1. Ku humelerisiwa ka tiphurogiremenkulu ta Mfumo
1.1. Khabinete yi amukela phurojeke yo ringetela ya nhluvukiso wa Mabindzu ya R20 miliyoni. Xikongomelo xa phurogireme leyi ya malembe mambirhi i ku pfuxeta tiphaka ta vumaki ta Afrika-Dzonga, ku tumbuluxa switirhisiwa swa vumaki na ku seketela nhluvukiso wa ikhonomi ku kota ku seketela sekithara ya mabindzu lamantsongo.
Phurojeke leyi yi hi hikwalaho ka xinakulobye eka Ndzawulo ya Mabindzu na Vumaki, Nhluvukiso wa Mabindzu Lamantsongo, Timali ta Tiko, Nkwama wa Lava Muholo wa le Xikarhi wa bangi Nhluvukiso ya Afrika. Phurojeke yi lava ku hoxa xandla eka ku tumbuluxa mintirho, ku hunguta vusweti eka vaaki lava nga ni ku tikeriwa, ku antswisa mfikelelo eka thekinoloji na vuswikoti eka mabindzu lamantsongo, ya le xikarhi, na mabindzu lamakulu (tiSMME).
Pfhumba leri ri ta kota ku seketela sekithara ya SMME ku fika hi N’wendzamhala 2017. Hi ku languta ku humelela ka wona, mfumo wu nga vona leswaku wu ya emahlweni wu ri sungula etikweni hinkwaro.
1.2. Khabinete yi amukela ku simekiwa hi Phuresidente Jacob Zuma ka Senthara ya Migingiriko ya Nhlanganelo eka Skhukhuza. Senthara leyi yi ta fambisa migingiriko ya ku lwisana na ku hlotiwa ka timhelembe eka tindzhawu leti.
2. Swibohonkulu swa Khabinete
2.1. Khabinete yi pasisile Pholisi ya Vamaki vaa Vatima, leyi yi nga xiphemu xa Kungu ra Migingiriko ya Tipholisi ta Vumaki. Pholisi leyi yi fambelana swinene na Kungu ra Nhluvukiso wa Rixaka eka Kungu ra Tindlela ta Nkaye leri tivisiweke hi Phuresidente Zuma eka Mbulavulo hi Xiyimo xa Rixaka wa 2015.
Hi yin’wana ya xiphemu xa migingiriko yo anama ya mfumo ya ku ndlandlamuxa tshaku ra vumaki na ku humelerisa mabindzu lamantshwa eka ikhonomi. Leswi swi endla leswaku ku va na ku nghenelela ko tiya ka Mfumoo eka ku ndlandlamuxa tshaku ra vamaki va tiko na ku kurisa ikhonomi hi ku seketela loku heleleke eka vamaki va vantima tanihilaha swikombisiweke ha kona eka IPAP.
Pholisi yi ta kongomana na ku kula na ku phikizana ni matiko ya misava ka mabindzu ya vantima. Xikongomelo i ku hoxa xandla hi ku cinca xivumbeko hi ku ya hi vanhu va Afrika-Dzonga eka sekithara ya vumaki na ku nghenelerisa vamaki va vantima, lava va tiviwaka hikuva va nga tirhisiwi ku tumbuluxa mintirho, timali, xibalo, na ku tumbuluxa swilo swintshwa. Pholisi yi ta tisa ku nghenelerisa loku vuyerisaka eka tikhamphani leti vinyi va tona ku nga vantima na ku lawuriwa hi vantima leti khumbhaka na tisekithara ta vumaki eka ikhonomi.
Holobye wa Mabindzu na Vumaki u ta khoma nhlengeletano na vateki va mahungu ku hlamusela hi xitalo pholisi leyi.
2.2. Khabinete yi pasisisle Ku Simekiwa ka Xiviko xa Vunharhu xa Tiko ra Afrika-Dzonga xa Ntwanano wa Cartagena eka Vuhlayiseki bya leswi Hanyaka, ku va swi rhumeriwa eka Matsalana wa Nhlengeletano ya ku Hambana ka Dyondzo ya swa Vutomi. Ntwanano lowu wu lawula mafambelo ya Leswi Hanyaka leswi nga Cinciwa, leswi tivekaka hi ku va Swiharhi leswi nga Cinciwa leswi nga endliwa hi thekinoloji ya leswi hanyaka ya manguva lawa, ku suka etikweni rin’wana ku ya eka rin’wana. Afrika-Dzonga i tiko ra vunkaye lerikulu leri endlaka mavele lawa ya nga antswisiwa emisaveni na ku va rona leri rhangeke emahlweni eka ku amukela mavele lawa ya nga antswisiwa. Leswi swi fambelana ni Xiyenge xa 24 xa Vumbiwa, lexi bumabumelaka ku hlayiseka ka leswi hanyaka swo hambana.
2.3. Khabinete yi pasisile ku va Afrika-Dzonga ku rona ro sungula ku nyika vukorhokeri hi ku ya hi xiboho xa vunkaye xa Nhlangano wa Mabindzu ya Misasa (WTO) eka Khoniferense ya Vaholobye ku nyika mpfumelelo wo hlawuleka eka Matiko lawa yo ka ya nga Hluvukaka Swinene (tiLDC).
Afrika-Dzonga ri tinyiketerile ku simeka ntwanano wa WTO, lowu fikelerisa nseketelo wo hlawuleka eka tiLDC. Eka matiko ya 34 lawa ya katsakanyiwaka ku va ya ti LDC, 25 wa wona ya huma eAfrika. Vukorhokeri byo sungula bya Afrika-Dzonga ku va vukorhokeri bya Timali, vuhlanganisi bya tiqingho, vupfhumba na sekithara ya magondzo. Vukorhokeri lebyi byi hi byin’wana lebyi nga xirko xa ku fikelerisa ku olovisa ka timakete eka vukorhokeri na vaphakeri va vukorhokeri eka timakete eka matiko lawa ya nga ri ki tiLDC.
2.4. Khabinete yi pasise ku langutisisiwa ka tihakelo hi 5.5% ku lulamisa Miholo leyi faneleke ku hakeriwa swirho swa Khomixini ya Timfanelo ta Vanhu ya Afrika-Dzonga (SAHRC) ku sukela hi ti 1 Dzivamisoko 2015. Leswi swi xaxamela swinene na Xiyenge xa 9(1) xa Nawu wa SAHRC, 2013 (Nawu wa 40 wa 2013).
2.5. Khabinete yi pasisile ku rhumeriwa ka Xiviko xa Vumbirhi xa Minkarhi na Minkarhi lexi hlanganisiweke xa Afrika-Dzonga ehansi ka Ntwanano wa Afrika eka Timfanelo ta Vanhu na Ximunhu na leswku Xiviko xo Sungula ehansi ka Ntwanano wa Afrika eka Timfanelo ta Vamanana eAfrika.
Xiviko lexi eka Khomixini ya Nhlangano wa Matiko ya Afrika i xihlelo xa leswi fikeleriweke na mintlhotlho leyi khumbaka timfanelo ta vaaki, tipolitiki , ikhonomi ya vaaki na ndzhavuko. Leswi swi fambelana ni ku va Afrika-Dzonga ri ri xirho xa Ntwanano wa AU na Ntwanano wa Matiko ya Afrika eka Timfanelo ta Vanhu na Ximunhu na Timfanelo ta Vamanana eAfrika.
2.6. Khabinete yi pasisile ku tivisiwa ko sungula ko yisa Lesotho Emahlweni loku nga ta sungula hi ti1 Nyenyanyana 2016. Leswi swi ta endzhaku ka ku yisiiwa emahlweni loku nga nyikiwa Zimbabwe hi 2010, loku nga yisiwa emahlweni. Ku yisiwa emahlweni loku ku ta pfuna eka vufambiselo byo antswa eka mafambelo ya vatirhi lava humaka eLesotho ku ta eAfrika-Dzonga loku nga landzeleriki tindlela leti nga kona ta ku tlula ndzilekano. Holobye wa Timhaka ta Xikaya u ta nyika vuxokoxoko hi xitalo loko a khoma nhlengeletano ni vateki va mahungu eka nkarhi lowu taka.
2.7. Holobye wa Timali u chumbuterile Khabinete eka ku simekiwa ka Nawu wa ku Cinca Milawu ya Xibalo wa 2013 na 2014 lowu nga ta sungula hi ti1 Nyenyankulu 2016. Ku cinciwa loku ku lava ku tisa fambelana na ku olovisa xibalo xa mali ya penceni na ku vuyeriwa. Ku engetela ku vuyeriwa hi xibalo ku angarhela swirho swa nkwama wa phurovhidente lowu nga ta pfuna mamiliyoni ya vatirhi ku tiphina hi muholo wo ya tshama ha wona ekaya.
Leswi swi ta tlhela swi pfuna eka ku tsandzeka ku hakela xibalo eka vanhu lava holaka mali ya le henhla ka 27.5% wa muholo kumbe muholo lowu wu faneleke ku hakela xibalo ku fika eka R350 000. Holobye u tlhela a vikela Khabinete hi maendlela ya xilembe eka nkwama wa penceni, laha lava faneleke ku vuyeriwa eka ku hunguteriwa xibalo vafeneleke ku endla yin’wana ya minhlayiso ya vona ya penceni.
Ku cinciwa loku ku le ku simekiweni endzhaku ka mimbhurisano ni lava khumbhekaka endzeki na le handle ka Khansele ya Vatirhi na Nhluvukiso wa Ikhonomi ya Tiko, laha ku nga khomiwa tinhlengeletano to ringana 33 ni vatirhi na vumaki ku sukela hi 2012. Lavo tala lava khumbhekaka va kombise ku seketela loku heleleke ku ya emahlweni ka ku cinciwa loku hi ti1 ta Nyenyankulu 2016.
3. Milawumbisi
3.1. Khabinete yi pasise ku rhumeriwa ka Nawumbisi wa ku Cinca Vuhaxi wa 2015 ePalamende. Nawumbisi lowu wu lava ku cinca Nawu wa Vuhaxi, 1999 (Nawu wa 4 wa 1999) ku kota ku hluvukisa na ku ku simeka mafumelo lawa ya tshamisekaka ya nkarhi wo leha na ku tiya ya Nhlangano wa Vuhaxi wa Afrika-Dzonga (SABC).
Mfumo wu ti nyiketerile swinene ku va ni vuhaxi lebyi nga tiya, lebyi ti yimelaka byi ri byoxe na ku va ni nkoka, lowu nga ni vutihlamuleri eka lava nga ni xiave, vaaki na Palamende. Vuswikoti bya ku fikelerisa xikombelo xa yona ku va eka xiyimo xa le henhla bya Bodo ya SABC eka ku nyika tlhelo leri yi faneleke ku ya kona eka vuhaxi bya vaaki.
3.2. Khabinete yi pasisile Nawumbisi wa Ndzindzakhombo wa 2015 leswaku wu tivisiwa ePalamende. Nawumbisi lowu wu fikelerisa rimba ra xinawu ku nyika vuleteri eka sekithara ya ndzindzakhombo loku fanaka na ka swipimelo swa matiko ya misava eka swipimelo swa ndzindzakhombo. Nawumbisi wu antswisa vulawuri bya makhombo, timali na swilaveko swa vufambisi. Wu lava ku susa na ku tiyisisa swiyenge swa Nawu wa Ndzindzakhombo wa Nkarhi wo Leha, 1998 (Nawu wa 52 wa 1998) na Nawu wa Ndzindzakhombo wa Nkarhinyana, 1998 (Nawu wa 53 wa 1998) leswi fambelenaka na vulanguteri lebyi pfunaka.
3.3. Khabinete yi pasisile ku hangalasiwa ka Nawumbisi wa Mpfapfarhuto wa ku Cela Migodi ya Afrika na Timali eka Gazete ya Mfumo, leswaku vaaki va nyika mavonelo. Nawumbisi wu tumbuluxa Nhlangano wa Migodi ya Afrika na Timali hi ku endla nawu. Wu tlhela wu hlamusela na ku nyika swikongomelo na makungu. Wu tiyisisa mafumelo na vuangameri eka nhlangano.
3.4. Khabinete yi pasisile ku tivisiwa ka Nawumbisi Ndzhundzhuluko wa Vusirheleri bya ku Tivisa wa 2015 ePalamende. Nawumbisi lowu wu engetela xikombelo xa Nawu wa ku Sirhelela ku Tivisa, 2000 (Nawu wa 26 wa 2000) ku tlula muthori wa tolovelo na vuxaka bya muthori. Mindzhundzhuluko yi ta lawula ku lahlekeriwa loku khumbhaka ha vumbirhi, ku tivisa ku sirheleriwa eka ku lahlekeriwa ka vaaki na milandzu eka swiyimo swo karhi na ku endla leswaku ku va nandzu eka vuxisi byo endla hi vomu eka ku tivisa.
Nawumbusi wu hoxa xandla eka ku tinyikela ka mfumo ku lwisana na vuxisi na vukungundwana hi ku tiyisisa vusirheleri eka valumandleve.
3.5. Khabinete yi pasisile ku tumbuluxiwa ka Nawumbisi Ndzhundzhuluko wa Vufambisi byo Hlela Milandzu ya le Magondzweni wa 2015 ePalamende. Nawumbisi wu lava ku hundzuluxa Nawu wa Vufambisi byo Hlela Milandzu ya le Magondzweni, 1998 (Nawu wa 46 wa 1998). Nawumbisi wu ta pfuna Ejensi ya Milandzu ya le Magondzweni ku va yi tshamiseka eka Timali, na ku antswisa ku rhumeriwa ka switiviso swa milandzu.
4. Mintlangu leyi taka
4.1. Phuresidente Zuma u ta nghenelela Samiti ya G20 hi ti 15 ku fika hi ti 16 ta Hukuri eAntalya, eTurkey. Laha xikongomelo xi nga ta va ka ku ku kula swin’we na ku tirha hi matimba swin’we.
Varhangeri eka Samiti va ta kanela ku nghenelela, ku simekiwa na vuvekisi ku fikela ku kula, ku tiya na ku ya emahlweni eka xiyimo xa Matiko ya misava.
4.2. Phuresidente Zuma u ta ya eka rendzo ra ximfumo eBerlin, eGermany hi ti 10 Hukuri 2015, laha a nga ta rhurheriwa hi Mukhanselara Angela Merkel. Phuresidente u ta endzela na Phuresidente Joachim Gauck.
Hi nkarhi wa rindzo, Matiko ha vumbirhi ya ta tiyisisa ku tinyikela ka wona ku yisa emahlweni mintwanano na vuxaka bya ikhonomi.
4.3. Phuresidente u ta rhurhela Holobyenkulu wa Dutch Mark Rutte eUnion Buildings hi ti 17 ta Hukuri 2015.
Endzhaku ka leswi, Holobyenkulu Rutte u ta rhangela varhumiwa va mabindzu eJoni na le Cape Town laha ku nga langutisiwa swa vurimi, hlayisa wa rihanyo, vutleketli, miako, mati na eneji.
4.4. Afrika-Dzonga ri ta rhurhela Foramu ya Samiti ya Ntirhisano ya China-Afrika eJoni ku sukela hi ti 4 ku fika hi ti 5 N’wendzamhala 2015. Swikongomelo swa Samiti i ku veka erivaleni Tiphurogireme ta Ntirhisano ta Makungu ya Malembe ya 5 – 10 exikarhi ka Afrika-Dzonga na China (2015 – 2025) na ku hlohlotela mintwanano ya matiko ha vumbirhi exikarhi ka matiko lawa ya mbirhi.
4.5. Xandla xa Phuresidente Cyril Ramaphosa u ta rhangela vurhangeri bya xiyimo xa le henhla eka Rendzo ra Ximfumo ro ya eRhiphabuliki ra Xiisilamu ra Iran ku sukela hi ti 7 ku fika hi ti 9 ta Hukuri 2015, ku yisa emahlweni mintwanano ya xipolitiki na vuxaka bya ikhonomi ya Matiko ha vumbirhi.
4.6. Phuresidente Zuma hi ti 6 ta Hukuri 2015 u ta teka rendzo ra Vuangameri ra Siyahlola eBushbuckridge eMpumalanga, leri nga ta langutisisa mati na nkululo.
Ku fika kwalomuya ka 16 600 ta mindyangu yi ta vuyeriwa hi Xiyenge xo sungula xa phurojeke ya mfumo ya mati eka tindzhawu, leyi phakelaka mati eka matikoxikaya ya 24 eka Masipala wa Muganga wa Bushbuckridge.
Mfumo wu tinyikerile ku tiyisisa leswaku Afrika-Dzonga ri fikelela vukorhokeri bya mati. Exikarhi ka 2002 ku fika 2014, tiphesente ta mindyangu leyi fikelelaka mati yi engetelekile ku suka eka 80% ku fika eka 86%, loko nkululo wu engetelekile ku suka eka 62% ku fika eka 80%.
4.7. Phuresidente Zuma u ta nghenelela ku vekiwa exitulwini ka Phuresidente loyi a nga ha ku hlawuriwa ka Vun’we bya Rhiphabuluki ya Tanzania, Muchaviseki Tatana John Pembe Magufuli, hi ti 5 Hukuri 2015.
5. Mahungu yo hoyozela
5.1. Khabinete yi bela mandla eka vayimelakulangwa eka Masagwati ya Batho Pele ya Vunharhu ya Tiko. Masagwati lawa ya ta khomiwa hi ti 13 ta Hukuri 2015 eEmperors Palace, eGauteng ehansi ka nhlokomhaka leyi nge: “Batho Pele – Vanhu Emahlweni”. Ku vuyeriwa matirhelo lamanene, ku tirha kahle na ku pima ku enela ka vaaki hi matirhelo ya mfumo.
5.2. Khabinete yi bela mandla eka mfumo na vaakatiko va Rhiphabuliki ya Côte d’Ivoire na Vun’we bya Rhiphabuliki ya Tanzaniya ku va va vile na minhlawulo leyi nga ni ku rhula. Ku nghenelela ka vaaki va Ayivhori na va Tanzaniya eka mnihlawulo ya mani na mani swikombisa ku twisisa nkoka wa ku endla ntirho wa muakatiko wa timfanelo ta nkoka. Swikombisa ku kula ka phurosese ya xidemokirasi eka tikonkulu ra Afrika.
5.3. Khabinete yi bela mandla eka xipano xa Springbok eka matirhelo ya vona eka Khapu ya Misava ya 2015 ya Bodo ya Matiko ya Misava ya Rugby. Xipani xi vuyile na mendlele ya koporo.
5.4. Khabinete yi bela mandla eka n’wamatsambu wa xipano xa Afrika-Dzonga ku va a hetile Khapu ya Misava ya swa Matsambu ya FINA/airweave eDoha, Qatar.
Cameron van der Burgh u kumile mendlele ya nsuku eka mphikizano wa 100 wa timitara ta ku hlambela hi xifuva, Chad le Clos eka timitara ta 100 ta ku hlambela bya phaphatani u kotile ku fikelela xiyimo xa vumune
6. Tikhoniferense
6.1. Khabinete yi amukela varhumiwa lava ya ka eka Khoniferense ya Mphikizano wa Matiko ya Misava ya Vumune ya BRICS ku sukela hi ti 12 ku fika hi ti 13 Hukuri 2015 eka Senthara ya Tinhlengeletano ya Hosi Albert Luthuli, eDurban ehanis ka nhlokomhaka leyi nge: “Mphikizano na ku Kula loku Angarhelaka”.
Leswi swi rhamba vativi va Nawu wo Phikizana ku langutisisa hilaha pholisi ya mphikizano yi nga hoxaka ha kona xandla eka ku kula swin’we na ku hluvuka ka ikhonomi eka matiko ya BRICS (Brazil, Russia, India China na Afrika-Dzonga)
Milawu yo phikizana ya Afrika-Dzonga leyi tiyeke yi pfumelela vaakatiko ku ku nghenelela eka ikhonomi ya tiko hi ndlela leyi enetaka. Yi hlohlotela ku nghenelela ka vanhu vo tala eka tisekithara ta ikhonomi na swiyimo leswi ringaneke swa mabindzu.
Milawu yo phikizana ya Afrika-Dzonga yi hoxile xandla eka ku pfumelela vaaki ku nghenelela naswona yi humelerise magoza yo sivela ku xavisa hi minxavo ya le henhla na ku vumba vuxaka ku ri ku pfumaleka mphikizano.
6.2. Holobye wa Magondzo Dipuo Peters u ta nghenelela Khoniferense ya Vumbirhi ya Matiko ya Misava ya Vaholobye va Magondzo ku sukela hi ti 18 ku fika hi ti 20 Hukuri 2015 eBrazil, laha Afrika-Dzonga ri nga ta andlala Xiviko xa Theme ya le Xikarhi ya Tiko hi ku humelela loku nga va kona eka ku simekiwa ka Migingiriko ya Vuhlayiseki Emagondzweni ka Khume ra Malembe eka Nhlangano wa Matiko ya Misava ku sukela hi 2011 ku fika hi 2020 hi Kungu ra Matiko ya Misava.
Afrika-Dzonga ri tinyikerile ku hunguta mafu ya le magondzweni hi 50% ku suka eka 13 967 ku fika eka 7 000 hi 2020. Afrika-Dzonga ri le ku tirheni swinene ku fikelela swikongomelo leswi ri ga ti vekela eka Khume ra Malembe ra Migingiriko ya Vuhlayiseki Emagondzweni 2011 ku fika 2020 eka Kungu ra Matiko ya Misava, hambileswi ku nga ni mintlhotlho leyi tiko ri hlanganaka na yona.
7. Xiyimo xa Khabinete eka timhaka ta nkoka embangwini
7.1. Ku lulamisa mintlhotlho ya ku tumbuluxa mintirho i xirhangana xa le henhla xa mfumo. Xitatimende xa Pholisi ya Mpimanyeto wa le Xikarhi ka Lembe xi kombise leswaku ku kula ka ikhonomi ya misava ku yile ehansi, laha minxavo ya switirhisiwa yi nga tsana na ku engeteleka ka ku pfumaleka ka mintirho eka matiko yo tala ya misava.
Leswi swi kombisiwile eka Vulavisisi bya Kotara bya Vatirhi, lebyi eka theme ya vunharhu ya 2015 byi nga kombisa ku pfumaleka ka mintirho hi 25.5%, laha yi nga tlakuka swintsongo ku suka eka 25.4% hi kota leyi fanaka lembe leri nga hundza.
Leswi swi vula ku ri swa laveka leswaku tisekithara hinkwato ti tirhisana na mfumo eka ku seketela makungu ya mfumo ya ku tumbuluxa swivandla swa mintirho na ku endla leswaku Vaaki va Afrika-Dzonga vo tala va kuma mintirho.
Mfumo, hi Kungu ra Tindlela ta Nkaye, wu tirha ku hlohlotela ku kula na u tumbuluxa mintirho hi ku pfula swivandla leswintshwa eka tindzhawu ta nkoka ta ikhonomi.
7.2. Khabinete yi amukela ku tivisiwa hi Phuresidente Zuma eka ku nga ngeteleriwi ka tihakelo eka tidyondzo ta le henhla eka lembe ra dyondzo ra 2016. Xiboho lexi xi tisa ku humula loku lavekaka swinene emindyangwini, ngopfungopfu eka lava sweleke, na lava kumaka muholo wa le xikarhi na lava sweleke lava nga ni vadyondzi etiyunivhesiti.
Khabinete yi tlhela yi amukela xiboho hi Phurosidente xa ku tumbuluxa khomixini leyi nga ta languta leswi boxiweke hi swichudeni. Phuresidente u ta tivisa khomixini na leswi yi nga ta tirhisa xiswona hi ku famba ka nkarhi.
7.3. Khabinete yi amukela ku nghenelela ka Ndzawulo ya Mati na Nkululo ku pfuna vaaki va Kwazulu-Natal na Free State leswi nga khumbhiwa hi dyandza. Tindzhawu leti phakeriwaka mati yo tala laha tikweni hi ku ya hi muganga eka madamu na swikimi swi ta tshama swi hlayisekile tanihi leswi tindzhawu leti ti nga ni mati lawa ya ringaneleke na ku va na mati lawa ya nga pimiwaka hi damu ku va eka 66% ra ku tala.
Khabinete yi amukela ku tumbuluxiwa ka Komiti ya Vaholobye (IMC) eka Nhlayiseko wa Mati leyi rhangeriweke hi Holobye wa Mfumontirhisano na Timhaka ta Xintu Pravin Gordhan. Swirho swa IMC swi katsa Holobye wa Nhluvukiso wa Matikoxikaya na Antswiso wa Misava, Mati na Nkululo, na Vurimi, Swihlahla na swa Tinhlampfi. Komiti yi ta bula na ku nyika swiringanyeto eka vaaki ngopfungopfu lava khumbhekaka eka dyandza.
7.4. Khabinete yi lemuke leswi humelelaka eNigeria eka ndziho wa US5.2 biliyoni eka MTN hi Khomixini ya Vuhlanganisi ya le Nigeria. Khabinete yi tshemba leswaku mimbhurisano exikarhi ka MTN na valawuri va le Nigeria ya ta hatlisisa xintshuxo hi ku hatlisa eka minkwetlembetano ku kota ki tiyisisa.
8. Marito yo Chavelela
8.1. Khabinete yi khumbhekile hikwalaho ka rifu ra xitshuketani ra Chumani Nqakula, n’wana wa jaha wa Holobye wa Vusirheleri na Khale ka Masocha Nosiviwe Mapisa-Nqakula na Charles Nqakula, xirho xa Palamende. Khabinete yi rhumela marito yo chavelela eka ndyangu wa ka Nqakula na vanghana.
8.2. Khabinete yi rhumela marito yo chavelela eka ndyangu na maxaka ya Holobye wa Vatirhelamfumo na Vulawuri Holobye Ngoako Ramatlhodi, eka ku hundza emisaveni ka mhani wakwe wa malembe ya 95, Mmatlou Elizabeth Ramatlhodi.
9. Ku thoriwa
Ku thoriwa hinkwako ku ta landzela ku kamberiwa ntiyiso wa tidyondzo na mbhasiso lowu faneleke.
1. Tatana Mogojare Richard Seleka tanihi Mulawuri-Angarhelo (DG) wa Ndzawulo ya Mabindzu ya Mfumo; na
2. Tatana Robert Moeketsa Ramasod tanihi xandla xa DG: Vutumbuluxi bya Vurimi, Rihanyo na Nhlayiseko wa Swakudya eka Ndzawulo ya Vurimi, Swihlahla na sTinhlampfi.
9.1. Bodo ya Vufambisi bya Nhlangano wa Mapatu:
a) Manana Daphline Harridene Charlotte-Ann Ewertse – Xirho xa le Handle; na
b) Tatana Thulani Matiki Norman Kgomo – Xirho xa le Handle.
9.2. Bodo ya Nhlangano wa Vuvekisi bya Timali ta Vaaki:
a) Manana Lindiwe Toyi – Mulawuri wa le Handle;
b) Manana Sandra Beswick – Mulawuri wa le Handle;
c) Manana Tantaswa Fubu – Mulawuri wa le Handle;
d) Dokodela Claudia Manning – Mulawuri wa le Handle;
e) Manana Pitsi Paul Moloto – Mulawuri wa le Handle; na
f) Manana Matshepo Faith More – loyi a thoriwaka ra vumbirhi tanihi Muofisirinkulu wa Timali.
9.3. Bodo ya Ejensi ya Nhluvukiso wa Tindlu:
a) Tatana Mavuso Walter Msimang – Mutshamaxitulu;
b) Tatana Maanda Emmanuel Mutheiwana;
c) Tatana Pravin Amar Singh;
d) Tatana Thuthuka Siphumezile Songelwa; na
e) Tatana Nkululeko Nkosingiphile Vilakazi – muyimeri wa Holobye wa Mintirho ya Mfumo.
Vuxokoxoko:
Manana Phumla Williams (Muvulavuleri wo Khomela wa Khabinete)
Riqingho: 083 501 0139
