1. Xiyimo xa Khabinete mayelana na timhaka ta nkoka eka nkarhi wa sweswi
1.1. Khabinete yi amukerile nsimeko evanhwini wa xibukwana xa Swikombiso swa Nhluvukiso hi Holobyenkulu eka Hofisi ya Phuresidente Nandzeleriso na Nhlahluvo wa Matirhelo. Tanihi loko rixaka ri tilulamisela ku tlangela malembe ya 20 ya Ntshuxeko, Vaaki va Afrika-Dzonga va fanele ku tinyungubyisa hi mhaka ya leswaku vutomi byi cincile hi ndlela yo antswa ku sukela hi 1994.
Swikombiso swi kombisa ku antswa eka tindhawu ta nkoka no komba ntirho wa matimba lowa ha faneleke ku endliwa ku lwa na swiphiqo leswi phikelelaka. Ku ya emahlweni, swikombiso swi hlohlotela njhekanjhekisano eka swiphiqo leswi tiko ra hina ri hlanganaka naswona no tirha tanihi swo tsala eka rendzo ra hina ro humelela eka ku humelela hi tlhelo ra ikhonomi.
1.2. Khabinete yi hoyozerile 41% (115) ya timasipala leti nga kumeka tibuku ta tona ti basile eka mikambelo ya 2011/12 ya mikambelo ya timali. Yi yile emahlweni no khensa ku antswisiwa loku nga endliwa hi timasipala ta 21 leti nga kuma nsivelo wo humelela kumbe leti nga kuma miehleketo yo aleriwa eka lembe leri nga hundza.
Khabinete yi khensa ntirho lowu nga endliwa hi Mukambelatinkota-Angarhelo eku pfuneni ka timasipala ku antswisa swilaveko eka mafumele. Yi yile emahlweni no khensa ku tinyiketela loku nga endliwa hi vurhangeri bya masipala ku ya emahlweni no tirha ku antswisa tindhawu leti nga kombisiwa hi Mukambelatinkota-Angarhelo.
1.3. Khabinete yi khensile vaaki hinkwavo va Afrika-Dzonga eka nseketelo wa vona eka Siku ra Mandela ra Mitlangu na Ndhavuko leri a ri khomiwile ku pfuna phurojeke ya Xibedlhele xa Vana xa Nelson Mandela. Vaaki va Afrika-Dzonga va hlohloteriwa ku ya emahlweni ku tirha na vaaki no endla vuxaka na mfumo ku antswisa vutomi bya vaaki no tisa vutomi lebyi Madiba a nga nyikelela byona hi vutomi bya yena.
1.4. Khabinete yi amukerile rendzo leri taka ra Phuresidente Jacob Zuma ku ya eRiphabuliki ya Russia. U ta va a ya Enhlengetanini ya Ntlawa wa 20 (G20) eSt Petersburg hi siku ra vuntlhanu na ra vuntsevu ra Ndzhati 2013 tanihi xiphemu xo kurisa swilaveko swa tipolitiki na ikhonomi ya Afrika-Dzonga.
Afrika-Dzonga ri ta ya emahlweni no seketela nhluvukiso wa ajenda lowu nga ta yisa emahlweni ntshamiseko wa ikhonomi ya misava na ku kula ka nkarhi wo leha loku nga tiyisisiwa na ku tumbuluxiwa ka mitirho.
1.5. Khabinete yi khensile nhlengeletano yo sungula ya Huvo ya Bindzu ya Brazil, Russia, India, China na Afrika-Dzonga (BRICS), leyi nga vona varhangeri va swa mabindzu ku suka ematikweni lawa a ya hlanganile eAfrika-Dzonga. Eka nhlengeletano a ku tile varhangeri va swa mabindzu va nkoka ku suka eka matiko ya 19 ya Afrika.
1.6. Khabinete yi amukerile ntiyisiso lowu nga nyikiwa eka Foramu ya vu 12 ya Nawu wa Nkuriso wa Afrika na Nkarhi (AGOA) ku pfuxeta AGOA yi nga se heleriwa hi nkarhi hi 2015. AGOA yi vuyeriwile swinene eUnited States na le ka Khonthinente ya Afrika naswona yi le ku kuleni no va yi ri na vuxaka bya kahle lebyi fambaka hi matlhelo ya mbirhi bya bindzu exikarhi ka Afrika Dzonga na United States (US).
Afrika-Dzonga ri tshembha leswaku AGOA yi nyika vuako bya kahle ku aka bindzu leri vuyerisaka hi matlhelo mambirhi na vuxaka bya vuvekisi no tiyisa ntirhisano exikarhi ka US na khonthinete ya Afrika hi ku anama ka yona.
1.7. Tanihi xiphemu xo tlangela xa rixaka xa Nhweti ya Vavasati, Xandla xa Phuresidente Kgalema Motlanthe u ta endzela Tiko ra Gombani hi Ravuntlhanu, wa ti 23 Mhawuri 2013, eka Masipala wa Mutale, eLimpopo, ku ya nyiketa tindlu eka vaaki. Vavasati va le Gombani va hoxile xandla eku akiweni ka tindlu leti.
1.8. Holobyenkulu wa Vupfhumba u ta simeka Nhweti ya Vupfhumba hi ti 28 ta Mhawuri 2013 eLojini ya Amanzingwe, eHartebeespoort, hansi ka nhlokomhaka leyi nge: “Mati ya Tsakisa.”
Tanihi xiphemu xa migingiriko ya nhweti, Dyondziso wa Rixaka eka Malanghele ya Tidyondzo wu ta khomiwa eka Senthara ya Nhlanganelo ya Matiko ya East London exikarhi ka ti 19 na ti 21 ta Ndzhati 2013 ku kombisa mitirho eka bindzu, leri kulaka leri sweswi ri nga thola vanhu vo hundza hafu ya miliyoni ya vaaki va Afrika-Dzonga.
1.9. Khabinete yi tsundzukile leswaku Holobyenkulu wa Nhluvukiso wa Matikoxikaya na Antswiso Misava u ta nyika tindlu ta 70 eka vabindzuri va Xifundzha xa Ntsevu (District Six), hi Mugivela, hi ti 24 Mhawuri 2013. Lexi i xiphemu xa mitirho yo tlhelerisela ndzhaka ya Nawu wa Misava ya Vatshami wa 1913 lowu nga siya magidi ya vanhu va vantima va ri hava makaya na misava.
1.10. Khabinete yi tinghenisile eka timhaka leti sukaka eka Lekgotla ra Khabinete leri nga khomiwa hi ti 13-15 Mhawuri, 2013. Holobyenkulu Rob Davies u kona ku hi byela hi swiboho eka mhaka leyi.
Swivutiso:
Phumla Williams (Mukhomela Muvulavuleri wa Khabinete)
Vutihlanganisi: 083 501 0139
