Khabinete yi hlanganile hi Ravunharhu, 21 Khotavuxika 2017, eTuynhuys, eDorobeni ra Kapa.
1. Xiyimo xa Khabinete eka Timhakankulu
1.1. Khabinete yi ehleketile swinene hi ku tivisiwa ka sweswi hi tiejensi to pima swikweleti letikulu tinharhu. Tiejensi to pima swikweleti hinkwato tinharhu ti vurile timhaka to yelana to fana na mpimo wo nonoka wa ku cinca ka ku tlakusa ku kula, matirhelo ya tikhamphani ta vun'winyi bya mfumo, (tiSOC) na mixungeto ya swa tipolotiki, eka timhaka tin'wana.
Khabinete yi kombisile ntshembho eka ku nghenelela ka yona ko pfuna ku lulamisa mitlhontlho ya ikhonomi ya tiko xikan'we na ntirho lowu sunguriweke ku tiyisa matirhelo ya tiSOC. Mfumo wu tshama wu ri endleleni ya kahle eku hlayiseni rimba ra wona ra swa xibalo, ku tiyisisa ntshembho wa pholisi, na ku tirha ku tiyisisa ku kula ko katsa hinkwaswo na cinco wa ikhonomi.
Khabinete yi vula nakambe leswaku masungulo ya ku kula ka le henhla ka ndlela ya nhluvukiso wa ikhonomi ya vanhu se ya endliwile. Yi kongomisa eku antswiseni ntshembho wa muvekisi na mutirhisi hi ku hatlisisa nsimeko wa ku lulamisa swivumbeko swa ku kula ka ikhonomi.
Phuresidente Jacob Zuma u lulamisile Wekixopo ya Huvo ya Switsundzuxo ya ku Nyika matimba ya Ikhonomi eka Vantima (BEE) hi Ravumbirhi, 20 Khotavuxika 2017, leyi a yi kongomisile eka cinco wa ikhonomi ya vanhu wo hetiseka. Wekixopo, eka swin'wana swa swona, yi lulamisile mitlhontlho yo pfuna na swivumbeko swa nsimeko wa Nawu wa BEE Endlelo-angarhelo, 2003 (Nawu wa 53 wa 2003) na ku ringanyeta swibumabumelo ku fikelela swikongomelo swa mfumo eka cinco wa ikhonomi ya vanhu wo hetiseka.
Vutirhisani exikarhi ka mfumo, bindzu, vatirhi na vaakatiko i bya nkoka ku antswisa mpimo wa ntshembho, leswaku ku tirhisana swin'we ku ta vuyisela na ku hlayisa mipimo ya mpimo wa vuvekisi.
1.2. Tanihileswi N'hweti ya Vantshwa yi nga kusuhi na ku hela, Khabinete yi khensa tisekithara hinkwato leti ngheneleleke eka migingiriko etikweni hinkwaro. Ku nghenelela ka magidigidi ya vantshwa eka migingiriko yo hambanahambana yo nyika matimba eka N'hweti ya Vantshwa leyi a yi rhurheriwile hi tindzawulo, mihlangano ya mfumo na swiyenge swo ka swi nga ri swa mfumo ka khutaziwa.
Lembe leri ri fungha lembe ra ku tsundzuka ra vu 41 ra Ku Lwa na mfumo hi Swichudeni swa le Soweto hi 1976 naswona ku tsundzuka ku tirha tanihi xitsundzuxo xa leswaku vantshwa va le tikweni a va rhangile emahlweni eka Nyimpi ya hina.
Khabinete yi rhamba vantshwa ku tirhisa nseketelo na switirhisiwa hinkwaswo leswi mfumo wu swi endleke swi kumeka ku antswisa swivono swa vona na ku yisa emahlweni ku nghenelela ka vona eka ikhonomi.
1.3. Khabinete yi sola madzolonga na ku chavisiwa ka vakhandziyi leswi swa ha ku va kona hi nkarhi wa ku kombisa ku vilela hi vinyi va mathekisi. Swiendlo swoleswo a swi na ndhawu eka muganga wa xidemokirasi. Ku kombisa ku vilela ko rhula eka mhaka yihi na yihi ku ta tshama ku ri ko vuyerisa eka mavandla hinkwawo lawa ya khumbhekaka.
Ntwanano lowu landzelaka exikarhi ka nhlangano wa Mathekisi wa Afrika-Dzonga na Vandla ra swa Timali ra SA i ku yisa emahlweni ku tiyisisa leswaku n'wangulano wo rhula wu nga lulamisa timhaka toleto handle ko khumbha vanhu lava nga ri ki na nandzu na ku kavanyetiwa ka ikhonomi. Khabinete yi amukela xiboho lexi, leswi swi nga eka ntsakelo wa vakhandziyi na bindzu ra mathekisi.
Khabinete yi amukela n'wangulano lowu nga ku endliweni exikarhi ka Ndzawulo ya Vutleketli na vurhangeri bya bindzu ra mathekisi eku kumeni xintshuxo xa nkarhi wo leha. Ndzawulo yi ta va yi tihlanganisa na mavandla ya timali ya tindlela tin'wana ku lava ku kuma tindlela tin'wana to hakelela mathekisi.
1.4. Khabinete yi hundzisela ku marito yo chavelela ya yona eka hinkwavo lava lahlekeriweke hi varhandziwa va vona hi nkarhi wa mhangu ya sweswi ya le Kapa-Vupeladyambu na le Kapa-Vuxa hi ku landzelelana. Vaaki vo talanyana va tlhele va xaniseka hi ku sindzisiwa ku huma na hi ku lahlekeriwa hi nhundzu.
Khabinete yi ndhundhuzela endlelo leri ra hlanganelo ro hatlisa na ku hlamula ku suka eka mfumo, bindzu na MaAfrika-Dzonga ya ntolovelo eku pfuneni mindyangu leyi khumbhekeke. Khabinete yi hoyozela ku tinyiketela ka nhenha ya mutimelandzilo, Bradley Richards na muchayeri wa lori John Blaaw loyi a pfuneke vatimelandzilo hi ku tleketla mati lava va hakeleke hi vutomi bya vona va karhi va ponisa muganga wa vona.
Khabinete yi tlhela yi hundzisela ku khensa ko hlawuleka eka xipanu xa ku Tirha hi Ndzilo lexi lweke hi vurhena na mindzilo ya matimba. I vutinyungubyisi bya hina! Khabinete yi navelela ku hola hi ku hatlisa eka vatimelandzilo vambirhi lava vavisekeke ku katsa na Ian Barnard loyi a vavisekeke loko a ri karhi a ringeta ku ponisa Bradley Richards.
Phuresidente Zuma u endzerile miganga ya le Wit Lokasie na le Knysna Heights leyi khumbhekeke hi ndlela yo ka yi nga ri kahle hi mindzilo. Phuresidente Zuma u nghenerile ntirho wo tsundzuka Tat. Richards. Hi moya wa xipanu xa vatimelandzilo wa ntiyiso, Tat. Barnard u kotile ku nghenelela eka ntirho wo tsundzuka mutirhikulorhi Tat. Richards.
Phuresidente u rhumerile nkombisovumunhu na nseketelo wun'wana eka tindhawu leti khumbekeke hinkwato. Leswi a swi fambisiwile hi ku tirhisa xivumbeko xa Mafambiselo ya Mhango ya Senthara ya Mafambiselo yo Hlanganela ya Rixaka, hi ku tirhisana na Mfumo wa Xifundzankulu xa Kapa-Vupeladyambu na swipanu swa Mafambiselo ya Mhango swa Xifundzankulu.
Khabinete yi khensa mihlangano yo ka yi nga ri ya mfumo, tisekithara to ka ti nga ri ta mfumo, vatinyiketeri na miganga hinkwayo lava seketeleke miganga leyi khumbhekeke.
1.5. Khabinete yi khutaza miganga ye le Limpopo leyi nga le kusuhi na ndzilekana wa Zimbabwe ku va na vuxiyaxiya na vukheta eka swifuyiwa swa vona swa tihuku. Leswi swi landza xiviko xa ntungu wa xitsongwatsongwana xa mukhuhlwana wa swinyanyana na tihuku lowu vuriwaka H5N8. Nxaviselano wa swikumiwa swa swinyenyani na tihuku ku suka eZimbabwe wu yimisiwilenyana. Xitsongwatsongwana xa H5N8 xi vanga mavabyi naswona xa tlulela swinene, na ku vanga levhele ya le henhla yo dlaya. Varimivafuwi va bindzu va tlhela va khutaziwa ku tlakusa tindlela ta vusirheleri bya swimilana na swiharhi swa vona eka vuvabyi emapurasini.
1.6. Khabinete yi amukerile xiboho xa Khoto ya le Henhla lexi hlambanyeke leswaku Xiyenge xa 18 xa Nawu wa Mafambiselo ya Vugevenga, 1977 (Nawu wa 51 wa 1977) a xi le nawini, yi herisa mpimo wa malembe ya 20 ku nyika swihehlo swa vugevenga eka volavo va hehliwaka hi ku xanisa hi swa masangu. Xiboho lexi xi ta pfuna swinene eku tiyisiseni vuswikoti bya mafambiselo ya vululami ya hina ku tirhana na volavo va endlaka madzolonga ehenhla ka vamanana na vana.
1.7. Khabinete yi amukela nhlengeletano ya muganga ya Inthanete ya Hinkwavo ya sweswi leyi veke kona eKliptown, eSoweto. Nhlengeletano – leyi a yi rhangeriwile hi Holobye wa Vuhlanganisi bya swa tiqingho na Vukorhokeri bya Poso Siyabonga Cwele, hi ku tirhisana na Foramu ya Ikhonomi ya Misava, sekithara yo ka yi nga ri ya mfumo na vaakatiko – leswi vangeke ku leteriwa ka kwalomu ka 500 wa vantshwa eka vutshila bya thekinoloji ya vuhlanganisi na mahungu (ICT). Xihlambanyo xa Inthanete ya Hinkwavo xi amukele xivumbeko xa vurhangeri na ku tlhela xi langa swikongomiso swa nsimeko eka tin'hweti ta tsevu leti landzelaka.
Khabinete yi yise emahlweni yi amukela ku nghenelela hi Ndzawulo Vuhlanganisi bya swa tiqingho na Vukorhokeri bya Poso hi ku tirhisa vulawuri bya Vuhlanganisi byo tiyimela hi byoxe bya Afrika-Dzonga na Ndzawulo ya Nhluvukiso wa Ikhonomi hi ku tirhisa Khomixini ya Mphikizano, ku langutisa eka minxavo ya le henhla ya datha leyi ya ka emahlweni yi sivela ku tlakuka ka mfikelelo eka tiICT.
1.8. Khabinete yi vilerisiwa hi swiviko swa ku va vukorhokeri byi ri eku kavanyetiweni etimuxara eGauteng hikokwalaho ka mikwetlembetano ya vatirhi leyi ya ka emahlweni. Hi xivangelo xexo, mindyangu leyi nga loveriwa a yi koti ku koxa mitsumbu ya maxaka ya vona. Rifu ri tisa xiphemu xa nkasirhelelo na ku vava endyangwini wihi na wihi eka swirho swa ndyangu leswi saleke. Tanihi vanhu ku hava nkwetlembetano wa mpimo wo karhi lowu ringanaka na ku nyanyisa xiyimo xexo. Khabinete yi kombela mavandla hinkwawo lawa ya khumbhekaka ku kuma xintshuxo xa ntwanano eka mikwetlembetano ya vona handle ko khumbha mindyangu ya vafi.
1.9. Khabinete yi amukela ku vumbiwa ka Foramu ya Nhluvukiso wa Vantshwa ya Mfumo wa Muganga. Foramu yi endleriwe ku va rito ro yisa emahlweni ra vantshwa eku simekiweni ka matshalatshala ya nhluvukiso wa vantshwa yo hambanahambana na mfumo wa muganga. Foramu yi vile na nhlengeletano yo pfula yo sungula hi ti 20 -21 Khotavuxika eMuldersdrift, evupeladyambu bya Joni.
2. Swibohonkulu swa Khabinete
2.1. Khabinete yi pasisile Mpfapfarhuto wa Tirhele eka Ndzindzakhombo wa Rihanyo wa Rixaka (NHI), lowu nga ta kandziyisiwa tanihi tsalwa ra pholisi eka malembe. Mpfapfarhuto wa tirhele wu tshineta tiko ekusuhi na ku tiyisisa leswaku MaAfrika-Dzonga hinkwawo ya na mfikelelo eka nhlayiso wa rihanyo, ku nga langutiwi xiyimo xa ikhonomi ya vona.
NHI i endlelo ro hakelela rihanyo leyi avelaka mali ku nyika mfikelelo eka nhlayiso wa rihanyo.
Leswi swi fambisana na xikongomelo xa Kungu ra Nhluvukiso ra Rixaka (NDP) leri lavaka ku tiyisisa leswaku
un'wana na un'wana u na mfikelelo eka nhlayiso wa rihanyo, ku nga langutisiwi muholo wa yena.
Ndzawulo ya Rihanyo yi ta va na nhlengeletano hi ti 29 Khotavuxika 2017 ku hlamusela hi vuenti swiphemu swa Mpfapfarhuto wa Tirhele leri.
2.2. Khabinete yi pasisile Qhinga ra Nhluvukiso wa Vuthori leri Pfuxetiweke ku ya eka 2030. Qhinga leri pfuxetiweke ri lulamisa swihoxo leswi kumiweke eka malembe ya ntlhanu lama hundzeke eka swiphemu swin'wana swa sisiteme ya dyondzo na vuleteri na ku tlhela ri kuma ku kala mafambiselo exikarhi ka swiphemu swo hambana swa sisiteme.
Sweswi qhinga ri yelanisiwe na NDP na Rimba ra swa Maqhinga ra Nkarhi wa le Xikarhi 2014-2019.
Ri tlhela ri kongomisa vakhumbheki hinkwavo lava faneleke (mfumo, vatirhi, mihlangano ya vaaki na tisekithara to ka ti nga ri ta mfumo) eka swilaveko swa ikhonomi na nkoka wo seketela qhinga ra vumakelo ku fikelela ku kula na nhluvukiso wo katsa hinkwavo.
2.3. Khabinete yi pasisile nkandziyiso wa mikumo ya nkoka ya mbalango wa 2015/16 eka nkwama wa mfumo wa Migingiriko ya swa Thekinoloji na swa Sayense. Mpfapfarhuto wa Tirhele wa 1996 eka Sayense na Thekinoloji wu lava leswaku Ndzawulo ya Sayense na Thekinoloji yi landzelerisa nkwama wa mfumo wa tisekithara ta sayense na thekinoloji, na ku pfuna ka wona eka ku kula na nhluvukiso wa Afrika-Dzonga.
Mivuyelo ya mikumo ya tindzawulo ta rixaka ta 30 yi kombisa leswaku ndzinganyeto wa R23, 4 wa tibiliyoni wu tirhisiwile ku suka eka timali ta rixaka eka lembeximali ra 2015/16. Khabinete yi lemuke leswaku ku tlakuka kutsongo ka 6.6% loko ku pimanisiwa na lembe leri hundzeke loko ku langutiwa ku tikeriwa ka swa timali ka sweswi.
Ntsengo lowu wa vuvekisi wu yimela 1.7% ya ntsengo wa mpimanyeto wa rixaka wa lembe. Khabinete yi tsakele mahungu ya leswaku timali leti to tala ti tirhisiwile eka vukorhokeri bya sayense lebyi seketelaka mphakelo wa vukorhokeri eka tindhawu ta nkoka ta vuswikoti bya mfumo to fana na dyondzo, rihanyo, swicelwa, eneji, vurimi na mbango.
3. Milawumbisi
3.1. Khabinete yi pasisile nkandziyiso wa Nawumbisi wa ku Yimbisa ka Xintu ku kuma miehleketo ya vaaki. Nawumbisi wu lava ku sirhelela, ku tlakusa na ku lawula mitolovelo ya ku yimbisa ka xintu. Loko se wu pasisiwile, Nawumbisi wu ta nyika mitolovelo na swipimelo leswi pfumelelekaka eku fambiseni ka mitolovelo leyi ya xintu. Wu ta tirhana na ku tirhisiwa hi ndlela yo ka yi nga ri kahle ya ntolovelo wo yimbisa, leswi endleke ku lova ka majaha yo tala engomeni.
Mfumo na mavandla ya vurhangeri bya xintu va amukerile xiyimo xa ku nga pfumeleli mafu ya swirhubani hikokwalaho ka mitolovelo yo yimbisa.
3.2. Khabinete yi pasisile Nawumbisi wa Antswiso wa Masungulo ya Ndzavisiso wa Rixaka (NRF) wa 2017 ku rhumeriwa ePalamende. Nawumbisi wu hundzile eka ku tihlanganisa na vaaki hinkwako. Antswiso wu basisa vulawuri bya Holobye wa Sayense na Thekinoloji eka masungulo na ku veka erivaleni vutihlamuleri bya NRF hi mayelana na tinhlengeletano ta sayense. Miatswiso leyi yi ta tlakusa vulawuri bya Holobye ku lawula NRF ku antswisa vuswikoti.
Yi ta tlhela yi antswisa ku hlamula hi ku hatlisa na ku pfuna ka ndzavisiso, nhluvukiso na ku kota ku sungula swilo swintshwa eka nkoka wa vutomi bya MaAfrika-Dzonga, hi ku tirhisa nhlanganiso wo antswa na swirhangana swa mfumo.
3.3. Khabinete yi pasisile Nawumbisi wa Antswiso wa Vuhahi bya Vaaki wa 2017 ku rhumeriwa ePalamende. Nawumbisi wu tiyisa vuhlayiseki bya vuhahi, vusirheleri na rimba ra malawulelo ya nsirhelelo wa swa mbango ku tiyisisa ku kota ku yisa emahlweni na ntshamiseko wa bindzu ra vuhahi bya vanhu.
Miantswiso yi katsa, eka swin'wana swa swona, ku nyikiwa ka matirhelo ya vuntshuxeko bya Nghozi ya swihahampfhuka na vulavisisi bya mhangu; ku nyikiwa ka ku tumbuluxiwa ka Huvo ya Vulavisisi bya Vuhlayiseki bya Vuhahi. Yi ya emahlweni yi antswisa na ku nghenisa tinhlamuselo tin'wana eka Nawu.
3.4. Khabinete yi pasisile nkandziyiso wa Nawumbisi wa Antswiso wa Vun'winyi byo Hambana bya tiyuniti wa 2017 ku kuma miehleketo ya vaaki. Miantswiso yi nghenisa swintshwa eka ku tirha, matirhelo, matirhiselo na vulawuri bya Nawu wa Vun'winyi byo Hambana bya tiyuniti,1986 (Nawu wa 95 wa 1986). Nawu wa Vun'winyi byo Hambana bya tiyuniti wa sweswi wa 1986 wu nyika timfanelo tin'wana eka vinyi va swiyenge eka Xikimi xa vun'winyi byo hambana bya tiyuniti. Antswiso wa Nawumbisi lowu ringanyetiweke wu ringanyeta swinawana swa timfanelo leti hi ndlela leyi pfunaka.
3.5. Khabinete yi pasisile Nawumbisi wa Milawu ya Vun’winyi bya Misava yo Hlanganela wa 2017 ku va yi kandziyisiwa ku kuma miehleketo ya vaaki. Nawumbisi wu lava ku sirhelela vinyi va misava yo hlanganela, ngopfungopfu lava nga sirhelelekangiki eka miganga ya le makaya.
4. Mitlangu leyi ta ka
4.1. Phuresidente Zuma u ta nghenela Samiti ya Nhlangano wa Swibalo swa matiko ya le Dzongeni wa Afrika (SACU) wa vu 5 lowu nga ta va kona eSwaziland hi ti 23 Khotavuxika 2017. Samiti ya siku rin'we yi ta ngheneriwa hi Tiphuresidente ta Matiko na Mfumo wa swirho swa matiko swa SACU, lawa ya katsaka Afrika-Dzonga, Botswana, Lesotho, Namibia na Swaziland.
Samiti yi ta kanela timhaka to hambanahambana leti yelanaka na bindzu ra rhijini na vutumbuluxivumaki na phurogireme ya ntirho. Yi ta tlhela yi xopaxopa swiphemu swin'wana swa ntswanano wa SACU na tsalwa ra rona ra timfanelo ta phurojeke, leswaku ku ta fambisiwa nhluvukiso wa vativi va swa ikhonomi va SACU. Hikwalaho ka SACU leswaku ku tlakusiwa ka timakete ta tinhundzu na vukorhokeri ku suka eka rhijini ku nga sirheleriwaka hi ku tirhisa mikanerisano ya bindzu yo hambanahambana leyi ya ka emahlweni leyi kongomisiweke eku antswiseni ka le henhla ka ku hlanganisiwa ka rhijini na tikonkulu.
4.2. Tanihi xiphemu xa Imbizo ya ku ya emahlweni na ku lwa na vugevenga, Phuresidente Zuma u ta sungula riendzo ra Phurogireme ya ku Landzelerisa ra Hofisi ya Phuresidente ra Siyahlola eLusikisiki, eKapa-Vuxa hi Mugqivela, 24 Khotavuxika 2017.
4.3. Khabinete yi khutaza MaAfrika-Dzonga ku seketela Fesitivhali ya Oyster ya le Knysna na Maratoni ya Knysna. Leyi hi yin'wana ya tifesitivhali to tiveka ngopfu leyi rhambaka varhandzi va mitlangu na mindyangu. Vakhumbheki hinkwavo va le ku tirhisaneni ku tiyisisa leswaku Knysna yi tirha hi ku hetiseka na ku pfula mabindzu.
4.3. Siku ra Mandela ri lava hinkwerhu, siku rin'wana na rin'wana, hi endla leswaku misava yi va ndhawu yo antswa. Nkongomelo wa Siku ra Mandela hi ti 18 Mawuwana, i #ActionAgainstPoverty.
Ku endla siku rin'wana na rin'wana ri va Siku ra Mandela swi tlangela vutomi na ndzhaka ya Madiba hi ndlela leyi kotaka ku yisa emahlweni leswi nga ta tisa ku cinca ka nkarhi wo leha.
5. Mahungu yo Chavelela
5.1.Khabinete yi hlangana na Phuresidente Jacob Zuma eku hundziseleni ku chavelela:
- eka Holobye wa Dyondzo ya le Henhla na Vuleteri, Blade Nzimande, na ndyangu wa yena hi ku lova ka mana wa yena, Man. Nozipho Nzimande. Manana loyi a rhandza swonghasi u hetile 90 wa malembe n'hweti leyi hundzeke. A amukela hi malwandla valwela ntshuxeko va vandla ra South African Communist Party na African National Congress ekaya ra yena hi nkarhi wo tika wa madzolonga lama hlaseleke ePietermaritzburg eKwaZulu-Natal na tindhawu ta le kusuhi hi malembe ya va ma 1980 na ku sungula ka va ma 1990.
- eka ku lova ka Lord Joel Joffe. Lord Joffe, loyi a loveke a ri na malembe ya 85, a ri gqweta ro sirhelela eka ku tengisiwa ka le Rivonia na Little Rivonia. U sirhelerile hi vurhena valwela ntshuxeko vo lwa na xihlawuhlawu, a endla ku nghenelela kukulu eka phurojeke ya xidemokirasi eAfrika-Dzonga.
- eka vanhu va le Namibia eku loveni ka Tat Toivo ya Toivo, muhlungi eka ku lwela ntshuxeko eNamibia na mulwela ntshuxeko wo lwa na xihlawuhlawu. Holobye wa Vuhlanganisi Ayanda Dlodlo u ta yimela ximfumo mfumo wa Afrika-Dzonga enkosini lowu nga ta va kona hi Muqivela, 24 Khotavuxika 2017.
6. Mahungu yo hoyozela
6.1. Khabinete yi hoyozela mutivamaribye Tshiamo Legoale loyi a endleke matimu hi ku va MuAfrika-Dzonga wo sungula ku tlhomiwa risiva ra Nghwazi ya Matiko hinkwawo ya FameLab eka phurojeke leyi lavisiseke endlelo ro tirhisa koroni ku tshovela nsuku ku suka eka thyaka ro huma emigodini. Legoale i muvuyeriwa un'wana wa tiphurogireme ta basari ya mfumo naswona wa ha ku hlula eka sagwadi ra Cheltenham Science Festival leri a ri khomeriwe eUnited Kingdom.
6.2. Khabinete yi navelela Xipanu xa Afrika-Dzonga mikateko hinkwayo eka 2017 Commonwealth Youth Games leyi taka eNassau, eBahamas ku suka hi ti 19 ku fika hi ti 23 Mawuwani 2017.
Mitlangu leyi a yi khomiwile yi 2015 yi vonile Xipanu xa Afrika-Dzonga xi kuma xiyimo xa vumbirhi eka nongonoko wa timendlele, xi ri na nhlayo ya 35 wa timendlele, eka mitlangu ya 2015 eApia, Samoa.
Commonwealth Youth Games yi tshama yi ri mitlangu yo tatisela ya van'wamitlangu va hina va mundzuku. Xipanu xa SA i nhlohlotelo eka vantshwa ku va va nghenelela eka mitlangu tanihi ndlela yo cinca vutomi bya vona byi va byo antswa.
6.3. Khabinete yi hoyozela Springboks lava tirheke hi ku hlamarisa eka ku Mitlangu yo Ringeta ku lwa na ku sirhelela ku hlula eka mitlangu yimbirhi eka France. Ku fikela sweswi va tlangile mitlangu yimbirhi, lowu landzelaka i, 24 Khotavuxika 2017 eJoni, lowu hi navelaka leswaku va hlula.
6.4. Khabinete yi hoyozela Holobye wa Sayense na Thekinoloji Naledi Pandor ku va a nyikiwile nhlonipho wa vuDokodela hi Yunivhesiti ya Nova, ePortugal.
6.5. Khabinete yi rhumela ku navelela ka kahle eka VaMuzileme etikweni ra hina na le misaveni hinkwayo eka ntirho wo tsakisa wa Eid-ul-Fitr eku heleni ka Ramadaan. Ramadaan na ntlangelo wa Eid-ul-fitr wu nyika MaMuzileme nkateko wa muxaka wa wona wu ri woxe ku tiyisisa xinakulobye na ku hlangana ka mindyangu exikarhi ka vona na le xikarhi ka MaAfrika-Dzonga kulorhi.
Swivutiso: Man. Phumla Williams – Mukhomela Mufambisi-Angarhela (GCIS)
Selefoni: 083 501 0139
