1. Ku tirhisiwa ka tiphurogiremenkulu ta mfumo
1.1. Khabinete yi amukela Mbulavulo hi Xiyimo xa Rixaka wa Phuresidente Jacob Zuma lowu nga nyikiwa hi Ravumune, 11 Nyenyenyani. Mbulavulo wu veka ndlela ya kungu yo tirhisiwa ka phurogireme ya mfumo ya swiendlo. Phuresidente u komberile mfumo, vatirhi na mabindzu ku tirha swin’we ku kuma swintshuxo eka nkulo wa ikhonomi ya nkarhi wo leha. Khabinete yi seketela matshalatshala yo hunguta matirhiselo ya mali lawa ya nga tivisiwa hi Phuresidente, lawa ya nga ta hlamuseriwa Holobye wa Timali hi ti 24 Nyenyenyani.
Mbulavulo wa Mpimanyeto wa 2016/17 wu ta ya emahlweni wu kunguhata manyikiwelo ya switirhisiwa eka tiphurogireme to hambanahambana ta mfumo tanihileswi swi nga tshikeleriwa hi Phuresidente.
1.2. Khabinete yi amukerile ku humelela ka Indaba ya Migodi, leyi a yi khomeriwe eKapa ku sukela hi ti 8 ku fikela ti 11 Nyenyenyani. Hi ku rhangela vayimeri ku suka eka sekithara ya migodi na mimfumo ya hlaya ku suka eAfrika va avelanile miehleketo hilaha sekithara yi nga fambisaka vuvekisi no teka swivandla leswi nga kona eAfrika. Khabinete yi amukerile vutinyikeri lebyi nga endliwa mfumo wa Japan ku engetela vuvekisi bya vona eAfrika-Dzonga.
Khabinete yi tiyisisile nakambe ku tinyikela ka yona eka sekithara ya migodi yo tshamiseka no nyuka. Rimba ra Ntwanano eka Vumaki bya Migodi bya Nkarhi wo leha byi seketela vumaki bya migodi embangwini wo tika wa sweswi. Mfumo wu ya emahlweni wu nyika matimba ya vulawuri naswona wu ta ya emahlweni wu tiyisisa ku hetisisiwa ka Nawumbisi wa Nhluvukiso wa Swicelwa na Mafurha, lowu nga yisiwa ePalamende.
2. Swiboho swa nkoka swa Khabinete
2.1. Khabinete yi amukerile Pholisi yo hetelela ya Rixaka yo Gembula, leyi ololoxaka swiphiqo leswi kanganyisaka ku hetiseka ka Nawu wo Gembula wa Rixaka, 2004 (Nawu wa vu 7 wa 2004). Pholisi leyi se ku burisaniwile na yona na vaaki. Pholisi yi gangisa mindzhundzhuluko eka rimba ra xiyimo xa vulawuri bya tibodo to gembula no tiyisa vulawuri bya matirhelo ku hunguta ku xanisiwa ka ku gembula. Yi tirha eka tikhasino, bingo, michini yo hakela na ku beja tihanci. Pholisi yi ta pfala Bodo yo Gembula ya Rixaka hi Vulawuri byo Gembula bya Rixaka lebyi nga ta vika thwii eka Ndzawulo ya Mabindzu na Vumaki.
2.2. Khabinete yi amukerile ku yisiwa ka Xiviko eka Nkambisiso wa Malembe ya le Hansi yo Kota ku endla Vugevenga ePalamende, leswi lavekaka hi ku ya hi Nawu wa Vululami eka Vana, 2008 (Nawu wa vu 75 wa 2008). Xiviko xi ringanyeta leswaku tiko ri teka swiboho swa misava na swa tirhijini loko swi ta eka malembe ya le hansi yo kota ku endla vugevenga eka vana lava nga eka ntlimbo na nawu.
2.3. Khabinete yi amukerile ku gazetiwa ka Tizoni ta Nhluvukiso ta Eneji leyi Pfuxetekaka (REDZ). Leswi swi ta lulamisa phurosese ya vulawuri, ku boxa tindzhawu leti tithekinoloji ta Fotovholithayiki ta moya na dyambu ti nga hlohloteriwaka hi timali na laha ndlandlamuxo wa gezi wo ‘enta’ wu nga kongomisiwaka kona.
TiREDZ ti ta tiyisisa leswaku cinco ku ya eka ikhonomi ya khabono, ku hatlisisa nhluvukiso wa switirhisiwa, no hoxa xandla eka rimba ra vulawuri leri hlanganeke no vhumbheka leri hungutaka vulawuri lebyi yelanaka na hakelo yo landzelela.
2.4. Khabinete yi chumbuteriwile hi leswi nga kumiwa eka Xiviko xa Sayense ya Afrika-Dzonga, Thekinoloji na Swikoweto xa Switumbuluxiwa Swintshwa xa Khansele ya Vutsundzuxi bya Rixaka eka Switumbuluxiwa Swintshwa. Xiviko xi nyika mikhuva eka matirhelo ya Sisiteme ya Rixaka ya Switumbuluxiwa Swintshwa (NSI). Xi kambela matirhelo na ku hoxa xandla ka NSI eka swikongomisonkulu swa rixaka leswi nga boxiwa eka Kungu ra Nhluvukiso wa Rixaka (NDP).
2.5. Khabinete yi amukerile ku tirhisiwa ka vatirhela mfumo lava nga rhithayara na lava nga eku tirheni tani hi vadyondzisi eka Xikolo xa Rixaka xa Mfumo (NSG).
NSG yi simekiwile hi 2013, ku pfala Akhademi ya Vulawuri bya Mfumo ya Vurhangeri na Vufambisi (PALAMA), naswona yi lerisiwile ku tlakusa vuhumelerisi ku ya emahlweni ka mahanyelo na milawu leyi fambisaka vulawuri no ndlandlamuxa nkoka, ku engetela na nkoka wa nhluvukiso wa tshaku ra switirhisiwa swa vanhu eka minhlangano.
Pfhumba leri ri ta ringetiwa na ku tirhisiwa ka Phurogireme yo Tivisa ya vatirhela mfumo.
Maendlele lawa ya ta kotisa vatirhelamfumo ku engetela nkoka eka vukorhokeri bya mfumo. Va ta nyika ntokoto wa vona, vutivi bya le hnhla, vuswikoti na vutivi ku dyondza no letela vatirhela mfumo. Pfhumba leri ri ta ya emahlweni ri antswisa hi ndlela yo hetisa no hlayisa mali eka nkoka wa vukorhokeri lebyi hi byi nyikaka vanhu.
2.6. Khabinete yi amukerile Xiviko xa Xiphemu xa Vunharhu xo Hetelela xa Afrika-Dzonga xa Nhlangano wa Ntirhisano wa Ikhonomi na Nhluvukiso (OECD) (Ntwanano wo Lwa no teka Timali to Ba Mati Tingwenya ti Etlela. Xiviko xi ta yisiwa eka Ntlawa wa Ntirho wo OECDC eka ku Ba Mati Tingwenya ti Etlela.
Xiviko xi kombisa ku humelela loku nga endliwa hi mfumo eka minghenelelo yo lwa na ku biwa ka mati tingwenya ti etlela hi vahlapfa hi ku byi vhumbhunula, ku lavisisa no tengisa. Xiviko xi ya emahlweni xi kombisa pfhumba leri ku tumbuluxa lemukiso eka vugevenga lebyi.
2.7. Khabinete yi amukerile leswaku Ndzawulo ya Timhaka ta Xikaya (DHA) yi vekiwa nakambe ehansi ka Xikatsa xa Vululami, Nsivelo wa Vugevenga na Vuhlayiseki.
Xileriso xa Ndzawulo ya Timhaka ta Xikaya i ku hlayisa rhejisitara ro hlayiseka, ra ntiyiso ra ntiveko na xiyimo xa hinkwavo emindzilekanini ya tiko ra hina. Xi tlhela xi lerisiwa ku fambisa sisiteme ya marhurhele, leyi nga kongomanathwii na nhlayiseko wa rixaka, ku hlangana ka vanhu na ku humelerisiwa ka swikongomelo swa nhluvukiso.
Nkarhi lowu nga hundza DHA a yi vekiwile eka vukorhokeri bya nseketelo wa vulawuri ehansi ka Xikatsa xa Mafumele na Vulawuriwa.
3. Milawumbisi
3.1. Khabinete yi amukerile ku yisiwa ka Nawubisi wa Nsirhelelo, Ntlakuso, Nhluvukiso na Vufambisi bya Vutivi bya Xintu ePalamende.
Nawumbisi lowu, wu sirhelela, ku tlakusa nhluvukiso wa vufambisi bya sisiteme ya vutivi bya Xintu. Wu pfumelela ku tumbuluxiwa no tirha ka hofisi ya sisiteme ya Vutivi bya Xintu ya Rixaka, vufambisi bya timfanelo ta vakhomi va vutivi bya xintu, ku tumbuluxiwa na mintirho ya phanele ya Vutsundzuxi eka sisiteme ya vutivi bya xintu.
Wu tlhela wu pfumelela mfikelelo na swiyimo swa mfikelelo eka vutivi bya xintu na miganga ya laha kaya, ku tumbuluxiwa ka sisiteme ya ntsariso hi xinawu ya rixaka, ntsariso, ku pasisiwa no tiyisisiwa ka vatirhi va swa xintu, ku fambisa no hlanganisa vutivi bya xintu hi ku fambisana na vutumbuluxi byintshwa. Nawumbisi wu fambisana na Nawu Ndzhundzhuluko wa Milawu ya Nhundzu ya Vutshila kumbe Mihleketo, 2013 (Nawu wa vu 28 wa 2013).
Khabinete yi amukerile ku humesiwa ka Nawumbisi Ndhzundzhuluko wa Mintsariso ya Xinawu ya Vunwinyi bya Tindlu wa 2015 leswaku vanhu va wu xopaxopa. Nawumbisi wu hundzuluxa Nawu wa Mintsariso ya Xinawu ya Vun’winyi bya Tindlu, 1937 (Nawu wa vu 47 wa 1937) ku endlela ku rhurha ku suka eka maendlele ya maphepha eka hofisi ya vun’winyi ku ya eka xitironiki. Wu ololoxa timhaka ta vuhlayiseki hi ku nyika mintsariso ya vun’winyi bya tindlu tanihi vatirhisi lava nga enawini va sisiteme ya xitironiki ya ntsariso wa vun’winyi bya tindlu.
3.2 Khabinete yi amukerile ku yisiwa ka Nawumbisi wa Rihanyo ra Swimilani (Fayitosanithari) wa 2015 ePalamende. Nawumbisi wu longoloxa milawu ya Afrika-Dzonga na swiboho leswi nga fanela na swiyimo ku fambisa mabindzu ya misava yo hlayiseka no ka yi nga weli tlhelo rin’weku sirhelela mabindzu ya laha kaya na ya misava hinkwayo ya swimilani na swikumiwa swa swimilani. Loko nawu wu tava wu pasile, Afrika-Dzonga ri ta kota ku sivela ku tivisiwa ka switsotswana swa matikomambe swa nghozi na mavabyi lawa ya nga haxaka switsotswana na mavabyi ya swimilani laha tikweni.
3.3 Khabinete yi amukerile ku yisiwa ka Nawumbisi Ndzhundzhuluko wa Tikhoto ta Milawu wa 2015 ePalamende.
Nawumbisi wu hundzuluxa Nawu wa Tikhoto ta Majisitarata, 1944 (Nawu wa vu 32 wa 1944) na Nawu Ndzhundzhuluko wa Tikhoto ta le Henhla, 2013 (Nawu wa vu 10 wa 2013).
Mindzhundzhuluko yi lava ku hunguta xirha eka valombi lava va tikumaka va ri karhi va xanisiswa hi sisiteme yo londza swikweleti eka tikhoto ta majisitarata no nghenisa phurojeke ya Ndzawulo ya Mabindzu na Vumaki yo susa mahungu ya biha ya swikweleti swa valombi. Nawumbisi wu lava ku hundzuluxa swiyenge swa Nawu wa Tikhoto ta Majisitarata, 1994 (Nawu wa vu 32 wa 1994) (MCA), wu ta ololoxa minxaniso eka Xileriso Ndzhundzhuluko xa Tihaelo (EAO).
Nawumbisi wu lava ku ololoxa no herisa vuavanyisi lebyi nyikiwaka swi nga ri enawini, ngopfungopfu titlileke ta tikhoto hi ku pfumala vutivi kumbe ntwanano na valombi, magqweta ya vona kumbe vahlengeleti va timali ta swikweleti. Nawumbisi wu ta tiyisisa leswaku valombi va nyikiwa xigwevo lexi fambelanaka na xileriso xa xitolimente kumbe Nkatso wa Xileriso xa Tihakelo leswi nga boxiwa eka xitolimente xa masungulo xa nawu.
4. Mintlangu leyi ta ka
4.1. Mahelo ya vhiki ro sungula ro titsarisela ku vhota ra Minhlawulo ya Mfumo wa Miganga 2016 swi ta sungula hi ti 5 ku fikela ti 6 Nyenyankulu 2016. Khabinete yi kombela vaaki va Afrika-Dzonga hinkwavo ku tirhisa no xixima xidemokirasi leri nga winiwa ku tika hi ku ya va ya tirhisa mfanelo ya vona ya xidemokirasi hi ku titsarisela ku vhota eka minhlawulo leyi ta ka.
4.2 Phuresidente Zuma u ta teka Rendzo ra Mfumo ro ya eRhiphabuliki ya Islamic ya Iran ku sukela hi ti 28 ku fikela ti 29 Nyenyenyani 2016. Rendzo ri ta tiyisa migingiriko ya hina leyi ya ka emahlweni ya tipolitiki na ikhonomi na Iran no ndlandlamuxa vuxaka bya Dzonga-Dzonga.
Tanihi Mulerisinkulu wa Vuthu ra Nsirhelelo ra Rixaka ra Afrika-Dzonga (SANDF), Phuresidente Zuma u ta endla ximfumo mintlangelo ya xiphemu xa vutlhanu xa Siku ro Hloma ra Vuthu ePort Elizabeth, Eastern Cape, hi ti 21 Nyenyankulu 2016. Ku tlangela loku ka lembe na lembe ku kombisa nseketelo no khensa vavanuna na vavasati va SANDF.
4.3 Phuresidente Zuma u ta nyika mbulavulo eku pfuriweni ka Yindlu ya Rixaka ya Varhangeri xa Xinto ePalamende, eKapa hi ti 26 Nyenyenyani 2016. Vuxaka exikarhi ka mfumo na varhangeri va xinto byi na nkoka swinene tanihileswi va tirhelaka ku antswisa vutomi bya vanhu.
4.4 Hi Mugqivela, 20 Nyenyenyani 2016, Xandla xa Phuredente Cyril Ramaphosa u ta rhangela vurhumiwa bya Vaholobye eka Expo ya Nhluvukiso wa Vantshwa va Phuresidente eKerekeni ya Grace Bible ePimville, Soweto. Expo yi seketeriwile hi tindzawulo ta Timhaka ta Xikaya, Mintirho, Nhluvukiso wa Vanhu na Vusirheleri.
Khabinete yi kombela Vantshwa endzhawini liya ku ya eka epo, leyi nga ta va nyika mahungu ya leswaku va nga yisa njhani tidyondzo ta vona emahlweni, ku sungula mabindzu ya vona kumbe ku vuyeriwa ku suka eka mapfhumba ya mfumo.
4.5 Khabinete yi amukerile ku khomiwa ka Seminara ya Rhijini ya Afrika eka Nsirhelelo wa Vanhu hi ku ya hi Xiyimo xa Rimbewu, Ntiviso wa Rimbewu, na Matihlamuselelo, hi Khomixini ya Timfanelo ta Ximunhu ya Afrika-Dzonga, ku sukela hi ti 3 ku fikela ti 5 Nyenyankulu 2016.
Seminara yi ta fambisa mbhurisano ku tumbuluxa hi lakulu swivangelonkulu na mahumelo eka mintlhotlho leyi ku kuma swintshuxo swo khomeka na swiboho leswi nga kona eka Mimfumo ku ololoxa ku onhiwa loku.
4.6. Khabinete yi navelela mikateko eka vadyondzi hinkwavo lava tsalaka xikambelo xa Sapulimentari xa Xitifikheti xa Seniyara. Vadyondzi va hlohloteriwa ku fikelela Phurogireme yintshwa leyi nga simekiwa ya nseketelo wa nkarhi wa vumbirhi wa ka metiriki leyi kumekaka eka swifundzhankulu hinkwaswo no pfuna vadyondzi hi tidyondzo ta vona hi ku tirhisa switirhisiwa swo hambana. Xikongomelo xa Phurogireme ya Nkarhi wa Vumbirhi eka Metiriki i ku nyika vantshwa lava nga feyila ku fikelela swilaveko swa Xitifikheti xa Rixaka xa Seniyara (NSC) nkarhi wa vumbirhi wo kuma metiriki laha swi nga ta antswisa nkoka wa vutomi.
Swikambelo swa Sapulimentari swi vumba xiphemu Phurogireme ya Nkarhi wa Vumbirhi eka Metiriki no pfumelela vadyondzi lava nga fikelelangiki swilaveko swa le hansi swo tlakusiwa na swo tiyisisiwa‚ kambe va lava tidyondzo ta le hendla timbirhi ku kuma NSC na nkarhi wo endla tano.
Khabinete yi amukela xitiviso hi Phuresidente xa mavito ya swirho swa Khomixini ya Ndzavisiso eka Dyondzo ya le Henhla. Yi kombela swirho leswi tsakelaka eka dyondzo ya le Henhla ku hoxa xandla eka ntirho wa khomixini ku kuma xintshuxo xa nkarhi wo leha eksa swiphiqo leswi Dyondzo ya le Henhla yi hlanganaka na swona.
5. Xiyimo xa Khabinete eka timhakankulu embangwini
5.1Holobye wa Swicelwa Mosebenzi Zwane, Holobye eka Hofisi ya Phuresidente Susan Shabangu na Holobye wa Nhluvukiso wa Vanhu Bathabile Dlamini – lava nga thoriwa hi Phuresidente Zuma ku nyika nseketelo eka mfumo wa swifundzhankulu, vinyi va migodi na mindyangu leyi khumbhekaka endzhaku ka khombo leri nga humelela eMugodini wa Nsuku wa Lily Gold Mine eBarberton – va chumbuterile Khabinete hi leswa ha ku humelelaku. Khabinete yi hlanganile na Phuresidente eku kombeleni ka rixaka ku veka vatirhi va le mugodini lava nga pfaleleka ehansi na mindyangu ya vona emiehleketweni na le swikhongelweni swa hina.
5.2 Khabinete ya ha vilerisiwa hi dyandza leri ra ha khumbhaka swivandla swin’wana swa tiko. Yi tlhela yi khensa vaaki va Afrika-Dzonga hinkwavo, lava seketelaka matshalatshala yo hunguta dyandza.
Khabinete yi engetela ku khensa ka yona eka lava nga yingisela xikombelo xo mangala mimpfuto hi ku seketela Pfhumba ra Nyimpi yo Lwa na Mimpfuto leri a ri rhangeriwe hi Holobye wa Mati na Nkululo Nomvula Mokonyane. Khabinete yi amukela moya wa Ubuntu lowu nga kombisiwa hi pfhumba leri a ri rhangeriwe hi Operation Hydrate leri nga endla ku hambana eka miganga leyi a yi ri eku hluphekeni.
5.3. Khabinete yi njhekanjhekisanile no langutisisa switandzhaku swa ku sungula ku tirhisiwa ka Nawu Ndzhundzhuluko wa Milawu ya Xibalo, 2014. Hi ku ya hi Nawu wolowo, anyuwithayizexini ya mimbuyelo ya nkwama wa phurovhidente yi ta sungula hi ti 1 Nyenyankulu 2016. Sweswo swi vula leswaku ku sukela hi siku rero mimbuyelo ya nkwama wa phurovhidente na mimbuyelo ya nkwama wa phenxeni swi ta khomiwa ku ringana leswaku swirho swa nkwama wa phurovhidente loko swi rhithayara swi ta pfumeleriwa ku teka n’we xa nharhu ya mimbuyelo ya swona ya phurovhidente tanihi hi hakelo ya mali yo tala naswona mbirhi xa nharhu leyi nga sala yi ta tirhisiwa hi vona ku xava tianyuwithi. Ku nyikiwa ko fana ku ku endleka na le ka swirho swa nkwama wa phenxeni sweswinyana.
Ku cinca eka milawu swi khumbha vahori va mali yo tala na vanhu hinkwavo lava welaka eka nkwama wa phurovidente.
Minhlangano yo hlaya na vanhu va boxile ku vilela hikwalaho ka ku sunguriwa ka ku tirhisiwa ka ku cinca lokuntshwa naswona va endlile vuyimeri eka mfumo hi mhaka yo sungula ku yi tirhisa. Swa tikomba leswaku handle ka maendlele ya mimbhurisano ya matimba leyi nga endliwa loko nawu wu nga se pasisiwa leswaku loko ku ve swivilelo swa ha ri kona swi fanele ku lulamisiwa hi xihatla ku tiyisisa leswaku loko nawu wu sungula ku cinca eka mimbuyelo ya nkwama wa phurovhidente wu ta sungula ku tirha kahle no hetiseka.
Hi xivangelo xexo, Khabinete yi bohe ku andlala ndzhundzhuluko wa milawu eka eka Nawu Ndzhundzhuluko wa Milawu ya Xibalo tanihi mhaka ya xihatla ku yisa endzhaku siku ro sungula ku tirha ku sukela hi ti 1 Nyenyankulu 2016 ku fikela hi ti 1 Nyenyankulu 2018 ku pfumelela mimbhurisano ku ya emahlweni na swirho hinkwaswo swa nkoka. Mimbhurisano yaleyo yi nga ha fikelela eka ku hundzuluxiwa ka milawu. Nawumbisi Ndzhundzhuluko wu ta andlariwa ePalamende eka masiku lawa ya ta ka.
6. Minchavelelo
6.1 Khabinete yi yisa marito yo chavelela eka ku lova ka Wa Tintswalo Bixopo Glayton Modise wa Kereke ya International Pentecostal Holiness sweswinyana. Bixopo Modise u rhangerile kereke ya swirho swo tlula 3 miliyoni eDzongeni wa Afrika, a landzelaka rifu ra tata wa yena na mutumbuluxi wa kereke, Wa Tintswalo Comforter Frederick Modise hi 1996.
6.2 Khabinete yi tlhela yi yisa mahungu ya ntwela vusiwana eka ku lova ka sweswinyana ka khale ka Matsalani-Angarhelo wa Nhlangano wa Tinxaka (UN) Hosi Boutros Boutros-Ghali. U tekile hofisi hi 1992 hi nkarhi wa kurisa matimba eka UN hi ku landzela ntirho wa yona wo teka swiboho eka nyimpi ya Gulf, laha a nga tirha theme yin’we ya ntlhanu wa malembe. U loverile exibedlhele xa Cairo hi Ravumbirhi eka malembe ya 93. U ta tsundzukiwa hi ku hoxa ka yena xandla eka ku rhula na xidemokirasi.
7. Ha hoyozela
7.1 Khabinete yi hoyozela Tatana Kevin Govender ku suka eHofisini ya le Kapa ya Sayense ya Xibakabaka ya Nhluvukiso na Nhlangano wa Sayense ya Xibakabaka ya Misava loyi a nga nyikiwa sagwadi ra manyunyu hi ku hlanganisiwa ra Edinburgh Medal eka 2016 ku va a tumbuluxile Hofisi ya Sayense ya Xibakabaka ya Nhluvukiso eKapa. Govender i muAfrika-Dzonga wo sungula ku kuma sagwadi leri ra manyunyu eka mihumelelo ya sayense na thekinoloji leyi hoxaka xandla eka ku twisisa na mahanyele ya vanhu.
Khabinete yi khensisa mucini wa balete wa malembe ya 16 Leroy Mokgatle loyi a nga wina sagwadi ro Rhandziwa hi Vanhu na sikolaxipi eka Mphikizano wa Misava hinkwayo wa Balete wa Prix de Lausanne eSwitzerland. I muAfrika-Dzonga wo sungula ku wina sikolaxipi lexi eka malembe ya 28 no va munhu wa vumbirhi eka matimu ya tiko.
Khabinete yi hlangana na Phuresidente Zuma eku hoyozeleni ka vawini va Masagwadi ya Vumbirhi ya Ubuntu. Masagwadi lawa ya lemuka varhangeri va swa vumaki va Afrika-Dzonga na vanhu va nkoka eka ku hoxa xandla ka vona eka ku tlakusa mintsakelo ya rixaka na milawu ya hina emisaveni hinkwayo.
Khabinete yi khensisa muchayi wa xitiringo Wouter Kellerman, ntlawa wa khaphela Ladysmith Black Mambazo na muyimbeleri wa gosipele Neville D eka ka ku va ri vayimela ku langhwa eka masagwadi Grammy ya 2016. Vayimbeleri lava i vahlohloteri naswona va hahisa mujeko wa Afrika-Dzonga ehenhla.
8. Ku thoriwa
Ku thoriwa hinkwako ku ta va kona endzhaku ka ku tiyisisiwa ka tidyondzo na mbhasiso lowo faneleke.
8.1 Bodo ya Mati ya le N’walungwini wa:
a) Muchaviseki Hosi Thovhele Tshivhase (Mutshamaxitulu);
b) Tatana Matsebe Ivor Phasha (Xandla xa Mutshamaxitulu);
c) Manana Thandeka Thembekile Celiwe Hlongwa (xirho);
d) Tatana Boxing Phillemon Sebola (xirho);
e) Tatana Ntale Herold Matsepe (xirho);
f) Manana Mankone Mabataung Ntsaba (xirho);
g) Manana L Malamba (xirho);
h) Manana Josephine Mampheri Letsoalo (xirho); na
i) Manana Makgetsi Annabelle Mphahlele (xirho).
8.2 Adivhokheti JB Skosana u thoriwile tanihi Xandla xa Mulawuri-Angarhelo (DDG): Vukorhokeri bya Khoto eka Ndzawulo ya Vululami na Nhluvukiso wa Vumbiwa (DoJ&CD).
8.3 Manana GB La Foy u thoriwile tanihi DDG: Nhluvukiso wa Vumbiwa eka DoJ&CD.
Swivutiso:
Manana Phumla Williams
(Muvulavuleri wa Khabinete wo Khomela)
Selulafoni: 083 501 0139
