Tshiala tsha Muvhuyu (Baobab)

Tshiala itshi tshi ṋewa vhadzulapo vha Afrika Tshipembe vho itaho tshumelo i mangadzaho. Tshumelo iyi yo ṋetshedzwaho yo vha ya nṱhesa u fhirisa tshumelo zwayo i ṱoḓeaho. Ndi pfufho ya u shela mulenzhe hu mangadzaho na ho khetheaho vhukuma kha khethekanyo dzi tevhelaho:

• Bindu na ikonomi
• Saintsi, mishonga, na kha vhutumbuli ha zwa thekhinoḽodzhi
• Tshumelo dza tshitshavha.

Nzudzanyo

Tshiala itshi tshi ṋekedzwa kha khethekanyo tharu:

• Khethekanyo 1 = Tshiala Tshihulwanesa tsha Muvhuyu (Musuku)
• Khethekanyo 2 = Tshiala Tshihulwane tsha Muvhuyu (Siḽiva)
• Khethekanyo 3 = Tshiala tsha Muvhuyu (Bronze).

Tsumbedzo nga Tshiga/ tshivhumbeo

Muhumbulo wa Vhuṱhogwa/ Tsumbedzo ngaTshiga

Tshiala itshi tshi ṱuṱuwedzwa nga muri wa Muvhuyu une wa vha muri wa Afrika. Vhubvo ha dzina ḽa Baobab ndi tshipiḓa tsha maambiwakale o pfumaho na zwiphiri zwa Afrika. U ṱalutshedzwa sa wone muri u ambeswaho ngawo u fhira miṅwe miri dzhangoni ḽa Afrika ngauri ndi muri wa vhutshilo, wa dovha wa vha mushonga nahone ndi muri wa ndeme kha vharema. U konḓelela hu sumbedzwaho nga uyu muri musi u tshi aluwa ndi tsumbo ya tshumelo ya nṱha kha vhane vha ṋewa Tshiala itshi kha zwe vha itela shango ḽa Afrika Tshipembe. Ngauralo, tshumelo iyi ine ya itwa i dovha ya vha tsumbo ya u konḓelela na tshiimo tsha vhathu vha Afrika Tshipembe.

Muvhuyu ndi muri wa ndeme kha sisiteme ya ndimo na vhusimamaḓaka dzhangoni ḽa Afrika. U shumiswa u ita zwiambaro na thambo dza u vhofha zwithu, mitshelo ya zwiḽiwa na zwivhaswa, na zwiṅwe zwishumiswa.  Midzi yo ṱanḓavhuwaho ya uyu muri, nahone yo khwaṱhaho, i tikedza muri uyu muhulu une wa shumiswa sa fhethu ha u farela miṱangano ya vhuṱhogwa na tsireledzo kha zwitshavha zwa Vharema zwa sialala.

Zwiga

1. Muvhuyu (Baobab kana Adonsonia Digidata) – u ḓihwa nga midzi yawo na u lalama hawo. A u ṋetshedzi murunzi fhedzi na fhethu ha u farela miṱangano, fhedzi u ṱanganya na u tikedza zwitshavha zwa vhuponi hune wa wanala hone.
2. Tshivhumbeo tsha khuḓa dza ṱahe – siangane ya thikho ya khuḓa dza ṱahe i sumbedza masia o fhambanaho manzhi a khonadzeo ya u shela mulenzhe na tshumelo zwa u fhaṱa lushaka lwo pfumaho lu bvelaho phanḓa. Tshiga tshi dovha tsha sumbedza mavunḓu a ṱahe a shango ḽashu.
3. Tshivhumbeo tsha thikho tsha makwati – makwati a Muvhuyu; makwati a anzela u shumiswa u ita thovho na miṅadzi.