Kabinete e kopanego ka Laboraro 20 Dibatsela 2019, Tuynhuys ka Motsekapa
A. Merero ye Bohlokwa Seemong sa Bjale
1. Khonferense ya Afrika Borwa ya Dipeeletšo (SAIC)
1.1. Kabinete e laeditše dipoelo tše botse tša SAIC le tša Foramo ya Afrika ya Dipeeletšo (AIF) tšeo di swerwego ka go latelana ga tšona go thoma ka yeo e swerwego ka la 5 go fihla ka la 7 Dibatsela 2019 gomme e latelwe ke yeo e swerwego go thoma ka la 11 go fihla ka la 13 Dibatsela 2019.
1.2. Tšhelete ya go bitša R363 bilione ka dipeeletšo tšeo di holofeditšwego di tsebagaditše kopanong ya bobedi ya Afrika Borwa ya SAIC ebile tšhelete ya go balelwa US$40 bilione ya dipeeletšo tšeo di holofetšwego le tšona di tsebagaditšwe kopanong ya AIF. Se se tloga se laetša gapegape boitshepho bjo bo tiilego ikonoming ya gaborena.
1.3. Khamphani ya kgoparara ya go tšweletša dipampiri le dithišu Sappi gotee le khamphani ya kgoparara ya go titiela madila e bago Heineken di be di le magareng ga dikhamphani tše dingwe tše ntši go holofetša dibilione tša diranta. Ngwageng wo fetilego, khonferense ya mathomo ya dipeeletšo e kgonne go fihlelela dikholofetšo tša dipeeletšo tša go bitša R300 bilione le go hwetša boikgafo bjo bongwe go tšwa go, magareng ga tše dingwe, khamphani ya konokono ya boditšhabatšhaba ya e-commerce e bago Amazon, Aspen Pharmacare le khamphani ya theknolotši ye lego kua Rwanda e bago Mara Coroporation. Dikholofetšo tše ka moka tša dipeeletšo di tšwelapele go kgonthišiša gore Mopresidente Cyril Ramaphosa ka nako tšohle o santše a le mo morerong wo rulagantšwego wa dipeeletšo wa go fihlelela nepo ya R1,2 trilione mo mengwageng ye mehlano.
1.4. Beke ya go feta, Lefelo la go Ikgetha la Dikgwebo tša go Dira Difatanaga (SEZ) la Tshwane le tsebagaditše dipeeletšo tšeo di letetšwego go goka tšhelete ya go balelwa R3,6 bilione le go hlola mešomo ya thwii ya go lekana 6 700. Ford SA, yeo e tlo šomelago go tšwa lefelong leo, e rulaganya go hlatloša tšweletšo ya yona ya bene ya Ranger go tloga go difatanaga tše 520 go fihla go tše 720 ka letšatši mebarakeng ya yona ya boditšhabatšhaba le ya ka mo nageng ka bobedi ga yona. Khamphani ya kua Japan e bago Isuzu le yona e tsebagaditše dipeeletšo tša go fihla R1,2 bilione ka tšweletšong ya yona ya ka mo nageng go la Port Elizabeth yeo e tlo kaonafatšago ikonomi ya Kapa Bohlabela.
1.5. Kabinete e thabela kudu le go leboga babeeletši ka moka le bakgathatema ba khonferense ye nngwe yeo e atlegilego. Ge re šoma mmogo, re ka iša Afrika Borwa pele.
2. Khonferense ya Ditona tša Afrika ka ga Tikologo (AMCEN)
2.1. Kabinete e amogela go thwalwa ga Tona ya Tikologo, Kagodikgwa le Boreatlhapi Barbara Creecy bjalo ka Modulasetulo wa AMCEN mo mengwageng ye mebedi ye tlago.
2.2. Afrika Borwa e filwe bodulasetulo bja AMCEN kua khonferenseng ya go swarwa gabedi ka ngwaga yeo e bego e swaretšwe Toropongkgolo ya eThekwini go la KwaZulu-Natal go thoma ka la 11 go fihla ka la 15 Dibatsela 2019. Ye ke foramo ye bohlokwa ya Ditona tša Afrika go tšweletša maanopeakanyo a go phediša nako ye telele diphedi tše humilego tša go fapafapana tša Afrika. Foramo ye e thuša gape kontinente go tšweletša maemo ao a swanago a ditherišano diforamong tša boditšhabatšhaba go etša Khonferense ya bo25 ya Ditšhabakopano ka Phetogo ya Leratadima (COP25) yeo e swaretšwego kua Spain, go thoma ka la 2 go fihla ka la 13 Manthole 2019.
3. Samiti ya Brazil, Russia, India, China le Afrika Borwa (BRICS)
3.1. Kabinete e amogela ka atla tše pedi dipoelo tša samiti ya bo11 ya BRICS yeo e bego e swaretšwe go la Brasilia, Brazil ka fase ga morero wo: ‘‘Kgolo ya Ikonomi bakeng sa Bokamoso bjo Gatetšego Pele’’.
3.2. Mopresidente Ramaphosa le baetapele ba bangwe ba BRICS ba boledišane le Khansele ya Kgwebo ya BRICS go tiišeletša le go hlohleletša dikamano tša bogwebi, tša kgwebo le tša dipeeletšo magareng ga maloko a BRICS. Kabinete e amogela ka atla tše pedi go tšewa ga Tsebagatšo ya Samiti ya BRICS ka Baetapele ba Mebušo ya dinaga tše.
3.3. Tsebagatšo ye e ama boikgafo bja go lwantšha go bewa ga ditheko tša fase ka boomo go ditšweletšwa tšeo di romelwago ka mo nageng, le magato a go kaonafatša nyakego ya lefaseng ka bophara le kgolo ya ikonomi. Tsebagatšo ye e tiišetša goyapele maitekelo a go tšwetšapele tšhomišanommogo ya rena go dihlogotaba tšeo di akaretšago dipeeletšo ka gare ga e-commerce gotee le dikgwebo tše nnyane, dikgwebopotlana le tša magareng.
3.4. Boleloko bja BRICS go Afrika Borwa bo bea gabotse naga ye seemong sa kgwebišano ye hlatlogilego, dipeeletšo, boeti, kago ya mabokgoni, mabokgoni le phetišetšo ya mabokgoni e lego dilo tše bohlokwa mo lesolong la rena la go rarolla ditlhotlo tše tharo e lego tlhokego ya mešomo, bohloki le go se lekalekane.
4. Mengwaga ye 25 ya Tokologo
4.1. Kabinete e amogela go tsebagatšwa ga pego ya Tshekatsheko ya Mengwaga ye 25 e lego thumo ya ditherišano tšeo di nabilego go ralala naga le kontinente ya Afrika. Pego ye e lemoga diphenyo tša rena go bušetša sekeng seriti sa batho le go kaonafatša khumanego ya bona ya ditirelo tša motheo.
4.2. Tše dingwe tša diphenyo tše di akaretša khumanego ya gohle ya thuto ya motheo, go katološwa ga khumanego ya thuto ya godingwana, khumanego ya ditirelo tša mahala tša maphelo lefapheng la mmušo le phethagatšo ya moputso wa leago. Le ge e le gore re fihleletše dikgolo tše di makatšago, ikonomi ya rena e santše e nyaka go fetošwa ka botlalo le go dirwa gore e hole motho mang le mang. Se sengwe gape ke gore thulaganyo ya mafelo yeo tšweleditšego pele dikarogantšho tša mmušo wa kgethollo di santše di sa fetoga.
4.3. Pego ye e šišinya gore naga ye e swanetše go agwa ka diphenyo tša mengwaga ye 25 ye fetilego ya temokrasi kudukudu ka go fetoša kudu dilo tše pedi e lego ikonomi ya gaborena le thulaganyo ya mafelo ya naga ya gaborena. Pego ye e ka humanwa go tšwa wepsaeteng ya Kgoro ya Peakanyo, Tekodišišo le Tshekatsheko ya Phethagatšo ya Mošomo mo go www.dpme.gov.za.
5. Taolo ya masetlapelo
5.1. Kabinete e lebiša mahloko a yona go malapa a maAfrika Borwa a 14 bao ba hlokagetšego ka baka la madimo a malobanyana mo gola KwaZulu-Natal ebile e lakaletša bao ba gobetšego pholo ya ka pejana.
5.2. Ba Ditirelo tša Taolo ya Masetlapelo ba gare ba swaragane le tshenyo ye hlotšwego ke ledimo leo le sentšego mananeokgoparara a mmušo le go ama malapa a go feta 798 kua New Hanover le kua Bergville, KwaZulu-Natal.
5.3. MaAfrika Borwa ba hlohleletšwa go ntšha mahlo dinameng le go tšea magato a maleba a polokego ge kotsi ya dipula tše maatla le dipula tše šoro tša matlakadibe di santše di le gona dikarolong tše dingwe tša naga.
6. Eskom
6.1. Kabinete e thekga go thwalwa ga Morena Andre de Ruyter bjalo ka Mohlankediphethišimogolwane (CEO) wa Eskom. Go thwalwa ga CEO ya goyagoile ke kgato ye bohlokwa ya mathomo go tiišeletša Eskom, go swaragana le ditlhotlo tša mmušo le tša taolo ya ditšhelete go moabi wa mohlagase wa mmušo ebile thwalo ye e tla netefatša kabo yeo e sa fetogego ya mohlagase setšhabeng.
6.2. Morena de Ruyter gabjale ke CEO ya khamphani ya go šoma ka diphuthelwana ya Nampak. Kua moragonyana o be a tsokame maemo a godingwana a tša semolao, bobapatši le ditiro kua Sasol ya ka mo Afrika Borwa, ya Germany le ya China gomme maemo a gagwe a mafelelo kua Sasol e be e le Mohlankediphethišimogolwane wa Sehlopha ka mo Afrika Borwa.
6.3. Morena de Ruyter o tsena maemong a gagwe a šikere maitegolelo a bohlokwa a boditšhabatšhaba; maitemogelo ao a tseneletšego a go swaragana le mmušo le mekgatlotaolo goya ka mehutahuta ya makgotla a maatlataolo; mabokgoni a go fetoša seemo ao a ikadilego ka kgaotšo ya disenyegelo yeo e etšwego tlhoko, kaonafatšo ya ditseno le mpshafatšo ya setheo, diphenyo tšeo di ka šalwago morago tša go aba dipoelo tšeo di swarelelago le boleng bja ditirelo go bakgathatema; leanopeakanyo leo le tieletšego le mabokgoni a phethagatšo ka šedi ya go loga leano la go tla ka dikgopolo tša maphefo le go momaganya mebotlolo ya ditiro tša setheo se le kabo ya ditirelo ye logetšwego maano.
6.4. Kabinete e dumela gore Morena de Ruyter o tla šomammogo le baetapele ba Eskom go sepediša magatotharollo ao a šišintšwego a Eskom goya ka fao a hlagišitšwego ka gare ga sengwalwa sa Eskom sa “Roadmap for Eskom in a Reformed Electricity Supply Industry”.
6.5. Kabinete e tla tšwelapele go thekga Eskom mo maitekelong a yona a go bušetša sekeng mabokgoni a yona le bokgoni bja go aba kabo ya enetši ya goyagoile.
7. Magato a boipelaetšo a bašomi ba Ditirelo tša Difofane tša Afrika Borwa (SAA)
7.1 Kabinete e dira boipiletšo go batho ka moka bao ba amegago magatong a boipelaetšo kua SAA go šoma mmogo go hwetša ditharollo tšeo di ka bago mo dikgahlegelong tše kaone tša bohle kudukudu naga ye.
7.2. Le ge e le gore Molaotheo wa Rephabliki ya Afrika Borwa wa 1996 o bolela ka ditokelo tša bašomi go emiša mešomo ya bona, re lemoša batho kgahlanong le dipolelo tša go hloka maikarabelo tša bohle le matšhošetši polokegong ya banamedi goba ba malapa a bona nakong ye. Mokgwa wa go rena khutšo le wa go se šitiše batho wa go rarolla dithulano ke wona ka nako tšohle o nyakegago. Kabinete e santše e nale tshepho ya gore tharollo ye borutho e tla humanwa mogwantong wo tšeerego nako ye telele wa SAA.
8. Bolwetši bja Tlhako le Molomo (FMD)
8.1. Kabinete e seboditšwe ka FMD ya moragorago dikarolong tše dingwe tša naga. Le ge e le gore bolwetši bjo ga bo tliše kotsi maphelong a batho, ke bolwetši bjo bo fetelanago kudu magareng ga diphoofolo tša go amuša tša tlhako ya go pharoga. Kabinete e dira boipiletšo go batho ka moka bao ba amilwego ke se setšhabeng sa Limpopo go latela ditshepedišo tša polokego bjalo ka magato a go fediša go phatlalala ga bolwetši bjo.
8.2. Bengdipolasa ba kgopelwa go efoga go kgobokantšha mehlape mmogo ge ba eya difantising, dipontšhong le ditiragalong tše dingwe. Ba hlohleletšwa gape go ntšha mahlo dinameng go bona dika tša go laetša bolwetši bjo le go ikgokaganya le ngaka ya diphoofolo goba setsebi sa maphelo a diphoofolo, ge go le maleba.
9. Morero wa Baromiwa ba go Ikgetha gola South Sudan
9.1. Kabinete e amogela kgatelopele ye dirilwego ditharollong tše ipheditšego tša dithulano le go tliša tielelo nageng ya South Sudan. Afrika Borwa e fana ka thekgo maitekelong ka moka a phethagatšo ya Kwano yeo e Mpshafaditšwego nageng ya South Sudan ka go tsamaišana le maikarabelo a Baromiwa ba go Ikgetha.
9.2. Motlatšamopresidente David Mabuza, mo maikarabelong a gagwe bjalo ka Moromiwa wa go Ikgetha nageng ya South Sudan, o swere ditherišano tša selete gotee le Mopresidente wa Uganda Yoweri Museveni le Mopresidente wa Khansele ye Ikemego ya Motšwaoswere ya Sudan gola Khartoum Abdalftah Alburhan A. Alrahman.
9.3. Ditherišano tše di be di sekametše phethagatšong ya Kwano ye Mpshafaditšwego Tharollong ya Dithulano ka gare ga Rephabliki ya South Sudan.
10. Khonferense ya Boditšhabatšhaba ka ga Setšhaba le Tlhabollo (ICPD25)
10.1. Samiti ya moragorago ya ICPD25 ye e bego e swaretšwe kua Nairobi, Kenya e hlohleleditše Lenaneo la Magato la ICPD le go tliša magato a mošito phethagatšong ya Lenaneo la 2030 la Tlhabollo ya Goyagoile.
10.2. Afrika Borwa ga ya fihlelela boikgafo bja yona bja go bokanya diphenyo tekatekanong ya bong ka go matlafatšwa ga basadi le basetsana go ralala Afrika Borwa ka maitekelo ao a akaretšago tshedimošo ya thulaganyo ya malapa le ditirelo; go se be le mahu a bana le a basadi go akaretšwa le khumanego ya ditokelo tša thobalano le tša pelego le gape go tiišeletša magatotharollo a go emiša dikgaruru tša thobalano le tše ikadilego ka bong le polao ya basadi (GBVF) le ditlwaedi ka moka tše šoro kgahlanong le basadi le basetsana.
B. Diphetho tša Kabinete
11. Lesolo la Matšatši a 16 la Twantšho ya Dikgaruru Kgahlanong le Basadi le Bana
11.1. Kabinete e tla ba le Mopresidente Ramaphosa go amogela dikotlo tše tharo tša bophelo ka moka tša Kgoro ya Godimo ya Kapa tšeo di filwego sekata le mmolai wa moithuti wa Yunibesithing ya Kapa Uyinene Mrwetyana. Kotlo ye ke ye nngwe ya dikotlo tšeo di filwego ke dikgorotsheko tša rena kgwedi ya go feta. Re santše re dumela gore bao ba dirago bosenyi bjo ba go tšhabiša dinama tša mmele kgahlanong le basadi le bana ga ba na bodulo setšhabeng sa rena ebile ba swanetše go lebagana le letsogo la molao.
11.2. Afrika Borwa e tla ba le badudi ba lefaseng ka bophara mo lesolong la Matšatši a 16 la Twantšho ya Kgahlanong le Basadi le Bana (go thoma ka la 25 Dibatsela go fihla ka la 10 Manthole e lego Letšatši la Boditšhabatšhaba la Ditokelo tša Botho), go lemoša batho ka GBVF ka mo nageng.
11.3. Kabinete e thekga lenaneo la go oketšwa ga Matšatši a 16 a Twantšho go fihla go a 365 ao a tlo tšwetšwago pele ka lenaneo la temošo, thekgo le thuto go emiša dikgaruru kgahlanong le maloko a setšhaba ao a lego kotsing, kudukudu basadi le bana.
11.4. Matšatši a 16 a Twantšho, ao a šeditšego go rapa le go lemoša setšhaba ka khuetšo, a tlo thakgolwa ke Mohlomphegimogolo, Mopresidente wa naga ye Morena Cyril Ramaphosa ka la 25 Dibatsela motsaneng wa Ga-Seleka profenseng ya Limpopo. Morero wo ‘‘Go lokile go lekane: Mmogo re potlakiša phethagatšo ya go fediša dikgaruru tša go ikala ka bong’’, o wela godimo ga kgatelopele yeo e fihleletšwego go tšweletša karabelo yeo e ipheditšego ka botlalo ya mafapha ka moka go lebeletšwe lemena la GBVF.
11.5. Kabinete e dira boipiletšo go maAfrika Borwa ka moka go ema ka maoto le go balwa magareng ga bao ba ikemišeditšego go lwantšha dikgaruru kgahlanong le basadi le bana nepo e le go hlola magae a go bolokega, setšhaba sa go bolokega le mafelo a bohle a go bolokega bathong ka moka.
12. Dipoelo tša Pego ya Botlhakiši ya 2018/19 tša dikgoro tša mmušo wa profense le tša mmušo wa bosetšhaba
12.1. Mohlakišipharephare (AG) Kimi Makwetu o seboditše Kabinete ka ditlamorago tša dipoelo tša pego ya botlhakiši ya 2018/19 tša dikgoro tša mmušo wa profense le tša mmušo wa bosetšhaba. Kabinete e hlobaetšwa ke tlhatlogo ye tšwelago pele ya go dirwa ga dilo ka tsela ye fošagetšego. Makalakgwebo a 12 a kgethilwe gore a hlakišwe ka disenyegelo tšeo di sa latelego molao. A seswai a makalakgwebo a a bile le disenyegelo tšeo di fošagetšego. A šupa a tšona e be e le a Dikgoro tša Mmušo wa Profense magorong a Maphelo, a Madulo a Batho, a Thuto; Kgoro ya Bosetšhaba ya Bodulo bja Batho, Meetse le Kelelatšhila le Kgoro ya Bosetšhaba ya Thuto ya Motheo le Etšensi ye Laolwago ke Mmušo ya Ditirelo tša Banamedi ba Ditimela ya Afrika Borwa (PRASA).
12.2. Molaophetošwa wa Ditlhakišo tša Mmušo, 2018 (Molao 5 wa 2018), wo o tsentšwego tirišong ka la 1 Moranang 2019, o letetšwe gore o matlafatše mošomo wa Kantoro ya AG le go netefatša gore mmušo o thoma go swaragana kudu le dikgoro tšeo di tšwelago pele go hlokomologa tshepedišo ya pušo.
12.3. Go fihla gabjale, Kabinete e thekgile phethagatšo ya Molao wo, kudukudu fao go sa latelwago molao ka tsela ye swanetšego mo ebile go nyakega gore AG a fetišetše pele karogo yeo gore e nyakišišwe goya pele, mo dinyakišišo tša gona di tla akaretšago le makalakgwebo ao a šomago ka tša molao.
12.4. Kabinete e santše e ikgafetše go netefatša pušo ya go hloka bosodi ka gare ga ditheo tšeo di sepedišwago ke mmušo. Sekolo sa Bosetšhaba sa Mmušo se laetšwe go aba tlhahlo le thekgo ye maleba go ditheo tšeo di hlokago tlhahlo ya goya pele ya bašomedi ba yona. Bao ba gatakago ka boomo tlhako ya taolo ya matlotlo a mmušo ba tla lebana le ditlamorago tša go tlaiša didirišwa tša mmušo.
13. Protšeke ya Pabalelo le Tokologo ya Bohwa bja Naga (RLHR)
13.1. Kabinete e amogetše pego ya kgatelopele ka Protšeke ya RLHR gotšwa go Tona ya Dipapadi, Bokgabo le Setšo Nathi Mthethwa. Kgoro ya Bokgabo le Setšo, ka go šomišana mmogo le Khansele ya Bosetšhaba ya Bohwa le Etšensi ya Methopo ya Bohwa ya Afrika Borwa, e tla hlaola, ya kgoboketša le go hlohleletša pabalelo ya histori ya rena le mafelo a histori mo kontinenteng ao a nago le kamano le bohwa bja tokologo bja Afrika Borwa.
13.2. Protšeke ye e šoma bjalo ka kgaolo ya naga ye ya Lenaneo la Kontinente ya Afrika la Bohwa bja Tokologo. Mananeokgoparara a kgale le mafelo a hlaotšwe diprofenseng ka moka tše senyane ebile a mangwe a ona a šoma bjalo ka dinolofatši tša bohwa bja boeti. Kabinete e thekgile thulaganyo ya phethagatšo ya mengwaga ye meraro yeo e hlagišitšwego.
C. Melaokakanywa
14. Molaokakanywa wa 2019 wa Taolo ya Tsheketšo ya Dinamelwa
14.1. Kabinete e dumeletše tlhagišo Palamenteng ya Molaokakanywa wa 2019 wa Taolo ya Tsheketšo ya Dinamelwa. Molaokakanywa wo o kopantša mmogo ditaolo tša tsheketšo tša dinamelwa goba selo se tee. Wona o šišinya go hlongwa ga Lekgotlataolo le Tee fela la Taolo ya Tsheketšo ya Dinamelwa le gape Khansele ya Taolo ya Dinamelwa. Molaokakanywa wo o tlo dirišwa mafapheng a difofane, boemakepe, ditimeleng le dinamelwa tša mebileng.
14.2. Molaokakanywa wo o fetile ditherišanong tša setšhaba gabedi ka 2018. Ditshwayotshwayo tše tšwago tshepedišong ya therišano ya setšhaba di kopantšwe go hlama Molaokakanywa wo o sekasekilwego. Ditlamorago tša go phethagatša Molaokakanywa wo di tla kgatha tema go lebeletšwe maitekelo a Kabinete a go nolofatša ka fao kgwebo e dirwago ka gona ka mo Afrika Borwa. Go tloga gabjale dikgwebo di tla fetišwa sehlongweng se le noši sa taolo ya ditefišo ge di boledišana le intasteri ya dinamelwa ka mo nageng. Sehlongwa sa go se tšee lehlakore go lebelela mošomo wo se šišintšwe gore se be ka fase ga Tona ya Dinamelwa.
D. Ditiragalo tšeo di Tlago
15. Mmotlolo wa Tlhabollo ya Dilete
15.1. Mohlomphegimogolo Mopresidente wa Rephabliki, Morena Cyril Ramaphosa o tla thakgola Mmotlolo wa boraro wa Tlhabollo ya Dilete kua Seleteng sa Waterberg ka Labobedi, 26 Dibatsela 2019 Lepatlelong la Dipapadi la Shongoane gola Lephalale, Limpopo.
15.2. Tikologo ya Waterberg ke lefelo le legologolo la go tšweletša platinamo ka mo profenseng, ebile go rafša ga malahla le tlhabollo ya petroleamo go rotošitše nyakego ya dibešwa tša go fehlwa ga mohlagase. Lephalale ke gape legae la mehutahuta ya ditiragalo tša temo.
16. Kgwedi ya Temošo ya Ditokelo tša Batho bao ba Phelago ka Bogole
16.1. Afrika Borwa e keteka Kgwedi ya Temošo ya Ditokelo tša Batho bao ba Phelago ka Bogole yeo e thomilego ka la 3 Dibatsela 2019 go tlo fihla ka la 3 Manthole 2019. Morero wa lenyaga ke wo: ‘‘Mmogo re aga Afrika Borwa ye akaretšago Ditokelo tša Digole’’.
16.2. Mmušo o fihleletše kgatelopele kabong ya polokego ya leago bathong bao ba nago le bogole ebile o tšwelapele go atlega ka mananeo a ona ao a beago pele kakaretšo ya ikonomi maphelong a batho bao ba phelago ka bogole.
17. Letšatši la Lefase la go Fehla Twantšho ya AIDS
17.1. Motlatšamopresidente Mabuza, maemong a gagwe bjalo ka Modulasetulo wa Khansele ya AIDS ya Bosetšhaba ya Afrika Borwa, o tla etapele taetšo ya Letšatši la Lefase la go Fehla Twantšho ya AIDS ka la 1 Manthole 2019 gola Orkney, Leboa Bodikela. Morero wa 2019 wa Letšatši la Lefase la go Fehla Twantšho ya AIDS ke wo: ‘‘Ditšhaba di dira diphetogo’’.
17.2. Letšatši la Lefase la go Fehla Twantšho ya AIDS la 2019 ke monyetla wa dinaga lefaseng ka bophara go laetša tema yeo di e kgathilego ka go fapafapana ga tšona twantšhong ya phatlalalo ya HIV le AIDS. Morero wa lenyaga o lemoga tema ye bohlokwa ye kgathilwego ke batho setšhabeng ebile ba tšwelapele go e kgatha magatong a HIV le AIDS.
17.3. Afrika Borwa e be e le gare e phegeletše morero wa yona wa go fetoša HIV, AIDS le mauba a bolwetši bja mafahla (TB), ka diphenyo tšeo di bonagalago tša go akaretša dikgatelopele tša saenthifiki phekolong ya HIV le batho ba bantši bao ba amogelago phekolo ya dianthiretherobaerale.
17.4. Khumanego ya kalafo ya dianthiretherobaerale lefapheng la mmušo la maphelo e goletše godimo go tloga go balwetši ba 45 500 ka 2004 go fihla ka godimo ga 4,7 milione ka 2019. Se se tlaleletšwa ke mananeo a phetošo ya maitshwaro a go akaretša go dirwa diteko kgafetšakgafetša, le go šomiša dikhondomo tša basadi le tša banna go theoša kelo ya malwetši.
E. Melaetša
18. Mahloko
Kabinete e lebiša mahloko a yona go:
- Lapa la Bogoši la AmaXhosa le badudi ka bophara, ka go hlokagala ga Segatakaboya, Kgoši Mpendulo Calvin Zwelonke Sigcawu.
- ba lapa le bagwera bja mogaši wa mahlwaadibona le moetapele wa dikgopolo, Morena Xolani Gwala. Mopresidente Ramaphosa o tsebagaditše Poloko ya go Ikgetha ya Semmušo ya Profense ya Legoro la 2 go Morena Gwala. O boloketšwe kua Impendle gola KwaZulu-Natal ka Mokibelo wa la 9 Dibatsela 2019.
- ba lapa le bagwera ba Mohlankediphethišimogolwane wa peleng wa SABC, Morena Solly Mokoetle.
- ba lapa le bagwera ba rakgwebo, Morena Allan Gray, yo e lego mothomi wa khamphani ya taolo ya dithoto ye reetšwego ka leina la gagwe.
- ba lapa le bagwera ba mongwadi wa Afrika Borwa wa go tsebega kudu, molwelatokologo le sereti, Morena Sandile Dikeni.
- ba lapa le bagwera ba modiragatši, Morena Andile Gumbi, yo a bego a tsebega kudu ka tema ya gagwe thalokong ya Isibaya le ya The Lion King.
- ba lapa le bagwera ba modiragatši wa peleng wa YoTV Morena Luther Cohen ebile e be e le leloko la sehlopha sa mmino se se bego se ipitša Jozi.
19. Ditebogišo
Kabinete e lebiša ditebogišo tša yona go:
- Tona ya Temo, Mpshafatšo ya Naga le Tlhabollo ya Dinagamagae Thoko Didiza, bjalo ka Modulasetulo yo a kgethilwego wa Komiti ya Moswananoši ya Sethekniki ya Kopano ya Afrika go tša Temo le Tlhabollo ya Dinagamagae.
- MaAfrika Borwa ka moka bao ba tlilego ka boati bja bona go amogela sehlopha sa rena sa bosetšhaba sa rakbi seo se thopilego sefoka e lego Springboks go tšwa Mogopong wa Lefase wa Rakbi wa 2019 kua Japan.
- Brad Binder ge a thopile sefoka kua Malaysian Moto2 Grand Prix. Re mo lakaletša mahlatse le mahlogonolo sehleng seo se latelago ge a tlabe a phadišana legorong la MotoGP gotee le sehlopha sa go Reisa sa Red Bull KTM Factory.
- Chad le Clos ka go thopa gauta diphadišanong tša 100m le 200m ka bobedi ga tšona Mogopong wa Lefase wa go Rutha wa FINA gola Doha, Qatar.
- Caitlin Rooskrantz ge a bile le maloka a Diolimpiki tša 2020 kua Japan morago ga go ba moAfrika Borwa wa mathomo wa go thopa mogopo wa gauta kua Phadišanong ya Dikonokono ya 2019 ya Lefase ya Boitšhidillo ka Dithobollo.
- Teddy Nzama, yo a amogeditšwego sefoka sa Starbucks 2019 sa Dikonokono tša Barista tša Yuropa, Middle East le Afrika tša phadišano ya boditšhabatšhaba ye swaretšwego London.
- Sehlopha sa Afrika Borwa sa Boramabelo bao ba emetšego naga Phadišanong ya Dikonokono ya Boramabelo ba Lefase bao ba Phelago ka Bogole yeo e bego e swaretšwe gola Dubai. Palomoka ya dimetale tše fentšwego ke tše 11 gomme tše pedi tša tšona ke tša gauta. Anrune Weyers: mokitimo wa Basadi wa 400m T47 (Gauta), mokitimo wa Basadi wa 200m T47 (Silibere), mokitimo wa Basadi wa 100m T47 (Pronze); Ntando Mahlangu: mokitimo wa banna wa 100m T61 (Gauta); Simone Kruger: Modukologo wa Basadi wa F38 (Silibere); Mpumelelo Mhlongo: mokitimo wa banna wa 100m T64 (Silibere), Motabogo wo Nabilego wa Banna wa T64 (Pronze); Charl Du Toit: mokitimo wa banna wa 400m T37 (Pronze); Reinhardt Hamman: Papadi ya Banna ya go fošwa ga Javelin ya F38 (Pronze); Anika Johanna Pretorius: mokitimo wa Basadi wa 100m wa T13 (Pronze); le Sheryl James: mokitimo wa basadi wa 400m wa T37 (Pronze).
- Luyolo Yiba, yo a e bilego mothopasefoka sa Sehla sa 15 sa diopedi tša Afrika Borwa tša go bitšwa Idols.
F. Bao ba Thwetšwego Mešomong
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefatšwa ka maleba.
20. Khomišene ya Lebotho la Ditirelo tša Tšhireletšo:
a. Moatbokheiti Motlatjo Josephine Ralefatane;
b. Moatbokeithi Linda Mbana; le
c. Mohumagadi Salome Velma Mabilane.
Dipotšišo: Mohumagadi Phumla Williams – Seboleledi sa Kabinete sa Motšwaoswere
Sellathekeng: 083 501 0139
