Hi
Leswi u faneleke ku swi endla
Leswi u faneleke ku swi endla
Xana swi durha mali muni
Tifomo leti tatiwaka
Vuxokoxoko bya vutihlanganisi
Hi mayelana na xikombelo xa ku pasisiwa ka migingiriko hinkwayo leyi yelanaka na leswi hanyaka leswi nga antswisiwa eAfrika-Dzonga
Xana u lava mpfumelelo lowu wu nga ta ku pfumelela ku nghenelela eka migingiriko leyi yelanaka na leswi hanyaka leswi nga antswisiwa eAfrika-Dzonga? Endla xikombelo eka Mutsari wa leswi Hanyaka leswi nga Antswisiwa swa Rixaka (GMO).
Mpfumelelo wu ku pfumelela ku:
- tundza ti-GMO ku ta eAfrika-Dzonga
- rhumela ti-GMO ku suka eAfrika-Dzonga
- kota ku tirhisa ti-GMO endzeni ka laboratori, yindlu yo kurisela kona kumbe yindlu ya manghilazi
- nghenisa GMO endzeni ka ndhawu ya Afrika-Dzonga laha ku humesiwa ka ku tengisiwa ku endliwaka kona
- yisa emahlweni migingiriko leyi nga pfumeleriwa eka nkarhi lowu nga hundza
- pfumeleriwa ka ximakiwa (ku pfumeleriwa ka ku tirhisiwa tanihi swakudya, ku dyisa kumbe ku endliwa) ka ti-GMO
- byala na ku tirhisa ti-GMO ku kuma mali
- rhijisitara switirhisiwa leswi swi katsiweke eka migingiriko na ti-GMO
- xiyimo xa GMO xa nhundzu leyi rhwariwaka hi movha lowukulu.
Leswi u faneleke ku swi endla
- Ku kuma muxaka wa nghingiriko lowu u lavaka mpfumelelo wa wona na ku tata fomo ya xikombelo lexi nga fanela.
- Lemuka minchumu leyi landzelaka leyi lavekaka hi xihatla ka swikombelo swin’wana:
- ku humesiwa ka swikombelo hi ku angarhela swi fanele ku yisiwa emahlweni hi ku tatiwa eka migingiriko endzeni ka ndhawu ya Afrika-Dzonga ku ringana tinguva tinharhu to byala
- swikombelo swi yisiwa emahlweni na nghingiriko ntsena wu ta amukeriwa loko nghingiriko wolowo wu sungurile hi ku pfumeleriwa eka nkarhi lowu nga hundza.
- Yisa xikombelo na nomboro leyi kombiseke nhlayo ya tikhopi eka Mutsari wa ti-GMO.
- Yisa khopi yo engetela ya xikombelo, leyi nga riki na ntirho wa xihundla, eka Mutsarisi wa ti-GMO.
- Hakela mali leyi hlamuseriweke.
- Yisa xiviko xa migingiriko leyi nga hundza leyi endliweke (laha swi kotekaka).
- Yisa vumbhoni bya switiviso swa mani na mani (laha swi kotekaka).
- Swikombelo swi fanele ku tirhisa swiletelo leswi landzelaka:
- tsalwa wa swiletelo swa ntirho na leswi hanyaka swa rixaka leswi nga antswisiwa
- guideline document for work with genetically modified organisms (Dokumende ya makombandlela hi swihanyi leswi ku nga cinciwa tijenetiki ta swona)
- guideline document for use by the Advisory Committee when considering proposals/applications for activities with genetically modified organisms (Dokumende ya makombandlela yo tirhisiwa hi Komiti ya switsundzuxo loko ku langutaniwa na swigangiso/swikombelo swa mintirho ya swihanyi leswi ku nga cinciwa tijenetiki ta swona)
- terms of reference for sub-committees to assist the Advisory Committee in terms of Section 11(2) of the Genetically Modified Organisms Act, 1997 (Act No. 15 of 1997) (Swipimelo leswi tikomiti tifaneleke ku swi landza ku pfunana na komiti ya switsundzuxo hi ku landza xiyenge xa 11(2) xa nawu wa swihanyi leswi swi nga cinciwa tijenetiki ta swona)
- guideline document for making a public notification in terms of Regulation 6 of the GMO Act (Dokumende ya makombandlela hi ku tivisa xichava hi ku landza swinawana swa mafambiselo)
- GMO transit policy (pholisi ya xinkadyana ya swa GMO).
Leswi u faneleke ku swi endla
- Mutsari wa GMO u kuma mpfumelelano wa xikombelo na ku lulamisiwa ka Nawu wa Leswi hanyaka swa Rixaka leswi nga Antswisiwa, 1997.
- Komiti yo Tsundzuxa yi kambela data ya xisayense leyi yisiweke na xikombelo na ku nyika swimbumabumelo ehenhla ka vuhlayiseki bya nghingiriko lowu wu boxiweke eka Huvonkulu.
- Mutsari u amukela switsundzuxo swo huma eka vaaki exikarhi ka nkarhi lowu pfumeleriweke.
- Huvonkulu yi endla xiboho eka xikombelo, ku tekela enhlokweni xikombelo, xibumabumelo hi Komiti yo Tsundzuxa, switsundzuxo swa vaaki na swivangelo leswi kotekaka eka swiyenge swo fana na swa vurimi, rihanyo, mbangu, vatirhi, mabindzu na sayense na nhluvukiso wa thekinoloji.
- Loko xiboho xa Huvonkulu xi ri kahle, Mutsarisi u pfumeleriwa ku nyika mpfumelelo.
- Mipfumelelo hinkwayo yi famba kun’we na swipimelo swa pholisi ya maendlelo.
Vakamberi ku suka eka Ndzawulo ya Vurimi va languta matirhiselo ya swipimelo swa mpfumelelo.
Mali leyi hakeriwaku
Tifomo leti tatiwaka
(Tifomo ti nyiketiwa hi fomati ya PDF. Ku pfula tidokumende ta PDF, u fanele ku va na na Adobe Acrobat Reader 4 kumbe ya xiyenge xa le henhla eka khompyutara ya wena.)
Tifomo [PDF]
