A. Merero ye Bohlokwa Seemong sa Bjale
1. Samiti ya bo XV ya BRICS le Pego ya bo II ya go la Johannesburg
1.1. Afrika Borwa e swere ka katlego Samiti ya bo XV ya BRICS ye e kwanetšego Pego ya bo ll ya go la Johannesburg yeo e sa kago ya bonwa.
1.2. Kabinete e leboga Sehlopha sa Afrika Borwa seo se bego se etilwe pele ke Mopresidente yo a nago le bokgoni wa Naga, Mohlomphegi Cyril Matamela Ramaphosa yoo a kgonthišitšego gore Samiti e sepela gabotse le mo dilotšistiking tša yona.
1.3. Mopresidente o tla bolela le setšhaba go se tsebiša ka tšeo ba di kwanetšego mo Samiting ya bo XV ya BRICS le ditaba tše dingwe tše bohlokwa.
2. Ketelo ya Semmušo ya Mopresidente wa China
2.1. Afrika Borwa e swere ketelo ya Semmušo ya Mohlomphegi, Mopresidente Xi Jinping wa Repabliki ya Batho ya China ka Labobedi, 22 Phato 2023, pele ga Samiti ya BRICS. Ketelo ya Semmušo e dirile gape keteko ya mengwaga ye 25 ya dikamano tša botseta gare ga Repabliki ya Afrika Borwa le Repabliki ya Batho ya China.
2.2. Repabliki ya Batho ya China gonabjale ke mogwebišani wo mogolo wa Afrika Borwa.
2.3. Repabliki ya Batho ya China nakong ya go feta e abile didirišwa tša mohlagase tša tšhoganetšo tša go bitša R167 milione gomme e abile thušo ya R500 milione go thuša ka tlhabollo.
2.4. Kabinete e amogela go saenwa ga Ditumelelano tše mmalwa le Memorantamo wa Kwešišano gare ga mmušo wa Afrika Borwa le Repabliki ya Batho ya China mo dikarolong tša kgwebo, mohlagase, le thuto ya godimo.
2.5. Gare ga Ditumelelano tše di saenetšwego, ke Tšhelete ya Tlhabollo ya China-Afrika gare ga IDC le Panka ya China. Tšhelete ye e tla hlohleletša dipeeletšo tše di okeditšwego ka Afrika Borwa.
2.6. Kabinete e amogela gape go bulwa gape ga mmaraka wa Matšhaena wa go romela ntle ga nama ya kgomo ya Afrika Borwa, go tlaleletša go romela ntle ga diabokato ka China. Dibaka tše tša go romela ntle di tla bulela dibaka tše difsa tša batšweletši ba rena ba mo gae go akaretša le balemipotlana.
2.7. Afrika Borwa e boledišana le BYD, badiri ba dikoloi le batšweletši ba bagolo ba dikoloi tša mohlagase lefaseng ka kgonagalo ya go bula lefelo la go dira dikoloi tša mohuta wo ka Afrika Borwa. Se ke go tlaleletša go bulwa ga lefelo la go dira BAIC (lefelo le lengwe la go dira dikoloi la China) ka Afrika Borwa.
3. Dibopego tša Ekonomi
3.1. Dinyakišišo tša Kotara tša Batho bao ba Šomago le bao ba Nyakago Mošomo
3.1.1. Kabinete e amogela dipoelo tša Dinyakišišo tša Kotara tša Batho bao ba Šomago le bao ba Nyakago Mošomo tša kotara ya 2 bjale ka ge di lokolotšwe ke Kgoro ya Dipalopalo ya Afrika Borwa, yeo e bontšhitšego phokotšego ye nnyane ya batho bao ba sa šomego go tloga go 32.9% mo kotareng ya mathomo go ya go 32.6% mo kotareng ya bobedi.
3.1.2. Kabinete e thabela gape mešomo ye mefsa ye 154 000 yeo e hlotšwego mo kotareng ya bobedi, yeo e okeditšego palo ya batho bao ba šomago go ya go 16.3 milione. Ye ke kotara ya bo 7 ya dikholego tša go latelana tše di sepelago ka go nanya go iša Afrika Borwa kgauswi le dipalo tša batho bao ba šomago pele ga COVID-19 tša 16.4 milione.
3.1.3. Kabinete e lemogile gape maswao a kgolo ka phokotšego ya go hloka mošomo ga bafsa ka 131 000 le koketšego ya 105 000, ya palo ya bafsa bao ba šomago go ya go 5.7 milione.
3.2. Infleišene ya Theko ya Bareki (CPI)
3.2.1. Kabinete e amogela gape dipego ka Dipalopalo tša Afrika Borwa gore infleišene ya Theko ya Bareki e fokotšegile go ya go 4.7% ka Mosegamanye 2023, go tloga go 5.4% ka Phupu 2023.
3.2.2. Infleišene ya ngwaga le ngwaga ya diphahlo e be e le 5.5% ya Mosegamanye 2023 go tloga go 6.3% ka Phupu 2023, mola tekanyo ya infleišene ya ditirelo e be e le 4.0% fase go tloga go 4.5% ka nako ya go swana.
4. Mohlagase wa Dimela go Thekga Temo le Kgwebo ya Temo
4.1. Ka la 27 Phato 2023, Kgoro ya Temo, Tsošološo ya Naga le Tlhabollo ya Dinagamage, ka tirišano le Land Bank, e thakgotše Sekhwama sa Mohlagase wa Dimela go thekga temo le lekala la dikgwebo tša temo go tsenya methopo ye mengwe ya mohlagase le go tšwela pele ka tšweletšo ya dijo, lenti le dino.
4.2. Lekala ke le lengwe la bašomiši ba mohlagase ba go tsenelela gomme le bohlokwa go tšhireletšo ye maatla ya dijo ya Afrika Borwa, letseno la go romela ntle le go thwala batho mošomong, ka gona e dira tsenogare ye ya mmušo ye bohlokwa go kgonthiša tshwarelelo.
4.3. Sekhwama se a akaretša gomme se tla thekga dikgwebo tša go lema tša ditekanyo ka moka mo mokgweng wa Ditšhelete tše di Kopantšwego, gomme Land Bank e laola Sekhwama. Sekhwama se tla akaretša gape mešongwana ka moka ya temo le kgwebo ya temo le mohlagase wa go tsenelela.
5. Phethagatšo ya Maele a Khomišene ya Go thopša ga Mmušo
5.1. Go hwetša thoto ka Taolo ya Tshekišo ya Setšhaba ke R10.2 bilione mo nakong ya MTEF ya gonabjale le R2.55 bilione yeo e amanago le Go Thopša ga Mmušo.
5.2. Kabinete e dumeletše le go iša Palamenteng tše seswai tša tše 14 tša dimpshafatšo tša molao tšeo di hlaotšwego mo leanong la rena la phethagatšo. Mošomo gape o tšwela pele go kgonthiša gore bao ba rwelego maikarabelo a go thopša ga mmušo ba rwešwa maikarabelo.
6. Go Lwantšha Bosenyi, Bomenetša le go Falelala ka Nageng Ntle le Molao
6.1. Dipalopalo tša Bosenyi tša Kotara di bontšha gore re swanetše go dira go gontši bjalo ka setšhaba go šogana le bohlola bja bosenyi. Kabinete e ipiletša go batho ka moka go lwantšha le go šoma mmogo go dira gore magae a rena, mafelo a mošomo le mafelo a bohle a bolokege go batho ka moka.
6.2. Kabinete e amogela gape phetišetšo ya twantšho ya bosenyi ye e kopantšwego ya “Operation Shanele” go ya diprofense tše dingwe, go akeretša Kapa Leboa, Kapa Bohlabela le KwaZulu -Natal.
6.3. Kabinete e lemogile go amogela molato le go lahlelwa kgolegong ga banna ba ba tshela bao ba latofatšwago ka go bolaya molwantšha bomenetša le mohlabamokgoši, Mohumagadi Babita Deokaran, ka Phato 2021. E ipiletša go maphodisa go nyakišiša go tšwela pele le go kgonthiša gore dikomangkanna ba polao ba a swarwa.
6.4. Kabinete e retile mokgwa wa kopantšho wa go lwantšha bosenyi woo kgauswanyane go dirile gore Kgoro ya Merero ya Selegae e swara badudi ba Pakistani bao ba bego ba leka go tsena ka nageng ntle le molao mo Boemafofaneng bja Ditšhabatšhaba bja OR Tambo ka Lamorena, 13 Phato 2023.
7. Go fetola Samiti ya MENtalities ya 2023
7.1. Samiti ya Phetogo ya MENtalities yeo e sa tšogo phethwa e dirile dimakatšo go bao ba bego ba tsenetše samiti ba 1500, ka go kgatha tema ga bona go maatla le dipoledišano tša kwešišano tšeo di tšweleditšwego go kgora tsela ya ditlhokego tša go fetola maitshwaro a banna le bašemane. E swerwe Hoteng ya Birchwood le Senthareng ya Dikhonferense ya OR Tambo, samiti e kopantše Batlatšabakhanseliri ba Diyunibesithi, Dihlogo tša Mafapha, Dihlogo tša Dikolo le Badulasetulo ba Khansele ba Dikholetšhe tša TVET, Dibopego tša Thekgo ya Baithuti le Boetapele, diCEO tša diSETA, makala a Dikgoro tša Thuto ya Godimo le Saense le Tlhabollo, badiradipholisi, baphologi, badirišani ba barutiši, le badiradiphetogo, ka moka ba kopantšhwa ke boikgafo bjo bo abelanwago go šogana le Dikgaruru tšeo di Theilwego go Bong (GBV) mo lekalaleng la Thuto ya Ka morago ga Sekolo le Tlhahlo (PSET)
7.2. Samiti e swerwe ke HIGHER HEALTH le Khansele ya Dinyakišišo tša Disaense tša Batho (HSRC) legatong la Kgoro ya Thuto ya Godimo le Tlhahlo le Kgoro ya Saense le Tlhabollo. Maikemišetšo e be e le go boledišana le boetapele bja lekala, go fetoša dikgopolo le go šogana le modu wa seo se hlolago GBV.
7.3. Bohlatse le data di akanya gore maitshwaro a banna ke se sengwe sa modu wo o hlolago GBV gomme Samiti ye e ipileditšego go banna le bašemane go dira se sengwe go ba karolo ya tharollo.
7.4. Samiti e kgopetše gore go hlabollwe barutiši ba bantši le ditsebi go phatlalala le dikhamphase tša rena ka moka, go šoma bjalo ka mekgatlo ya phetogo go fetola MENtalities, dipoledišano tše dintši tša banna go phatlalala le diinstitušene ka moka, go kopanywa dithuto tša bong go akaretšwa GBV, tekatekano ya bong, phapano ya bong le go fetoša MENtalities bjalo ka lenaneothuto mmogo le lenaneothuto la motheo mo lekaleng la Thuto ya Ka morago ga Sekolo le Tlhahlo (PSET).
8. Mohlagase
8.1. Kabinete e amogetše tsebišo ya maemo a mohlagase ka nageng le go lemoga dipego tša kaonafatšo ye e tšwelago pele ya go ba gona ga mohlagase.
8.2. Le ge matšatši a mmalwa a go feta go begilwe koketšego ya magato a kgaotšo ya mohlagase go ya go legato la 4, maemo a kaonafetše ge diyuniti di thoma go šoma, gomme Eskom e thoma go fokotša magato a kgaotšo ya mohlagase.
8.3. Kabinete e tsebišitšwe gore go na le ditšhaba tšeo di se nago mohlagase ka lebaka la go se be gona ga mohlagase e sego ka lebaka la kgaotšo ya mohlagase. Go se be gona ga mohlagase mo go hlola ke ge lenaneo le imelwa ka lebaka la go ikgogela mohlagase moo go sego molaong, bohodu goba go senywa ga mafelo a mohlagase le ditransfoma, le tshenyo ya mathala a go aba mohlagase. Ditšhaba tšeo di amagilego di akaretša dikarolo tša Soweto, dikarolo tša Thembisa, KwaThema, Komane, Taung le Ditsobotla.
8.4. Tona ya Mohlagase le Kgoro ya COGTA di thomile ka lenaneo la go bolela le ditšhaba tše di amagegago go dumelelana ka magato ao a ka dumelelago go fetola infrastraktšha ye e senyegilego eupša e kgokagana le go fedišwa ga go ikgogela mohlagase mo go sego molaong, tirišano ya ditšhaba go tšhireletšo ge infrastraktšha ya mohlagase, le tefo ya tirelo ya mohlagase.
8.5. Tumelelano ya Afrika Borwa le dikhamphani tša Afrika Borwa, go ditumelelano tše di saennwego kgauswanyane, e tla kgatha tema ye bohlokwa mo go tsebagatšeng infrastraktšha ya mohlagase ka bokgoni bja pabalelo ya motho.
9. Molaokakanywa wa Mohlagase wa Profense ya Kapa Bodikela
9.1 Kabinete e tsebišitšwe ka Molaokakanywa wa Mohlagase wa Profense ya Kapa Bodikela woo o sego molaong.
9.2 Moalokakanywa wo o akantšwego go tshela dinyakwa tša Mananeo a 4 le 5 a Molaotheo ao a bolelago ka mohlagase le mešomo go akaretša maatla ao a sepelago mmogo ga bolaodiphethiši bja diprofense le ba Bosetšhaba.
9.3 Kabinete e lemogile gore Molaokakanywa wo o akantšwego ke maiteko a Democratic Party (leswao la Democratic Alliance) ba nyaka mokgwa wa federale wo o nyakago go nyatša Afrika Borwa ye e Kopanego ya kakaretšo.
9.4 Go lemogilwe gore Molaokakanywa wa WC o hlokomologa kakaretšo go tšwa go phihlelelo ya ditirelo ya ditšhaba tše dikgolo tša Khayelitsha, Gugulethu, Nyanga, Langa, the Cape Flats, Delft, Central Line, gare ga tše dingwe
9.5 Kabinete e laetše Tona ya Toka le COGTA go bolela le mmušo wa profense ya Kapa Bodikela malebana le mekgwa ya go rarolla dikgakgano bjale ka ge e filwe ka karolong ya 146 ya Molaotheo le tlhako ya tirišano ya mebušo ye e lego gona.
B. Diphetho tša Kabinete
1. Koketšo ya Tšhelete ya Kimollo ya Dithekisi
1.1. Kabinete e dumeletše nako ye e okeditšwego ya tefo ya Tšhelete ya Kimollo ya Dithekisi ka dikgwedi tše dingwe tše 12. Koketšo e tla fa Kgoro ya Dinamelwa nako ye e lekanego go thuša beng ba dithekisi ba bantši bao ba swanetšego go amogela tšhelete ya kimollo. Go fihla lehono, basepediši ba dithekisi ba 88 580 ba šetše ba thušitšwe.
1.2. Tšhelete e beetšwe thoko go thuša baotledi ba dithekisi tša dipesana, khepe le eheiling bao ba bilego le bothata bja tšhelete nakong ya magato a bothata a Bolwetši bja Coronavirus, go sepelelana le mekgwa ye e beilwego.
2. Molao wo o akantšwego wa Tlhabollo ya Boeti ka Afrika Borwa
2.1 Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga Molao wo o Akantšwego wa Tlhabollo ya Boeti ka Afrika Borwa gore batho ba swayeswaye. Pholisi e nyaka go dira le go godiša boeti ka Afrika Borwa, le go šogana le mapheko a kgolo ya boeti.
2.1. Pholisi e godiša boeti bja dinagamagae le boeti bja mafelo ao a dikologilego toropo ka go hlohleletša kakaretšo le ponagalo ya ditšweletšwa tša dinagamagae. Kakanyo ya pholisi e nepiša gape taolo ya boeti le tirišano; taolo ya polokego le tšhireletšo; phetogo; le go amogela theknolotši, gare ga tše dingwe.
2.2. Maloka a setšhaba a na le matšatši a 90 go swayaswaya ka pholisi. Molao wo o Akantšwego o gona go www.tourism.gov.za.
3. Pholisi ya Bosetšhaba ya Theetha le Tantshi
3.1 Kabinete e dumeletše Pholisi ya Bosetšhaba ya Theetha le Tantshi. Pholisi e nyaka go šogana le go hloka tekatekano le diphapano tša mokgatlo tša histori, yeo e latelago ditsela tša phihlelelo tša semorafe le ekonomi lekaleng la theetha le tantshi.
3.2 Pholisi e ikemišeditše go beakanya pono le dipholisi tša go kgonagala, dipeakanyo, mekgwa ya pethagatšo le dinako tše di beilwego tšeo di tla dirago gore go be le lekala la theetha le tantshi la go swarelela le mafolofolo diprofenseng ka moka tše senyane, le badiri ba tantshi le theetha ba Afrika Borwa bao ba emelago naga ka boikgantšho kontinenteng le lefaseng ka moka.
4. Dipego tša Tekolo ya Theko ya Dijo tša Motheo
4.1 Khomišene ya Phadišano e dutše e lekola ditheko tša dijo tša motheo go ya le ka dingongorego tša go oketšwa ga ditheko go tloga mola go Begwago Maemo a Masetlapelo ka Hlakola 2020.
4.2 Go tšwela pele ga go lekola ditheko tša dijo tša motheo go hlohleletšwa ke tlhokego ya go kgonthiša ditšweletšwa tša dijo tša go fihlelelega gape tša go rekega go bareki.
4.3 Khomišene e lemogile khuetšo ya ‘lebelo le go oketšega’, moo ditheko di nyogago ka lebelo gantši go koketšo ya kgodišo ya ditheko le go nanya go phuhlama ge kgatelelo ya ditheko e fokotšega. E gatelela gape mokgwa wo o matlafaditšwego wa dijo le mebaraka ya ditheko bjalo ka selo sa go belaetša .
4.4 Kabinete e lemogile magato a maele a Khomišene go akaretša dipotšišo tša go šogana le dimelo tša sebopego mo mmarakeng wo o išago go ditheko tša godimo le magato a fase a phadišano.
4.5 Kabinete e dumeletše gore Sehlopha sa Ekonomi se swanetše se beakanye leano la phethagatšo go ditheko tša dijo, go boloka dijo le go fihlelela dijo.
C. Bao ba Thwetšwego Mešomong
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefatšwa ka maleba.
1. Mohunagadi Nosiphiwo Mzamo bjalo ka Mohlankedimogolophethiši (CEO) wa Kgwebišano ya Taamane ya Mmušo.
2. Mna Loyiso Tyabashe bjalo ka CEO ya Tirišano ya Mohlagase wa Nyuklea wa Afrika Borwa (go thwalwa gape).
3. Go Thwalwa ga Maloko ao e Sego Balaodiphethiši go Thuša go Boto ya Taolo ya Maemakepe Nako ya Mengwaga ye Meraro
3.1 Mna Aubrey Ngcobo bjalo ka Modulasetulo
3.2 Mohumagadi Lauriette Lynne Sesoko
3.3 Moadbokheiti Derrick Jeffrey Block
3.4 Mohumagadi Thembela Beryl Taboshe
3.5 Mna Abdul Qadir Chogle
3.6 Ngaka Percy Derrick Manzini
3.7 Mohumagadi Princess Mangoma
3.8 Mohumagadi Sizakele Makhanya
3.9 Mohumagadi Ntebaleng Rolland Setlako
3.10 Mohumagadi Marcia Xolisile Mkhari
3.11 Mohumagadi Leanda Marsha Mtshali – go thwalwa gape
4. Go Thwalwa ga Balaodibagolo bao e Sego Balaodiphethiši ba Boto ya Taolo ya Tšhireletšo ya Mawatle ya Afrika Borwa (SAMSA) Nako ya Mengwaga ye Meraro
4.1 Mna Mahesh Fakir – Modulasetulo
4.2 Mna Tau Morwe – Motlatšamodulasetulo
4.3 Moadbokheiti Aurelia Nosipho Sobekwa
4.4 Ngaka Natalie Skeepers
4.5 Mohumagadi Nogolide Feziwe Nojozi
4.6 Mna Sihle Nguse
D. Ditiragalo tše di Tlago
1. Kgwedi ya Bohwa
1.1. Kgwedi ya bohwa e tla ketekwa ka fase ga morero: “Go keteka phapano ya ditšo tša rena ka go Afrika Borwa ya temokrasi”. Ditšhaba di hlohleletšwa go šomiša Kgwedi ya Bohwa ka Lewedi go kopanya setšhaba, ge re keteka bohwa le phapano tša go huma tša naga ya rena.
2. Kgwedi ya Ditirelo tša Setšhaba (PSM)
2.1. Ditirelo tša Setšhaba di tla keteka PSM gare ga 1 le 30 Lewedi 2023. Kgwedi e šoma bjalo ka kgopotšo ya gore ke eng go šomela, le go re fa sebaka sa go bontšha ka moo bašomi ba mmušo ba ka huetšago le go fetola maphelo a ditšhaba.
3. Beke ya Senthara ya Tirelo ya Thusong
3.1. Ngwaga wo Beke ya Senthara ya Tirelo ya Thusong e tla swarwa go tloga ka la 18 go fihla ka la 22 Lewedi 2023. Maafrika Borwa ba laletšwa go nyakišiša mohlwaela wa ditirelo tšeo di abjago Senthareng ya Tirelo ya Thusong, yeo e lego lefelo la tirelo ya felo gotee yeo e tlišago tshedimošo ya mmušo le ditirelo tše di lego kgauswi le batho.
4. Letšatši la Segopotšo sa Maphodisa a Setšhaba
4.1. Go hlompha bagale le bagaleadi ba rena bao ba hlokofetšego ba le mošomong, Letšatši la Segopotšo la Setšhaba la Tirelo ya Maphodisa a Afrika Borwa le tla swarwa Union Buildings ka Lamorena, 3 Lewedi 2023. Folaga ya Setšhaba e tla išwa fase letšatšing la tiragalo.
E. Melaetša
1. Ditebogišo
Kabinete e lebogiša le go lakaletša tše dibotse go:
- Mohumagadi Natasha Joubert, Mohumagadi wa Afrika Borwa wa 2023 yo a sa tšogo fiwa sefoka sa Mohumagadi wa Afrika Borwa.
- Mna Brad Binder, yo a tšwelego maemo a bobedi mo Austrian MotoGP.
- Springboks go fenya All Blacks le go ba lakaletša tše dibotse mo Sefokeng sa Lefase sa Rugby se se tlago.
- India, go ba naga ya mathomo go emiša ka katlego sephatšamaru kgauswi le phoulo ya borwa ya ngwedi.
- Dikgetho tša Zimbabwe
Kabinete e lebogiša batho ba Zimbabwe go phethagatša tokelo ya bona ya temokrasi go kgetha le go bušeletša boikgafo bja bona go šoma le Zimbabwe go matlafatša selete le kontinente.
2. Mahloko
Kabinete e romela melaetša ya mahloko go malapa le bagwera ba:
- Mna Derek Watts (74), mogaši wa mahlwaadibona wa thelebišene yoo a tla gopolwago bjalo ka sefahlego sa mohlwaela wa Carte Blanche TV le boikgafo bja gagwebja go ba mmegaditab yo a nyakišivago.
- Mohumagadi Sylvia Ncediwe Mdunyelwa, moopedi wa mmino wa jazz le modiragatši, yoo a šomilego le mohu Victor Ntoni le barwarra ba Ngcukana, Winston Mankuku, Nick Carter le Merton Barrow.
- Balapa le bagwera ba batho ba 64 bao ba hlokafetšego go tšwa moagong wo o swelego ka Marshaltown, Johannesburg
Dipotšišo: Mohumagadi Nomonde Mnukwa – Seboleledi sa Motšwaoswere sa Mmušo
Mogala: 083 653 7485
