditlabelo go šogana le dinyakwa tša nako ye kopana go ya go ya magareng go ralala le diintasteri ka moka.
1.5.5. Go šoma le Kgoro ya Mešomo le ya Bašomi go magato a go fediša kgonagalo ya tahlegelo ya mešomo, ka go šomiša didirišwa tšeo di lego gona ka gare ga makala a yona tšeo di ka fetošwago go arabela ditlhohlo tša gonabjale.
1.5.6. Ka morago ga dipoledišano le Khomišene ya Phadišano, go tsebagaditšwe lenaneo la Thekgo ya Mmušo go Baromelantle go kgontšha tirišano le tsamaiso le bao ba phenkgišanago. Seakanywa sa Thekgo ya Mmušo se tla phatlalatšwa mafelelong a beke gore tshepedišo e phethwe ka pela. Tshedimošo e tla hwetšagala go https://www.thedtic.gov.za
2. Leano la Kgwebišano le Dipeeletšo gare ga Afrika Borwa le China la 2025 – 2029
3.1 Kgoro ya Kgwebo, Intasteri le Phadišano (the dtic) ka poledišano le mekgatlo ya dintasteri le dikhansele tša kišontle le hlamile leano la Kgwebišano le Dieeletšo gare ga Afrika Borwa le China (2025 – 2029) bjalo ka motheo wa poledišano ya ikonomi le China.
3.2 Leano le le akaretša kgwebo, peeletšo, tlhabollo ya intasteri le tlhabollo ya bokgoni. (a) Go kgwebo: Dilo tše bohlokwa di ikadile godimo ga neeletšano ya ditšweletšwa tše 100 tša godimo, go hlongwa ga lefelo la dipontšho la go ya go ile ka China, le tirišano ya ya go šogašogana le magato a taolo. (b) Go Peeletšo le Tlhabollo ya Intasteri: Dilo tše bohlokwa ke dipeeletšo go tšhipi, dithaere, dikoloi, tšweletšo ya dipeteri, dihlare le didirišwa tša kalafo, tšweletšo ya ditimela le ikonomi ya titšitale. (c) Karolo ya tlhabollo ya bokgoni: E nepišitše go mabokgoni ao a amanago le makala a bohlokwa ao a hlaotšwego go akaretšwa go aba tirelo le tlhokomelo ya ka morago ga nako.
3.3 Leano le le abelanwe le mmušo wa Repabliki ya Batho ya China (PRC) nakong ya ketelo ya mošomo ya Motlatšamopresidente Mashatile go China, yeo e bilego gona go tloga ka la 14 go ya go la 18 Mosegamanye 2025. Motlatšamopresidente o boledišane le dikgwebo tše dikgolo tša mmušo tša China le diinstitušene tša ditšhelete, gape o kgathile tema go Foramo ya Dipeeletšo ya Afrika Borwa le China go Dipontšho tša Ditheko tša Boditšhabatšhaba tša China (CISCE), moo a thakgotšego semmušo Lefelo la Dipontšho la Setšhaba la Afrika Borwa go bea naga ya rena bjalo ka monyako wa Selete sa Borwa bja Afrika sa kgwebo, dipeeletšo le tirišano ya intasteri.
3. Dipoledišano tša Setšhaba – Kopano ya Mathomo ya Setšhaba
3.1. Kabinete e amogetše le go dumelela pego ka tšwelopele yeo e dirilwego go fihla gonabjale mabapi le go swara kopano ya mathomo ya dikopano tše pedi tša Dipoledišano tša Setšhaba tšeo di tla swarwago mo matšatšing a mararo go tloga ka la 15 go ya go la 17 Phato 2025 ka UNISA (Pretoria).
3.2. Maikemišetšo a kopano ye ya mathomo ke go hlohleletša tumelelano mererong yeo go tla šetšwago kudu go yona ya Dipoledišano tša Setšhaba tšeo di rulagantšwego go akaretša Maafrika Borwa go tšwa dikarolong tša go fapafapanana ba kopana go hlatholla ponelopele ya naga ya rena ya mengwaga ye 30 yeo e latelago. Dipoledišano tša Setšhaba di rulagantšwe go ba gona go ralala le dipoledišano tša diwate tše 13 400, go tlaleletša go dikopano tše 50 000 tšeo di tla etelwago pele ke badudi mo dikgwedi tše 12 tše di tlago go tloga ge go swarwa Kopano ya mathomo.
3.3. Go šetše go bonagetše kgahlego ye kgolo go lenaneo le, ka mekgatlo ya go feta 737 go tšwa go makala a go feta 30 ba ngwadiša go kgatha tema ba bontšha kgahlego ye kgolo gare ga Maafrika Borwa go bopa bokamoso bja bona bja mohlakanelwa.
3.4. Kabinete e kgonthiša gape gore Dipoledišano tša Setšhaba ga se fela sefala sa dipoledišano, eupša ke mokgwa wo maatla wa go dira – go thea motheo wa Afrika Borwa yeo e akaretšago bohle le yeo e lego ngatana ye tee.
4. Mokgwa wa Phetošo ya Magomo a Khabone (CBAM)
4.1. Kabinete e tsebišitšwe ka tšwelopele ya go utolla khuetšo ya CBAM go ikonomi ya Afrika Borwa, go akaretša go mafapha/ditšweletšwa tšeo di akareditšwego ke CBAMs. Kabinete e dumeletše go sekaseka sehlopha sa magato ao a lekalekanago le melaetša yeo e bontšhago bobedi dinyakwa tša rena tša tlhabollo, dikgahlego tša setšhaba, ditlamorago tša kgolo ya ikonomi le boikgafo bja go tšea magato a go fediša phetogo ya klaemete.
4.2. Kabinete e dumeletše gape phethagatšo mokgwa wa mmušo wa kakaretšo wo o nago le mafapha a mantši wo o tla etwago pele ke dtic go akaretšwa tirišano le diyunibesithi, lekala la praebete le bašomi bao ba ipopilegogo thekga mekgwa ya go fediša khapone le tirišo ya difala tša magareng ga dinaga ka bobedi, tša dinaga ka bontši le tše di ngwe tše di lego gona go huetša le dira masolo a kgahlanong le CBAM.
5. Dipego tša Phethagatšo tša Gabedi ka Ngwaga
5.1. Kabinete e amogetše le go dumelela Dipego tša Phethagatšo tša Gabedi ka Ngwaga mabapi le go phethagatšwa ga LeanoTlhabollo la Paka ya Magareng 2024 – 2029 (MTDP) la nako ya Diphalane 2024 go ya go Hlakola 2025.
5.2. MTDP e akaretša dilo tše bohlokwa tšeo di amogetšwego ke GNU bakeng sa nako ya 2024 go ya go 2029 e lego: (i) Kgolo yeo e akaretšago le tlholego ya mešomo, (ii) Go fokotša bohloki le go lwantšha ditshenyegelo tša godimo tša go phela le (iii) Go aga mmušo wa bokgoni le wo o gatelago pele
5.3. Tona ya Peakanyo, Tlhokomelo le Tekolo, mmogo le Baduladitulo ba Dihlopha tša Kabinete ba tla fa tlhalošo ye e tseneletšego ka taba ye ka Labobedi la 12 Phato 2025.
6. Ditsebišo tša G20
6.1. Dikopano tša semmušo tšeo e ka bago tše 80 go tšwa go tše 132 tšeo di rulagantšwego lenaneong la G20 di šetše di swerwe.
6.2. Ditherišano tša ditokumente tša semmušo tša diphetho tše di kwanetšwego dikopanong tša ditona/ditsebagatšo lele dipoelo tša maemo a godimo tšeo di amanago le tšona di thomile.
6.3. Afrika Borwa e tšebagaditše Tshekatsheko ya Ditshenyegelo tša Matlotlo yeo e lego kgato ye bohlokwa go hloma lenaneo la ditšhelete la lefase leo le kgontšhago dinaga tšeo di hlabologago go beleetša go mananeokgoparara, tlhokomelo ya maphelo, thuto le go tielela kgahlanong le le phetogo ya klaemete.
6.4. Dihlopha ka moka tša go Kgatha Tema go G20 tšeo di lemogwago di bontšhitše mananeo a tšona a mošomo le dilo tše bohlokwa. Amerika e bontšhitše go boa ga yona le go kgatha tema ka botlalo mo dikopanong tša G20 le ge e le mo maemong a ka Fase ga Bongwaledi
6.5. Dikopano tše di latelago di swerwe ka Mosegamanye:
6.5.1. Kopano ya Bone ya Batlatši ba tša Ditšhelete ba G20 le ya Panka ya Bogareng ka la 14 le 15 Mosegamanye 2025, yeo e nepišitšego go: (i) Tlhako ya Pego le Tekolo Dipanka tša Tlhabollo ya Dinaga tše Dintši, (ii) Tlhahlo ya Tšweletšo ya Tšhelete ya Karabelo ya Leuba, le (iii) Ditsebišo tša Ditherišano tša Sekoloto se Segolo sa Lefase ka bophara.
6.5.2. Kopano ya Baemedi ba Mebaraka ye Meswa le Diekonomi tše di Hlabologago (EMDE) yeo e šišinnišego gore Afrika Borwa e swanetše go tšwela pele go sepediša dikopano tša EMDE bjalo ka leloko la Dinaga tše kgale di ilego tša tsorama bodulasetulo bja G20, tše di bo tsoramego gonabjale le tšeo di tlo bo tsoramago kamoso ngwageng wo o tlago.
6.5.3. Dikopano tša Boraro tša Ditona tša Ditšhelete le Babušiši ba Panka ya Bogareng ka la 17 le 18 Mosegamanye 2025 tšeo di akareditšego (i) sebopego sa ditšhelete tša boditšhabatšhaba, (ii) mananeokgoparara, (iii) lekgetho la boditšhabatšhaba, (iv) mapheko go kgolo le tlhabollo ka Afrika, (v) tšhelete ye e swarelelago, le (vi) mathata a lekala la ditšhelete le kakaretšo ya ditšhelete.
6.5.4. Kopano ya Boraro ya Semmušo ya Sehlophatšhomo sa Matlafatšo ya Basadi ya G20 (EWWG) go tloga ka la 2 go ya go la 4 Mosegamanye 2025, e nepišitše go tšwetšapele poledišano ya lefase ka bophara le tšhomišano mo tekatekanong ya bong le matlafatšong ya basadi ka nepišo ye e itšego go go lemoga, go fokotša le go beakanya leswa mošomo wa tlhokomelo wo o sa lefelwego.
6.5.5. Kopano ya Boraro ya Sehlopha sa Mošomo sa Thuto e swerwe go tloga ka la 2 go ya go la 3 Mosegamanye 2025, e nepišitše go (i) tlhokego ya ka pela pela ya go thwala barutiši ba ba lekanego go netefatša thuto ya maemo a godimo ye e akaretšago bohle le ya tekatekano le go hlohleletša dibaka tša go ithuta tša bophelo ka moka. Kopano e boletše gape ka sekanywa sa Pego ya Ditona tša Thuto tša G20.
6.5.6. Kopano ya bohlano ya Sehlophatšhomo sa Maphelo go tloga ka la 8 go ya go la 9 Mosegamanye 2025 yeo e nepišitšego go matlafatša polokego ya maphelo ya lefase dikarolong tša go swana le go itokišetša le go arabela leuba, gammogo le tlhokego ya tšhelete ya maphelo yeo e swarelelago le khumanego ya go lekalekana go ditheknolotši tše diswa tša go swana le meento ya TB.
6.5.7. Kopano ya Boraro ya Sehlophatšhomo sa Phokotšo ya Kotsi ya Masetlapelo go tloga ka la 9 go ya go la 10 Mosegamanye 2025 yeo e nepišitšego go šogašogana le ditlhohlo tša tšhoganetšo mo Taolong ya Kotsi ya Masetlapelo le go abelana tsebo, maano le mekgwa ye mebotse ya go fediša dikotsi tša masetlapelo.
6.5.8. Kopano ya Bone ya Lekala la Mešomo la 1: Kgolo ya Ikonomi ye e Akaretšago bohle, go hloma diintasteri, Mešomo le Phokotšo ya go se lekalekane yeo e swerwego go tloga ka la 9 le la 10 Mosegamanye 2025 – yeo e nepišitšego go mekgwa ya go tšwetšapele kgolo ya ikonomi yeo e akaretšago bohle, go hloma diintasteri, mešomo le go fokotša go se lekalekane.
6.5.9. Kopano ya bobedi ya Sehlophatšhomo sa Tshwarelelo ya Tikologo le Klaemete go tloga ka la 14 go ya go la 18 Mosegamanye 2025 yeo e nepišitšego go mathata a mehutahuta ya diphedi le pabalelo ya tlhago, phetogo ya klaemete, go gwahlafala ga naga, komelelo, dikhemikhale le taolo ya ditšhila, boleng bja moya, le mawatle le mabopo.
6.5.10. Kopano ya bone ya Sehlophatšhomo sa Tlhabollo go tloga ka la 21 go ya go la 23 Mosegamanye 2025 yeo e nepišitšego go go bea melawana ya maemo a godimo ya dithoto tša mmušo tša lefase ka bophara le dipeeletšo, go hwetša tšhelete ye ntši ya tlhabollo, le go hlola polokego ya leago ye maatla ya batho ka moka.
7. Lenaneo la Tharollo ya Meetse gola Giyani (Selete sa Mopani, Limpopo)
7.1. Kabinete e amogetše tsebišo ka tšwelopele ya phethagatšo ya Lenaneo la Tharollo ya Meetse gola Giyani.
7.2. Protšeke ya Ditirelo tša Meetse ya Giyani ye e akaretšago kago ya diphaepe tše dikgolo tša dikilomitara tše 325 go tloga go di-WTW tša Giyani (Mafelo a Tlhwekišo ya Meetse a Ditšhila) go akaretša ditanka tša go bolokela meetse ao a hlwekišitšwego go abela metsana ye 55 ya Giyani le metsana ya kgauswi ka meetse. Tšwelopele ka kakaretšo ya protšeke e fihlile go 90.23%. Diteko tša kgatelelo ya meetse le go dira gore dipheaphe di šome ka tshwanelo di akaretša dikarolo tše dintši tša 90% ya mešomo ye e sa šetšego. Go lebeletšwe gore protšeke e phethwe ka Lewedi 2025.
7.3. Karolo ya 1 ya Go lokela Diphaepe ya Metsana ye 55 ya Giyani yeo e amanago le go lokela diphaephe le dimetara ka dintlong go metsana ye 24 go ye 55. Protšeke ye e na le metsana ye 23 go ye 24 yeo go feditšwego go lokela diphaephe le go lokela dimetara ka dintlong. Motsana wa Risinga View woo o šetšego o tla phethwa mafelelong a Mosegamanye 2025. Karolo ya 2a yeo e akaretšago go lokela diphaephe le dimetara ka dintlong go metsana ye 15, e tla phethagatšwa ngwageng wa ditšhelete wa 2025/26 gomme Karolo ya 2b (metsana ye 16) e tla phethagatšwa ngwageng wo o latelago wa MTEF.
7.4. Kaonafatšo ya di-WTW tša Giyani go tloga go 30Ml/d go ya go 40Ml/d le tlhabollo ya palo ya dipetse tša meetse go netefatša kabo ya meetse yeo e lekanego go metsana ye 55 ya Giyani, e sa le maemong a peakanyo go phethagatšwa kotareng ya boraro ya ngwaga wa ditšhelete wa gonabjale ge IRS e phethilwe. Re holofela gore ye e tla ba tharollo ya mafelelo ya kgoro ka Giyani go kaonafatša kabo ya meetse go metsana ye 55 le toropong.
7.5. Tšwelopele ye e latela magato a bohlokwa a ditharollo tša peleng tšeo di bego di akaretša:
7.5.1. Phaepe ye Kgolo ya Nandoni-Nsami – phaepe ya meetse ao a se a hlwekišwago ya dikilomitara tše 40.5 go tšwa Letamong la Nandoni ka Vhembe, e tšhollela ka kanaleng kua Xikukwani gomme mafelelong e tšhela ka letamong le e ithekgilego ka lona la di-WTW tša Giyani, yeo e thomilego go šoma ka la 5 Moranang 2023 gomme ya phethwa ka semmušo ka Manthole 2023 gomme gonabjale e fa di-WTW tša Giyani palomoka ya 15Ml/d ya meetse ao a se a hlwekišwago. Go sepelelana le mothaladi wo go na le phaepe yeo e šomilwego ya .58 yeo e felelago KwaMsani (Mmasepalamogolo wa Malamulele) ka fase ga Mmasepala wa Selegae wa Collins Chabane, yeo le yona e phethilwego ka Manthole 2023.
7.5.2. Kaonafatšo ya di-WTW tša Giyani go bušetša bokgoni bja tšona bja mathomo bja tšweletšo go 30Ml/d bjoo bo bego bo eya fase go 13-17Ml/d, e phethilwe ka Phupu 2024.
7.6. Diprotšeke tšeo di phethilwego di lekanyetšwa go R6 bilione, tšeo di thekgilwego ka ditšhelete ke Kgoro ya Meetse le Tlhwekišo (DWS).
8. Tšhomišano ya Afrika Borwa le Nigeria mo lekaleng la oli le gase
8.1. Kabinete e tsebišitšwe ka dipoelo tša leeto la mošomo la semmušo la go ya Nigeria ka Tona Gwede Mantashe go boledišana ka tšhomišano go makala a meepo, oli le gase bjalo ka karolo ya Khomišene ya Bobedi ya Bosetšhaba ya Afrika Borwa le Nigeria (BNC).
8.2. Nigeria e nyaka go tšwetša pele lekala la yona la meepo ka go nyakišiša le go tšweletša methopo ye mentši ya diminerale gomme e šomiše maitemogelo a magolo a Afrika Borwa mo lekaleng le la meepo.
8.3. Afrika Borwa e na le kgahlego ya go tiišetša dikabo tša oli le kabo ya gase ya peterole ya seela (LPG) go tšwa Nigeria gomme gape e ithute go maitemogelo a magolo a Nigeria mo go nyakišišeng le tšweletšong ya oli le gase.
8.4. Kabinete e tsebišitšwe ka boikgafo bja Nigeria bja go phetha, mo mafelelong a Phato 2025, dipeelano tša kgwebo ya dikabo tša oli ye tala go Afrika Borwa yeo e tla kgontšhago phihlelelo ya thwii ya difeme tša go tšweletša dibešwa tša mmušo le tša praebete tša Afrika Borwa.
9. Go tšwetša pele phethagatšo ya diphetogo mo lekaleng la thoto leditirelo tša thomelo
9.1. Kabinete e dumeletše go romela ka Palamenteng tshepedišo ya go thwala Boto ya Taolo yeo maikemišetšo a yona e lego go hlokomela Taolo ya Ikonomi ya Dinamelwa (TER) ka ditabeng tša yona tša mekgwa ya go netefatša taolo ye botse le tlhokomelo ya ditšhelete. Boto ya TER e tla netefatša go lekanetša ga dinyakwa tša taolo ya Ikonomi go mekgwa ka moka ya dinamelwa go akaretšwa maemakepe, diporo, ditsela le maemafofane. Boto e tla lwela taolo ye e kopantšwego ya ditefo tša go kwagala tša maeto ka dinepo tše dikgolo tša go šireletša badiriši le go matlafatša phadišano. Thwalo ye e tla netefatša gore boitlamo bja molao bo dirwa maemong a godimo a boitshwaro le kabo ya ditirelo.
9.2. Go thwalwa ga boto go bohlokwa mo go hlongweng ga TER bjalo ka ye nngwe ya dilo tšeo mmušo o di beilego pele go thekga lenaneo la diphetogo, leo le tlago "kaonafatša bonolo bja go dira kgwebo ka go kopanya le go nolofatša ditshepedišo tša taolo, go dira gore dikgopelo tša tumelelo le tše dingwe di šome ka go itiriša, go fokotša ditshenyagelo tša go latela melao", gomme e tla hlola go tshepega ga pholisi, yeo e tla thušago go goketša dipeeletšo tšeo die nyakegago, kudu mo lekaleng la thomelo.
9.3. TER e tla netefatša gore melao ya go dira kgwebo e ya lekalekana magareng ga mmušo le makala a praebete. E tla lwela ditheko tša go kwagala go thuša go thibela koketšego ya go hloka toka go dinamelwa go netefatša gore banamedi ba hwetša boleng bja tšhelete ya bona. Se se tla šireletša bahloki le sehlopha sa bašomi, bao bontši bja bona ba ithekgilego ka dinamelwa tša bohle. Se se tla ba thuša go fokotša tšhelete yeo ba e šomišago go dinamelwa ka kgwedi, gomme seo se dira gore ba šalelwe ke se sengwe go letseno la bona.
9.4. Boto ya TER e tla swanelwa ke go netefatša gore bašomiši ba legoro la boraro ba amogelwa netwekeng ya ditimela ya setšhaba yeo e lego ya Taolo ya Infrastraktšha ya Transnet ba swarwa gabotse, le go hlohleletša go ba beng ba ditimela seo se tla netefatša ditheko tše di akanywago tša thomelo ya thoto le go fetolela go peeletšo ya nako ye telele le boitshepo bja babeeletši. Se se tla thuša maikemišetšong a maano a Mmušo a tlhabollo ya ikonomi le tlholego ya mešomo ka mešomo ye mentši yeo e hlolwago mo Lekaleng la dinamelwa.
9.5. Diphetogo go tloga go dinamelwa tša go rwala merwalo mebileng go ya go ditimela di tla fihlelelwa moo dikhamphani di tla tsamaišago thoto ye ntši go swana le malahla, ditšhelo go ya ditimeleng ka gona go fokotša ditlamorago tša tikologo, go babalela ditsela tša rena, go fokotša go pitlagana ga sephethephethe mo tseleng le go fokotša dikotsi ditseleng. Boto e tla netefatša gore e lekanyetša mekgwa ya yona ya taolo go ralala le mehuta ka moka ya dinamelwa go phethagatša maikarabelo a yona a molao.
C. Diphetho tša Kabinete
1. Go tsenela Tumelelano ya Thušo ya Afreximbank
1.1. Kabinete e dumeletše go tsenela ga Afrika Borwa tumelelano ya Thušo ya Afreximbank go hwetša boleloko bjo bo feletšego, go bula dithušo ka moka tša kgwebo le peeletšo ya Afreximbank, mabaka a thušo ya ditšhelete, le dikabo tša mekgwa ya tirišano go thekga dilo tše bohlokwa tša naga le tša kontinente.
1.2. Afrika Borwa, ka Khamphani ya Inšorense ya Sekoloto sa Thomelontle (ECIC) e tla fetogela go ba mongdišere wa Legoro la A, seo se tla fa naga karolo ye kgologo taolo ya Afreximbank, go akaretšwa khuetšo godimo ga tsela ya mekgwa ya yona, sebopego le dithwalo tša boetapele.
1.3. Ka go tsenela tumelelano ya thušo le go ba leloko la go ikema, mmušo wa Afrika Borwa o utolla bokgoni bja Afreximbank bja go katološa thušo ya ditšhelete tša kišontle le peeletšo ka dinyakwa tša thušo ya ditšhelete, ditšweletšwa le ditirelo go dikhamphani tša Afrika Borwa, dipanka tša kgwebo, gammogo le makala a mmušo a Afrika Borwa, ka gona go thekga dithomelo le go tsošološa diintasteri tša ikonomi ya Afrika Borwa.
1.4. Go tlaleletša, boleloko bja go ikema bo fa phihlelelo go didirišwa tša bonamodi bja dipanka, tšeo gantši di šomišwago go thuša mebušo ya maloko a Afrika le diinstitušene tša tšona tša praebete ge mebaraka e palelwa, mathata a ditšhelete a lefase ka bophara, a ikonomi le a dipolotiki go ya le mafase.
2. Tshepedišo ya Tekanyetšo ya 2026 (dikgopolo, melao le tšhupamabaka)
2.1. Kabinete e dumeletše tšhišinyo ya diphetogo tša tekanyetšo tšeo maikemišetšo a tšona e lego go aga lenaneo la tekanyetšo leo le thekgago dinepo tša tlhabollo tša Afrika Borwa mola le šireletša go swarelela ga ditšhelete ga nako ye telele gomme e dumeletše Melao ya Tekanyetšo ya 2024 – 2029, Melao ya MTEF ya 2026 le Tšhupamabaka ya Tshepedišo ya Tekanyetšo ya 2026.
2.2. Melao ya Tekanyetšo ya 2024 – 2029
2.2.1. Mmušo o swanetše go bea tshepedišo ye botse gape ya kakaretšo go fihlelela tumelelano ya pele godimo ga sehlopha sa dilo tše bohlokwa tša tekanyetšo ye e beakantšwego:
a. Tlhako ya ditšhelete
b. metšhelo
c. thušo ya dikoloto
d. dipeeletšo tše bohlokwa tša motheo
e. dilo tše bohlokwa tše tšhelete e swanetšego go šomišwa go tšona le mo go ka fokotšwago tšhelete ye e šomišwago, le
f. magato a go godiša ikonomi.
2.2.2. Diphetho tša tekanyetšo tšeo di theilwego go bohlatse, di nepišitšwego go dipoelo le go ikala ka data:
(a) Tshepedišo ye tee ka monwana, ye kopantšwego, e hlakilego le e feletšego ka botlalo ya tekanyetšo go akaretšwa le Karogantšho ya Letseno go ralala le mafapha ka moka a mmušo
(b) Go latela karolo ya 214 ya Molaotheo moo tshepedišo ya tekanyetšo e swanetšego go ela hloko ka botlalo ditaolelo le bokgoni bja ditšhelete bja mafapha ka moka a mmušo.
2.2.3. Peakanyo ye kopantšwego, go bea dilo pele le tekanyetšo go akaretšwa le go amanya ditherišano tša meputso tša ditirelo tša setšhaba le tshepedišo ya tekanyetšo.
2.2.4. Diphetho tša tekanyetšo di swanetše go lebelela pele bokamosong le pakeeng ya gare ka seng sa tšona, ka moo MTEF e swanetše go ba sedirišwa se segolo sa go amanya dilo tše bohlokwa tša pholisi le mekgwa ya ditšhelete.
2.2.5. Tshepedišo ya tekanyetšo e swanetše go beakanywa, go lebeletšwe nako le go thewa go melao gomme ka moo, Tšhupamabaka ya Tekanyetšo e bea dinako tše di sa fetogego go ralala le karolo ye nngwe le ye nngwe ya tshepedišo, go tloga go bea dilo pele go ya go ditumelelo tša molao.
2.2.6. Diphetho tša tekanyetšo di swanetše go latelana le go hlomphiwa bjalo ka karolo ya go boloka bokgoni bja tshepedišo ya tekanyetšo.
2.2.7. Dibopego tša go tšea diphetho tša tekanyetšo di swanetše go šoma gabotse, go kgatha tema le go ba ka nako.
2.2.8. Tshepedišo ya tekanyetšo e swanetše go tšwetša pele bokgoni bja tšhomišo le kabo ya ditshenyagelo tša setšhaba.
2.2.9. Tshepedišo ya tekanyetšo e swanetše go thekga go tšea diphetho ga batho ba bantši le maikarabelo.
2.3 Ditaelo tša MTEF di tiišetša boikgafo bja mmušo go tshepedišo ya tekanyetšo ya maikarabelo, ye e hlakilego le ye e amantšhwago le mekgwa yeo e thekgago dinepo tša Afrika Borwa tša nako ye telele tša ditšhelete le dinepo tša tlhabollo ya naga.
3. Seakanywa sa bobedi sa Afrika Borwa go Seabe sa Taolo sa Naga (NDC) go karabelo ya lefase go phetogo ya boemo bja leratadima bjalo ka ge go nyakwa ke Tumelelano ya Paris
3.1. Kabinete e dumeletše phatlalatšo ya Seabe sa Taolo sa Naga (NDC) gore go boledišanwe ka sona.
3.2. NDC ya bobedi e šišinya nepo ya dinyakwa tša dihlahlameši tša digase tša go tšhilafatša tikologo (GHG) tša 320 – 380 mt CO2 eq ka 2035.
3.3. Go phethwa ga NDC ya bobedi go kgontšha maikgafo a boditšhatšhaba le maikarabelo a Afrika Borwa malebana le khuetšo ya lefase ka bophara ya phetogo ya klaemete le go netefatša diphetogo tša enetši tša go se tšee lehlakore go ya go ikonomi ya khapone ya fase le setšhaba. NDC e tla ba gona le go https://www.dffe.gov.za
3.4. Mmušo o dirile tshekatsheko ya semmušo ya mafelo a naga ye ao a ka bago le kgonagalo ya go tupiša digase tša GHG go fihla ka 2035, gammogo le tshekatsheko ya maikarabelo a molao a Afrika Borwa ka fase ga Tumelelano ya Paris le puku ya melawana, bokgoni bja naga bjo bo rulagantšwego bja enetši ya go mpshafatšego go fihla ka 2035, Mokgwa wa Bokgoni bja Mohlagase bja Naga le Leano la Methopo ye e Kopantšwego.
4. Pego ya Dipoledišano tša Ditona – Ditaamane tša Tlhago: Mathata le Dibaka (30 Mosegamanye 2025)
4.1. Intasteri ya ditaamane ya Afrika Borwa ke mokgathatema yo bohlokwa ka intastering ya ditaamane tša lefase ya ditaamane le dibenyabenyane, gomme e kgatha tema kudu go ekonomi ya naga. Le ge go le bjalo, intasteri ya ditaamane ya lefase e tšwela pele go itemogela mathata a magolo ka baka la mabaka a magolo a ikonomi, ka moo Kabinete e file tumelelo go Kgoro ya Methopo ya Diminerale le Petroliamo go kgatha tema go ditumelelano tša boditšhabatšhaba tšeo di kgontšhago mebušo ye e tšweletšago ditaamane go ba maemong a mabotse go godiša le go bapatša ditaamane tša tlhago lefaseng ka moka. Gore se se fihlelelwe, Kabinete e dumeletše gape gore intasteri ya dataamane e kgopelwe go fa 1% ya matseno yona a ngwaga ye e tšweleditšwego go tšwa thekišong ya ditaamane tša go se hlwekišwe, go thekga papatšo ya ditaamane tša nnete/tša mathomo tša Afrika Borwa go kgontšha kgolo ya ekonomi le tlholo ya mešomo.
5. Go tlošwa ga go Phumolwa ga Molaokakanywa wa SAA SOC Limited mo lenaneong la melawana ya Palamente
5.1. Kabinete e dumeletše kgopelo ya go tliša kgopelo ya go tloša Molaokakanywa wa South African Airways (SAA) Soc Limited mo lenaneong la melawana ya Palamente.
5.2. Tumelelano ya Thekišo le go Reka le go fedišwa ga Molao wa SAA wa 5 wa 2007, e be e le maemo ao Kgoro ya Dikgwebo tša Setšhaba ya pele e be e swanetše go a diragatša gore kgwebišano e phethagale. Molaokakanywa wo o išitšwe Palamenteng ka la 14 Hlakola 2024, go fedišwa ga tumelelano go tšebišitšwe ka morago ga go phuhlama ga ditherišano magareng ga mahlakore. Ka moo, go fedišwa ga tumelelano go dira gore maemo ka moka ao a šetšego a fedišwe go ya ka Molao wa SAA wa 5 wa 2007, ke ka moo go ile gwa kgopelwa go fedišwa ga Molaokakanywa mo lenaneong la melawana ya Palamente.
D. Molaokakanywa
1. Molaokakanywaphetošwa wa Ditirelo tša Meetse
1.1. Kabinete e dumeletše go tlišwa ga Molaokakanywaphetošwa wa Ditirelo tša Meetse Palamenteng. Maikemišetšo a Molaokakanywa wo ke go matlafatša molao le taolo ya ditirelo tša meetse gammogo le go kaonafatša kobamelo le Molao wa Ditirelo tša Meetse, wa 1997 (Molao wa 108 wa 1997).
1.2. Dimpshafatšo go Molao wa Ditirelo tša Meetse o tliša diphetogo tšeo di šoganago le go se aroganye Ditaolo tša Ditirelo tša Meetse (WSA) le Baabi ba Ditirelo tša Meetse (WSP) ke mmasepala, ka go fa kwešišo ye botse mabapi le mešomo ya ye nngwe le ye nngwe, go šogana le go se šome gabotse ga diWSP ka go tsenya senyakwa sa molao seo se ra gore diWSA di ka thwala di-WSP tšeo di nago le laesense ya go šoma fela yeo e nyakago maemo a fase a bokgoni ao a filwego ke Kgoro ya Meetse le Tlhwekišo.
1.3. Dimpshafatšo di tla šogana gape le mafokodi ao a lemogilwego mo lekaleng, go akaretšwa go tsenya melato ya go se obamele, melawana le maemo a bonamodi le maemo a fase a tiragatšo ya baabi ba ditirelo tša meetse, ao a swanetšego go phethagatšwa ke balaodi ba ditirelo tša meetse.
2. Molaokakanywaphetošwa wa Meetse a Setšhaba
2.1. Kabinete e dumeleditše go romelwa ga Molaokakanywaphetošwa wa Meetse a Setšhaba Palamenteng. Molaokakanywa wo o mpshafatša Molao wa Meetse a Setšhaba, 1998 (Molao 36 wa 1998). Dimpshafatšo tše di tla kaonafatša melawana gomme di tla netefatša gore methopo ya meetse ya naga e laolwa gabotse, e ya šireletšwa le go bolokwa. Molaoakakanywa wo gape o dira ditšhišinyo tša go fediša ga go se lekalekane ga nako ye e fetilego mabapi le kabo ya meetse gomme gape o dirišetša Karolo ya 27 ya Molaotheo wa Repabliki ya Afrika Borwa wa 1996, ka go dira mananeo a go godiša tšhireletšo ya methopo ya meetse ya naga.
3. Seakanywa sa Molaokakanywaphetošwa wa Bana
3.1. Kabinete e dumeletše phatlalatšo ya Seakanywa sa Molaokakanywaphetošwa wa Bana gore setšhaba se ntšhe sa mafahleng. Maikemišetšo a molaokakanywa ke go mpshafatša le go matlafatša Molao wa Bana wo o lego gona, wa 2005 (Molao wa 38 wa 2005), o nepiša dikarolo tše mmalwa tša bohlokwa go swana le mafokodi le go palelwa ga lenaneo la tlhokomelo le tšhireletšo ya bana go ralala le dihlopha ka moka tša ditirelo go tloga go go thibela, ditharollo tša ka pela, molao, tlhokomelo ye nngwe, kopanyo ye nngwe le ditirelo tša tlhokomelo ya ka morago ga nako. Gape Molaokakanywa o nyaka go tiiša mekgwa ya go šireletša bana go tša dikgaruru, go swarwa gampe, tlaišo, go hlokomologwa le go dirišwa gampe.
E. Bao ba Thwetšwego Mešomong
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a thuto a tlo tiišeletšwa le go netefaletšwa ka tsela ye maleba.
1. Ngaka Cynthia Ntombifuthi Khumalo bjalo ka Molaodikakaretšo wa Kgoro ya Dipapadi, Bokgabo le Setšo
2. Ngaka Sipho Ngomane bjalo ka Motlatšamolaodi-Kakaretšo: Taolo ya Kgwebo mo Kgorong ya Boeti
3. Mohumagadi Yanga Ntombizodidi Tantsi bjalo ka DDG: Dikgwebo tše di Kopanego mo Kgorong ya Tlhabollo ya Dikgwebopotlana.
4. Morena Vuyisa Africa Dayile bjalo ka DDG: Lekala la Dipholisi le Dinyakišišo.
5. Ngaka Nonhlanhla Ignatia Ndlovu bjalo DDG: HIV/AIDS, TB le MCWH ka Kgorong ya Maphelo.
6. Go thwalwa mošomong ga ditrasti tša mmušo tša Boto ya Sekhwana sa Kago sa Tirisano
a. Profesa Wellington Didibhuku Thwala;
b. Mohumagadi Allyson Lawless;
c. Ngaka Msizi Reginald Myeza; le
d. Mohumagadi Zukiswa Kimani.
7. Go thwalwa ga maloko a Boto ya Tirišano ya Ditšhelete ya Bodulo bja Setšhaba
(a) Morena Khalid Desmond Golding (Modulasetulo);
(b) Mohumagadi Balungile Siphumelele Dlungwane;
(c) Morena Thulani Siyabonga Mabaso;
(d) Mohumagadi Jacqueline Ramatsimele Maisela;
(e) Mohumagadi Ayesha Seedat;
(f) Mohumagadi Alison Hickey -Tshangana;
(g) Mohumagadi Nomzamo Babhekile Hlengiwe Khumalo;
(h) Moatbokata Mthokozisi Daluxolo Xulu;
(i) Mohumagadi Tshepiso Florah Kobile;
(j) Morena Velile Cecil Dube;
(k) Mohumagadi Noluthando Khulukazi Mashologu; le
(l) Morena Satish Roopa.
8. Go tlatšwa ga dikgoba tša Boto ya Ditirelo tša Ofisi ya go Ikema ya Dikema tša Setšhaba
(a) Mohumagadi Busisiwe Nwabisa Nzo (Modulasetulo);
(b) Mohumagadi Sarah Madinoge Letsie;
(c) Mohumagadi Moganambal Karen Muthen; le
(d) Morena Mduduzi Orville Sikhumbuzo Zungu.
9. Go tlatšwa ga dikgoba tša Boto ya Taolo ya Ditsebi tša Thoto
(a) Mohumagadi Mmanare Evylyn Mamabolo;
(b) Mohumagadi Merriam Mapule G. Mashiteng;
(c) Morena Leshabe Samuel Rampedi; le
(d) Morena Thomas Khorommbi Sigidi.
10. Go tlatšwa ga dikgoba go Boto ya Mokgatlo wa Tlhabollo ya Dintlo
(a) Morena Malesela Phineas Sebatjana.
11. Go thwalwa ga maloko a Boto ya South African Airways (SAA)
(a) Mohumagadi Sedzani Faith Mudau (Modulasetulo);
(b) Mohumagadi Fathima Gany (Motlatšamodulasetulo);
(c) Morena Theunis Potgieter;
(d) Morena Mongezi India;
(e) Morena Dennis Thokozani Dlomo;
(f) Mohumagadi Pamela Bulelwa Yako;
(g) Mohumagadi Bongiwe Pityi;
(h) Ngaka Salome Chiloane-Nwabueze;
(i) Ngaka Prittish Dala;
(j) Morena Lisa Mangcu;
(k) Mohumagadi Bongiwe Mbovu;
(l) Mohumagadi Siphumelele Dlungwane;
(m) Moatbokata Johannes Collen Weapond
(n) Profesa John Lamola (CEO)
(o) Mohumagadi Lindsay Olitzky (CFO)
12. Go thwalwa ga Balaodibagolo bao e sego sehlopha sa taolo go Taolo ya Ikonomi ya Dinamelwa (TER) (Go thwalwa ga Boto ya TER ke karolo ya go kgontšha phethagatšo ya diphetogo mo lekaleng la dinamelwa tša merwalo le borwalathoto).
(a) Mohumagadi Ethel Teljeure (Modulasetulo);
(b) Mohumagadi Balebebetje Zondi;
(c) Mohumagadi Fathima Bibi Sheik;
(d) Morena Lucky Thekisho;
(e) Morena Vincent Blennies; le
(f) Morena Ravindra Nair.
13. Go thwalwa ga Balaodibagolo bao e sego sehlopha sa taolo ba Sekhwama sa Dikotsi tša Tseleng
(a) Morena Kenneth Brown (Modulasetulo)
(b) Mohumagadi Nonhlanhla Mabusela-Aikhuere (Motlatšamdulasetulo).
(c) Mohumagadi Ntswaki Kutumela;
(d) Mohumagadi Innocentia Mmule Pule;
(e) Morena Richard Dyantyi;
(f) Morena Mpontshane Afred Mkhipheni;
(g) Morena Neeshan Balton;
(h) Mohumagadi Alfredina (Ntina) Themba
F. Ditiragalo
1. Letšatši la Basadi
1.1 Mopresidente Ramaphosa o tla etelela naga pele go keteka Letšatši la Bosetšhaba la Basadi la 2025 ka la 9 Phato 2025 mo Lepatlelong la Nkowankowa, Tzaneen ka Limpopo. Keteko ya ngwaga wo e diragala ka fase ga morero: "Go Aga Ikonomi ye Maatla go Bohle", yeo e sepelelanago le Bopresidente bja Afrika Borwa bja G20 le boikgafo bja yona go ditumelo tša Kopano, Tekatekano le Tshwarelelo.
1.2 Lenaneo la ngwaga wo le gatelela go tšwetša pele go kgatha tema ga basadi boetapeleng le bophelong bja ikonomi, go hlohleletša go akaretšwa ga ditšhelete le go lebana le go lwantšha dikgaruru tšeo di theilwego go bong le dipolao tša basadi le bana bjalo ka lepheko le legolo go matlafatšo ya basadi.
1.3 Kgwedi ya Basadi ga se fela keteko ya go hlompha maatla le seabe sa basadi ka go kgatha tema go mehutahuta ya bona ka moka, eupša ke boipiletšo bja go tšea magato go netefatša gore basadi ba akaretšwa ka botlalo le ka tekatekano go bopa bokamoso bja Afrika Borwa.
2. Imbizo ya go thoma ka Temošo le thibelo ya JCPS GBVF
2.1 Sehlopha sa Tšhireletšo, Toka le Thibelo ya Bosenyi (JCPS) se tla swara imbizo ya go thoma ka temošo le thibelo ya Dikgaruru tšeo di Theilwego go Bong le Dipolao tša Basadi le Bana ka la 8 Phato mo Ga- Kgapane, Limpopo.
2.2 Go thoma go tla kopanya dikgoro tša mmušo, mekgatlo ya setšhaba, baetapele ba setšhaba le ditšhaba tša selegae go lemoša le go matlafatša boikarabelo bja setšhaba go leuba la GBVF.
3 Samiti ya Peeletšo ya Afrika
3.1 Kabinete e dumeletše Afrika Borwa go swara Samiti ya Peeletšo ya Meetse ya Kopano ya Afrika ka Motsekapa ka la 13 – 15 Phato 2025. Samiti ye e tla kopanya Dihlogo tša Dinaga le Mebušo, Ditona tša Afrika tša Meetse, dinaga tše e lego maloko a G20, babeeletši, lekala la praebete, bahlami ba melao, dirutegi, mekgatlo ya boditšhabatšhaba le makala ao a amanago go fana dikgopolo mabapi le ditlhohlo tša dinyakwa tša meetse, thušo ya tšhelete ya mananeokgoparara a meetse le peeletšo ya meetse kontinenteng.
3.2 Samiti ye e sepelelana le nepo ya G20 ya go oketša boleng le bontši bja go sepedišwa ga tšhelete ya boemo bja leratadima go dinaga tše di hlabologago ka go hlohleletša dipeeletšo bakeng sa polokego ya meetse le go kgona go lwantšha mathata, gammogo le tlhwekišo ya go swarelela. Ye nngwe ya dipoelo tša kopano ye e tla ba go šupa ditiro tša pušo, tšhelete, data le bokgoni lekaleng la meetse, kudukudu go hlohleletša dipeeletšo bakeng sa go tswalela sekgoba sa thušo ya tšhelete seo se šupilwego ka Lenaneo la Peeletšo la Meetse a Afrika, leo gape le tsebjago ka leina la "Hlokomela Sekgoba, Beeletša go Lesolo la Meetse". Gape, samiti ye e tla bontšha diprotšeke tša diphaephe tšeo di loketšego go beeletšwa go babeeletši ba bohlokwa.
4. Thakgolo ya lefelo la go hlwekiša meetse la Zuikerbosch la Rand Water
4.1. Mopresidente Cyril Ramaphosa o tla thakgola lefelo la go hlwekiša meetse la Zuikerbosch la Rand Water leo le lego kgauswi le Vereeniging ka la 8 Phato 2025. Ke lefelo le legolo kudu la go Hlwekiša Meetse la maemo a godimo mo Afrika gomme maikemišetšo a lona ke go oketša bokgoni bja Rand Water le go kgatha tema go polokego ya meetse ya Gauteng.
5. Melaetša
5.1. Mahloko
Kabinete e lebiša mahloko go bagwera le malapa a:
Mmušo wa Nigeria le batho ba wona ka morago ga lehu la Mopresidente wa bona wa peleng, Muhammadu Buhari. Boetapele bja Mopresidente Buhari bo dirile gore dinaga tša rena e be selo se tee gomme bja kgatha tema go kgolo le tlhabollo ya Afrika ka kakaretšo.
- Mohumagadi Tracy Brown, motšhotšhisi wa kgorotsheko ya selete, yo a šomilego kgorotshekong ya Mmaseterata ya New Brighton go la Gqeberha yo a bolailwego ga setlhogo pela ga ntlong ya gagwe. Polao ya gagwe ke tlhaselo go molao gomme re ka se khutše go fihla basenyi ba otlwa.
- Raditaba wa go tuma le Morulaganyimogolo wa kuranta ya Sowetan, Pearl Sebolao yo mošomo wa gagwe wa boraditaba e bilego o motelele kudu wa mengwagasome ye mebedi.
- Modiragatši wa mahlwaadibona, Meme Ditshego, yo mošomo wa gagwe wo mobotse o akareditšego thelebišene, theetha le difilimi.
- Rakgwebo wa go tuma, rafešene wa leswao la fešene la go thopa difoka tše dintši la Sun Goddess Vanya Mangaliso yo a dirilego gore diaparo tša setšo tša Afrika Borwa gore di be tša fešene.
- Mmušo wa Ghana, ka go wa ga sefofane seo se bolailego bahlankedi ba mmušo ba mmalwa.
1. Ditebogišo
Kabinete e lebogiša le go lakaletša tše botse go:
- Moahlodi Mopresidente Dunstan Mlambo yo a thwetšwego bjalo ka Motlatšamoahlodimogolo wa Repabliki ya Afrika Borwa. Moahlodi Mlambo o šomile pele bjalo ka Moahlodi Mopresidente wa Karolo ya Gauteng ya Kgorokgolo ya Tsheko gomme o bontšhitše boikgafo bjo maatla go boikemelo bja boahlodi, phihlelelo ya toka, le phetošo ya lenaneo la molao.
- Ngaka Mafu Rakometsi, Mohlankediphethiši wa Khansele ya Umalusi ka thwalo ya gagwe bjalo ka Mopresidente wa Mokgatlo wa Boditšhabatšhaba wa Phetleko ya Thuto.
- Sehlopha sa Afrika Borwa ka mošomo wo mobotse mo Dipapading tša Diyunibesithi tša Lefase tša FISU tša 2025, ka Germany. Sehlopha sa SA se feditše Dipapadi ka palomoka ya dimetale tše 19, tšeo di akareditšago Digauta tše 6, Disilibere tše 5 le Dibronse tše 8 tša:
a. Bayanda Walaza o thopile gauta mo go 100m le 200m
b. Sehlopha sa banna sa Afrika Borwa sa mokitimo wa go neeletšana wa 4x100m (Bayanda Walaza, Retshidisitswe Mlenga, Kyle Zinn, Mthi Mthimkulu) se thopile silbere.
c. Lythe Pillay o thopile gauta lebelong la banna la 400m.
d. Aiden Smith o thopile gauta mo kgwele ya go foša ya banna, ka go feta lefelo ka maiteko a gagwe a tshela le a mafelelo.
e. Pieter Coetze o thopile dimetale tše pedi tša gauta mo go rutheng ga banna ga 50m le 100m. Gape o thopile gauta le dimetale tše pedi tša silibere mešomong ya Dinkgwete tša Go rutha tša Lefase ka Singapore. - Sehlopha sa Afrika Borwa ka phethagatšo ya bona ye bohlokwa mešomong ya 2025 ya Afrika ya ba ka fase ga mengwaga ye 18 le Difoka tša ba ka fase ga mengwaga ye 20 ka Diatletiki, tšeo di bego di swerwe Abeokuta, Nigeria. Sehlopha sa SA se thopile dimetale tša gauta, silibere le bronse dikarolong tša go fapafapana.
- Zakithi Nene ka go thopa bronse go 400m Sehlopheng sa London Diamond.
- Retshidisitswe Mlenga ka go fihlelela maemo Sefoka sa Lefase lebelong la 100m ka Austria.
- Sehlopha sa Afrika Borwa sa ba ka fase ga mengwaga ye 20 (Junior Springboks) ka go thopa Sefoka sa Rugby sa Lefase sa ba ka fase ga mengwaga ye 20, Rovigo, Italia.
- Aldrich Potgieter ka go fihlelela thaetlela ya Leeto la gagwe la mathomo ka mengwaga ye 20 fela, ka go thopa 2025 Rocket Classic mo the Detroit Golf Club ka USA.
- Dinaletšana tša Khrikhethe tša Afrika Borwa ka go thopa Sefoka sa mafelelelo sa Dinaletšana ka Birmingham, England.
- Redhill School ka go dira histori ka go ba sekolo sa mathomo sa Afrika Borwa go thopa Sefoka sa Kgwele ya Diatla ya Dikolo ya Lefase ya ba ka fase ga mengwaga ye 17.
- Tirelo ya Ditaba ya SABC ka go fetša mengwaga ye 75 ya tirelo go setšhaba.
- Afrika Borwa ka go kgonthišwa bjalo ka lefelo la semmušo la Thonamente ya 2025 ya Kolofo ya LIV, tiragalo ye kgolo ya boditšhabatšhaba ya dipapadi yeo e tlago go swarelwa Gauteng, Afrika Borwa la mathomo ka Mopitlo 2026.
Dipotšišo:
Mohumagadi Nomonde Mnukwa – Seboleledi Mmušo sa Motšwaoswere
Selefouno: 083 653 7485
