A. Merero ye Bohlokwa Seemong sa Bjale
1. Ekonomi
B. Tekanyetšokabo ya Bosetšhaba ya 2025
1.1.1. Kabinete e amogetše Tekanyetšokabo ya Bosetšhaba ya 2025 yeo e nyakago go tšwetšapele tekatekano magareng ga tlhako ya ditšhelete ya Afrika Borwa, go thekga ka ditšhelete ditlapele tša Mmušo wa Bošupa, bjale ka ge go boletšwe ke Mohlomphegimogolo, Mopresidente Cyril Ramaphosa nakong ya Polelo ya Maemo a Setšhaba mola go fokotšwa ditlamorago tša dinyakwa tša ditšhelete go bahloki le malapa a letseno la magareng.
1.1.2. Kabo ya mašeleng a go feta R1 trilione go tlhabollo ya mananeokgoparara ka MTEF, go hlongwa ga mokgwa wo mongwe wa thekgo ya ditšhelete ka setlabelo sa tiišetšo ya dikadimo gotee le go tsebagatšwa ga nako ya go phenkgišana go hwetša kgwebo ka go Lenaneo la Tekanyetšokabo la mananeokgoparara ke bohlatse bja boikgafo bja go godiša ekonomi ka lenaneo leo le hlametšwego mananeokgoparara mola le le gare le kaonafatša kabo ya ditirelo.
1.1.3. Mekgwa ya go kgatha tema ga lekala la praebete, bjalo ka ge e tsebagaditšwe le Tekanyetšokabo – yeo e lego karolo ya diphetogo tšeo di laolwago ke Lesolo la Vulindela ka makaleng a enetši, dinamelwa le go rwalwa ga merwalo – e tloga e laetša boitlamo bja mmušo bja go potlakiša dipeeletšo tša lekala la praebete le kgolo ya ekonomi yeo e akaretšago bohle.
1.1.4. Ka go lemoga khuetšo ya tlhatlošo ya motšhelo, Tekanyetšokabo e fana ka magato a go ba kgahlanong le tlhatlošo ya motšhelo a go swana le:
1.1.4.1. Go se nyološe lebi ya makhura a dinamelwa.
1.1.4.2. Ditlhatlošo tše di lego ka godimo ga infleišene go dimphiwafela, fao mphiwafela wa batšofadi le wa bagolofadi o okeditšwego ka R130 go ya go R2 315 ka 2025
1.1.4.3. Setseka se segolo sa kabo ya ditšhelete go Etšensi ya Ditimela tša Batho ya Afrika Borwa ke sa go kaonafatša ditimela tša go rwala batho, tšeo di tla fokotšago tšhelete yeo malapa a e šomišago go lefela dinamelwa.
1.1.5. Se bohlokwa kudu, ditlhatlošo tše tša motšhelo di tlo thuša matlotlo a naga ye gore a swarelele nako ye telele, ka go phološa mešomo ya barutiši ba 11 000 , ya bašomedi ba tša maphelo ba 9 300 , go thwalwa ga dingaka tše 800 tše di phethilego tlhahlo ya kgapeletšo ya go hlankela setšhaba, le go kgontšha bana ba bangwe gape ba 700 000 (ba mengwaga ye mene) go fihlelela thuto ya bana ba bannyane (ECD), yeo e lego thuto ye bohlokwa ya motheo yeo ba e hlokago gore ba tle ba atlege dithutong tša bona tša kamoso.
1.2. Kgolo ya Ekonomi
1.2.1. Tlhatlošo ya 0.6% kotareng ya bone (GDP) ya ngwaga wa 2024 e bontšha go tsoga ga ekonomi go kgabaganya makala a yona, ka ge makala a temo, a ditšhelete, a tša kgwebo le malapa a hlatlogile kotareng ya mafelelo ya ngwaga.
1.2.2. Intaseteri ya tša temo e ile ya tielela ka 17.2%, gomme ya hlatloša kgolo ya GDP ka 0.4%. Intaseteri ya tša ditšhelete, thekišo ya dintlo le meago le ya ditirelo tša kgwebo e ile ya gola dikotareng tše seswai ka go latelana, fao ditirišano tša ditšhelete, mešongwana ya thekišo ya dintlo le meago le ditirelo tše dingwe tša kgwebo e bilego tšona di kgathilego tema ye kgolo kgolong ya ekonomi.
1.2.3. Kabinete e na le boitshepo bja gore šedi ye kgolo le lebelo la go phethagatša diphetogo tša sebopego sa ekonomi, kabo ye e kaonafetšego ya ditirelo le bokgoni bja mmušo, gape le go kgatha tema ka bontši ga lekala la praebete, go tla hlohleletša kgolo ya ekonomi ka 2025 le ka morago ga moo.
1.3. Dipeeletšo
1.3.1. Kabinete e amogetše tsebišo ka Microsoft South Afrika ya go beeletša
ka R5.4 bilione go mananeokgoparara a bohlale bja maitirelo (AI) ka nageng. Peeletšo ye e tla matlafatša maemo a Afrika Borwa bjalo ka naga ye e di etilego pele ka AI ka kontinenteng ya Afrika gomme e tlaleletša godimo ga peeletšo ya R20.4 bilione ya Microsoft South Africa mo mengwageng ye meraro ya go feta.
1.3.2. Microsoft South Africa e tsebišitše gape le kgathotema ya yona go hlabolleng tsebo ya Afrika Borwa ya titšithale ya go bala le go ngwala ka go lefela disetifikeiti tša sethekniki tša batho ba 50 000 go mabokgoni a titšithale ao a hlokwago kudu.
1.3.3. Go hlatloša seemo sa rena sa dipeeletšo, khamphani ya India ya go tšweletša difatanaga e lego Mahindra e saenne memorantamo wa kwešišano le Koporase ya Tlhabollo ya Diintasteri ya Afrika Borwa (IDC) go nyakišiša kgonagalo ya go hloma polante ye e ipheditšego ka botlalo ya go aga difatanaga ka mo nageng. Mahindra e šetše e na le polante ya go aga difatanaga tša dibene tša Pik Up go la Durban, yeo e laolwago le go sepedišwa ke AIH Logistics, moo re sa tšwago go keteka tšweletšo ya bene ya Pik Up ya bo-25 000 yeo e agilwego ka mo nageng.
1.3.4. Kabinete e gopoditše MaAfrika Borwa ka moka bjalo ka bengdišerethwii ka go South Africa Incorporated (SA Inc.) ka ga kgahlego ya bona ya go kwalakwatša naga ya rena bjalo ka lefelo la dipeeletšo ka tikologong ye, yeo go phenkgišanwago ka go yona lefaseng ka bophara. Re swanetše go tšwela pele go kwana ka molomo wa lehlabula go šireletša kgahlego ya rena ya setšhaba, go ipuša ga rena le temokrasi ya rena ya semolaotheo.
2. Dikamano tša Boditšhabatšhaba
2.1. Bopresidente bja Afrika Borwa bja Dinagaseboka tša G20
2.1.1. Bjalo ka karolo ya Bopresidente bja yona bja G20, Afrika Borwa e swere ka katlego dihlophatšhomo le dikopano tša dihlopha tša go šoma tša G20 tše di latelago mafelelong a Dibokwane le mo kgweding ye ka mo nageng:
2.1.1.1. Kopano ya Sehlophatšhomo sa G20 sa Diphatišišo le Bohlami (RIWG) ye e bego e swaretšwe Yunibesithing ya Free State kua Mangaung go tloga ka la 23 go fihla ka la 25 Dibokwane 2025, e ahlaahlile ka mo ba ka dirišago diphatišišo le bohlami go šogašogana le ditlhohlo tša lefase ka bophara, le go tšwetšapele saense le theknolotši. Gape ba ile ba nagana ka ditlapele tša ngwaga o, e lego:
(a) Setlapele sa 1: Bohlami bja phatlalatša bakeng sa Tlhabollo;
(b) Setlapele sa 2: Mehutahuta ya Diphedi bakeng sa Tlhabollo ya Go ya go ile; le
(c) Setlapele sa 3: Kopantšho ya batho ba go fapafapana, Tekatekano, Kakaretšo le Phihlelelego ya Saense, Theknolotši le Bohlami.
2.1.1.2. Kopano ya mathomo ya Sehlopha sa go Lwantšha Bomenetša (Cape Town, ka la 3 go fihla ka la 5 Hlakola 2025) yeo e nyakišišitšego mekgwa ya go kaonafatša phethagatšo ya didirišwa tša semolao go lwantšha bomenetša. Kopano ye e be e le sebaka sa bakgathatema gore ba thome lenaneo la go hloma motheo wa dipoledišano tša ka moso, go hlohleletša poledišano le tirišano go matlafatša maano a go lwantšha bomenetša. Nakong ya kopano ye, bakgathatema ba ile ba ahlaahla le go dumelelana ka ditlapele tše mmalwa:
(a) Setlapele sa 1: Go Matlafatša Seriti sa Lekala la Setšhaba;
(b) Setlapele sa 2: Go Oketša Bokgoni bja go Buša Ditseka Morago;
(c) Setlapele sa 3: Kgathotema ye e Akaretšago Bohle; le
(d) Setlapele sa 4: Go Šireletšwa ga Baletšaphala ba go tlalea ditiro tša bosenyi.
2.1.1.4. Kopano ya Pele ya Sehlophatšhomo sa Temo, yeo e bego e swerwe ka dikgokagano tša bidio ka la 3 le la 4 Hlakola 2025, e ile ya ahlaahla ditaba tše bohlokwa tšeo di amago batšeakarolo ba temo lefaseng ka bopara gomme ya dumelelana ka ditlapele tša ngwaga o. Tšona ke:
(a) Setlapele sa 1: Go tšwetšapele kgathotema ye e akaretšago mmogo le tšhireletšego ya dijo;
(b) Setlapele sa 2: Go matlafatša baswa le basadi ka mananeong a tšweletšo ya dijo;
(c) Setlapele sa 3: Go hlohleletša bohlami le phetišetšo ya theknolotši; le
(d) Setlapele sa 4: Go matlafatša kgotlelelo ya klaemete bakeng sa temo ye e swarelelago.
2.1.1.5. Kopano ya Pele ya Sehlophatšhomo sa Boeti yeo e swerwego ka dikgokagano tša bidio ka la 5 Hlakola 2025 e ile ya ahlaahlaa ka fao boeti bo ka šomišwago go fetola maphelo a batho, setšhaba le lefase. Ba ile ba ahlaahlaa le go dumelelana go šogana le ditlapele tše nne tša ngwaga, e lego:
(a) Setlapele sa 1: AI le Bohlami bjoo bo Theilwego Bathong go kaonafatša Dikgwebo tša Boeti tšeo di sa Thomago mmogo le di-SMME;
(b) Setlapele sa 2: Thekgo ya Ditšhelete le Dipeeletšo go tša Boeti go Kaonafatša Tekatekano le go Tšwetšapele Tlhabollo ya Go ya go ile;
(c) Setlapele sa 3: Kgokagano ya Difofane bakeng sa go tšea Maeto ka Difofane Gabonolo; le
(d) Setlapele sa 4: Kgotlelelo ye e Matlafetšego bakeng sa Tlhabollo ya Boeti yeo e Akaretšago Bohle ebile e Swarelelago.
2.1.1.6. Kopano ya Pele ya Sehlophatšhomo sa Phokotšo ya Dikotsi le Masetlapelo yeo e bego e swerwe ka dikgokagano tša bidio ka la 5 Hlakola 2025 e ile ya ahlaahla go potlakišwa ga ditemošo tša pele ga nako tša masolo ka moka, e lego nepo ye bohlokwa ya lefase ka bophara yeo e theilwego ke Ditšhabakopano gomme e gapeleditšego go phethagatšwa ga Tlhako ya Sendai ya Phokotšo ya Dikotsi le Masetlapelo ya 2015-2030. Afrika Borwa e bona kopano ye e le foramo ye bohlokwa ya boditšhabatšhaba ya go sepetša lenaneo la maikarabelo a mohlakanelwa a go hlohleletša kgotlelelo, go matlafatša tirišano ya rena, le go tla ka magato a go kwagala ao a hlokegago go thibela go mpefala goba go gakala ga kotsi. Kopano ye e dumelelane ka ditlapele tše di latelago:
(a) Setlapele sa 1: Go šogašogana le Go se Lekalekane le go Kokotša Maemo a Beago Batho Kotsing;
(b) Setlapele sa 2: Kakaretšo ya Lefase ka Bophara ya Ditshepedišo tša Temošo ya ka Pela;
(c) Setlapele sa 3: Mananeokgoparara ao a Kgonago go Kgotlelela Masetlapelo;
(d) Setlapele sa 4: Thekgo ya Ditšhelete go Phokotšo ya Dikotsi le Masetlapelo;
(e) Setlapele sa 5: Tšošološo, Pušetšosekeng le Kagoleswa go tšwa Masetlapelong; le
(f) Setlapele sa 6: Mekgwa yeo e Theilwego go Tlhago bakeng sa Ditharollo tša DDR/Tšeo di Theilwego Tlhagong.
2.1.1.7. Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Tšhireletšego ya Dijo yeo e bego e swerwe ka dikgokagano tša bidio ka la 5 Hlakola 2025 e ile ya ahlaahlaa dipholisi le mananeo a go kaonafatša tšhireletšego ya dijo. Bakgathatema ba ile ba dumelelana go hlama lenaneo la dijo la go tia, la go se tšee lehlakore ebile leo le swarelelago lebaka le letelele. Ba ile ba ikgafa gape go šogašogana le ditlhohlo tše e lego tlhobaboroko go swana le mapheko a kgwebišano, thekgo ya ditšhelete go tšweletšo ya dijo gotee le seabe sa phetogo ya klaemete go magato a kabo ya dijo ka go latelana ga ona. Tše dingwe tša dipoelo tša ditlapele tšeo di ilego tša ahlaahlwa ke tše latelago:
(a) Setlapele sa 1: Dipholisi tšeo di matlafetšego tša tšhireletšego ya dijo;
(b) Setlapele sa 2: Ditheko tša go se fetogefetoge tša dijo;
(c) Setlapele sa 3: Melawana le dikokwane tše di hlakilego;
(d) Setlapele sa 4: Leanotšhomo la G20 la Tšhireletšego ya Dijo; le
(e) Setlapele sa 5: Tumelelo ka Tona le Phethagatšo.
2.1.1.8. Lenaneo la Go ya Bathong la G20 leo le bego le swaretšwe Yunibesithing ya Venda kua Thohoyandou ka la 7 Hlakola 2025 le nepile go hlohleletša dipoledišano le go kgatha tema ka bophara ga setšhaba ka go Bopresidente bja Afrika Borwa bja G20. Kopano ye e ile ya dirišwa go hlohleletša badudi ba naga ye go kgatha tema kamogelong ya baeng ka mo nageng e le ge re tšwela pele go swara dikopano dikarolong tše go fapafapana tša naga ye, gape le go tšwetšapele setšo le bohwa bja bona. MaAfrika Borwa le bona ba ile ba hlohleletšwa go bolela botse ka naga ya gabobona.
2.1.2 Dihlophatšhomo tše di latelago tša G20 le dikopano tša dihlophatšhomo di tla swarwa go fihla mafelelong a Hlakola 2025:
2.1.2.1 Kopano ya Pele ya Sehlophatšhomo: Kgolo ya Ekonomi ye Akaretšago, go Hlongwa ga Diintasteri, Tlholo ya Mešomo le go Fokotša go se Lekalekane: 17 Hlakola 2025 – ka kgokagano ya bidio.
2.1.2.2 Kopano ya Pele ya Sehlophatšhomo sa Kgwebišano le Dipeeletšo: 18-20 Hlakola 2025 – ka kgokagano ya bidio.
2.1.2.3 Sehlophatšhomo sa Bobedi sa tša Maphelo: 26-28 Hlakola 2025 – Durban.
2.1.2.4 Kopano ya Mathomo ya Sehlophatšhomo sa Klaemete le Tikologo ye e Swarelelago: 25-28 Hlakola 2025 – ka dikgokagano tša bidio.
2.1.3 Tshedimošo ka ga dikopano tše tša go fapafapana tša G20 mmogo le dipoelo tša tšona di ka hwetšwa go on www.g20.org GOBA www.g20.org.za
2.2 Thušo ya Botho go Palestina
2.2.2 Kabinete e sola go gana ga Isiraele go dumelela thušo ya botho go tsena ka gare ga naga ya Gaza le go tswalela mellwane ga yona ka nako yeo batho ba Gaza ba itemogelago tlaišego ya go se lekane le selo gomme ba hloka dijo, madulo le meriana ka potlako.
2.2.3 Magato a ke tšwetšopele ya Isiraele ya go šomiša tlala bjalo ka sebetša sa ntwa, bjalo ka karolo ya lesolo leo le tšwelago pele la seo Kgoro ya Boditšhabatšhaba ya Toka e ahlotšego ka gore ke polao ya molokwanarite kgahlanong le batho ba Palestina.
2.2.4 Kabinete e bušeleditše boipiletšo bja setšhaba sa gaborena go badudi ba boditšhabatšhaba go rweša Isiraele maikarabelo le go netefatša gore go ba le kabo ya thušo ya botho ye e bolokegilego, ya go se kgaotše ebile ya go se be le mapheko go mafelo ka moka ka Gaza.
3. Bosenyi
3.1. Go Amogelwa ga Kahlolo ya Kgorotsheko ya Malawi ya go Bušwa ga Shepherd le Mary Bushiri ka mo Afrika Borwa
3.1.1. Kabinete e amogetše sephetho sa Kgorotsheko ya Bomagistratabagolo ya Repabliki ya Malawi ya gore Shepherd le Mary Bushiri ba tlišwe Afrika Borwa go tlo sekišwa ka melato ye mentši ya bosenyi go akaretšwa go kata, go tshela Molao wa Ditirelo tša Maele le Dikgokagantšho tša Ditšhelete wa 2002 (Molao wa bo-37 wa 2002), Molao wa Dipanka wa 1990 (Molao wa bo-94 wa 1990), Molao wa Bofaladi wa 2002 (Molao wa bo-13 wa 2002) le go tshela mabaka a peile.
3.1.2. Kahlolo ye e laetša gore ga gona motho yo a ka tšhabelago letsogo la molao, ebile e tiišetša go ikema ga boahlodi, tirišano ya boditšhabatšhaba le tshepano magareng ga ditheo tša semolao tša Afrika Borwa le tša Malawi.
3.1.3. Re a tseba gore bobedi bjo ba ga Bushiri ba bontšhitše maikemišetšo a bona a go dira boipobolo. Le ge go le bjalo, re na le boitshepo bja gore re nale molato wo o tiilego kgahlanong le bona.
3.1.4. Afrika Borwa e ikemišeditše go dirišana le INTERPOL go beakanya ditokišetšo tša go fetišetša ka mo nageng le dipeakanyo tša go tšea leeto go netefatša gore ba tlišwa Afrika Borwa go tlo sekišwa.
4. Maemo a Boso a Mašoro
4.1. Dipula tše maatla tša moragorago di bolaile batho ba mmalwa, tša tlogela makgolokgolo a batho ba se na madulo, gomme dintlo le mananeokgoparara di sentšwe ošoro ka KwaZulu-Natal.
4.2. Seabe sa maemo a boso a mašoro ka KwaZulu-Natal a goeleditšwe bjalo ka maemo a masetlapelo a bosetšhaba go dumelela kgoro ya profense ya Pušotirišano le Merero ya Setšo go kgoboketša magoro ka moka a mmušo go oketša magato a thekgo, go fokotša seabe sa masetlapelo go setšhaba.
4.3. Mmušo o tšwela pele go nea batšwasehlabelo ba mafula thušo gomme Kgoro ya Madulo a Batho e abetše KwaZulu-Natal R100 milione go thuša ka taolo ya ditlamorago tša mafula.
4.4. Kabinete e dira boipiletšo go MaAfrika Borwa ka moka go ba le šedi ye kgolo nako le nako ge go na le maemo a boso a mabe. Dipula tše maatla di ka baka kotsi ya mafula, kudu ka mafelong ao a lego ka botheogelong, maporogong le ditseleng.
4.5. Mabakeng a dipula tše maatla, batho ba hlohleletšwa go efoga ditsela tše tletšego meetse gape le go šala morago diphatlalatšo tša ditaba, ditaba tša seyalemoya matlakala a mmušo a dikgokagano tša leago go hwetša ditaba le ditemošo tša yona nako yeo.
C. Ditsebišo go Kabinete
1. Tšhireletšo le kaonafatšo ya Moputso wa Motheo wa Bosetšhaba (NMW)
1.1. Kabinete e amogetše le go lebeledišiša pego ye e tlilego ka Kgoro ya Mešomo le Bašomi ka kgatelopele ye e dirilwego go šireletša le go kaonafatša NMW.
1.2. Molao wa NMW wa 2018 (Molao wa bo-9 wa 2018), wo o thomilego go šoma ka Dibatsela 2018, o theile motheo wa go fokotša go se lekalekane ga meputso le go fetana kudu ga meputso, gomme ebile o tšwela pele go šireletša bašomi ba go amogela meputso ya tlase ka mo nageng.
1.3. Go tloga ka la 1 Hlakola 2025, NMW e hlatlogile ka 4% go tloga go R27,58 go fihla go R28,79 ka iri. Tlhatlogo ye e nepile go fana ka thekgo ye bohlokwa ya seekonomi le kimollo ye e hlokegago kudu go bašomi ba dimilione tše tshela bao ba golago meputso ya go wela ka tlase ga NMW.
2. Tšweletšopele ya Thuto ya Motheo
2.1. Kabinete e bontšhitše thekgo ya yona go nepoleswa ye e logetšwego maano ya lekala la Thuto ya Motheo go lebeletšwe thuto ya motheo.
2.2. Ka Pherekgong 2025, Kgoro ya Thuto ya Motheo e tsebagaditše le go keteka persente ya godimo ye sa kago ya bonwa ya go tšwelela ga barutwana ba marematlou ya ya 87.4%. Le ge go le bjalo, kgwedi pele ga moo, kgoro e ile ya lokolla dipoelo tša phetleko ya mokgwatšhomišo go tšwa go diphatišišo tše tharo tša go fapafapana tše di laeditšego gore palo ya go batamela 80% ya bana ba Afrika Borwa ga ba kgone go bala ka kwešišo, ka polelo efe goba efe pele ba fihlelela mengwaga ye lesome (10).
2.3. Go šogašogana le bothata bjo, Tona ya Thuto ya Motheo o tlile ka nepoleswa ye e logetšwego maano ye e tla bago le masolo ao a latelago:
2.3.1. Phihlelelo ya ECD ya makgonthe go bohle ka go ngwadišwa ka bontši ga disenthara tša ECD, go netefatša gore ngwana yo mongwe le yo mongwe wa ka gare ga ECD o hwetša thekgo ya mašeleng, go thekga disenthara tša ECD ka ditlabela tša go Ithuta le tša go Ruta, le go fa bahlahli thekgo ya go hwetša mangwalo a thuto a borutiši. Thekgo ya ditšhelete ya se e abilwe ka gare ga Tekanyetšokabo ya Bosetšhaba ya 2025.
2.3.2. Go lebelela leswa melao le dikokwane go oketša dikgoba tša mošomo wa borutiši ka legatong la thuto ya digotlane.
2.3.3. Pasari ya Funza Lushaka e tla beakanywa leswa go bea pele dipasari tše di abelwago baithuti bao ba ratago go ruta ka legatong la thuto ya digotlane.
2.4. Nepoleswa ye ya go logelwa maano e tlo matlafatša bokgoni bja motheo bja go bala le go ngwala le bja dipalo bja barutwana, le go netefatša gore ge ba gola ba kgona go mekamekana le dithuto tše di thatafetšego go swana le Dipalo, Saense, Akhaonthing le tša Ekonomi, gareng ga tše dingwe.
3. Bokgoni bja phehlo ya mohlagase
3.1. Kabinete e amogetše pego ka mošomo wo o dirilwego ke Eskom go kaonafatša go fehlwa ga mohlagase le go boetša sekeng mararankodimagolo a bosetšhaba a kabo ya mohlagase go efoga ditiragalo tše dingwe tše ntši tša go kgaotšwa ga mohlagase.
3.2. Ka morago ga go tsošološwa ga dimekawate tša go feta tše 300 tša mohlagase le go tlaleletšwa ga mašaledi aa bohlokwa a mohlagase, kgaotšo ya mohlagase e ile ya fegwa ka 10:00 ka Sontaga sa 9 Hlakola 2025. Ditshepedišo tša malahla ka Setišing sa Mohlagase sa Kusile di maemong a mabotse ka diyuniting ka moka tšeo di bego di sa šome go fihla ka la 7 Hlakola gomme gonabjale di boetše di a šoma, mola Yuniti ya 2 ka Koeberg e ile ya kgona go bušetšwa sekeng ka katlego gore e šome gape.
3.3. Phehlo ya mohlagase ka kakaretšo ga e sale go tloga ka selemo sa 2024 e laeditše dikaonafalo tše di kgotsofatšago le go tielela, tšeo di dirilego gore go be 98% tša matšatši a go hloka kgaotšo ya mohlagase. Eskom e dula e na le kholofelo ya ponelopele ye botse bakeng sa matšatši ao a šetšego a sehla sa selemo.
D. Diphetho tša Kabinete
1. Go Swarwa ga Indaba ya Meetse le Kelelatšhila
1.1. Kabinete e dumeletše go swarwa ga Indaba ya Meetse le Kelelatšhila ka la 27 le la 28 Hlakola 2025 go la Gauteng.
1.2. Tiragalo ye e šoma bjalo ka ye latelago Samiti ya Meetse yeo e bego e swerwe ka Pherekgong 2024, yeo e kopantšego ditheotaolo ka moka tša ditirelo tša meetse go šogašogana le ditlhohlo tše bohlokwa tša lekala le, ka morago ga go lokollwa ga Dipego tša Drops.
1.3. Samiti ye e ile ya hloma Leanotiro la go šogašogana le ditlhohlo tše, gomme Indaba ye e tla fana ka monyetla wa go lekola mošomo wo o šetšego o dirilwe le go hlatha magato a mangwe ao a hlokegago.
1.4. Dipoelo tšeo di holofetšwego tša Indaba ke go kwana ka molomo wa lehlabula ka ga seemo sa tšhireletšo ya meetse ka Afrika Borwa, kgatelopele ka ga magato ao a sa felelago go tšwa go Samiti ya Meetse ya 2024, gape le magato a bohlokwa ao a nyakegago go kaonafatša tšhireletšo ya meetse gotee le leano la tiro leo le mpshafaditšwego (le leswa).
1.5. Kabinete e lemogile ditlhohlo tša go amana le tšhireletšo ya meetse tše naga ye e lebaganego le tšona gomme e tiišetša boitlamo bja yona bja go netefatša gore MoAfrika Borwa yo mongwe le yo mongwe o kgona go hwetša ditirelo tša meetse a hlwekilego, a bolokegilego, ebile a nako e telele, mmogo le ditirelo tša kelelatšhila.
2. Pego ya Naga ya Sehla sa Bobedi, sa Boraro le sa Bone ka ga Tumelelano ya UN ka ditokelo tša bagolofadi (UNCRPD).
2.1. Kabinete e dumeletše gore Kgoro ya Basadi, Baswa le Bagolofadi e romele pego ya sehla ka sehla ya bobedi, ya boraro, le ya bone ya UNCRPD go UN. Pego ye e fana ka tshedimošo ka kgatelopele ye e dirilwego ke Afrika Borwa go hlohleletša le go šireletša ditokelo tša bagolofadi.
2.2. Kabinete e dumeletše Pego ya Naga ya Motheo ka Phethagatšo ya UNCRPD ka 2013 gomme pego yeo mafelelong e ile ya tlišwa ka 2014.
2.3. Pego ye ya mohlakanelwa ya kgatelopele e fana ka tebelelokakaretšo ya mokgwatšhomo wa mmušo mo phethagatšong ya Sengwalwa sa Tshedimošo sa Mabapi le Ditokelo tša Bagolofadi. Yona e laetša diphetogo tša pholisi le tša molao, le magato ao a tšerwego go šireletša le go tšweletšapele ditokelo tša bagolofadi. Pego ye e hlatholla matsapa ao a tšewago ka tša, go lemoša batho, tša maphelo, ditirelo tša leago, phihlelelo ya toka le go thwalwa ga bagolofadi. Pego ye e tla phatlalatšwa mo wepsaeteng ye: www.gov.za
E. Bao ba Thwetšwego Mešomong
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a thuto a tla kgonthišišwa le go tiišeletšwa ka mekgwa ye maleba.
1. Morena Neil Jansen bjalo ka Motlatšamolaodipharephare: Taolo le Tlhabollo ya Merero ya Bašomi ka Kgorong ya Merero ya Selegae.
2. Go thwalwa ga maloko a boto ya Alexkor
(a) Mme Dineo P. Peta (modulasetulo);
(b) Mme Hilary A. Swartbooi;
(c) Moprofesara wa Nakwana Trevor G. Fowler;
(d) Mme Shinduvi Zitha;
(e) Mme Bongi Ngxishe;
(f) Ngaka Jonty Tshipa;
(g) Morena Nico Patrick Swart; le
(h) Morena Freddy Raseote.
F. Ditiragalo tšeo di sa Tlago
1. Samiti ya Mathomo ya Bosetšhaba ya Tshepedišo ya Diphetogo tša Bohlami
1.1 Samiti ya Mathomo ya Bosetšhaba ya Tshepedišo ya Diphetogo tša Bohlami e tla swarwa go tloga ka la 13 go fihla ka la 14 Hlakola 2025 go šomiša ka botlalo mabokgoni a Afrika Borwa a saense, theknolotši le bohlami ka mokgwa wo o nolofatšago go akaretšwa ga bohle.
1.2 Samiti ye e kopanya makgotla a saense, ditheo tša thuto ya godimo, dikgoro tša mmušo, lekala la kgwebo le mekgatlo ya bašomi go lebeledišiša le go boledišana ka tema ya gonabjale le ya kamoso ya Lenaneo la Bohlami la Bosetšhaba la naga. Yona etla šišinya magato ao a tla potlakišago temogo ya tlhabollo ye e akaretšago bohle ebile e swarelelago ya leago le ekonomi go hola MaAfrika Borwa ka moka.
2. Samiti ya Boseswai ya Afrika Borwa le Kopano ya Yuropa (EU)
2.1 Samiti ya Boseswai ya Afrika Borwa le EU e tla swarelwa ka Cape Town (lehono) ka la 13 Hlakola 2025, ebile e tla ba sepedišwa ke baduladitulo ba mmalwa e lego Mopresidente Cyril Ramaphosa, Mopresidente wa Lekgotla la Yuropa, Morena António Luís Santos da Costa, le Mopresidente wa Khomišene ya Yuropa, Ngaka Ursula von der Leyen go tšwela pele go matlafatša dikamano tše tiilego magareng ga Afrika Borwa le EU.
2.2 Samiti ye e tla ahlaahla merero ya go amana le kgwebišano le dipeeletšo, gammogo le tirišano ya go goga ka mošito o tee le dikamano tše di matlafaditšwego tša magareng ga Afrika Borwa le EU.
2.3 Samiti ye e letetšwe go nyakišiša mekgwa ya tirišano go šogašogana le ditlhohlo tša selete le tša lefase ka bophara, go akaretšwa phetogo ya klaemete, go se šireletšege ga batho, khutšo, tšhireletšego le tielelo, diphetogo tša go se tšhilafatše tlhago, gotee le mpshafatšo ya ditheo tša pušo tša lefase ka bophara.
2.4 Samiti ye e tla tiišetša gape thekgo ya Afrika Borwa ya Bopresidente bja G20 le ditlapele tša yona, go akaretša le morero wa Botee, Tekatekano le Go Swarelela.
G. Melaetša
1. Ditebogišo
Kabinete e lebišitše ditebogišo tša yona le go lakaletša mahlatse le mahlogonolo go:
• Dylan Naidoo ka go ba MoAfrika Borwa wa mathomo wa mothomoso wa go thopa phadišano ye e tumilego ya SA Open, yeo gape e lego ye nngwe ya diphadišano tša kgale kudu tša go bapala kolofo. Phenyo ya gagwe e mo kgoretše ditsela tša go tsena go Phadišano ya Bonkgwete ya July Open kua Royal Portrush.
• Ncazelo Mlilo mabapi le go kgethwa ga gagwe ka magorong a mabedi a Difoka tše di Tumilego tša Women Changing the World. Difoka tše di lemoga basadi lefaseng ka bophara bao ba dirago mošomo wo o kgahlišago wa go fetoša maphelo.
• Setšhaba sa Tumelo ya Semoseleme ge se le gare se keteka kgwedi ye kgethwa ya Ramadan.
• Mna Patrice Motsepe ka go kgethwa gape ga gagwe bjalo ka Mopresidente wa CAF. Tema ye a e kgathilego tlhabollong ya kgwele ya maoto ya Afrika Borwa le ya Afrika e tšwela pele go re dira gore re ikgantšhe.
2. Matshedišo
Kabinete e lebišitše matshedišo a yona go bagwera le ba lapa la:
• banamedi ba 31 bao ba lahlegetšwego ke maphelo a bona dikotsing tše tharo tša go fapana tša dipese, e lego ya magareng ga Reddersburg le Smithfield ka Freistata; tseleng ya lephefo ya N2 ya go leba Leboa, kgauswi le Mandeni ka KwaZulu-Natal, le tseleng ya R21 ka Ekurhuleni, Gauteng.
• barutwana ba bane ba sekolo sa praemari bao ba lahlegetšwego ke maphelo ka baka la kotsi tseleng ya N12 kua Daveyton, Ekurhuleni, ka Gauteng.
• Moletšaphala ka ga bosenyi le molweladitokelo tša bong, Pamela Mabini yo a ilego a emelela basadi bao ba itemogetšego GBV le go netefatša gore bao ba dirago dikgaruru tša GBVF ba a otlwa.
• Crystal-Donna Roberts, sebapadi sa Afrika Borwa le modiragatši wa mananeo a thelebišene yo bapetšego difiliming tša go swana le The Endless River le Krotoa, le go tšwelela go Arendsvlei, Swartwater le 7de Laan.
• Ngaka Gomolemo Mokae, molwelatokologo wa kgahlanong le mmušo wa kgethollo ya semorafe le go itemoga ga bathobaso, ngaka ya ka mangwalo le mongwadi yo e bego e le mohlohleletši wa mafolofolo wa dipolelo tša Afrika. O filwe sefoka sa ramaleme wa go bolela dipolelo tše ntši go tšwa go Boto ya Dipolelo ya Afrika Borwa (PanSALB) ka go hlohletšetša tšhomišo ya dipolelo tša ka mo nageng ka go dingwalwa tša Afrika Borwa.
• Mna Athol Fugard, sebapadi se se tumilego lefaseng ka bophara, mongwadi wa dipadi le dipapadi yo a bego a tsebja ka mo nageng le lefaseng ka bophara ka baka la seabe sa gagwe se tšwago pele go teatere. Ka 2001, o ile a tsenywa ka go American Theatre Hall of Fame gomme a amogela sefokakgolo sa Afrika Borwa sa Order of Ikhamanga ka 2005.
• Ebenhaezer Dibakwane, rametlae yo a thopilego sefoka, sebapadi sa ditiragatšo le mongwadi.
• Khomotso Jacob Makwetla, mohlohleletši wa matlafatšo ya bathobaso ka kgwebong, yo a bilego le seabe gape go tlhabollo ya kgwele ya maoto le papadi ya matswele ka nageng.
E lokolotšwe ke: Tshepetšo ya Dikgokagano le Tshedimošo ya Mmušo (GCIS)
Dinyakišišo: Mme Nomonde Mnukwa – Seboleledi sa Motšwaoswere sa Mmušo
Mogala: 083 653 7485
