A. Kwessies in die Omgewing
1. Staatsrede
1.1. Die Kabinet het die duidelike oproep wat President Cyril Ramaphosa in sy 2023-staatsrede gemaak het, dat alle Suid-Afrikaners moet saamwerk en dat niemand agterlaat moet word terwyl ons ons land se dringende uitdagings aanpak nie, herbevestig.
1.2. Ooreenkomstig die president se kragtige maatreëls, is energie op die voorpunt van die regering se plan van aksie vir die jaar om beslissend met beurtkrag te handel en volhoubare energievoorsiening te verseker.
1.3. Die Kabinet het 'n beroep op alle sektore van die samelewing gedoen om die inisiatiewe wat deur die President in sy staatsrede uiteengesit is, te ondersteun; dit is van kardinale belang vir die voortsetting van ons pogings om werkloosheid, armoede en die stygende lewenskoste te verminder, asook om misdaad en korrupsie te bekamp.
1.4. Die regering is vasbeslote om die werk wat reeds aan die gang is om energietoevoer na die nasionale netwerk te verhoog, te versnel en ons taak is om enige struikelblokke vir daardie vordering uit die weg te ruim.
1.5. Gedurende die volgende paar weke sal groepinligtingsessies meer inligting verskaf oor die regering se Program van Aksie (PoA) vir die jaar wat voorlê, soos deur President Ramaphosa in sy Staatsrede uitgelig is. Die Nasionale Begroting wat op Woensdag 22 Februarie 2023 aangebied word, sal verdere inligting oor die regering se PoA verskaf.
2. Afrika Mynbou-indaba 2023
2.1. Die Kabinet het kennis geneem van die uitkomste van die Afrika Mynbou-indaba wat van 6 tot 9 Februarie 2023 by Kaapstad se Internasionale Konvensiesentrum gehou is, onder die tema: “Ontsluit Afrika-mynbou se Investering: Stabiliteit, Sekuriteit en Voorsiening”.
2.2. Die Afrika Mynbou-indaba het rolspelers in die bedryf van regoor die vasteland en die wêreld bymekaar gebring en sy plek as die voorste konferensie vir mynboubelegging op die vasteland verseker. Mynbou speel steeds 'n deurslaggewende rol in ontwikkeling en industrialisasie regoor die vasteland. Dit is 'n belangrike bydraer tot werkskepping en -behoud, wat verantwoordelik is vir byna 'n halfmiljoen direkte werksgeleenthede en byna 'n miljoen indirekte werksgeleenthede in Suid-Afrika.
2.3. Mynbouproduksie in Suid-Afrika het verlede jaar 'n rekord hoogtepunt van R1,18 triljoen bereik, wat ons bruto binnelandse produk, uitvoer en inkomste 'n hupstoot gegee het. Die Kabinet doen 'n beroep op alle rolspelers in die bedryf om voort te gaan om met die regering saam te werk om 'n wêreldwye mededingende bedryf te verwesenlik wat ekonomiese groei verstewig, werk skep en volhoubare ontwikkeling dryf.
3. Vloede
3.1. Die Kabinet het sy medelye betuig teenoor die families wat geliefdes verloor het in die onlangse verwoestende vloede wat verskeie dele van ons land getref het.
3.2. Ons bedank ons nood- en reddingsdienste regoor die land wat onvermoeid gewerk het om lewens te red. Kom ons staan saam as 'n nasie en bied bystand aan diegene wat sorg en ondersteuning dringend nodig het.
3.3. Die Kabinet het mense versoek om binnenshuis te bly in gevalle van swaar reën en stormagtige weer, en het diegene wat in laagliggende gebiede woon daaraan herinner om besonder versigtig te wees.
3.4. Mense word gemaan om nie deur vinnig bewegende vloedwater te loop, te swem of te ry nie of om oorstroomde paaie, brȗe en riviere oor te steek nie. Die Kabinet het lede van die publiek versoek om te verseker dat kinders altyd veilig is teen verdrinking tydens vloede.
4. Vuurwapengeweld
4.1. Die Kabinet het sy medelye uitgespreek teenoor die familie en vriende van die hip-hop-kunstenaar mnr Kiernan Forbes, algemeen bekend as AKA, en die bekende sjef mnr Tebello Motsoane, wat onlangs in Durban doodgeskiet is.
4.2. Die Kabinet het ook gesimpatiseer met die naasbestaandes en vriende van die teenmisdaadaktivis, mnr Ayob Mungalee, wat onlangs by Eldoradopark in Johannesburg doodgeskiet is. Hy was die nasionale direkteur van die People Seeking Justice Action Group, 'n beweging wat gemeenskapslede gemobiliseer het om standpunt in te neem teen rampokkery en dwelmhandel.
4.3. Die Kabinet het sy medelye uitgespreek teenoor die naasbestaandes en vriende van diegene wat in onlangse massaskietvoorvalle in die Wes-Kaap, KwaZulu-Natal en die Oos-Kaap gesterf het. Hierdie gruwelike en koelbloedige aanvalle, wat deur wetstoepassingsowerhede ondersoek word, beklemtoon die algemene voorkoms van vuurwapengeweld en die impak daarvan op gemeenskappe.
4.4. Die Kabinet stel Suid-Afrikaners gerus dat die Suid-Afrikaanse Polisiediens (SAPD) versterk word om misdaad te voorkom. Dit sluit in die plasing van meer polisiepersoneel in ons strate en gespesialiseerde spanne wat op bepaalde soorte misdaad sal fokus. Suid-Afrika sal ook datagedrewe metodes op 'n meer gesofistikeerde manier gebruik om misdaadbrandpunte te identifiseer en te teiken.
4.5. Die SAPD verskerp operasies om onwettige vuurwapens en ammunisie wat in die hande van misdadigers is, op te spoor en te verwyder. Die polisie het die afgelope 12 maande 65 519 vuurwapens permanent uit sirkulasie verwyder.
4.6. Die regering doen 'n beroep op alle burgers en gemeenskapstrukture om saam met hul plaaslike SAPD te werk om misdaad uit gemeenskappe te verdryf. Enigiemand met inligting wat kan help om mense wat by onwettige aktiwiteite betrokke is aan die kaak te stel, moet Crime Stop skakel by 0800 10111.
5. Enoch Mgijima Plaaslike Munisipaliteit (EMPM)
5.1. Die Minister van Samewerkende Regering en Tradisionele Sake, Nkosazana Dlamini Zuma, en die Minister van Finansies, Enoch Godongwana, het die Kabinet ingelig oor onlangse raadplegende verbintenisse wat met sleutelrolspelers en belanghebbendes in die EMLM gevoer is.
5.2. In April 2022 het die Kabinet 'n ingryping in die EMLM goedgekeur ingevolge Artikel 139(7) van die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika van 1996, saamgelees met Artikel 150 van die Wet op Munisipale Finansiële Bestuur, 2003 (Wet 56 van 2003). Die EMLM het lank voor die ingryping aansienlike mislukkings rakende finansiële en dienslewering ervaar.
5.3. Die Kabinet het sy waardering uitgespreek vir die ernstige kwessies wat deur belanghebbendes geïdentifiseer is en het inwoners van die EMLM verseker dat 'n besluit oor hoe om die munisipaliteit se huidige uitdagings aan te pak binnekort aan hulle oorgedra sal word.
6. Veiligheid by skole
6.1. Veiligheid by skole in Suid-Afrika bly steeds ’n top prioriteit vir die regering, terwyl berigte van geweld tussen leerders en opvoeders ’n ernstige rede tot kommer is.
6.2. Hoewel die Departement van Basiese Opvoeding meganismes in plek gestel het om die vlaag van geweld die hoof te bied, is dit ook ouers en voogde se verantwoordelikheid om met skool-owerhede en leerders saam te werk om te verseker dat skole veilige plekke vir ons leerders bly; plekke waar hulle kan ontwikkel en verantwoordelike burgers kan word. Die veiligheid van ons opvoeders by skole is ook van kardinale belang.
7. Padveiligheid
7.1. Die Kabinet bly bekommerd oor die omvang van die slagting op ons paaie regoor die land. Die regering sal nuwe wette ondersoek om vragmotorongelukke te beperk, waarvan een sal wees om vrag van padvervoer na spoorvervoer oor te skakel met die verwagting dat dit die druk op vragvervoer sal verlig.
7.2. Die Kabinet doen 'n beroep op alle padgebruikers om die verkeersreëls te gehoorsaam en om waaksaam, bedagsaam en geduldig teenoor ander padgebruikers te wees. Bestuurders onder die invloed van alkohol of dwelms, sowel as roekelose en nalatige bestuurders, insluitend spoedvrate, is verantwoordelik vir die meeste padongelukke.
B. Wetsontwerpe
1. Eenstop-grenspos- (ESG) wetsontwerp van 2022
1.1. Die Kabinet het die ESG-wetsontwerp vir openbare kommentaar goedgekeur. Die wetsontwerp volg op goedkeuring van die ESG-beleid en die strategie om dit in Maart 2022 te implementeer. Dit poog om die beweging van mense en goedere tussen Suid-Afrika se binnekomshawens en sy buurlande in ooreenstemming te bring.
1.2. Dit sal huidige opeenhopings by ons landsgrense vir oorgrensreisigers en handelaars verlig. Hierdie ingrypings is ook die sleutel tot die land se pogings om die Afrika-kontinentale vryhandelsgebied (AfCFTA)-ooreenkoms te dryf.
1.3. Die ooreenkomste wat in die wetsontwerp in die vooruitsig gestel word, sal verseker dat die verwerking van goedere, voertuie en mense naatloos en vinnig sal verloop. Die wetsontwerp reageer ook op toepaslike internasionale regsdokumente wat verband hou met die fasilitering van handel en die beweging van mense en goedere.
2. Wetsontwerp op Nasionale Identifikasie en Registrasie van 2022
2.1. Die Kabinet het die publikasie van die Wetsontwerp op Nasionale Identifikasie en Registrasie van 2022 vir openbare kommentaar goedgekeur. Hierdie Wetsontwerp gee uitvoering aan die Amptelike Identiteitsbestuursbeleid en poog om 'n enkele, inklusiewe en geïntegreerde digitale nasionale identifikasiestelsel vir alle mense wat in die land woon of gewoon het te verskaf.
2.2. Die konsepwetsontwerp sal voorsiening maak vir die samestelling en instandhouding van 'n bevolkingsregister vir burgers en permanente inwoners. Dit maak verder voorsiening vir die skep van 'n uitkenningsdatabasis vir sekere buitelanders wat tydelik in die land vertoef. Dit maak ook voorsiening vir 'n biometriese Nasionale Identiteitstelsel (NIS) wat 'n enkele beeld van 'n persoon moontlik sal maak deur voorsiening te maak dat besonderhede in die bevolkingsregister en die uitkenningsdatabasis ingesluit word.
2.3. Die NIS sal ook in staat wees om met ander staats- en privaatsektor uitkenningstelsels te koppel.
2.4. Beide die ESG-wetsontwerp van 2022 en die Wetsontwerp op Nasionale Identifikasie- en Registrasie van 2022 sal op die Departement van Binnelandse Sake se webwerf gepubliseer word: www.dha.gov.za. Lede van die publiek word aangemoedig om skriftelike kommentaar by die volgende adres in te dien: Die Direkteur-generaal van Binnelandse Sake, Privaatsak X114, Pretoria, 0001. Tel: 012 406 4353.
C. Toekomstige Gebeure
1. Spitsberaad van die Afrika Unie (AU)
1.1. President Cyril Ramaphosa sal die 36ste gewone sitting van die Vergadering van die staatshoofde en regerings van die AU bywoon wat van 18 tot 19 Februarie in Addis Abeba, Ethiopië gehou word.
1.2. Die AU-vergadering, wat onder die tema “Versnelling van AfCFTA-implementering” gehou sal word, sal voorafgegaan word deur die 42ste Gewone Sitting van die Uitvoerende Raad van 15 tot 16 Februarie 2023. Die staatshoofde en regeringshoofde van die AU sal die tema gebruik om hul verbintenis tot die volle implementering van die AfCFTA te bevestig.
2. Staatsbesoek deur die President van Uganda
2.1. Sy Eksellensie President Yoweri Kaguta Museveni van Uganda onderneem op Dinsdag, 28 Februarie 2023, 'n staatsbesoek aan Suid-Afrika op uitnodiging van sy eweknie, president Ramaphosa. Die doel van die staatsbesoek is om bilaterale betrekkinge tussen die twee lande te konsolideer. Dit sal lei tot 'n besigheidsforum om handels- en beleggingskontrakte tussen die twee lande te ondersoek.
3. Suider Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SAOG) se mediatoekennings vir 2023
3.1. Die Kabinet herinner alle media wat inskryf vir die 2023 SAOG-mediatoekennings, wat op Dinsdag 28 Februarie 2023 sluit, dat dit oop is vir alle joernaliste van SAOG-lidlande.
3.2. Die SAOG Mediatoekennings gee erkenning aan die beste werk op die gebied van gedrukte, fotografiese, televisie- en radiowerk in die verspreiding van inligting oor die SAOG om die proses van streeksamewerking en integrasie in die streek te ondersteun.
D. Gelukwense
1. Die Kabinet dra sy geluk- en seënwense oor aan:
- Nomcebo Zikode, Zakes Bantwini en Wouter Kellerman vir hul prestasies as die beste wêreldwye musiekuitvoering vir hul liedjie, Bayethe, by die 65ste jaarlikse Grammy-toekennings.
E. Meegevoel
Die Kabinet betuig sy meegevoel met die naasbestaandes en vriende van:
- die mense wat onlangs gesterf het toe 'n bus met 'n transitovoertuig op die N1-hoofweg in Limpopo gebots het. Die Kabinet wens die beseerdes in die ongeluk 'n spoedige herstel toe.
- John Moeti (56), die voormalige Bafana Bafana en Orlando Pirates-speler, wat 'n integrale deel van die 1996 Afrikabeker-wenspan was.
- Die Kabinet het ook sy meegevoel betuig met die regerings en mense van Turkye en Sirië wat grootskaalse lewensverlies en ernstige skade aan sosiale en ekonomiese infrastruktuur gely het ná 'n hewige aardbewing op 6 Februarie 2023 wat 7.8 op die Richterskaal gemeet het. Ons harte gaan uit na gesinne wat geliefdes verloor het of na familie soek. Die Kabinet prys die Suid-Afrikaanse humanitêre hulporganisasies wat by die internasionale reaksie aangesluit het. Die Kabinet loof die lede van die Suid-Afrikaanse Polisiediens K-9-eenheid, wie se dapper pogings onder meer gelei het tot die redding van 'n 80-jarige vrou wat vir meer as agt dae onder die puin in Turkye oorleef het.
F. Aanstellings
Alle aanstellings is onderhewig aan die bevestiging van kwalifikasies en die toepaslike klaring.
- Me Azola Mayekiso as Hoof Uitvoerende Beampte (HUB) van die Nasionale Korporasie vir Behuisingsfinansiering.
- Mnr Lucas Thabiso Thiti as Adjunk-direkteur-generaal (DDG): Institusionele Ontwikkeling en Ondersteuning in die Departement van Justisie en Grondwetlike Ontwikkeling.
- Me Boitumelo Mosako as HUB van die Ontwikkelingsbank van Suider-Afrika.
- Mnr Kabelo Rikhotso as Uitvoerende Direkteur van die Openbare Beleggingskorporasie se Raad.
- Mnr Matsemela Moloi as Registrateur van die Padverkeersoortredingsagentskap.
- Adv Sonwabile Mancotywa as Nie-uitvoerende Direkteur en Voorsitter van die Agentskap vir Oorgrens-padvervoer (AOP) se Raad.
Navrae: Mnr Michael Currin – Waarnemende Kabinetswoordvoerder
Selfoon: 082 462 7896
