1. Maemo a Kabinete ka ga merero ye e lego ditabeng ka seemong sa bjale
1.1. Kabinete e lebogišištse badudi ba Zimbabwe le mekgatlo ya dipolotiki ge ba sware dikgetho tša palamente le tša naga ka khutšo le katlego.
Kabinete e tumišitše maiteko a Mopresidente Jacob Zuma bjalo ka Mosepediši wa Dinaga tše di Hlabologago tša Borwa bja AfrikaDipoledišanong tša Zimbabwe ka go kgonthišiša gore mekgatlo ka moka ya dipolotiki e ikemišetše dikgetho tša khutšo.
1.2. Kabinete e sotše tlhaselo ya pomo moagong wa bašomedi ba Botseta bja Turkey go la Mogadishu, Somalia, gomme e rometše mantšu a hlobošo go Mebušo le badudi ba Somalia le ba Turkey.
1.3. Letšatši pele ga mengwaga ye 20 ya Tokologo ya rena, kabinete e keteka gotee le setšhaba Kgwedi ya Basadi ka fase ga tabakgoloye “Ngwagakgolo wa Tšhomišano Matlafatšong ya Basadi ya go Swarelela le Tekanong ya Bong”.
Ngwagakgolo o hlompha dintwa tše basadi ba di lwetšego go tloga mola molwelatokologo wa go hlomphega, Charlotte Maxeke, a etilego pele sehlopha sa basadi mogwantong go la Bloemfontein kgahlanong le melao ya dipukwana tša boitsebišo ka 1913.
Karolo ye e bapetšwego ke basadi ka go lwantšha melao ya dipukwana tša boitsebišo le ka mahlakoreng a mangwe a ntwa ya tokologo ke karolo ya bohlokwa ya go dira gore go be le Karata ya Boitsebišo ye e sa tšwago go tsebišwa malobanyana.
Ge setšhaba se hlompha basadi, Kabinete gape e ipiletša go maAfrika Borwa go tšea boemo kgahlanong le tlaišo ya basadi le bana le go hlompha ditokelo tša basadi bjalo ka ge di laeditšwe ka gare ga Molaotheo wa rena.
1.4. Kabinete e boeleditše tebogo ya peleng ya Mopresidente Jacob Zuma setšhabeng le baduding ba boditšhabatšhaba ge ba dirile Letšatši la Boditšhabatšhaba la Mandela moketeko wo mogolo wa letšatši la matswalo la Madiba ka se sebaka. Ka la Mosegamanye 18, diketekete tša badudi ba Afrika Borwa le ba lefase ka bophara di iphile nako ya go šoma le go thuša bahloki.
Kabinete e ipileditše go maAfrika Borwa go thekga thakgolo ya Letšatši la Setšo le Dipapadi la Nelson Mandela ka Setediamong sa FNB, Johannesburg, ka la 17 Phato. Sehlopha sa Springboks se tla bapala le Argentina, Bafana Bafana ba tla bapala le Burkina Faso gomme Sehlopha sa Dibapadi tša Kgale tša Kgwele ya Maoto ya Afrika Borwa se tla bapala le Italy, ya latelwa ke khonsate ka diopedi tša go tuma tša mmino mantšiboa.
Tšhelete ka moka ye e tlogo kgoboketšwa e tla ya go protšeke ya sepetlele sa bana sa Nelson Mandela.
Kabinete e ipileditše gape go maAfrika Borwa go “Tšea Kgato; Hlohleletša Phetogo (le) go Dira Letšatši le Lengwe le le Lengwe go ba Letšatši la Mandela”.
Kabinete e tšwela pele go ipiletša go maAfrika Borwa ka moka go tšwela pele go gopola Mopresidente wa peleng Nelson Mandela ka dikgopolong le dithapelong tša bona ge a ntše a amogela kalafo.
1.5. Kabinete e swabišitšwe ke lehu la Moahlodimogolo wa maloba Pius Langa yoo a bolokilwego ka la 3 Phato 2013 nakong ya Poloko ya Semmušo ya go Ikgetha. Kabinete e romela mantšu a hlobošo go lapa la gagwe, bagwera le badirišanemmogo.
Moahlodimogolo wa maloba Pius Langa o tla gopolwa ka seabe sa gagwe Ntweng ya tokologo, ka tšhireletšo ya gagwe ya temokrasi ya rena ya molaotheo, le ka mošomo wa gagwe ka Khomišeneng ya Tokologo ya Bobegaditaba malobanyana mo.
1.6. Kabinete e lemoga kgatelolopele ye botse ka lekaleng la thuto, kudu tiišetšong ya Ditatamente tša Pholisi ya Lenaneothuto le Kelole thekgong ye e tšwelago pele go tšwa go barutiši phethagatšong ya yona. Kabinete e amogetše go hlongwaga Sehlophatšhomo se se filwego mošomo wa go laola phethagatšo ya kharikhulamo ya Polelo ya Diatla ya Afrika Borwa (SASL) ka 2014 go thoma go Kreiti R go ya go Kreiti 12, go ya ka boipiletšo bja Mopresidente bja gore polelo ya diatla e tsebišwe bjalo ka ya semmušo.Kharikhulamo ye mpsha e tla fa menyetla ya thuto go bohle katlego ye kgolo.
1.7. Kabinete e ipiletša go baithuti ba marematlou ba 2013 go ingwadišetša 2014 e sa le bjale diinstitšhušeng tša thuto ya godimo go ya ka lesolo la Khetha la Dira Kgopelo e sa le Bjale! la Kgoro ya Thuto le Tlhahlo tša Godingwana.
Baithuti ba hlohleletšwa go gopodišiša ka hlokomelo kgetho ya bona ya mešomo le go sekaseka dinyakwa tša bona tša ditšhelete. Baithuti ba gopotšwa ka Setlamo sa Bosetšhaba sa Thušo ya Mašeleng a Baithuti seo se thekgago baithuti bao ba hlokago tšhelete ebile ba kgotsofatša dinyakwa tša thuto.
1.8. Kabinete e lebogiša thakgolo ya tšhanele ya ditaba tša thelebišene ya diiri tše 24 ka Lekgotlakgašo la Afrika Borwa yeo e latelago nyakego ye e oketšegago ka mehla ya kgašo ya ditaba tša bjalebjale tša ditiragalo tša bosetšhaba le tša boditšhabatšhaba tša bohlokwa ebile e boela e fa maAfrika Borwa ka moka lentšu le sebaka.
1.9. Kabinete e lebogiša baruthi Cameron van der Burgh, Chad le Clos le Giulio Zorzi bao ba beilego naga maemong a makaone ka go thopa dimedale Diphadišanong tša Lefase tša Mokgatlo wa Boruthi wa Boditšhabatšhaba tša bo15go la Barcelona.
1.10. Kabinete e rometše mantšu a yona atakaletšo ye botsego Mamoslemo a Afrika Borwa ge ba keteka Eid. Kabinete gape e lakaletša Setšhaba sa Majuda sa Afrika Borwa kgwedi ya lethabo ya Elul.
2. Dipoledišano le diphetho tša bohlokwa tša Kabinete
2.1. Kabinete e amogetše go thongwa ga tshepetšo ya dipoledišano tša Maemo a Pholisi ya Meetse a Bosetšhaba ka Kgoro ya Merero ya Meetse.
Nepo ya tshekatsheko ya pholisi ye ke go laetša le go lokiša dipoelo dife le dife tše di sego tša letelwa le dikgoba ka dipholising tša meetse tša bjale.
Maikemišetšo a se ke go fihlelela maikemišetšo a Mmušo a phihlelelo ya meetse ka go swarelela le go lekana.
Maemo a pholisi ye e lokišitšwego a tla thuša kabong leswa ya meetse magareng ga ba bangwe go badiriši ba meetse ba ba bego ba sa fiwe dibaka peleng. Gape e tla kgonthišiša gore ga go na lenaneokgoparara la meetse le le tlago hlakiša ditšhaba, kudu metsemagae ye e senago methopo ya meetse.
2.2. Kabinete e amogetše kgatišo ya Pholisi ya Thoto ya Kelelo ya Bosetšhaba, gore setšhaba se dire ditshwayotshwayo lebakeng la matšatši a 30.
Maikemišetšo a pholisi ke go tsepanya le go ahlaahla ka botlalo dibatana tša go fapafapana tša go amana le thoto ya kelelo, yeo e kgabaganyago makala a go fapafapana, go akaretšwa: kgwebo, saense, temo le maphelo. Ka go realo, go na le nyakego ya mokgwa wa pholisi e tee maemong a bosetšhaba le a boditšhabatšhaba go tšwa go Mmušo.
2.3. Kabinete e amogetše foreimiweke ya pholisi ya tekolo ya badudi ya go bitšwa“Foreimiweke ya Tiišetšo ya Tšhomišano ya Mmušo le Badudi ya Tekolo Kabo ye Bohlokwa ya Ditirelo”.
Dikgoro tša mmušo tše di amegago kabong ya ditirelo ka gare ga setšhaba, di letetšwe go fetola diforeimiweke tša tšona tša tekolo le tshekatsheko go akaretša mekgwa ya go akaretša dikgopolo le maitemogelo a badudi kabong ya ditirelo. Se se bea motheo wa go akaretša tekolo ya go thewa go badudi ka gare ga mokgwa wa tekolo wa mmušo.
Ka gare ga foreimiweke ye, tekolo ya go thewa go badudi e hlalosa mokgwa wa go lekola mošomo wa mmušo woo o šeditšego kudu maitemogelong a badudi ba kakaretšo gore go tiišetšwe maikarabelo a setšhaba le go phethagatša dikaonafatšo tša kabo ya ditirelo.
2.4. Kabinete e amogetšeMelao ya Tshepedišo ya Setšhaba le Dikgato tša Taolo ya Matlotlo.
Melao e fa tlhahlo ka ga ka fao maatla a Bolaodiphethiši a fiwago Mohlankedi wa Matlotlo gomme go ya pele go dibopego tša fase bjalo ka ge di hlalositšwe ka gare ga Molao wa Tirelo ya Setšhabale Molao wa Taolo ya Matlotlo a Setšhaba.
Melao e nolofatša tshepetšo ya kabo ya maatla, yeo e tlago go godiša kabo ya ditirelo gabotse le ka tshwanelo le go feta.
Tona ya Tirelo le Taolo ya Mmušo o tla tšwela pele go hlalosa Melao le dipoelo tša yona moragonyana.
2.5. Kabinete e amogetše dikwano tše di latelago tše di tlago amogelwa ke Palamente go ya ka Karoloya 231 ya Molaotheo wa Repabliki ya Afrika Borwa: Ya mathomo, kamogelo ya Kwano ka Afrika Borwa ya Tlhomo ya Khomišene ya Tšhuna ya Lewatle la India (IOTC);ya bobedi, Kwano ya Pabalelo ya Tšhuna ya Bluefin ya ka Borwa (CCSBT) le; ya boraro, Kwano ya Dikgato tša Boemakepe bja Mmušo ya Mokgatlo wa Temo le Dijo (FAO) wa Ditšhabakopanogo Thibela, go Thiba le go Fokotša Boreahlapi bja go se be Molaong, bja go se Begwe le go Laolwa (IUU).
Tona ya Temo, Dikgwa le Boreahlapi le yona e tsenetše kopano ye go hlalosa boleng bjo botlogo tlišwa bobedi ke intasteri ya boreahlapi le seabe sa yona go ekonomi ya rena ye e golago.
2.6. Kabinete e tsebišitše gore Afrika Borwa e tla ba monggae wa Khonferentshe ya Maloko (COP) a Kopano ya Abidjan ya bo11 go la Motsekapa go thoma ka 24-28 Hlakola 2014.
Kopano ya Abidjan ke ye nngwe ya Dikopano tša Mawatle a Selete a 18 fao mananeo a dikgato a thomilwego ke Lenaneo la Tikologo la Ditšhabakopano bjalo ka karolo ya phethagathašo yaLenanethero la Stockholm la 1972.
Kopano e fa foreimiweke ya semolao bakeng sa tšhomišano ya selete magareng ga Mebušo ye e ratago go tšea dikgato tša tšhomišano go rarolla mathata ao a kopantšwego a tikologo ya lewatle le mabopo yeo di e abelanago.
Lekala la godimodimo la tšeodiphetho la Kopano ya Abidjan ke COP, kopano ya go swarwa gabedi ka ngwaga yeo e kopantšhago Ditona tša Tikologo le ditsebi tša theknikale go tšwa go maloko ao a tsenelago kwano, le yona mebušo ya bohlokomedi, makala a mangwe a Ditšhabakopano le mekgatlo ye e sego ya mmušo.
2.7. Kabinete e tsebišitšwe ka pego ya botšeakarolo bja baemedi ba Afrika Borwa Tulong ya bo57 ya Khomišene ya Ditšhabakopano ka ga Maemo a Basadi, ya go swarwa go thoma ka 4 - 15 Hlakola 2013.
Tulo ya bo57 e be e swerwe Motsemošate wa Ditšhabakopano go la New York, gommetabakgolo e be e le “Phokotšo ya Dikgaruru kgahlanong le Basadi le Basetsana.”
Maitlamo a mmalwa a dirilwe le go amogelwa bjalo ka ditharollo ke batšeakarolo ka ga phokotšo ya dikgaruru kgahlanong le basadi le basetsana. Kabinete e ipileditše go dikgoro ka moka tša mmušo go tšea karolo phethagatšong ya maitlamo a.
2.8. Kabinete e amogetše pego ya kgatelopele ya Tshekatsheko ya AIDS ya Lefase ya Paka ya Magareng ya Afrika Borwa go Kopano Kakaretšo ya Ditšhabakopano. Pego e latelaTsebišosemmušo ya Sepolotiki ka gadithakete tše 10 tša HIV/AIDS tša go tšwa go sehlopha sa ditaetši tša motheo. Kabinete e tumišitše kgoro ya Maphelo bakeng sa pego yeo e laetšago gore Afrika Borwa e tseleng ya go fihlelela bontši bja ditaetši tša bohlokwa pele ga nako ya mafelelo ye e beilwego ka 2015.
2.9. Kabinete e tsebišitšwe ka ga kgato ya phethagatšo ya Karoloya 100 (1) (b) ya dikgatokakanywa Profenseng ya Limpopo. Ba tsebišitšwe ka ga dikutullo tša bohlokwa ka ga pego ya dikutullo, dikgatokakanywa tše di dirilwego le kgatelopele ye e dirilwego go fihla gabjale. Ba tsebišitšwe gape le ka ditaba tše di šaletšego morago tše di swanetšego go feleletšwa.
Go tloga ka 31 Mosegamanye 2013 e na le seemo sa go reka ka sekoloto sa R3.3 bilione ge go bapetšwa le seemo sa go reka ka sekoloto sa R1, 7 bilione nakong ya ge Profense e bewa ka fase ga taolo ka Manthole 2011.
Ka go kgahlwa ke dikgato tša tokišo tše di beilwego ka dikgorong tše hlano tšeo di beilwego ka fase ga taolo, Kabinete e amogetše gore Komiti ya Ditona e ka thoma ka tshepedišo ya phetogo ya dikgwedi tše tshela tša go neela Tonakgolo le Malokophethiši a maswa taolo ya pušo ya Limpopo.
Kabinete e kwane gore dinyakišišo tše dingwe di swanetše go tšwela pele ka ga ditaba tšeo di nyakago go utulla tshepedišo ya bošaedi le fao batho ba hwetšwago ba sa latele melawana ya ditheko gomme tshepetšo ya kgalemo e tla dirwa. Tsebišo ya go felelela ka Komiti ya Ditona e tla ba gona ka nako ya maleba.
3. Melaokakanywa
3.1. Kabinete e amogetše tsebišo ya Molaokakanywa wa Metrolotši ya Semolao go Palamente.
Maikemišetšo a molaokakanywa ke go hlahla dikelo ka moka tše di dirilwego ke intasteri ge go gwebišanwa ka go šomiša dikala, dimetara le didirišwa tše dingwe tša go ela tša maleba.Maikemišetšo a molaokakanywa ke go godiša kgwebo ya go hloka bošaedi, le go šireletša polokego le maphelo a setšhaba le tikologo. Molaokakanywa wo gape o tla šogana le diphapano tša Molao wa Metrolotši ya Kgwebo wa bjale (1973).
Molaokakanywa ke šedi ya bohlokwa kaonafatšong ya Lenaneokgoparara la Theknikale la Afrika Borwa la go ba le Mokgwa wa Ditekanyo, Tiišetšo ya Boleng, Tumelelo le Metrolotši (SQAM).
3.2. Kabinete e amogetše tsebišo ya Molaokakanywaphetošwa wa go Amana le Dihlare le Diokobatši, 2012 go Palamente.
Molaokakanywa o fetola Molao wa go Amana le Dihlare le Diokobatši, 1965 (Molaowa 101 wa1965) bjalo kage o fetotšwe ka Molaowa 72 wa 2008. Molao o nyaka go hloma lekala la dihlare la go tia, la go šoma botse le ka tshwanelo.
4. Bao ba thwetšwego mešomong
Kabinete e amogetše dithwalo tše di latelago:
4.1. Profesa Edith Veronica Vries o thwetšwe bjalo ka Molaodipharephare (DG) ka Kgorong ya Temo, Dikgwa le Boreahlapi.
4.2. Mohumagadi Duduzile Charity Baby Mbongwa o thwetšwe bjalo ka Motlatšamolaodipharephare (DDG): Togamaano le Tshepedišo ka Ofising ya Mopresitente.
4.3. Mohumagadi Loraine Elzabe Rossouw o thwetšwe bjalo ka Mohlankedimogoo wa Matlotlo (CFO) ka Kgorong ya Toka le Tlhabollo ya Molaotheo.
4.4. Kabinete e kwana le tšhišinyo ya Mopresidente ya go thwale Profesa Fiona Tregenna bjalo ka leloko la nakwana la Lekgotla la Diphadišano lebaka la mengwaga ye mehlano go thoma ka la 1 Mosegamanye 2013.
4.5. Kabinete e amogetše dithwalo tše di latelago tša go šomela Etšentshi ya Tlhabollo ya Dikgwebopotlana lebaka la mengwaga ye meraro go thoma ka la 1 Lewedi 2013 go fihla ka 31 Phato 2016.
a) NgakaIvor Zwane (thwalo ya bobedi)
b) Ngaka Marius Venter (thwalo ya bobedi)
c) Morena Mojalefa Mohoto (moemedi wa DTI).
4.6. Kabinete e amogetše thwalo ya Mohumagadi Thabang Sophie (Peppy) Kekana bjalo ka leloko la Boto ya Dilotari ya Bosetšhaba lebaka la mengwaga ye mehlano go thoma ka la 1 Lewedi 2013 go fihla ka 30 Phato 2018.
E abilwe ke ba Dikgokagano tša Mmušo (GCIS)
|Dipotšišo di lebišwe go: Phumla Williams (Seboleledi sa Kabinete sa Motšwaoswere)
Mogala wa boikgokaganyo: 083 501 0139
