Tshiṱatamennde tsha muṱangano wa Khabinethe wa dzi 21 Ṱhangule 2013

1. Tshiimo tsha Khabinethe nga ha mafhungo a ndeme kha nyimele ya zwino

1.1. Khabinethe yo ṱanganedza u rwelwaṱari ha edishini ya vhurathi ya Zwisumbedzisi zwa Mveledziso nga Minisiṱa kha Ofisi ya Phuresidennde wa Vhulavhelesi na Vhuṱoli ha Kushumele. Musi lushaka lu tshi khou ḓilugisela u ya u pembelela Miṅwaha ya 20 ya Mbofholowo, maAfurika Tshipembe vha tea u ḓihudza uri vhutshilo ho no vha khwiṋe u bva nga 1994.

Zwisumbedzisi zwi khou sumbedza vhukhwiṋe kha zwa ndeme khathihi na na u sumbedzisa mushumo u konḓaho wa u shumana na dziṅwe dza khaedu dzine dza kha ḓi ya phanḓa. Hafhu, zwisumbedzisi zwi ṱuṱuwedza khanedzano kha khaedu dzine shango ḽo livhana nadzo na uri zwi shuma sa tswayo kha lwendo lwashu lwa u bvela phanḓa kha zwa mveledziso ya ikonomi ya zwa matshilisano. 

1.2. Khabinethe yo khoḓa mimasipala ya 41% (115) yo wanaho zwitatamennde zwa masheleni zwo kunaho kha ṅwaha wa ṱholo ya masheleni wa 2011/2012. I dovha ya dzhiela nṱha u khwiṋiswa ho itwaho nga mimasipala ya 21 ye ṅwaha wo fhiraho ya vha yo sathulwa nga u sa shuma zwavhuḓi.       

Khabinethe i khou takalela mushumo wo itwaho nga Muoditha Dzheneraḽa kha u thusa mimasipala uri i khwiṋise kha ṱhoḓea dza vhuvhusi vhu tshimbelelanaho na zwi ṱoḓeaho. I dovha ya dzhiela nṱha u ḓivhofha ho itwaho nga vhurangaphanḓa ha masipala kha u bvela phanḓa na u lwisa u khwiṋisa kha izwo zwo sumbedziswaho nga Muoditha Dzheneraḽa.

1.3. Khabinethe yo livhuwa maAfurika Tshipembe vhoṱhe kha u tikedza Ḓuvha ḽa Mitambo na Mvelele ḽa Nelson Mandela ḽo fariwaho hu u itela u thusa thandela ya Sibadela tsha Vhana tsha Nelson Mandela. MaAfurika Tshipembe vha khou ṱuṱuwedziwa uri vha bvele phanḓa na u shuma na zwitshavha khathihi na u farisana na muvhuso u itela u khwiṋisa matshilo a vhadzulapo na uri zwa vhuṱhogwa zwe Vho Madiba vha ṋetshedzela zwone vhutshilo havho zwi vhe na vhutshilo.

1.4. Khabibethe yo dzhiela nṱha madalo a ḓaho a Muphuresidennde Vho Jacob Zuma a u ya kha Riphabuḽiki ya Russia. Vha ḓo vha vha tshi khou dzhenela vhuṱambo ha Tshigwada tsha Samithi ya vhu 20 (G20) ngei St Petersburg nga dzi 5 na dzi 6 Khubvumedzi 2013 sa tshipiḓa tsha u alusa madzangalelo a zwa polotiki na ikonomi ya Afurika Tshipembe.       

Afurika Tshipembe ḽi bvela phanḓa na u tikedza adzhenda ya mveledziso ya G20
ine ya khou takulela phanḓa u dzika ha ikonomi  ya ḽifhasi na nyaluwo khathihi
na u sikiwa ha mishumo ya tshoṱhe lwa tshifhinga tshilapfu.      

1.5. Khabinethe yo khoḓa muṱangano wa u thoma wa Khoro ya Mabindu wa Brazil, Russia, India, China na Afurika Tshipembe (BRICS) we wa ita uri vharangaphanḓa vha mabindu u bva kha haya mashango vha ḓe Afurika Tshipembe. Muṱangano wo dzhenelelwa na nga vharangaphanḓa vhahulwane vha mabindu u bva kha mashango a Afurika a 19.    

1.6.  Khabinethe yo ṱanganedza pfulufhedziso yo ṋetshedzwaho kha Foramu ya vhu 12 ya Mulayo wa Nyaluwo ya Afurika (AGOA) ya u vusuludza AGOA i saathu fhirelwa nga tshifhinga nga 2015. AGOA yo vhuedza Amerika na dzhango ḽa Afurika na u ṋea thikhedzo ya nyaluwo na vhushaka ha mbambadzo i linganaho kha mashango mavhili ane a vha Afurika Tshipembe na  Amerika.

Afurika Tshipembe ḽi tenda uri AGOA i fha mutheo wo teaho wa u fhaṱa mbambadzo yo khwaṱhaho nga u pfana hu vhuedzaho mashango mavhili na vhushaka ha vhubindudzi khathihi na u khwaṱhisedza u farisana vhukati ha Amerika na dzhango ḽa Afurika nga vhuphara. 

1.7. Sa tshipiḓa tsha u pembelela Ṅwedzi wa Vhafumakadzi nga lushaka     
lwoṱhe, Mufarisa Muphuresidennde Vho Kgalema Motlanthe  vha ḓo dalela muvhundu wa Gombani kha masipala wa Mutale, ngei Limpopo, nga dzi 23 Ṱhangule 2013 u ṋetshedza dzinnḓu kha tshitshavha. Vhafumakadzi vha Gombani vho shela mulenzhe zwihulwane kha u fhaṱa hedzi nnḓu.

1.8. Minisiṱa wa Vhuendelamashango vha ḓo rwela ṱari Ṅwedzi wa Vhuendelamashango nga dzi 28 Ṱhangule 2013 ngei Amanzingwe Lodge, Hartebeespoort, fhasi ha thero “Maḓi a a Takadza.”   

Sa tshipiḓa tsha zwine zwa ḓo vha zwi tshi khou itea kha ṅwedzi uyo, Ṱaṋo ḽa
zwa Buḓo ḽa  Vhuendelamashango ḽa Lushaka ḽi ḓo farelwa kha Senthara
ya Ṱhanganelo ya Dzitshaka  ya  East London nga dzi 19 na dzi 21
Khubvumedzi 2013 u itela u ṱaṋa zwikhala zwa mishumo zwi re hone kha
hei sekhithara ine ya khou aluwa nga u rali ine yo no thola MaAfrika Tshipembe
vha fhiraho hafu ya miḽiyoni.    

1.9. Khabinethe yo dzhiela nṱha uri Minisiṱa wa zwa Mveledziso ya Mahayani na Mbuedzedzo ya Mavu vha ḓo ṋetshedza lwa tshiofisi nnḓu dza 70 kha vho fhaṱelwaho vha Tshiṱiriki tsha Vhurathi nga mugivhela wa dzi 24 Ṱhangule 2013. Hezwi ndi tshipiḓa tsha u lwisa u lulamisa zwi si zwavhuḓi zwa Mulayo wa zwa Mavu wa Vharema we wa sia zwigidi zwa vharema vha si na mahaya na mavu.  

1.10 Khabinethe yo dovha ya sedza zwavhuḓi nga ha mafhungo a bvaho kha Khabinethe Lekgotla yo farwaho nga dzi 13-15 Ṱhangule 2013. Minisiṱa Vho Rob Davies vha fhano u nyeṱula nga ha tsheo dza Khabinethe kha heḽi fhungo. 

Mbudziso:
Phumla Williams (Mufarela Muambeli wa Khabinethe)
Vhukwamani: 083 501 0139

Share this page

Similar categories to explore