1. Kgwedi ya Basadi/Meketeko ya Letšatši la Basadi la Bosetšhaba
1.1. Kabinete e amogela dithulaganyo tša meketeko ya Letšatši la Basadi la Bosetšhaba le ditiragalo ka moka tše di rulagantšwego ka kgwedi ya Phato ka moka. Mopresidente Jacob Zuma o tla eta pele mokete wa bosetšhaba wo tlago swarwa ka Lepatlelong la Kgoši Zwelithini, ka Umlazi, KwaZulu Natal, ka la 9 Phato 2014 ka fase ga morero wa: “Re keteka Mengwaga ye 60 ya Segopotšo sa Tšhata ya Basadi le Mengwaga ye 20 ya Tokologo: mmogo re tšwetša pele Afrika Borwa ye e hlokago kgethologanyo ya semorafe le kgethologanyo ya bong.”
Bjalo ka karolo ya meketeko ya kgwedi ya basadi, mmušo o tla swara ditiragalo tše mmalwa go hlompha basadi ka mafapheng ao a fapanego le go bontšha dikatlego tše re di fihleletšego bjalo ka naga. Tše dingwe tša ditiragalo tše di rulagantšwego di akaretša Difoka tša Basadi ka Lefapheng la Kago (ka la 14 Phato), Difoka tša Basadi ka Lefapheng la Mahlale (ka la 15 Phato), Difoka tša Mosadi wa Molemi wa Ngwaga (ka la 22 Phato) le Difoka tša Basadi ka Lefapheng la Meetse (ka la 29 Phato).
Bjalo ka karolo ya meketeko ye, Tona ya Kgoro ya Bodulo bja Batho gammogo le Balekgotlaphethiši ba Diprofense (MINMEC) ka kopanong ye e kgethegilego ye e swerwego ka la 4 Mosegamanye 2014, ba dumeletše lenaneo la go aba dintlo tše 1 956 ka go ye nngwe le ye nngwe ya diprofense tše senyane. Lenaneo le le hlompha basadi bao ba ilego ba gwantela meagong ya Union Buildings ba ipelaetša kgahlanong le melao ya dipasa ka 1956.
Go tsebagatša semmušo ga mathomo ga lenaneo le go swaretšwe ka Lekheišeneng la Ratanda, ka Masepaleng wa Selegae wa Lesedi ka Gauteng ka la 04 Phato 2014. Palomoka ya dintlo tše 17 604 di tlo agwa ke basadi gomme baholegi e tlo ba basadi, batšofadi le malapa ao a hlokometšwego ke bana go ya ka ge go boletšwe ke Tona ya Kgoro ya Bodulo bja Batho Lindiwe Sisulu ka nakong ya ge a efa polelo ya ditekanyetšo ye e sa tšwago go feta.
Kabinete e ipiletša go maAfrika Borwa ka moka go thekga le go kgatha tema ka mananeong le ka ditiragalong tša Kgwedi ya Basadi kgwedi ka moka go netefatša gore diphihlelelo tša basadi di a ketekwa. Lenaneo la Bosetšhaba la Kgwedi ya Basadi le gokeletšwe ka fase.
2. Phethagatšo ya Mananeo a Bohlokwa
Kabinete e a amogela le go leboga kgatelopele ye e dirilwego ka phethagatšong ya mananeo a bohlokwa a mmušo e lego seo se laetšago boikgafo bja rena bja go tšwetša pele Afrika Borwa.
2.1. Go bulwa ga Lefelo la go Tsošološa Dikoloyana la Transnet la go ja R30 milione ka De Aar, ka Kapa Leboa go tla thuša ekonomi ya tikologo le go kaonafatša maemo a bophelo a ditšhaba tša fao. Mešomo ya thwii ye e fetago ye 100 e šetše e hlomilwe gomme mešomo ye mengwe ye 300 e emetšwe. Lefelo la go Tsošološa Dikoloyana ke karolo ya leano la kago ya mananeokgoparara la Transnet la R300 bilione go tsošološa le go mpshafatša dinyalelano tša diporo, tša diphaepe le tša maemakepe ka mo nageng leo le tlago hloma mešomo e meswa ye 588 000. Bafsa ka lefelong leo le bona ba tla holega ka go agweng ga Lefelo la Bafsa la Ditiragalo tše Ntši. Protšeke ye e bopa karolo ya diprotšeke tše mmalwa tša mmušo tša mananeokgoparara tšeo di kgokaganywago ke Khomišene ya Kantoro ya Mopresidente ya Kgokaganyo ya Mananeokgoparara.
2.2. Bjalo ka karolo ya lesolo la mmušo la go oketša bokgoni bja intasteri ya tšweletšo ya Afrika Borwa, go oketša motheo wa diintasteri wa ka nageng le go hloma mešomo ye e nyakegago kudu, lefelo la go ja R80 milione le tsebagaditšwe semmušo ka Epping ka Motsekapa. Lefelo le la tšweletšo ya maatla a letšatši a modiro wa Photovoltaic (PV) la Dimekawate tše 120 le tsebagaditšwe semmušo ka la 06 Phato 2014 ke Jinko Solar, khamphani ya China ya dinaga ka bontši. Ye ke karolo ya kabo ya Lenaneo la Afrika Borwa la Tšweletšo ya Mohlagase wa go Mpshafatšega wa Batšweletši ba Mohlagase bao ba Ikemego (REIPPP). Lefelo le go emetšwe gore le tla tšweletša diphanele tše 1 300 tša mohlagase wa letšatši, la ba le tšweletšo ye e emetšwego ya letseno ye e šišintšwego ya R600 milione ka ngwaga. Go tloga mola lenaneo le le thomišwago, Jinko Solar e tsentše diphanele tša disola tša PV tša boleng bja go feta Dimekawate tše 300, tša fihlelela kabelano ya ka mmarakeng ye e ka bago 30%.
Polante ye, yeo e lego ye mpshampsha ebile e lego ya sebjalebjale ya mohuta wa yona e nnoši ka khonthinenteng, go emetšwe gore e tla tšweletša Dimekawate tše 120 ge ngwaga o fela. Ye ke karolo ya lesolo la mmušo la go oketša bokgoni bja intasteri ya tšweletšo ya Afrika Borwa bja go oketša motheo wa diintasteri ka Afrika Borwa le go hloma mešomo ye e nyakegago kudu ka Epping. Ekonomi ya mabapi le Tikologo e bonwe bjalo ka lefapha le bohlokwa la nepišo ka go Leanotiro la Melaotshepetšo ya Diintasteri ebile e fa dibaka tše bohlokwa tša go hloma mešomo, tša tšweletšo ya ka nageng le kgolo ya ekonomi.
2.3. Kabinete e thabetše go tsebagatšwa semmušo ga Lefelo la Bokgoni la Mohlagase wa go Mpshafatšega ka Upington, ka Kapa Leboa leo le emetšego boithomelo bjo bongwe bja go tšwetša pele Afrika Borwa. Lefelo le le bile gona ka lebaka la tirišano e maatla magareng ga dirutegi, lefapha la phraebete, le mmušo ka lefapheng la mohlagase wa go mpshafatšega. Lefelo le le tla thekga dinyakišišo, tlhabollo le boithomelo ka lefapheng la enetši, la sedimoša le go huetša go tšewa ga diphetho ka ga melaotshepetšo le go thekga tlhabollo ya letlotlo la batho. Se se tla ba le seabe kudu ka go oketšeng ga Ekonomi ya mabapi le Tikologo, le go fetoša seemo sa bokgoni ka profenseng le ka seleteng seo. Mohlagase wa go mpshafatšega o aba dibaka tše mmalwa tše di kgahlišago tša peeletšo, go akaretšwa dibaka tša tlhomo ya mešomo ye mentši.
2.4. Kabinete e amogela go tsebagatšwa semmušo ga protšeke ya go tsenya mohlagase wa theknolotši ya Disele tša Dibešwa tša Haetrotšene (HFC) ka la 5 Phato 2014 e dirilwego ka lebaka la ditherišano tše kgolo tše di tseneletšego tše bohlokwa magareng ga mmušo le selekane sa Anglo-Ballard. Protšeke ye ya go fehla mohlagase ka theknolotši ya sele ya dibešwa ke teko ya mathomo ya lefaseng ka bophara ya go tsenya mohlagase wa theknolotši ya sele ya dibešwa makaleng a mannyane. Se se kgahlišago kudu ke tema e bohlokwa ye e kgathwago ke tlhabollo le go tsenya tirišong ga theknolotši ye ka go abeng ga mananeo a enetši ka gare ga naga kudukudu ka go šomišeng ga theknolotši ya sele ya dibešwa bjalo ka theknolotši ya boikgethelo ya tšweletšo ya enetši. Protšeke ye e tla maatlafatša go tsenya tshepetšong ga diintasteri tša Afrika Borwa ka ekonoming le go re kgontšha go fokotša bontši bja khapone ka ekonoming ya yona le go ba le seabe kudu ka go hlomeng ga mešomo.
3. Diphetho tše Bohlokwa tša Kabinete
3.1. Kabinete e dumeletše tshepišo ya mathomo ya lekala la dinamelwa la Afrika Borwa ka fase ga Ditherišano ka ga Ditirelo tša Kgwebišano tša Dinaga tše di Hlabologago tša Borwa bja Afrika (SADC). Lefapha le le bohlokwa go kgolo ya Afrika Borwa le ka dibakeng tša go hloma mešomo, bobedi bjalo ka seabe sa magareng go kgwebišano ya dikgwebokgolo le bjalo ka tirelo ya go gwebišana ka boyona. Kopanyo ya dilete ka go fapana ka ditirelong tša dinamelwa e ka hloma dibaka tše di lego bohlokwa ka mebarakeng go baabi ba ditirelo ba Afrika Borwa gammogo le peeletšo go putlaganya mafapha a dinamelwa ka seleteng se. Ka ge letseno le tšweletšwa ka go romela ditirelo dinageng tša ka ntle ka gare ga makala a tirelo, dikhamphani tša Afrika Borwa di ka hwetša dikholego tša kgwebo gomme ka nako e tee tša ba le seabe go tlhabollo ya lefapha la dinamelwa la ka seleteng se.
3.2. Kabinete e sedimošitšwe ka ga dipoelo tša dipalopalo tša 2013 tša ditšhukudu tšeo di dirilwego ka Kruger National Park gomme ya dumelela ditsenogare tše di šišintšwego tša togamaano ya go šireletša mohlape wa ditšhukudu. Tona ya Merero ya Tikologo o tla re ka moragonyana a swara dipoledišano tše di aroganego le ba ditaba ka ga taba ye.
3.3. Kabinete e dumeletše tshepedišo e mpsha ya Pakatiro mabapi le badudi ba Zimbabwe. Tona ya Kgoro ya Merero ya Selegae o tla swara dipoledišano tše di aroganego le ba ditaba go tsebagatša dintlha ka botlalo ka ga tshepedišo ye.
3.4. Kabinete e dumeletše gore go dirwe tshekatsheko ka botlalo mabapi le Dihlongwa tša Ditšhelete tša Tlhabollo ya Diprofense (di-PDFI) go eya ka dikutollo le ditšhišinyo tše di tšwago ka kwešišong ya dikotsi tša kgwebo , ka Kgoro ya Matlotlo a Bosetšhaba go sekaseka maemo a bjale a ditšhelete le bokgoni bja tlhabollo. Tshekatsheko ye ya botlalo ya di-PDFI e tla thuša go netefatša gore mešomo ya tšona e kgokagantšwe le gore e dirwa gabotse go thekga maikemišetšo ka ga melaotshepetšo ya Mmušo ya setšhaba le ya ekonomi le gape go netefatša gore go na le kabo ye e šomago gabotse ya methopo ya Mmušo le tšhomišo ya yona.
3.5. Kabinete e amogetše kgatelopele ka ga Leanophošollo la go aga leswa Kgoro ya Mešomo ya Setšhaba le Pego ya go Tswalela Kgato ya Go bea seemo sekeng. Kabinete e kgotsofetše ka kgatelo pele ye e begilwego ya mabapi le go phošolla seemo sa kgoro ye. Tona ya Kgoro ya Mešomo ya Setšhaba e tla swara dipoledišano tše di aroganego le ba ditaba go hlaloša dintlha ka botlalo ka ga pego ye.
4. Maemo a kabinete ka ga merero ye e lego ditabeng seemong sa bjale
4.1. Kabinete e amogela Molao wo o fetošitšwego wa Tekatekano Mošomong wo o thomilego go tsenywa tirišong ka la 1 Phato 2014. Molao wo o fetošitšwego o tšwetša pele phetošo, go swarwa ga bašomi ka tsela yeo e amogelegago ebile o šireletša bašomi kgahlanong le kgethologanyo ye e sa amogelegego. O tšwela pele go maatlafatša phethagatšo le go tsenya tirišong ga mekgwa ya tirišo ya molao ka, go fa mohlala go oketša dikotlo go bao ba sa obamelego molao wo. Kabinete e ipiletša go bengmešomo go obamela ditlhagišo tša Molao wo le go šomišana le mmušo go fetoša lefelo la mošomo. Godimo ga fao, Kgoro ya Bašomi e swara mananeo a go ralala le setšhaba go ruta setšhaba ka ga tekatekano mešomong le seabe sa gona.
4.2. Kabinete e lebogiša Sehlopha sa Afrika Borwa ka ga mošomo wa sona wo o kgahlišago kudu ka Dipapading tša Commonwealth ka Glasgow, Scotland wo o ba thopetšego dimetale tša gauta tše 13, tša silibera tše 10 le tša porontshe tše 17. Afrika Borwa e bile maemong a bo 7 ka palong ya dimetale gomme ebile naga ya Afrika ye e šomilego gabotse. Kabinete e ipiletša go maAfrika Borwa go hlompha le go keteka dikatlego tša baraloki ba diatleletiki ba Afrika Borwa ka Labohlano la 8 Phato 2014, ge dipese tše di bulegilego ka godimo di tla bego di rwele baraloki ba diatleletiki go tloga ka Ntlong ya Diolimphiki ka Johannesburg ka 11:00.
4.3. Kabinete e lebogiša gape sehlopha sa khrikhete sa bosetšhaba (di-Protea) ka fase ga boetapele bja Mokaptene wa Dipapadi tša Diteko Hashim Amla ge se thopile dipapadi tša Diteko ka Sri Lanka le ge se boetše maemong a pele go ya ka kelo ya Diteko tša Lefase ya Lekgotla la Khrikhete.
4.4. Kabinete e lebogiša Zolani "Last Born" Tete ge a thopile sefoka sa boimafasana bja panthamo sa Mokgatlo wa Matswele wa Boditšhabatšhaba (IBF) ka Japan.
4.5. Kabinete e lebiša matshedišo go ba lapa le bagwera ba monna yo a lahlegetšwego ke bophelo bja gagwe ka lebaka la go roromela ga lefase ka Labobedi gomme e lakaletša bao ba gobetšego gore ba fole ka pela. Ka ba Taolo ya Masetlapelo a Bosetšhaba, mmušo o hlokometše ditšhaba tšeo di amegilego.
5 Ditiragalo tše di tlago
5.1 Mopresidente Jacob Zuma o tla tsenela Samiti ye e Tlwaelegilego ya bo 34 ya Dihlogo le Mebušo ya Dinaga tše di Hlabologago tša Borwa bja Afrika (SADC) ka la 17 le la 18 Phato 2014 ka Victoria Falls, Zimbabwe. SADC e tšwela pele go ba mokgatlo o bohlokwa wo o hlamago melaotshepetšo ya dinaga tša ka ntle ya Afrika Borwa ka ga tlhabollo le kopanyo ya selete se. Ditaba tše di lego godimo tše di tlago ahlaahlwa ka Samiting ye di akaretša go Sekaseka ga Leanotlhabollo la Togamaano ye e Laetšago ya ka Seleteng, Nepo ya 2050 ya SADC, Dinagatharo tša SADC le Leano la Dijo le Phepo le Molaotshepetšo wa tša Temo ka Seleteng.
5.2 Kopano ya Mathomo ya Lefapha la Meepo e tla swarwa ka la 13 le la 14 Phato 2014 ka Gallagher Estate, Johannesburg ka fase ga morero wa: “Re aga go seabe sa meepo go tloga mola go bago le temokrasi: Re lemoga nako ye e fetilego gomme re aga bokamoso.” Kopano ye e dumelela gore go be le ditherišano tša togamaano magareng ga bakgathatema ka intastering ya meepo ka Afrika Borwa le batšeakarolo ba bangwe. Kabinete e ipiletša go badirašani ka moka go šomela go phethagatša Tumelelano ka ga Motheo go tliša Intasteri ya Meepo ye e Tšwelago pele go ya go ile le go tiišetša gore Mmušo o tla hlokomela go obamela melao ya Tšhate ya Meepo.
5.3 Lefelo la boithomelo bja Tirelo ya Setšhaba le tla swara Khonferentshe ya lona ya bo 8 ka ga Boithomelo bja Lefapha la Setšhaba ka la 19 le la 20 Phato 2014 ka Motsekapa ka fase ga morero wa “Re aga Lenaneo la Mmušo la Boithomelo go ba le Seabe se Segolo kudu sa Kabo ya Ditirelo”. Kabinete e lakaletša bao ba tlogo tsenela khonferentshe ye ditherišano tša katlego ka ge boithomelo ka lefapheng la setšhaba bo le bohlokwa go re thuša go fihlelela Nepo ya 2030 ka ge go ahlaahlilwe ka go Leanotlhabollo la Bosetšhaba. Kabinete gape e lebogiša batho ka moka bao maina a bona a šišintšwego ka dikabong tša Difoka tša Boithomelo bja ka Lefapheng la Setšhaba tše di kgethago le go abela difoka mešomo ya boithomelo ye e kaonafatšago maphelo a maAfrika Borwa ka moka.
6 Bao ba thwetšwego mešomong
6.1 Kabinete e amogetše go thwalwa ga Balaodi bao ba latelago bao e sego ba Khuduthamaga go šoma ka Lekgotleng la Afrika Borwa la Koporase ya Inšorentshe ya Dikoloto tša Diromelwantle ya Dikhamphani tša SOC.
a) Mohumagadi Andiswa Mosai, le
b) Morena Lefentse Cuitzen Radikeledi (Moemedi wa Kgoro ya Matlotlo a Bosetšhaba).
6.2 Kabinete e amogetše go thwalwa ga Balaodi bao ba latelago bao e sego ba Khuduthamaga go šoma ka Lekgotleng la Afrika Borwa la Biro ya Maemo.
a) Morena Jeff Molobela (Modulasetulo),
b) Mohumagadi Doris Elekanyani Ndlovu,
c) Nivashnee Naraindath,
d) Anna-Marie Lotter (moemedi wa Kgoro ya Kgwebišano le Diintasteri),
e) Ngaka Michael John Ellman (o thwetšwe gape),
f) Mohumagadi Venete Jarlene Klein (o thwetšwe gape),
g) Morena Webster Masvikwa (o thwetšwe gape), le
h) Morena Guy Harris (o thwetšwe gape).
Dipotšišo:
Phumla Williams (Seboleledi sa Kabinete sa Motšwaoswere)
Mogala: 083 501 0139
