Ḓivhazwakale ya Zwiala zwa Lushaka
U bebwa ha Afrika Tshipembe ḽi sa khethululi nga muvhala na nga mbeu zwo ita uri hu vhe na tsedzuluso ya Zwiala zwa Lushaka. Sisiteme ya kale yo vha i na Pfufho nthihi na Zwiala zwiṋa zwe vhuḓi ha tshiga tshazwo ha vha vhuimeli ha tshifhinga tsho fhiraho.
Nga u ṱoḓa u bva kha maitele a tshifhinga tsho fhiraho, nga Shunduthule 1988 Khoro ya Vhueletshedzi ya Muphuresidennde nga ha Zwiala zwa Lushaka ntswa ye ya thomiwa, yo ṋewa mushumo na vhuḓifhinduleli ha u sedzulusa sisiteme ya Zwiala zwa Lushaka na dzipfufho. U thoma u ita mushumo, komiti ya thekhinikhala yo ḓo vhumbiwa ye ya dzhena fhasi kha u ita ṱhoḓisiso dze dza katela vhukwamani na vhathu, nyambedzano na vha kwameaho kha ḽevele ya lushaka, therisano na zwigwada yo sedzaho kha sisiteme dziṅwe, ndaela dza ṱhoḓisiso ya ḓivhazwakale na u kuvhanganywa ha vhaoli vha dzimedala na dzidzhuweleu itela u olwa ha medala ntswa hu tshi tevhedzwa ṱhoḓea dza miolo dzo ṋekedzwaho.
Sa tshipiḓa tsha uyu mushumo, we wa vha u Muhasho wa Vhutsila, Mvelele, Saintsi na Thekinoḽodzhi, nga tshumisano na Sisiteme ya Mafhungo na Vhudavhidzani ha Muvhuso (GCIS), wo ṱoḓisisa zwiṅwe zwiga na tsumbedzo nga zwiga u itela uri zwiala zwiswa zwi katele vhuvha vhuswa na muya muswa wa shango ḽiswa. Tshigwada tsha vhaḓivhi vha maṅwalo na vhaḓivhi vha zwiga zwa tshirema tsho laedzwa uri tshi topole zwithu zwa ndeme zwine zwa katela ḓivhazwakale na tshenzhemo ya vhathu vha Afrika nahone Afrika Tshipembe ḽi vhe mudzi wa zwoṱhe. Mvelelo yo ṱanganelaho ya maitele aya yo ḓo swikisa kha ndaela ya na uri hu itwe muolo wa Zwiala zwa Lushaka muswa.
Ṱhalutshedzo
Afrika Tshipembe ḽo dzhia maga manzhi u bva kha u vha shango ḽo fhiraho ḽa khethululo na tshiṱalula u ya mbeu, muvhala na zwine muthu a tenda khazwo. Shango ḽi khou ya phanḓa ḽo khwaṱhisa kha buḓo ḽine ḽa khwaṱhisedza vhuthu hashu. Kha ulu lwendo lwa vhuthu, mvelele ntswa ya ṱhonifho ya pfanelo dza vhathu na ṱhonifho ya muya wa muthu, ndi zwone mitheo ya Afrika Tshipembe.
Tshiṅwe tsha zwiga zwa u ṱutshela zwa mulovha ho vha u fhefheḓiswa ha fuḽaga ntswa ya lushaka nga 1994. Tshifhinga itshi tsho khwaṱhisedza vhuḓihudzi na ṱhonifho ya shango ḽiswa na u pembelela vhuthu. Tshiṅwe ho vha u vulwa ha Coat of Arms ntswa nga 27 Lambamai 2000 tshine tsha fhululedza nga u angaredza ḓivhazwakale ya vhathu vha shango ḽashu. U ita nga u ralo, vhuḓi huswa vhune ha dzhiela nṱha Afrika na zwiga zwaḽo zwo vha tshipiḓa tsha mvelele ntswa ine ya khwaṱhisedza u bebwa nga huswa ha Afrika Tshipembe.
Zwiala zwa Lushaka zwiswa zwo sikiwa kha muya wa u bebwa hafhu honoho.
