A. Merero ye Bohlokwa Seemong sa Bjale
1. Seteraeke sa dithekisi sa Lekgotla la Bosetšhaba la Dithekisi la Afrika Borwa (SANTACO) Kapa Bodikela
1.1. Kabinete e tsebišitšwe ka ga kgateletšego ye e tšwelago pele magareng ga SANTACO ya Kapa Bodikela le Masepala wa Toropokgolo ya Kapa, yeo e okeditšego go ba seteraeke sa dikgaruru ka lebaka la go thopša ga dikoloi tša dithekisi ke Toropokgolo ya Kapa.
1.2. Kabinete e sola dikgaruru le tlhakatlhakano ka Motsekapa gomme e ipileditše go SANTACO go netefatša gore kgato ya yona ya boipelaetšo ke ya khutšo ebile ga e šitiše ditokelo tša ba bangwe. Mabapi le se, re lemogile gore ga go na ditiragalo tša dikgaruru mo diiri tše 48 tša go feta. Le ge go le bjalo, maloko a Tirelo ya Maphodisa ya Afrika Borwa le ditheo tše dingwe tša phethagatšo ya molao di laetšwe go latela maemo a dikgaruru a ka fase ga taolo go dumelela badudi go sepela ka polokego go ya sekolong, mošomong le medirong ya bona ye e tlwaelegilego ya letšatši le letšatši.
1.3. Kabinete e tsebišitšwe gape ka ga go gapeletša ga Toropokgolo ya Motse Kapa maemo a tshepedišo ya dithekisi ao a fapanago le bobedi Sephethephethe sa Mebileng sa Bosetšhaba, 1996 (Molao 93 wa 1996) le Molao wa Bosetšhaba wa Dinamelwa tša Naga, 2009 (Molao 5 wa 2009), tšeo di laolago melato ya sephethephethe le dikotlo tše di šomago, go akaretšwa go thopša ga dikoloi. Kabinete e laetše Tona ya Dinamelwa, Mohumagadi Sindisiwe Chikunga, go netefatša gore maemo afe goba afe a tshepedišo ya dithekisi ao a thulanago le melao ya Repabliki a tlošwa.
2. Go lwantšha meepo yeo e sego molaong
2.1. Kabinete e amogetše go romelwa ga yuniti ye e kgethegilego ya maphodisa, yeo e thekgwago ke sešole, ka Riverlea, Johannesburg, go šomana le meepo yeo e sego molaong mo lefelong leo.
2.2. Godimo ga fao, Kabinete e retile go swarwa ga bagononelwa ba go feta 194 ka ga mediro ya meepo yeo e sego molaong gomme ya laela ditheo tša phethagatšo ya molao go gatelela ka pela bosenyi bjo le bosenyi bjo bongwe bjo bogolo ka nageng.
2.3. Kgoro ya Methopo ya Diminerale le Enetši (DMRE) e itlamile go tswalela meepo ka moka ye e sa hlolego e šoma yeo e tlogetšwego le mekoti ya yona e sa tswalelwa ka Riverlea mafelelong a Lewedi 2023, gomme ka lehlakoreng le lengwe e tla phethagatša maano a go tswalela meepo ka moka ka nageng ye e sa hlolego e šoma yeo e tlogetšwego le mekoti ya yona e sa tswalelwa.
3. Boemo bja tšhireletšo kua Niger
3.1. Kabinete e lemogile khuetšo yeo maemo a tšhireletšo ka Niger a nago le yona go maeto a sefofane magareng ga Afrika Borwa/Dinaga tša Borwa bja Afrika le Dinaga tša Bodikela bja Yuropa, ka ditlamorago tše mpe go dikgwebo le batho ka bomong ka go swana le intasteri ya difofane yeo e sa tšwago go kokotlela go tšwa go masetlapelo a ditshenyegelo tše di bakilwego ke Leuba la Bolwetši bja Coronavirus 2019 (COVID-19).
3.2. Kabinete e bušeleditše go sola ga mmušo phetogelo ya mmušo ka Niger le boipiletšo bja go tsošološwa ka pela ga thulaganyo ya temokrasi, gomme gape e lemogile maitapišo a go bušetša maemo a tlwaelo ka fase ga Setšhaba sa Moruo sa Dinaga tša Bodikela bja Afrika.
4. Seboka sa Russia le Afrika
4.1. Mopresidente Cyril Ramaphosa o be a le gare ga baetapele ba bangwe ba Afrika bao ba tsenetšego Seboka sa Bobedi sa Russia le Afrika, ka St Petersburg ka Russia Federation ka la 27 le 28 Phupu 2023. Seboka se se amogetše Leanotiro la Foramo ya Selekane sa Russia le Afrika leo le lebeletšego kudu go maatlafatša tirišano ka dikarolong tša dipolitiki le tšhireletšego, tša boiphedišo, ditaba tša botho, le dikgahlego tša go hola bobedi le katlego.
4.2. Ka thoko ga kopano ye, Dihlogo tša Dinaga le Mebušo ya Afrika tšeo e lego karolo ya Lesolo la Khutšo la Afrika ka ga thulano magareng ga Russia le Ukraine di swere dipoledišano le Mopresidente Vladimir Putin ka ga magato a go aga boitshepo ao go boletšwego ka ona peleng ao a tlago hlola maemo a tharollo ya ditherišano ya go fediša ntwa.
4.3. Mopresidente Ramaphosa le Putin le bona ba swere kopano ya mahlakore a mabedi gomme ba ahlaahla dibaka tša go oketša kgwebišano magareng ga dinaga tše pedi, le gore Mokgatlo wa Russia o oketše dipeeletšo ka Afrika Borwa.
5. Go Itokišetša go Amogelwa ga Seboka sa BRICS
5.1. Kabinete e tsebišitšwe gore ditshepedišo ka moka di sepela gabotse go itokišetša ga Afrika Borwa go swara Seboka sa bo 15 sa BRICS ka Johannesburg go tloga ka la 22 go fihla ka la 24 Phato 2023.
5.2. Dikopano tša mafelelo tša Ditona tša BRICS – Kopano ya Ditona tša Temo tša BRICS – ga bjale e a tšwela pele, mola Dikopano tša Ditona tša Merero ya Dinaga tša ka ntle, Tšhireletšo, Kgwebišano, Intasteri, Thuto, Saense, Bašomi, Dikgokagano, Maphelo, le Foramo ya go Hloma Ditoropong di phethile dipego tša tšona bakeng sa Seboka sa Baetapele.
5.3. Mananeo a BRICS a go gogela mafapha a go fapafapana le ditšhaba le ona a phethilwe.
5.4. Ditirišano tše di file mebušo, mekgatlo, ditsebi le barutegi go tšwa ditšhabeng tša BRICS sebaka sa go ahlaahla ditaba tšeo di nago le kgahlego ya bobedi tšeo di tlago kgontšha go tšea diphetho tše di nago le tsebo nakong ya Seboka sa BRICS.
6. Tlhahlobo ya Mengwaga ye Lesome ya Leano la Tlhabollo ya Bosetšhaba (NDP)
6.1. Kabinete e amogetše Tlhahlobo ya Mengwaga ye Lesome ya NDP ke Khomišene ya Peakanyo ya Bosetšhaba yeo e laeditšego gore moruo o dutše o rulagantšwe ka mokgwa wo o sa hlankelego dikgahlego tša maAfrika Borwa ka moka, e lego lebaka le legolo ka morago ga go oketšega ga maemo a bodiidi le go se lekalekane.
6.2. Mmušo o dula o ikemišeditše go beakanya leswa le go fetoša moruo go hlankela dikgahlego tša maAfrika Borwa ka moka.
7. Mohlagase
7.1. Di 25 Phupu e swaya Segopotšo sa Pele ga e sa le Mopresidente Ramaphosa a tsebagatša Leanotiro la Mohlagase.
7.2. Kabinete e amogetše kgatelopele ye e dirilwego go fihla ga bjale go phethagatša Leanotiro la Mohlagase, leo le tšwelago pele go ngwadiša kaonafatšo ka go Ntlha ya go ba gona ga Mohlagase le kaonafatšo ka dikgatong tša go tšhollwa ga merwalo.
8. Boeti
8.1. Kabinete e thabile gore dipalopalo tša Boeti tša Mosegamanye 2023 di laetša gore lefapha la rena la boeti le fola ka go nanya eupša ka nnete go tšwa ditlamoragong tše šoro tša leuba la COVID-19. Dipalopalo tša Phupu 2023 go tšwa go Lefapha la Dipalopalo la Afrika Borwa (Stats SA) di bontšha gore bophagamo bja bao ba fihlago, bao ba tlogago le basepedi bao ba sepelago ka dinamelwa bo oketšegile go bobedi badudi ba Afrika Borwa le basepedi ba dinaga dišele magareng ga Phupu 2022 le Phupu 2023.
9. Moruo
9.1. Kabinete e amogetše pego ya Stats SA ya go theoga ga infleišene ya bareki go tloga go dipersente tše 6.3 ka Motsheganong go ya go dipersente tše 5.4 ka Mosegamanye 2023, e lego phokotšego ye kgolo go tloga ka Motsheganong 2020. Go theoga mo go laetša go kgotlelela ga moruo wa rena, go hlohleleditšwego gape ke Sephetho sa Panka ya Resefe ya Afrika Borwa sa go tlogela tekanyo ya repo e sa fetoge go dipersente tše 8.25.
10. Molaokakanywa wa Polelo ya Diatla ya Afrika Borwa (SASL)
10.1. Kabinete e amogetše go saenwa ga morago bjale ga Molaokakanywa wa SASL go ba molao ke Mopresidente Ramaphosa, wo o dirilego gore SASL e be leleme la semmušo la bo 12 ka Afrika Borwa. Se se tla godiša ditokelo tša badiriši ba SASL ba ka bago 600 000 ka Afrika Borwa.
B. Diphetho tša Kabinete
1. Tšhupamabaka ya pele ga go lokollwa ya phatlalatšo ya dipalopalo tša bosenyi tša kotara tša ngwaga wa ditšhelete wa 2023/24
1.1. Kabinete e dumeletše almanaka ya pele ga tokollo ya phatlalatšo ya dipalopalo tša bosenyi tša kotara tša ngwaga wa ditšhelete wa 2023/24. Dipalopalo tša bosenyi di tla lokollwa ka Phato le Ngwatobošego 2023 bakeng sa kotara ya pele le ya bobedi, le Hlakola le Motsheganong 2024 bakeng sa kotara ya boraro le ya bone ka go latelelana. Go lokollwa kgafetšakgafetša ga dipalopalo tša bosenyi go bohlokwa go hlokomela ditshekamelo tša bosenyi le go tšea diphetho tše kaone ntweng kgahlanong le bosenyi.
2. Pholisi e e ka ga go Akaretša Batho Kamoka mo Mererong ya Ditšhelete
2.1. Kabinete e dumeletše Pholisi e e ka ga go Akaretša Batho Kamoka mo Mererong ya Ditšhelete gore e tsenywe tirišong. Pholisi ye e bopa karolo ya dipeakanyoleswa tša mmušo tša melawana ya lekala la ditšhelete le go sepelelana le mohlala wa Twin Peaks wa Matlotlo a Bosetšhaba.
2.2. Pholisi ye, gareng ga tše dingwe, e ikemišeditše go netefatša boitshwaro bjo bokaone bja mmaraka le tshwaro ya bareki ka lekaleng la ditšhelete. Maikemišetšo ke go netefatša gore dihlongwa tša ditšhelete di dira kgwebo ka ditsela tšeo di nago le toka go bareki, di thibela mekgwa yeo e senyago botshepegi bja mebaraka ya ditšhelete, le go aga tshepo ka tshepedišong ya ditšhelete.
2.3. Go tsenywa tirišong ga pholisi ye go tla netefatša gore naga e maatlafatša ditshepedišo tša yona tša ditšhelete go thekga kgolo ya moruo le go tšwetša pele phihlelelo ya ditirelo tša ditšhelete le go akaretšwa ga ditšhelete go badudi ka moka. Re a dumela gore le ge palo ya batho ba bantši ba kgonne go fihlelela diakhaontong tša kgwebišano, se ga se sa bonagala go ralala le ditšweletšwa le ditirelo tše dingwe tše ntši tša dit ditšhelete.
2.4. Pholisi ye e hwetšagala mo wepsaeteng ya Matlotlo a Bosetšhaba: www.treasury.gov.za
C. Melaokakanywa
1. Molaokakanywaphetošo wa Bolaodi bja Botšhotšhisi bja Bosetšhaba (NPA) wa 2023
1.1. Kabinete e dumeletše go romelwa ga sethalwa sa Molaokakanywaphetošo wa NPA wa 2023 go Palamente. Molaokakanywa wo o fetoša Molao wa NPA, 1998 (Molao wa 32 wa 1998) go beakanya go hlongwa ga Bolaodi bja Dinyakišišo bjalo ka setheo sa go ya go ile ka gare ga NPA le go maatlafatša gape maatla a yona a dinyakišišo.
2. Molaokakanywa wa go Thibela Dikgokagano le Kabo ya Molaophetošo wa Tshedimošo ye e amanago le Dikgokagano
2.1. Kabinete e dumeletše go romelwa ga sethalwa sa Molaokakanywa wa Phetošo go Palamente, wo o fetošago Molao wa Molawana wa Dikgokagano le Kabo ya Tshedimošo ye e amanago le Dikgokagano (RICA), 2002 (Molao wa 70 wa 2002).
2.2. Bontšhi bja diphetogo tše ke go fa ditšhireletšo tše di lekanego go šireletša tokelo ya sephiri, bjalo ka ge di thekgwa ke ditokelo tša phihlelelo go dikgorotsheko, tokologo ya polelo ya boraditaba le tokelo ya molao go sepelelana le kahlolo ya Kgorotsheko ya Molaotheo ya 2021 yeo e hweditšego RICA ya 2002 e le bjalo e sa dumelelanego le molaotheo.
D. Bao ba Thwetšwego Mešomong
Go thwalwa mošomong ga batho ka moka go tla laolwa ke tiišetšo ya mangwalo a bona a dithuto le tumelelo ya maleba.
1. Morena Percy Sechemane bjalo ka Mohlankedimogolophethiši wa Bolaodi bja Dithanele tša Trans -Caledon.
2. Mohumagadi Thathakahle Nonkqubela Jordan-Dyani bjalo ka Molaodipharephare (DG) ka Lefapheng la Dikgokagano le Theknolotši ya Ditšitale.
3. Morena Duncan Pieterse bjalo ka DG ka Matlotlong a Bosetšhaba.
4. Mohumagadi Qinisile Precious Delwa bjalo ka Motlatša Molaodipharephare (DDG): Tlhabollo ya Dikgwebo le Bokgwebo ka Kgorong ya Tlhabollo ya Dikgwebopotlana (DSBD).
5. Mohumagadi Mosa Keneilwe Makhele bjalo ka DDG: Pholisi ya Lekala le Dinyakišišo ka DSBD.
6. Morena Xolisa Mabhongo bjalo ka DDG: Pušo ya Lefase ka Bophara le Lenaneo la Kontinente ka Kgorong ya Dikamano tša Boditšhabatšhaba le Tirišano.
7. Mohumagadi Rosinah Nghaka Dumalisile bjalo ka DDG: Dintlo tša khiro le tša Leago tše di sa bitšego kudu ka Kgorong ya Bodulo bja Batho.
8. Morena Thabo Kekana bjalo ka DDG: Mananeo le Diprotšeke ka DMRE.
9. Boto ya Balaodi ya Setheo sa Bosetšhaba sa go Lahla Ditlakala tša Radioactive:
(a) Mohumagadi Lemao Dorah Modise (Modulasetulo);
(b) Ngaka Wolsey Barnard (Motlatšamodulasetulo);
(c) Mohumagadi Tebogo Ramphaka;
(d) Ngaka Kgaugelo Chiloane (o thwetšwe gape); le
(e) Mohlahli Derick Block.
10. Boto ya Balaodi ba Molaodi wa Bosetšhaba wa Nyutlelia:
(i) Morena Protas Phili – Modulasetulo (o thwetšwe gape);
(ii) Mohumagadi Pinkie Deneo Peta (o thwetšwe gape);
(iii) Morena Paul Heeger;
(iv) Mohumagadi Nolubabalo Zolisa Zwakala;
(v) Ngaka Pathmanathan Naidoo;
(vi) Ngaka Nandi Malumbazo;
(vii) Mohumagadi Theodorah Bahlekazi; le
(viii) Morena Happy Khambule.
11. Boto ya Balaodi ya Setheo sa Taolo ya Inkomati-Usuthu Catchment:
(i) Mohumagadi Linda Carol Zulu (Modulasetulo);
(ii) Moadfokeiti Geraldine Khoza (Motlatšamodulasetulo);
(iii) Mohumagadi Shivon Wiggins;
(iv) Morena Sam Mthembu;
(v) Morena Mokgobi Andrew Ramushu;
(vi) Morena Steven Matome Mathetsa; le
(vii) Mohumagadi Salome Chiloane-Nwabueze.
12. Boto ya Balaodi ya Setheo sa Theknolotši ya Tshedimošo ya Mmušo:
(i) Morena Kiruben Pillay (Modulasetulo);
(ii) Mohumagadi Lerato Petlele (Motlatšamodulasetulo);
(iii) Mohumagadi Khathu Sibanda;
(iv) Ngaka Lucienne Abraham;
(v) Morena Luvuyo Keyise;
(vi) Morena Mandla Martin Mnisi;
(vii) Mohumagadi Renisha Naidoo;
(viii) Mohumagadi Nolitha Pietersen; le
(ix) Mohumagadi Laura Mseme.
E. Tiragalo ya Bjale
1. Kgwedi ya Basadi
1.1. Afrika Borwa e gopola Kgwedi ya Basadi ka Phato ka fase ga morero wa: “Go potlakiša menyetla ya moruo ya leago ya maatlafatšo ya basadi” go hlompha basadi ba go feta 20 000 bao ba ilego ba gwantela go ya Union Buildings ka 1956 go ipelaetša kgahlanong le melao ya go feta ya kgatelelo ya mmušo wa kgethologanyo.
1.2. Kabinete e ipiletša go maAfrika Borwa go šomiša kgwedi ye e sego fela go hlompha basadi bao ba lwetšego tokologo ya rena eupša gape le go kgatha tema ya rena go aga setšhaba seo se thekgago maatlafatšo ya basadi le go netefatša polokego ya basadi le bana.
F. Melaetša
1. Ditebogišo
Kabinete e rometše ditebogišo le melaetša ya yona ya takaletšo ya mahlatse go:
- Netball Spar Proteas, ka go tsena go tše tshela tša godimo ka Sebjaneng sa Lefase sa Netball. Kabinete e ipileditše go maAfrika Borwa ka moka go šomiša dinako tše bjalo ka sebaka sa go fihlelela maAfrika Borwa mmogo le go aga dikgokagano tša leago le go tšwetša pele kago ya setšhaba setšhabeng seo yo mongwe le yo mongwe a ikwago a amogetšwe
- Banyana Banyana, ka go dira histori ka go tšwela pele go ya go makgaolakgang a 16 a Sebjana sa Lefase sa Basadi sa FIFA sa 2023. Ditiro tša bona tše di makatšago lebaleng la dipapadi di hlohleleditše setšhaba gomme ba fofišitše folaga ya naga godimo.
- Profesa Thuli Madonsela, Mošireletši wa Setšhaba wa peleng, ka ge a thwetšwe ka Botong ya Keletšo ya Mahlale ya Ditšhabakopano ya Keletšo ye e Ikemego ka ga Dikgatelopele ka go Saense le Theknolotši.
- Tatjana Schoenmaker, ka go thopa gauta mabelong a go rutha ka kgara a dimitara tše 200 le silifera ka mabelo a go rutha ka kgara a dimitara tše 100 ka Diphadišanong tša Lefase tša Dipapadi tša ka Meetseng ka Fukuoka, Japane.
2. Matshediso
Kabinete e laeditše matshidiso go ba lapa le bagwera ba:
- Imam Achmad Cassiem (78), mogolegwa wa peleng wa Robben Island, setho sa Pan Africanist Congress le setho sa motheo sa Mokgatlo wa Qibla, yo e bego e le mogale wa Ntwa kgahlanong le kgethollo.
- Batho bao ba lahlegetšwego ke maphelo a bona nakong ya seteraeke sa dithekisi tša dipese tše nnyane ka Motsekapa.
Dipotšišo: Mohumagadi Nomonde Mnukwa – Seboleledi sa Mmušo sa Motšwaoswere
Mogalathekeng: 083 653 7485
