Pego ya Kopano ya Kabinete ya la 23 Lewedi 2015

1. Phethagatšo ya mananeo a bohlokwa a mmušo

1.1. Kabinete e amogetše go tsebagatša semmušo ga kgatišo ya bošupa ya sengwalwa sa Dilaetši tša tlhabollo (2014) ka la 20 Lewedi 2015, seo se hlagišitšego tshedimošo ya moragorago ka ga seemo sa tlhabollo ya Afrika Borwa. Dilaetši tše di bopa kwešišo ye kaone ka ga seabe sa melaotshepetšo ye e fapafapanego ya mmušo le masolo a kabo ya ditirelo ka ga tlhabollo ya naga.

Dilaetši tše di tšwetša pele gape ngangišano ka ga ditlhohlo tšeo naga ya rena e lebanego le tšona le go šoma bjalo ka diswai tšeo di thušago go hlaloša metheo ya leeto la rena la go fetoša setšhaba. Di šoma bjalo ka tlhohleletšo ya gore re šome mmogo go fihlelela dinepo tša rena tša lebaka le letelele le la magareng ka ge go hlagišitšwe ka go Leanotlhabollo la Bosetšhaba (NDP) – Nepo ya 2030 le ka go Tlhako ya Leano la Lebaka la Magareng.

1.2. Kabinete e amogetše go thwalwa ga bomaseterata ba 154 ba dilete ka dikgorotshekong tša bomaseterata tše di fapafapanego nageng ka bophara. Se bohlokwa ke gore ba 90 ba bona ke basadi, bao ba emetšego 59% ya bomaseterata ka moka bao ba thwetšwego. Lebaka la gore ba 141 ba bomaseterata ke bathobaso gomme ba 13 ke makgowa le tla kaonafatša kudu phetošo ya maemo a merafe le a bong ka dikgorotshekong tša fasana. Go thwalwa mo ga batho ba mo lebakeng la moragorago go latela go thwalwa ga bomaseterata ba dilete ba 57 ka la 2 Dibokwana 2015, gomme se se tliša palo ya bomaseterata bao ba thwetšwego mo ngwageng wo go fihla go ba 211, e lego selo seo se sa kago sa dirwa mo mengwageng ye 21 ya temokrasi ya rena.

1.3. Kabinete e amogetše go bewa ga Afrika Borwa gareng ga dinaga tše tharo tša godimo ka go Lenaneo la Dipalopalo tša Ditekanyetšo tše di Hlokago sephiri tša 2015, e lego kelo ya papetšo ye e ikemego ya ditekanyetšo tša go hloka sephiri lefaseng, tšeo ka go tšona go kgathwago tema ebile le tšhomišo ya ditšhelete e hlokomedišišwago. Se se laetša Afrika Borwa bjalo ka moetapele lefaseng ka bophara mabapi le go hloka sephiri ga ditekanyetšo. Tše dingwe tša diphetogo tšeo naga e di phethagaditšego magareng ga 2010 le 2015 di akareditše tlhako ye mpsha ya togamaano le maano a phethagatšo a ngwaga ka ngwaga, le boikgafo bja mmušo bja go rerišana le mekgatlo ya setšhaba sa badudi go netefatša gore go ba le go kgatha tema fao go oketšegilego ka tshepedišong ya ditekanyetšo.

1.4. Kabinete e amogela tsebišo ya gore Afrika Borwa e tlo tšea maemo a Modulasetulo yo a Etilego pele Selekane sa Mmušo se se Hlokago sephiri (OGP). OGP ke lesolo la dinaga tše ntši la go thea boikgafo bjo bo tiilego go tšwa go mebušo go tšwetša pele tlhokego ya sephiri, go maatlafatša badudi, go lwantšha bomenetša le go tsenya tirišong ditheknolotši tše diswa go maatlafatša pušo. Afrika Borwa, Brazil, Indonesia, Mexico, Norway, Philippines, United Kingdom le United States of America ke maloko ao a hlomilego lesolo le.

Mo nakong ya ge e šoma bjalo ka Modulasetulo yo a Etilego pele Afrika Borwa e tshephiša go hlatloša maemo a sepolotiki a OGP go netefatša go kgatha tema le boikarabelo maemong a Dihlogo tša Dinaga. Afrika Borwa e tla nepiša gape go tsenya tirišong ga OGP ka lenaneong la boditšhabatšhaba la dinaga tše ntši ka go Kopanokgothekgothe (UNGA) ya Mokgatlo wa Dinagakopano (UN), Sehlopha sa ba 20 le ka difaleng tše dingwe.

2. Diphetho tše bohlokwa tša Kabinete

2.1. Kabinete e thekga gore Afrika Borwa e be monggae wa Khonferentshe ya bobedi ya Commonwealth ka ga Mešomo ya Bafsa ka Hlakola 2016, ka kgopelo go tšwa go Bongwaledi bja Commonwealth. Kgoro ya Peakanyo, Tlhokomedišišo le Tshekatsheko e tla dirišana le Bongwaledi bja Commonwealth, Yunibesithing ya Afrika Borwa le Setheotlhabollo sa Bafsa sa Bosetšhaba go rulkaganya khonferentshe ye. Khonferentshe ye ke peeletšo ka go tlhabollo ya setšhaba se se oketšegago sa bafsa ba Afrika Bora, ebile e tla fa sefala sa go dira gore tlhabollo ya bašomi ba bafsa e be ya sephrofešenale le go ba tšwetša pele bjalo ka baabi ba bohlokwa ba ditirelo go bafsa.

2.2. Kabinete e dumeletše Ditlhahli tša Tiro ye Kaone ya Kgwebo go Dikhamphani tša Afrika Borwa tše di šomago ka Afrika. Ditlhahli tše ke lenaneo la melawana leo le theilwego ka boithaopo yeo e sepelelanago le melao le melawana yeo e tsebjago maemong a boditšhabatšhaba yeo e tšwetšago pele maitshwaro a maikarabelo a kgwebo ka khonthinenteng ya Afrika. E fa tlhako ye e hlahlago dikhamphani tša Afrika Borwa go tšwetša pele tlhabollo ya ekonomi ya go ya go ile ka Afrika. E hlohleletša gape dikhamphani tša Afrika Borwa go amantšha go kgatha tema le mešomo ya tšona le maikemišetšo a mmušo a kopanyo le a tlhabollo ka Afrika le go aga tshephano magareng ga bohle, go botana le go holega ga dikhamphani le ditšhaba tšeo di šomago ka go tšona.

2.3. Kabinete e dumeletše tumelelo ya Tlhomo ya Samiti ya Mokgatlo wa Metšhelo ya Dikhamphani tša Dinaga tša Borwa bja Afrika (SACU). Samiti ye, ye e bopilwego ke Dihlogo tša Dinaga goba Mebušo ya naga ye nngwe le ye nngwe ya leloko, e tla fa tlhahlo ya sepolotiki le ya togamaano go SACU. Dinagamaloko ka moka tša SACU di swanetše go saena tumelelano gore samiti e be sehlongwa sa maemo a godimodimo seo se tšeago diphetho sa SACU.

2.4. Kabinete e dumeletše go aba ga Lengwalo la Thekgo go Khomišene ya Mokgatlo wa Selekane sa Afrika go Mokgatlo wa Baabi ba Tirelo ya Inthanete ka tshepedišong ya kgopelo ya go ba monggae wa Lefelo la Neelano ya Inthanete ka Seleteng. Se se na le seabe go kopanyo ya ka seleteng le go aga netweke ya mananeokoparara ye e bolokegilego, ye e tshephagalago le ditirelo go fihlelela dinywakwa tša setšhaba sa tshedimošo se se hlomilwego le sa tsebo.

Se se bopa selekane le tirišano ye maatla magareng ga dihlongwa tša Afrika le gape go bea Afrika Borwa bjalo ka moetapele wa lefaseng ka bophara ka tlhabollong, ka phathagatšong le ka tšhomišong ya Theknolotši ya Tshedimošo le Dikgokagano (ICT). Go dira gore sephethephethe sa kgokagano sa ka seleteng se be ka nageng go tla fokotša tshenyegelo ya go boledišana le go tšwetša pele tlhomo ya mešomo, boithomelo, boitlhamelodikgwebo le difala tša ditirelo tša mmušo tša elektroniki, gammogo le go netefatša gore Afrika e laola diteng le bobolokelotshedimošo bja yona.

2.5. Kabinete e dumeletše gore Afrika Borwa go ba monggae wa Foramo ya bobedi ya Ditona mabapi le Tlhabollo ya Maphelo ya China le Afrika ka fase ga morero wa: “Re Tšwetša pele go hwetšagala ga ditirelo tša tlhokomelo ya maphelo ka Afrika, Re Kaonafatša Tirišano ya China le Afrika mabapi le Maphelo a Setšhaba ka morago ga Ebola” go tloga ka la 4 go fihla ka la 6 Diphalane 2015 ka Cape Town. Lesolo le ke poelo ya Foramo ka ga Tirišano ya China le Afrika, yeo e beago maphelo bjalo ka karolo ye bohlokwa ya tirišano ya China le Afrika. Mo nakong ye e sa tšwago go feta, China e fane ka methopo ye bohlokwa go thuša go thibela go phatlalatšwa ga leuba Ebola ka Bodikela bja Afrika.

3. Melaokakanywa

3.1. Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga Molaokakanywaphetošwa wa Melao ya Taolo ya Tikologo ya Bosetšhaba wa 2015 go sekasekwa ke setšhaba. Molaokakanywa wo o fetoša Molao wa Taolo ya Tikologo wa Bosetšhaba wa 1998 (Molao wa 107 wa 1998) le melao ye mmalwa ye itšego ya taolo ya tikologo. Diphetošo di maatlafatša, gareng ga tše dingwe, taolo ya tikologo ye e kopantšwego, le magato a go obamela le maatlafatšo, phedišano ya diphedi le pabalelo ya tikologo, taolo ya boleng bja moya le taolo ya ditšhila.

3.2. Kabinete e dumeletše go tsebagatšwa ga Molaokakanywaphetošwa wa Bafaladi wa 2015 ka Palamenteng. Diphetošo tše di oketša go šoma ntle le mathata le go šoma gabotse ga tshepedišo ya go dira dikgopelo ga lenaneo la bokgopedi bja bofaladi, ebile ke karolo ya tekodišo ka bophara ya Molawana wa Bafaladi ye e tšwelago pele.

3.3. Kabinete e dumeletše go tsebagatšwa ga Molaokakanywa wa Sekhwama se Laotšwego sa Toka wa 2015 ka Palamenteng. Molaokakanywa o hlama tlhako ya melao yeo e tlago oketša boikarabelo le go rarolla dikutollo tša tekodišišo ya dipuku tša ditšhelete ye e dirilwego ke Molekodipharephare wa Dipuku tša Ditšhelete ka go maatlafatša go šoma gabotse ga mekgatlo le go fetoša ditirelo tša toka.

Molaokakanywa o hlagiša gape go hlangwa ga Sekhwama se Laotšwego sa Toka go laola tshepedišo, taolo, peeletšo le tšhomišo ya tšhelete go tšwa go Dikhwama tša Mekgatlo ya Boraro (tšeo gape di bitšwago ‘Ditšhelete ka Thrasteng’), go swana le ditšhelete tša go hlokomela le tša peila.

3.4. Kabinete e dumeletše go tsebagatšwa ga Molaokakanywa wa Setheo sa Taolo ya Mellwane (BMA), wa 2015 ka Palamenteng. Molaokakanywa wo o ikemišeditše go hloma BMA, yeo e tlago lekanyetša maemo a go putla mellwane ya naga, go sepediša kgwebišano le bohlokwa tša tšhireletšo ya bosetšhaba ka kwešišo ya ditlamego tša selete sa Afrika Borwa, ya Afrika le ya boditšhabatšhaba. Taolo ye e tee ya phethagatšo ya molao wa mabapi le mellwane e fa ditirelo tšeo di seketšago tšhelete kudu, tšhireletšo ye e maatlafaditšwego le taolo ye kaone ya tikologo ya mellwane.

4. Ditiragalo tše di tlago

4.1. Mopresidente Jacob Zuma o tla eta pele baromiwa ba Afrika Borwa go ya go UNGA ya bo 70 ka New York, ka United States ka fase ga morero wa: “Mokgatlo wa Dinagakopano mo mengwageng ye 70: tsela ye e lebilego go khutšo, tšhireletšo le ditokelo tša botho”. Samiti ya Tlhabollo ya go ya Go ile ya UN go tloga ka la 25 go fihla ka la 27 Lewedi 2015 e laolwa semeetseng pele ga UNGA go amogela Lenaneotlhabollo la ka Morago ga 2015.

Lenaneotlhabollo la go ya go ile le tla šoma bjalo ka sefala sa go tsebagatša semmušo tiro ya setšhaba sa boditšhabatšhaba le ya mebušo ya bosetšhaba go tšwetša pele lehuno la bohle le go phela gabotse ga bohle mo mengwageng ye e tlago ye 15. Ka la 25 Lewedi 2015, Mokgethwa Mopapa Francis o tla fa polelo ka go UNGA, gomme Ngangišano ya Kakaretšo e tla swarwa go tloga ka la 28 Lewedi go fihla ka la 6 Diphalane 2015. Afrika Borwa e kgotsofetše gore dinepo tša tlhabollo ya go ya go ile di tla tšwela pele go lebeledišiša šedi ya lefaseng ka bophara ya go lwantyšha bohloki, tlhokego ya tekatekano le tlhabollo ya go ya go ile.

4.2. Kgoro ya Dinamelwa e tla phethagatša lesolo la Kgwedi ya Dinamelwa ya Oktoboro (OTM) go tloga ka la 1 go fihla ka la 31 Diphalane 2015 ka fase ga morero wa “Mmogo re iša Afrika Borwa pele”. OTM e swarwa ngwaga o mongwe le o mongwe bjalo ka kgwedi ya nepišo ye e ikemišeditšego go bontšha diprotšeke tša mannaeokgoparara tšeo di nago le seabe se segolo sa ekonomi ya setšhaba ka go mekgwa ya dinamelwa ya go swana le ya ditsela, ya difofane, ya dikepe le dinamelwa tša bohle. Diprotšeke tše kgolo di akaretša go bulwa semmušo ga ditlhabollo tša mananeokgoparara a ditsela go swana le Protšeke ya Tsela ya R71 ya go leba Moria (kaonafatšo ya polokego ya neelano ya ditsela); Neelano ya ditsela ya Umgeni le Tsela ya Denneysville le Sasolburg ka Foreisetata tšeo di dirwago ke South African National Roads Agency Limited, ka tirišano le dikgoro tša ditsela le dinamelwa tša diprofense.

OTM e tla šomišwa gape go maatlafatša lesolo la Polokego Mebileng la Matšatši a 365, leo le etilwego pele ke kgoro gomme la phethagatšwa mmogo ke dihlongwa tša dinamelwa tšeo di nago le mošomo wa go phethagatša mošomo wa polokego mebileng le lekala la phraebete le mekgatlo ye e sa dirego letseno. Koporase ya Taolo ya Dinamelwa tša Mebileng e tla tsebagatša dinako tša go šoma tša diiri tše 24 go balaolasephethephethe go fediša dikotsi tše di šiišago tša mebileng. Mmušo gape o hlamile lenaneo la mangwalo a dithuto la balaolasephethephethe go tloga go Tlhako ya Mangwalo ya Bosetšhaba ya (NQF) 4 go fihla go NQF 6 ka nepo ya go dira gore lekala la sephethephethe le be la sephrofešenale.

Sekhwama sa Dikotsi tša Mebileng (RAF) se tla tšwela pele go aba tlhokomelo ya ka morago ga kotsi ya sefatanaga le thekgo ye e amanago le yona go batšwasehlabelo ba dikotsi le ba malapa bao ba amegago, le gape go kopana le ditšhaba ka masolo a mebileng a RAF.

4.3. Afrika Borwa e tla ba monggae wa Khonferentshe ya Boditšhabatšhaba ya Mohlagase wa go Šomiša leswa ya Afrika Borwa go tloga ka la 4 go fihla ka la 7 Diphalane 2015 ka Cape Town, ka fase ga morero wa: “Re maatlafatša Afrika Leswa”. Khonferentshe e tla fa dibaka tša mabapi le mohlagase wa go šomišwa leswa ka Afrika Borwa le ka Afrika go batšweletši ba mohlagase wa go šomišwa leswa, bjalo ka lefelo la bona leo le latelago la peeletšo.

Afrika Borwa, ka Lenaneo la yona la Borekedi bja Baabi ba Mohlagase wa go Šomišwa leswa bao ba Ikemego e ba ye nngwe ya mebaraka ye megologolo ya mohlagase wa go šomišwa leswa. Ka payomase ya ka moso, mohlagase wa phefo, mohlagase wa letšatši le mohlagase wa meetse di tla ba le seabe sa dikikawate tše 11.4 tša mohlagase wa go šomišwa leswa ka go methopo ya mohlagase.

Kgoro ya Mahlale le Theknolotši e thekga melawana ya mohlagase ya ka nageng ka dinyakišišo le tlhabollo ya theknolotši ka ditheknolotšing tša khapone ya fase le tšeo di hlokago khapone tšeo di ka dirwago kgwebo le go tsenywa tirišong, go oketša tšhireletšego ya mohlagase le gore MaAfrika Borwa ka moka a e fihlelele. Maitapišo go tšwela pele a go farologanya methopo wa rena wa mohlagase a akaretša go hlongwa ga ditheknolotši tša disele tša dibešwa tša haetrotšene tšeo di phethagatšwago ka thekgong ya ka magaeng le ka kabong ya mohlagase ya motheo, ka difatanageng tša mohlagase – kudukudu ka lefapheng la meepo le ka boithabišong – ka difatanageng tša meepo, koketšo ya mehutahuta ya dikoloyana tša kolofo le diteše tša motheo tša kgokagano ka megala.

Bjale re kgona go hlama le go kopanya dikarolo tše di fapafapanego ka go mehutahuta ka botlalo ya didirišwa tše di fehlago mohlagase ka mo didirišweng tše mo lebakeng le di sa lekwago. Mohola wa Lenaneo la rena la ditheknolotši tša haetrotšene le tša disele tša dibešwa ke tšhomišo ya pholathinamo seo gape e lego menyetla ye e bulegilego ka mmarakeng wa difetoši tša digase tša tšhilafatšo le go tšwetša pele go hlwekiša ye nngwe ya diminerale tša rena tšeo di sa hwetšagalego gabonolo. Mabapi le se, re hlomile ebile re maatlafatša selekane s arena le lekala la phraebete go dira diteko tša mafelelo le go dira gore dikarolo tša mehutahuta di be tša kgwebo le ditharollo ka botlalo mabapi le mohlagase.

4.4. Mmušo o tla keteka Kgwedi ya Tlhabollo ya Setšhaba ka Diphalane ka go bolela ka ga mananeo ao a fedišago bohloki le go oketša seabe sa ona ka Protšeke ya Mikondzo go fihlelela MaAfrika Borwa ka moka ao a lego kotsing. Go tloga mola go hlongwago semmušo Protšeke ya Mikondzo ka 2013, bahlankedi ba mmušo ba etetše diwate tše di fetago tše 900 tšeo di nago le maemo a godimo a bohloki le tlhokego ya mešomo go kwešiša bokaone dinyakwa tše di farologanego tša ditšhaba.

Bjalo ka karolo ya ditiragalo tša Diphalane, Kgoro ya Tlhabollo ya Setšhaba e tla keteka segopotšo sa bo 10 sa Setheo sa Tšhireletšego ya tša Leago sa Afrika Borwa (SASSA), seo se abago thušo ya tša leago yeo mo lebakeng le e holago batho ba dimilione tše 16.8, gomme mo mengwageng ye lesome ye e fetilego se thušitše go fokotša bohloki le go kaonafatša tšhireletšego dijong gareng ga malapa ao a hlokago. Kgoro e butše gape lebaka la nako la dikgopelo tša dithušo tša mašeleng a dithuto tša badirelaleago gomme batho bao ba nago le kgahlego ba hlohleletšwa go dira dikgopelo pele ga la 31 Diphalane 2015. Tshedimošo ka botlalo e hwetšagala go www.dsd.gov.za

4.5. Kabinete e hlompha barutiši ba rena ka moka ka Letšatši la Barutiši la Lefase leo le tlogo ketekwa ka la 5 Diphalane 2015 gomme e lebiša ditebogo tša yona go bona ka boikgafo bja bona, ka maikemišetšo le go se fele pelo ge ba lokišetša megopolo ye mennyane le yeo e golago ya baithuti ba rena bokamoso.

Kabinete e ipiletša go MaAfrika Borwa bao ba nago le kgahlego go dira dikgopelo tša Lenaneo la Thušo ya Mašeleng a Dithuto la Funza Lushaka, e lego lenaneo la mengwaga ye mentši la go tšwetša pele go ruta bjalo ka phrofešene, go tloga ka la 1 Diphalane 2015. Tshedimošo ka botlalo e hwetšagala go www.education.gov.za. Kabinete e ipiletša go MaAfrika Borwa ka moka, kudukudu bafsa go utolla go ruta bjalo ka mošomo wo ba o kgethago.

4.6. Kabinete e ipiletša go MaAfrika Borwa ka moka go keteka dinaledi tša rena tša dipapadi ka go šišinya maina a bona go Difoka tša Dipapadi tša 2015 pele ga mafelelo a Lewedi 2015. Tshedimošo ka botlalo e hwetšagala go www.srsa.gov.za

4.7. Kgoro ya Dipapadi le Boitapološo ya Afrika Borwa e tla re go tloga ka la 5 go fihla ka la 10 Diphalane 2015 ya swara Dikampa tša Bafsa ka diprofenseng ka moka go bafsa ba mengwaga ye 15 go fihla go ye 23. Dikampa tša bafsa ke karolo ya lenaneo la mmušo la kakaretšo la go hlabolla bafsa, la go ba maatlafatša ka mekgwa ye e hlokegago, bokgoni le tsebo ye e ka ba thušago go ba badudi bao ba nago le maikarabelo.

4.8. Kabinete e ipileditše go MaAfrika Borwa go thekga Letšatši la Boitapološo la Bosetšhaba leo le swarwago ngwaga ka ngwaga, leo le tlago swarwa ka la 2 Diphalane 2015. Ka la 10 Manthole 2014, e begile gore Labohlano la mathomo la Diphalane ngwaga o mongwe le o mongwe le swanetše go ba Letšatši la Boitapološo la Bosetšhaba. Letšatši le le tla fa MaAfrika Borwa ka moka sebaka sa go kgatha tema ka ditiragalong tša boitapološo tšeo di tlago kaonafatša maphelo a bona le go phela gabotse ga bona. Badudi bao ba phetšego gabotse le bao ba nago le mafolofolo ke selo se bohlokwa sa go fihlelela maikemišetšo a NDP.

4.9. Kabinete e lakaletša sehlopha sa Diphrothea mahlatse le mahlogonolo ka leetong la bona la papadi ya khrikhete la go leba India go tloga ka la 29 Lewedi go fihla ka la 7 Manthole 2015, ebile e lakaletša gape Di-Springboks mahlatse le mahlogonolo papading ya bona lehono (Mokibelo) ya Sebjana sa Lefase. Kabinete e hlohleletša MaAfrika Borwa go thekga dihlopha tša rena ge di phadišana ka diphadišanong tša mehutahuta.

5. Maemo a Kabinete go Merero ye Bohlokwa Seemong sa Bjale

5.1. Kabinete e amogela peeletšo ya mmušo ya R22 go tšwela pele go hlabolla meago ka Maropeng go akaretša moago wo ka go ona go tlago bogelwa ditiragalo wa madulo a 500 le go tsošološa lefelo la baeti gore le kgone go amogela baeti ba bafsa bao go emetšwego gore ba tla etela ka bontši. Se se latela go hwetša ga histori ga Homo Naledi ka Lefelong la Bohwa la Lefase la Cradle of Humankind.

5.2. Kabinete e lemogile diphetogo tše di sa tšwago go diragala mabapi le Ditekolo tša Tšwelopele ya Baithuti tša Bosetšhaba tša Ngwaga ka Ngwaga (ANA) ebile e ipiletša go batho ka moka go šomela tharollo yeo e beilego pele le go šireletša ditokelo tša baithuti. ANA ke sedirišwa se bohlokwa sa go tseba mathata ka nepo ya go netefatša gore go ba le tsenogare ya tlhabollo ya baithuti le barutiši. Le ge mmušo o lemoga dipelaelo tše di tšweleditšwego ke barutiši, o bolela gore thuto e swanetše go ba selo seo se tlago pele.

5.3. Kabinete e ba le naga ka moka go gopola Mokgethwa Blessed Tshimangadzo Samuel Benedict Daswa, morutiši wa sekolo wa mengwaga ye 43 go tšwa ka motseng wa Tshitanini ka Limpopo, yo a bolailwego ka la 2 Hlakola 1990 ka ditumelo tša gago tše tiilego tša sedumedi. Se gape ke la mathomo ka historing ya Kereke ya Makhatholoki ya Borwa bja Afrika fao MoAfrika Borwa a ilego a bonwa bjalo ka Mohwelatumelo yo e lego Mokgethwa wa Khriste. Kabinete e ipiletša go MaAfrika Borwa go gopola mohwelatumelo wa ka nageng ka go ikgafa go netefatša gore ka moka ga rena re dula mmogo ka khutšo le ka tirišano, le go hlompha ditokelo tša rena tša molaotheo le tša botho.

5.4. Kabinete e lebogiša Lekala la Twantšho ya go Bolaya Diphoofolo ka nepo ya go Nyaka manaka a tšona la Black Mamba, e lego sehlopha sa Afrika Borwa sa bahlokomedi ba lešoka seo se bopilwego ke basadi, seo se thopilego sefoka sa Bonkgwete bja Lefase, e lego sefoka sa mabapi le tikologo sa UN. Di-Mamba di filwe sefoka se ka ga seabe seo di bilego le sona go lwantšha go balaya dphoofolo ka nepo ya go nyaka manaka a tšona le ka ga ditiro tša bona tša go ba le sebete. Seabe se se a bonagala ka gobane go tloga mola ba thomišago ka mošomo wa bona ka 2013, lekala le la maloko a 26 le thušitše go golega batho bao ba bolayago diphoofolo ba nyaka manaka a tšona ba tshela, ba fokotša go thea diphoofolo ka 76%, le go tloša melaba ya go thea diphoofolo ye e fetago ye 1 000, gomme ya fediša go šoma ga dikampa tše hlano tša batho bao ba bolayago diphoofolo ba nyaka manaka a tšona le go fediša gape dikhitšhi tše pedi tšeo di bego di apea dinama tša diphoofolo tša lešoka.

5.5. Kabinete e reta batho bao maina a bona a šišintšwego le bathopasefoka ba Difoka tša Mbokodo tša 2015, e lego selekane magareng ga Kgoro ya Bokgabo le Setšo le lekala la phraebete.

5.6. Kabinete e lebogišitše hlogo ya ditirelo tše di kgethegilego tša Tshekatsheko ya dipuku tša ditšhelete ya Kgoro ya Matlotlo, Mohumagadi Zanele Mxunyelwa, yo a kgethilwego bjalo ka Mohlahlobi yo a Dumeletšwego wa Ngwaga wa 2015 ke Mokgatlo wa Bahlahlobi ba Bomenetša bao ba Dumeletšwego. Sefoka se sa godimo se tiišetša gore mmušo o okeditše ntwa kgahlanong le ditiro tša boradia le tša bomenetša, gomme bao ba rulaganyago go dira ditiro tša boradia le tša bomenetša ba lemošwa gore ba tlogele go dira seo.

5.7. Kabinete e lebiša mahloko a yona go ba lapa le bagwera ba Reggie Vandeyar, molwelatokologo wa dipolotiki yo a bego a etile pele masolo a mantši, go akaretšwa lesolo la go gana go obamela melao ya mmušo gomme a tšea mengwaga ye 10 a le ka Robben Island. E be e le moromiwa yo a bego a romilwe ka go Congress of the People yeo e amogetšego Sengwalwa sa Tokologo gomme o ile a šoma le ditšhaba tša mehutahuta. O bolokilwe ka Polokong ye e Kgethegilego ya Semmušo ya Profense ka Lamorena la 20 Lewedi 2015.

5.8. Kabinete e lebiša mahloko a yona go ba lapa le bagwera ba mohu Morena Wandile Dlamini yo a hlokofetšego ka la 21 Lewedi 2015.

Ka ge a be a tsebja bjalo ka “Quesh” Morena Dlamini e be e le molwelatokologo le lekolo la peleng la Umkhonto we Sizwe. Ge a be a le botšhabelo o be a le ka Lesotho gomme ka moragonyana a ba ka Zambia go fihla ge dikiletšo kgahlanong le ANC di fedile Ka nako ya ge a hlokofala o be a šoma bjalo ka Molaodipharephare ka Setheong sa Tšhireletšo ya Mmušo.

6. Bao ba thwetšwego mešomong

Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefaletšwa ka maleba.

6.1. SASSA:

a. Morena Tsakeriwa Joseph Chauke bjalo ka Mohlankedimogolo wa Matlotlo (CFO); le
b. Morena Abraham Sonny-Boy Mahlangu bjalo ka Molaodiphethiši: wa Theknolotš ya Tshedimošo le Dikgokagano (ICT).

6.2. Lekgotla la Tšhata ya Maatlafatšo ya Bathobaso Ekonoming ye e Akaretšago Bohle (B-BBEE) la ICT:

6.2.1. Lefapha la ka fasana la Kgokagano ka megala

a. Morena Lucky Mokgabudi Masilela (Foramo ya Dikgokagano ya Afrika Borwa); le
b. Mohumagadi Sarah-Jane Capazario (Mokgatlo wa Baabi ba Ditirelo tša Inthanete).

6.2.2. Lefapha la ka fasana la elektroniki

a. Morena Raletlhogonolo Andile Tlhoaele (Mokgatlo wa Megala ya Dikgokagano wa Borwa bja Afrika); le
b. Morena Mduduzi Odysseus Mkhonza (Foramo ya Bathobaso ya Theknolotši ya Tshedimošo).

6.2.3. Lefapha la ka fasana la Theknolotši ya Tshedimošo

a. Morena Gavin Pieterse (Mokgatlo wa Theknolotši ya Tshedomošo); le
b. Morena Adrian Schofield (Sehlongwa sa Diphrofešenale tša Theknolotši ya Tshedimošo sa Afrika Borwa).

6.2.4. Molaodi

a. Mokhanselara Katharina Pillay (Bolaodi bjo bo Ikemetšego bja Dikgokaganyo tša Afrika Borwa (Icasa)).

6.2.5. Basadi

a. Mohumagadi Nokuzola Nelly Ehrens (Foramo ya Dikgokagano ya Afrika Borwa).

6.2.6. Bafsa

a. Mohumagadi Morwesi Ramonyai (Mokgatlo wa Bafsa bao ba Thomago Kgwebo wa Afrika Borwa).

6.2.7. Lekgotla la Bosetšhaba la Tlhabollo ya Ekonomi le Bašomi

a. Morena Thulani Tshefuta.

6.2.8. Mekgatlo ya bašomi le ya bašomi bao ba ipopilego

a. Morena Richard Charles Poulton (Mokgatlo wa Bašomi ba Dikgokagano); le
b. Morena Tshepang Lesiba (Mokgatlo wa Bašomi ba Dikgokagano).

6.2.9. Lefapha la ka fasana la Bogaši

a. Mohumagadi Pheladi Gwangwa (Mokgatlo wa Bosetšhaba wa Bagaši); le
b. Morena Frank Awuah (Lekgotlakgašo la Afrika Borwa).

6.2.10. Moemedi wa mmušo

a. Mohumagadi Petronella Linders – Motlatšamolaodipharephare: Lefapheng la Tlhabollo ya Maano le Pholisi ya ICT (Kgorong ya Mananeokgoparara a Dikgokaganyo le Ditirelo tša Poso)

6.3 Morena Mlamli Booi bjalo ka Mohlankedimogolophethiši (CEO) wa Sentech.

6.4 Mohumagadi Rudzani Cordelia Rasikhinya bjalo ka CFO le bjalo ka leloko la khuduthamaga ya Lekgotla la Setheo sa Theknolotši ya Tshedimošo ya Mmušo.

6.5 Mohumagadi Bongani Louisa Mathebula bjalo ka leloko leo e sego la khuduthamaga la Lekgotla la Sehlongwa sa Bosetšhaba sa Methrolotši sa Afrika Borwa.

6.6 Morena Pascal Moloi bjalo ka CEO ya Setheotlhabollo sa Dintlo.

6.7 Morena T Takalani bjalo ka CEO ya Sedibeng Water.

6.8 Moprofesara Edith Vries Molaodipharephare wa Kgoro ya Tlhabollo ya Dikgwebopotlana ka Konteraka ya mengwaga ye meraro.

Dipotšišo:
Mohumagadi Phumla Williams
(Seboleledi sa Kabinete sa Motšwaoswere)
Mogala: 083 501 0139

Share this page

Similar categories to explore