Tshitatamennde tsha muṱangano wa Khabinethe wa ḽa 28 Fulwana 2015

1. Tsheo dza Khabinethe  dza Ndeme 

1.1. Khabinethe yo tendela  pulane dza u ḓo thoma Operation Phakisa Mining Lab, ine ya ḓo sedza thaidzo dzo dziaho dzine dzi khou kundisa nyaluwo na mveledziso ya sekithara. Ḽebo ya Migodi i ḓo dovha ya ṱanganyisa na u bveledza  pulane dza u kunda hedzi khaedu. Muṱangano wa vhege nna wa Ḽebo ya Migodi wo pulanelwa u farwa ngaTshimedzi 2015. 

1.2. Khabinethe yo tendela  u anḓaziwa ha mvetomveto ya Maano a Vhuṱali a Ikonomi ya Bayodavesithi u itela vhupfiwa ha nnyi na nnyi.Maano a vhuṱali a katela tshifhinga tsha miṅwaha ya 14 u swika nga 2030. Nga kha maano a vhuṱali hu ḓo vha hu tshi khou sedzwa nyaluwo ya bayodavesithi kha u thusedza Zwibveledzwa Zwapo ngeno hu tshi khou vhulungwa ekhosisiṱeme. I ḓo sedza, ro tou topola kha zwinzhi, kha nyaluwo ya sekithara ya zwa matshilo a ḓakani na  vhuendelamashango ha vhupo ha mupo ho tsireledzeaho.

1.3. Khabinethe yo tendela  u anḓaziwa ha mvetomveto ya muhanga na mashumele ane a ḓo shumiswa u dzudzanya Vhuḓiimiseli ha u Shela Mulenzhe ha Lushaka vhu Ṱoḓaho u itwa nga Afrika Tshipembe u itela vhupfiwa ha nnyi na nnyi kana vhukwamani na vhakwameaho phanḓa ha musi ḽikumedzwa ḽi tshi ṋetshedzwa kha Muhanga wa Yuno wa Thendelano ya Tshanduko ya Kilima (UNFCC).
Muhanga wa vhuya wa ṱoliwa u ḓo vha tshipiḓa tsha thendelano i re mulayoni nga fhasi ha UNFCC, une u ḓo rwelwa ṱari ngei Paris, France nga Nyendavhusiku 2015.

2. Milayotibe

Khabinethe yo tendela  u anḓadzwa ha Milayotibe i tevhelaho u itela vhupfiwa ha nnyi:
2.1. Zhendedzi ḽa  Vhulangi ha Mikaṋo (BMA), 2015, ḽine ḽa khou lwisa u  thoma BMA ine ya nga dzudzanya kuendele kwo tsireledzeaho kwa u pfukha mikaṋo, ṱhuṱhuwedzo ya mbambadzo na ṱhoḓea dza vhutsireledzi ha lushaka, kha vhupo ha dzingu Afrika Tshipembe, Afrika na milayo ya ḽifhasi ḽoṱhe. 

Ndango heyi nthihi ya zwa mulayo u shumiswaho mikaṋoni i ṋetshedza khonadzeo ya tshumelo dzi sa ḓuriho   kathihi na vhutsireledzi na vhulangi ha vhupo ha mikanaṋoni.

2.2. Khwiṋiso ya Mulayotibe wa Tshavhi, 2015, une wa khou ṱoda u bveledza maitele a shumesaho a matshimbidzele a khumbelo dza vha ṱodaho vhudzumbamo.

Khabinethe yo dovha ya tendela u kumedzwa ha Milayotibe i tevhelaho Phalamenndeni:

2.3. Muvhuso Wapo: Khwiniso ya Mulayotibe wa Khetho dza Masipala, 2015, une u khwinisa Muvhuso Wapo: Mulayo wa Khetho dza Masipala, 2000 (Mulayo 27 wa 2000).
Khwiniso dzi sedza kha mafhungo a u ḓo vhona uri ndugiselo na mashumele zwi tshimbile zwavhuḓi kha khetho dza 2016 dza muvhuso wapo.

2.4. Khwiniso ya Mulayotibe wa Ndindakhombo ya vha sa Shumiho,2014. Heyi ndi khwiniso ya vhuvhili ya Mulayo wa Ndindakhombo ya vha sa Shumiho wa 2001 (Mulayo 63 wa 2001).

Mulayotibe wa vhuya wa phasisiwa, u ḓo dovha hafhu, ho topolwa kha zwinzhi, wa engedza tshifhinga tsha mbuelo dza mbadelo kha mubadeli u bva kha miṅwedzi ya malo u ya kha ya 12 na u engedza tshifhinga tshine mubadeli a nga kona u ḓisa mbilo yawe u bva kha miṅwedzi ya rathi u ya kha ya 12.

3. Zwi khou ḓaho

3.1. Khabinethe yo tendela thero ya Ṅwedzi wa Vhafumakadzi ya 2015: “Vhafumakadzi, Vho Vhofhana kha u Takulela Afrika Tshipembe Phanḓa”, na khaḽenda ya mitambo kha Ṅwedzi wa Vhafumakadzi, ine ya ḓo ya phanḓa sa mbekanyamushumo ya ṅwaha.

Mutambo wa Ḓuvha ḽa Vhafumakadzi nga ḽa ṱahe ḽa Ṱhangule 2015 u ḓo farelwa ngei Sasolburg, Free State, une u bvisiwa ha Muvhigo wa u thoma wa Tshiimo tsha Vhafumakadzi nga Muphuresidennde Vho Jacob Zuma zwa ḓo vha tshihumbudzi.

2015 u khou dovha wa vha luswayo lwa anivesari ya vhu 59 ya Mugwalabo wa Vhafumakadzi vha tshi ya Union Buildings vha tshi khou lwa na milayo ya ḓompasa, zwi tshi khou rangela u dzudzanyiwa ha anivesari ya vhu 60 nga 2016.

Minisiṱa vha Saintsi na Thekhinoḽodzhi Vho Naledi Pandor, vha ḓo divhadza Vhege ya ya Lushaka ya Saintsi (NSW)ine ya ḓo fariwa u bva nga ḽa (u thoma u swika nga ḽa malo  2015) Yunivesithi ya North-West (NWU), kha  davhi ḽa Mafikeng nga ḽa u thoma ḽa Ṱhangule. Vha ḓo fhelekedzwa nga MEC vha zwa Pfunzo, Vho Maphefo Matsemela, na Tshanḓa tsha Mutshantseḽara, Prof Vho Dan Kgwadi. Mutambo u ḓo dzhenelwa nga zwigidi zwa vhagudi, vhagudi vha yunivesithi, vhoradzisaintsi na miraḓo ya tshitshavha. 

Thero ya NSW 2015 ndi “Ṅwaha wa Tshedza wa Dzitshakha na Thekhinoḽodzhi yo Ḓisendekaho kha Tshedza.” Tshedza na ndeme yatsho tshi ḓo vha tshi tshi khou sumbedziwa nga nḓila dzo fhambanaho sa kushumisele kwa ḽeiza kha mutakalo, muaro wa iṱo ḽo dzulwaho, nḓowetshumo ya u bveledza , u fhisedzela dzigoloi na dzibimu dza vhutsireledzi ha u kanganyisa u pwashelwa. 

Muhasho wa Saintsi na Thekhinoḽodzhi wo kona uri nga kha Khoro ya Ṱhoḓisiso ya zwa Nḓowetshumo na Saintsi wa bindudza kha fotonikisi – saintsi ya thekhinoḽodzhi ya tshedza ya u bveledza u langa na u fembedza dziweivi na zwitshakatshaka zwa  tshedza. Hezwi zwo swikisa kha, ho tou topolwa, u phuletshedza ha u tou thoma ha thekhinoḽodzhi ya ḽeiza ya didzhithaḽa. U phuletshedza uhu kha CSIR zwi khou imela kuhumbulele kuswa nga ha ḽeiza ya thekhinoḽodzhi na uri lu nga vha luvhanḓe lune thekhinoḽodzhi dza matshelo dza fhaṱiwa u bva khalwo.

4. U tholwa

U tholiwa hoṱhe ho itwa nga murahu ha musi ho sedzuluswa na u khwaṱhisedzwa ha ndalukanyo nga maanḓalanga o teaho. 

4.1. Vho  Stavros Nicolaou sa muraḓo ane a nga imela wa Khoro ya Mveledziso ya Vhashumi na Ikonomi ya Lushaka kha Bodo ya Tshipentshele ya Vhueletshedzi ha zwa Dzizouṋu dza Ikonomi.
4.2. Bannga ya Khadzimiso:
a) Vho Bafana Patrick Mathidi –  (vho dovha u tholwa hafhu sa Muhulwane a sa Shumiho hone);
b) Adv. Vho Sandra Julie Hester Coetzee  – (Muhulwane a sa Shumiho hone);
c) Vho Mathane Eveline Makgatho –  (Muhulwane a sa Shumiho hone);na
d) Vho Bennie van Rooy  – (Muofisiri Muhulwane wa zwa Masheleni).
4.3. Khoro ya Lushaka ya Vhafhaṱi vha Dzinnḓu vho Ḓiṅwalisaho:
a) Vho  Abbey Chikane (Mudzulatshidulo);
b) Vho Julieka Bayat;
c) Vho Xoliswa Eunice Daku;
d) Vho Themba Thomas Cyril Dlamini;
e) Vho Hlaleleni Kathleen Dlepu;
f) Ambasada Vho Segogwane Samuel Kotane;
g) Vho Phetola Nailana Solomon Makgathe;
h) Vho Mankwana Christinah Mohale;
i) Vho Busisiwe Nwabisa Nzo;
j) Vho Alvin Phumudzo Rapea;
k) Vho Goolam Hoosen Manack (Muimeleli wa  Vhufaragwama ha Lushaka);
l) Vho Obed Lucas Molotsi  (Muimeleli wa  Muhasho Mishumo ya Muvhuso); na
m) Vho Lulama Andisa Potwana (Muimeleli wa Muhasho wa Mbambadzo na Nḓowetshumo).
4.4. Dr Vho Muzamani Charles Nwaila sa Muhulwane (DG) wa Muhasho wa zwa Sialala– (Khonṱhiraka yo engedzwa u ya kha miṅwaha miraru).
4.5. Dr Vho Bongani Douglas Ngqulunga sa Mufarisa DG: Ofisi ya Phuraivethe ya Phuresidennde kha Ofisi ya Muphuresidennde.

Mbudziso: Vho Phumla Williams (Muambeli wa Khabinethe vho tou Farelaho)
Vhukwamani: 083 501 0139

Share this page

Similar categories to explore