21 Nov 2013
1. Xiyimo xa Khabinete eka timhaka ta nkoka eka nkarhi wa sweswi
1.1. Khabinete yi amukela nhlayo ya le henhla ya vahlawuri lava nga hlamula ku vitaniwa ka vona ku ya titsarisela hi nkarhi wo sungula wa ntsariso, wa ti 9 na ti 10 Hukuri 2013. Lava nga lulameriwa hi ku hlawula lava nga se ti tsariselaka va tsundzuxiwa leswaku nkarhi wo titsarisela wu ya emahlweni ku fikela laha ku nga ta tivisiwa siku ra mihlawulo ya rixaka leyi taka. Khabinete yi khensa ntirho wa Khomixini ya Nhlawulo leyi nga voyameriki etlhelo rin’we, naswona yi kombela Vaaki va Afrika-Dzonga hinkwavo ku tirhisa mfanelo ya vona ya xidemokirasi ku hlawula, leyi ku nga mbuyelo wa nyimpi ya hina ya ntshuxeko na xidemokirasi.
1.2. Pfhumba ra Masiku ya 16 ro Lwisana na Madzolonga eka Vavasati na Vana ri ta sungula ku sukela hi ti 25 Hukuri ku fikela hi ti 10 N’wendzamhala 2013 ehansi ka nhlokomhaka: “SIRHELELA MZANSI – Swi ringene: Vaaki va hlangana ku sivela madzolonga eka vavasati na vana.”
Khabinete yi kombela Vaaki hinkwavo va Afrika-Dzonga ku tirhisa nkarhi lowu ku pfuxeta ku tinyiketela ka hina, ku herisa mahanyele ya vumbhisa no khomisa tingana ya van’wana etikweni ra hina na ku nyikelela nakambe tiko ra hina eka timfanelo leti nga tsan’wekeku ta vavasati na vana.
1.3. Xandla xa Phuresidente Kgalema Motlanthe u ta rhangela ku tsundzukiwa ka Siku ra Misava ra AIDS eMkhondo, eXifundzeni xa Gert Sibande, eMpumalanga, hi siku ro sungula ra N’wendzamhala 2013 ehansi ka nhlokomhaka: “Tlhariha. Kamberiwa. Yimbisiwa.”
Goza leri ri ta tirhisiwa ku tlakusa rixaka eka migingiriko ya mfumo ku lwa na nhlaselo, ku engetelela lemukiso, na ku tiyisisa mingingiriko ku tlakusa minghenelelo yo lwa na nhlaselo. Leswi swi fambisana na Pulani ya Kungu ra Rixaka ya HIV na AIDS ya 2012-2016.
Siku ra Misava ra AIDS ri ta tirhisiwa ku pfuxelela pfhumba ra Nchavelelo eka HIV no Kamberiwa (HCT) na ku simekiwa ka pfhumba ra ku yimbisiwa Xidokodela ka va Xinuna.
Khabinete yi kombela Vaaki hinkwavo va Afrika-Dzonga ku ya eka swa masangu va sirhelelekile; ku kamberiwa HIV ku ringana kan’we hi lembe ku endlela leswaku va endla swiboho swa kahle swo tisirhelela, ku tshunguriwa, ku hlayiseka no seketela; naswona vavanuna na vafana va ya eka vukorhokeri byo yimbisiwa xidokodela.
Vaaki va Afrika-Dzonga va fanele ku tirha xiphemu xa vona no tirhisa kungu ra ABC (Ku titsona swa masangu, ku tshembheka, ku tirhisa khondomu) tanihi ndlela ya vutomi.
1.4. Khabinete yi kombisile ku tikisiwa ka maendlele eka milandzu ya le magondzweni tanihi xiphemu xa Pfhumba ra Nkarhi wa Makhisimusi – Fika u ri karhi u Hanya - ehansi ka nhlokomhaka ‘Swin’we hi nga Kutsula Mamiliyoni ya Vutomi’, no kombela vatirhisi hinkwavo va gondzo ku va na mahleketele ya vutihlamuleri lawa ya twisisaka leswaku ku tlumbana ka mimovha ku herisa vutomi.
1.5. Khabinete yi khensa ku humelela loku nga endliwa hi maendlele ya tienjesi lawa ya nga tekiwa ku sukela eka ku nghenelela ka Phuresidente hi Mudyaxihi 2013 eEldorado Park, ku lwa na madzolonga ya swidzidziharisi na mitlawa na swiphiqo leswi yelanaka na vanhu na ikhonomi.
Leswi sweswi ku nga voniwa ku khomiwa ka vanhu va 1 431, laha va 1 098 va ha yimeleke ku tenga; 1 095 va kumile beyili, vanharhu va ha ri ekhotsweni naswona va 289 va voniwile milandzu eka timhaka ta vugevenga.
Khabinete yi kombela vaaki ku ti alela eka maendlele yo xupula vaendli va vugevenga no tilavela vululami ehandle ka maendlele ya nawu, tanihi leswi swi nga ri ki enawini no hoxa xandla eka maendlele ya vugevenga. Khabinete yi hlohlotela vaaki ku tirha na maphorisa ku sisimula vinyi va swidzidziharisi na na vaxavisi lava engetelaka migingiriko ya vugevenga.
1.6. Khabinete yi yisile marito yo chavelela eka mindyangu na vanghana va lava loveke endzhaku ka loko muako lowu a wa ha akiwa wu wile eTongaat, eKwaZulu-Natal; naswona yi navelela ku hola ka xihatla eka lava nga vaviseka.
Khabinete yi tiyisisile leswaku ku na milawu ya vatirhi leyi hlayisaka timfanelo ta vatirhi no sola lava nga na vutihlamuleri hi khombo leri nga humelela. Khabinete yi tiyisisile leswaku mhaka leyi yi ta landzelerisiwa hi vurhonwana swinene.
1.7. Khabinete yi amukerile ku pfuriwa ka Senthara ya Xitsundzuxo xa Nelson Mandela. Tindlu ta senthara i tin’wana ta switirhisiwa swa nkoka swa mfuwo leswi hlayisaka vutomi na minkarhi ya Tata Nelson Rolihlahla Mandela.
Switirhisiwa leswi i xiphemu xa nkoka xa mfuwo wa rixaka ra hina, mfuwo wa hina wa ntshuxeko. I rifuwo ra rixaka ra hina leri lavaka ku hlayisiwa. Mfumo wu ta ya emahlweni no xixima Nelson Mandela na varhangeri lava hi nkarhi wa yena va hoxeke xandla hi la ku kulu eka ntshuxeko wa hina.
1.8. Khabinete yi ba mavoko eku yeni emahlweni ka phurogireme ya switirhisiwa swa vanhu ya mamiliyoni ya Khomixini ya Vulawuri bya Switirhisiwa swa Phuresidente leyi nga rhangeriwa hi Phuresidente Jacob Zuma.
Ku pfuriwa ka Damu ra Spring Grove hi Phuresidente ku endliwile ku leswaku ku kurisa mphakelo wa mati eka timasipala ta ntsevu, ku nga eThekwini Metropolitan, Xifundzha xa uMgungundlovu, Xifundzha xa Msunduzi, Xifundzha xa Ugu, na Sisonke na Masipala wa Xifundzha wa iLembe.
Mfumo wu vekisile ku tlula biliyoni ra tirhandi eka phurojeke, leyi nga endliwa leswaku yi tumbuluxa mitirho. Hi nkarhi wo akiwa ka damu nhlayo yo ringana 960 ya vanhu a yi thoriwile.
1.9. Phuresidente Jacob Zuma u ta endzela Masipala wa King Sabatha Dalindyebo, eXifhundzheninkulu xa Kapa Vuxa, hi ti 22 Hukuri 2013 tanihi xiphemu xa Phurogireme ya Nandzeleriso hi Phuresidente ya Siyahlola.
Leswi swi ta katsa ku endzela eMthatha ku ya kambela ku antswisiwa ka rivala ra swihahampfhuka na swin’wana switirhisiwa swa phurojeke ya phuresidente endhawini. Mthatha yi vuriwile ku va yi ri ya Nkoka wa le Henhla hi Nghenelelo wa Phuresidente hi 2009 naswona minghenelelo yi fanele ku lulamisa nongonoko wa switirhisiwa na swiphiqo swa mphakelo wa vukorhokeri, hi ndlela yo lava ku pfuxelela Mthata.
Phuresidente u ta kambela ku humelela loku nga endliwa eka tiphurojeke ta switirhisiwa swa mfumo hi ku languta mphakelo wa mati, gezi na magondzo endhawini.
Ku pfulela hi Phuresidente Jacob Zuma exiticinintsongo xa Thornhill ku ta nyika tshaku ra netiweke ku ololoxa ku salela endzhaku emindyangwini ya 25 000.
1.10. Phuresidente Jacob Zuma u ta va na Rendzo ra Mfumo ro ya eAccra, Ghana, ku sukela hi ti 26 ku fikela ti 27 Hukuri 2013. Rendzo ri ta entisa vuxaka bya hina na Ghana bya matimba lebyi byi nga hi kambirhi no kurisa mabindzu eka endzeni khonthinete.
1.11. Phuresidente Jacob Zuma u vekiwile ku va a fambisa Khomixini ya Tinxaka Timbirhi ya Afrika-Dzonga na Botswana (BNC) hi ti 21 Hukuri 2013. Leswi swi ta kurisa vuxaka lebyi nga hi kambirhi no tirhisana eka matiko lawa ya nga vamakhelwana. BNC leyi ya lembe na lembe eka leyi nga eka xiyimo xa Tinhloko ta Matiko yi simekiwile lembe leri nga hundza ku yisa ehenhla xiyimo xa Khomixini ya Nhlanganelo ya Nkarhi hinkwawo ya Ntirhisano na Khomixini ya Nhlanganelo wa Nkarhi hinkwawo ya Vusirheleri na Nhlayiseko.
1.12. Khabinete yi amukela ku hlawuriwa ka Afrika-Dzonga eka Khansele ya Timfanelo ta Vanhu eka Nhlangano wa Tinxaka (hi ti 12 Hukuri 2013). Nkarhi wa hina wu sungula hi siku ro sungula ra Sunguti 2014 lowu fambisanaka na ku tlangela ka tiko eka Malembe ya 20 ya Ntshuxeko. Leswi swi tiyisisa ku tinyiketela ka hina eku humeleleni loko swi ta eka timfanelo ta vanhu eka vaaki va hina hinkwavo, vaaki va khonthinete ya Afrika na vaaki va misava hinkwayo.
1.13. Khabinete yi hlanganile na vaaki va misava eku humeseleni ka vutitwi lebyi sukaka embilwini ku amukela Mihlangano yo ka yi nga ri ya Mfumo leyi nga hoxa xandla eka mpfuneto wa xihatla wa misava eka lava nga khumbhiwa hi xidzedze Typhoon Haiyan ePhilippines.
Moya wa Ubuntu wu ta ya emahlweni no hoxa xandla eku vevukiseni ka gome ra vanhu va Philippines hi nkarhi lowu wo tika.
1.14. Khabinete yi amukela ku tivisiwa ka goza rin’wana eka vutomi bya Phurojeke yo Antswisa Magondzo ya pfulela u tshika ya le Gauteng, na titholigeti eka swivandla leswi nga endliwa swa Magondzo ya Pfulela u tshika ya Gauteng leswi nga ta sungula ku tirha hi siku ra vunharhu ra N’wendzamhala 2013.
Van’wamimovha lava nga se ti tsariselaku eka swa titholigeti xitironiki va hlohloteriwa ku endla tano, ku tiyisisa leswaku va fikelela ku hakela tihakelo leti nga hungutiwa.
1.15. Khabinete yi khensa Tindzawulo ta Sayense na Thekinoloji na Dyondzo ya le Henhla na Vuleteri ku katsa na Yunivhesiti ya Thekinoloji ya Cape Peninsula eku endleni ka matimu hi ku simeka Xihondzo xo sungula xa Cube laha tikweni, hi ti 21 Hukuri 2013, eRussia.
Xihondzo, xi ta nyika mahungu ya nkoka ya maxelo exibakabakeni, no kombisa vuswikoti bya Afrika-Dzonga eka ndhawu ya sayense ya xibakabaka na thekinoloji.
1.16. Khabinete yi amukerile ku hlawuriwa ka Holobyenkulu wa Dyondzo Ya le Hansi Angie Motshekga tanihi mutshamaxitulu wa Nhlangano wa le Dzongeni na le N’walungwini Afrika wa Nandzeleriso eka Nkoka wa Dyondzo (SACMEQ) hi nkarhi wa Nhlengeletano ya Ntolovelo ya vu 37 ya UNESCO; leswi swi engetelela vutitshembhi eka maendlele ya hina ya dyondzo na swikolo swa tidyondzo ta le henhla.
Xikongomelo xa SACMEQ i ku langutana na ndzavisiso wo anama na migingiriko ya ndzetelo leyi nga ta kurisa mikarhi ya vakunguhati eka swa dyondzo na valavisisi ku kuma vuleteri bya vuswikoti bya xithekiniki lebyi lavekaka ku landzelerisa, ku hlahluva, no fananisa swiyimo swa swikolo na nkoka wa dyondzo ya le hansi.
1.17. Khabinete yi tekerile enhlokweni Holobyenkulu wa Dyondzo ya le Henhla na Vuleteri, Blade Nzimande eku rhangeleni ka nhlengeletano ya Vaholobyenkulu va Dyondzo ya BRICS leyi nga endla swiboho swa matimba swinene. Nhlengeletano yi lulamisiwile emasungulweni ya Xiphemu xa vu 37 xa Nhlengeletano ya Ntolovelo ya UNESCO. Timhaka leti a ku burisaniwa hi tona ti katsa: ku kurisa ntirhisano exikarhi ka tiyunivhesiti ta BRICS, vuxaka no cincana hi vutivi.
Vaholobyenkulu va pfumerile eka xilaveko xo simeka matirhele ya le henhla ya tipolitiki na xiyimo xa vuthekiniki hi ndlela yo lawula no fambisa tindhawu leti nga boxiwa ta ntirhisano leti nga ta fambisiwa hi Afrika-Dzonga tanihi Mufambisi wa BRICS. Ku na mpfumelelano exikarhi ka swirho hinkwaswo swa ntlhanu swa matiko eka nkoka wo kurisa ntirhisano exikarhi ka BRICS na UNESCO eka dyondzo.
1.18. Khabinete yi tsundzukile xiviko xa tiko xa Afrika-Dzonga xo ya eka UNESCO xa leswaku mamiliyoni ya vanhu lavakulu va 3,3 va Afrika-Dzonga va humelerile eka Pfhumba ra Vaaki ra Kha Ri Gude. Leswi swi teka Afrika-Dzonga swi ri veka ekusuhi no fikelela Nhlangano wa Rixaka ra yona: Dyondzo ya Hinkwavo ku tinyiketela ku hafula nhlayo ya lava nga kotiki ku hlaya no tsala hi 2015. Pfhumba ri simekiwile hi Nyenyenyani 2008, hi xikongomelo xo pfuna mamiliyoni ya 4,7 ya lavakulu lava nga ehenhla ka malembe ya 15 leswaku va kota ku hlaya no tsala na endla tinhlayo hi rin’we ra tindzimi ta 11 ta ximfumo.
1.19. Khabinete yi tlangela na vahluri eka Masagwadi ya Vukorhokeri bya le henhla eka Rixaka ya Batho Pele lawa ya tirhaka ku kurisa swa mitirho, ku tekela enhlokweni, ku hakela, no amukela no hlohlotela migingiriko ya xiyimo xa le henhla eka Vukorhokeri bya Vanhu no tiyisisa leswaku byi fikelela vanhu hi la ku kulu.
1.20. Khabinete yi dzunisile matlangele ya sweswi ya Bafana Bafana, Proteas na Springboks naswona yi hoyozerile Itumeleng Khune, loyi a nga nyikiwa xidlodlo xo va N’wamitlangu wa Xiyimo xa le Henhla wa Afrika-Dzonga. Eku tiyisiseni leswaku hi rixaka leri humelelaka, Khabinete yi tsundzukile leswaku Afrika-Dzonga ri pfukile ri ri eka moya wa le henhla hi mixo wa Ravunharhu endzhaku ka ku hlula ka Bafana Bafana hi nkutlunya wun’we eka tandza loko va hlula Spain. Khabinete yi kombela Vaaki hinkwavo va Afrika-Dzonga ku teka xiphemu xa vona eku seketeleni ka swipano swa hina swa rixaka.
1.21. Khabinete yi hleveriwile hi Ntsombano wa Vululami wa Nsivelo wa Vugevenga na Vusirheleri (JCPS) hi mayelana na xiviko xa Musirheleri wa Vanhu eka maendlele ya vuhlayiseki ekaya ra Phuresidente Jacob Zuma eNkandla. Khabinete yi hleveriwile leswaku ku tihlanganisa ka mfumo na Musirheleri wa Vanhu eka mhaka leyi ku yisiwile eka vuhlayiseki bya Nhloko ya Tiko. Khabinete yi hleveriwile nakambe leswaku xiviko xa xipano xo rhumiwa xa mfumo eka nkuriso wa vuhlayiseki eNkandla ku yisiwile eka Komiti ya Nhlanganelo eka swa Vunhlori leyi nga humesa Xiviko xo Hlawuleka hi mhaka leyi. Xipano xa mfumo xo rhumiwa xi vikile leswaku Komiti ya Nhlanganelo ya eka swa Vunhlori a yi na vumbhoni bya leswaku Ndzawulo ya Mitirho yi hakelerile ku akiwa ka tindlu ta Phuresidente. Vaholobyenkulu ku suka eka Ntsombano wa JCPS va rhambiwile eka mbhurisano lowu wa Khabinete naswona va kumeka ku hlamula swivutiso eka mhaka leyi.
2. Mimbhurisano ya nkoka na swiboho swa Khabinete
2.1. Khabinete yi amukerile mpfampfarhuto wa Papila ro Basa eka Dyondzo na Vuleteri endzhaku ka loko ku herile Dyondzo ya Xikolo xa le Sekondari: “Ku aka Maendlele yo Kula, yo Hetiseka no Katsakanya eka Dyondzo na Vuleteri endzhaku ka loko ku herile Dyondzo ya Xikolo xa le Sekondari”.
Mpfampfarhuto wa Papila ro Basa wu veka makungu yo kurisa ku nyikiwa ka dyondzo na vuleteri swa sweswi eAfrika-Dzonga. Wu kombisa ku antswisa nkoka, nkatsakanyo wa swigava swo hambana swa maendlele loko ku ta va ku herile xikolo xa le sekondari, no humesa tindlela ta hi laha vathori va le ka mabindzu ya mfumo na yo ka ya nga ri ya mfumo va tirhaka hi ndlela ya nkoka eku tumbuluxeni ka vatirhi va vutivi na matimba.
Papila ri tiyisisa nkulo wo katsakanya na mitirho leyi nga na nkoka eka Pulani ya Nhluvukiso wa Rixaka. Ndzawulo ya Dyondzo ya le Henhla na Vuleteri yi ta tivisa ku ya emahlweni.
2.2. Khabinete yi khensile xiviko xa Komiti ya Vaholobyenkulu xo Langutisisa nakambe Timali ta Tiyunivhesiti no amukela leswaku xiviko xi humesiwa leswaku tiyunivhesiti ti ta ti hlamulela.
Timali a ti hambanangi na swiphiqo swo anama leswi nga langutana na tiko ra hina, no katsa ku ololoxa swiphiqo swa tiyunivhesiti leti nga swela loko ku tiyisisiwa leswaku ku cinca loku nga endliwa hi mphakelo wa switirhisiwa ku nga onhi ku kota ka tiyunivhesiti leti nga swela leswaku ti va ta ha tekeriwa enhlokweni emisaveni no navetisa.
2.3. Khabinete yi amukerile Kungu ro endla hi vuntshwa switirhisiwa eAfrika-Dzonga.
Kungu ro endla hi vuntshwa switirhisiwa i kungu ra sayense ku veka tindlela tintshwa to tumbuluxa tanihi voko ra tindzawulo to hambana. Naswona swi vitana vuxaka bya le kusuhi swinene na vumaki ku tiyisisa leswaku thekinoloji yo tumbuluxa hi vuntshwa na tindlela tintshwa to tumbuluxa i swilo leswi nga na nkoka eka makete naswona swi kumeka swi tirhiseka hi ku olova eAfrika-Dzonga.
Kungu ra Afrika-Dzonga ro endla hi vuntshwa switirhisiwa ri endla njhini ya ikhonomi, eka ikhonomi leyintshwa leyi nga ta nyika tshaku eka ku kula lokuntshwa.
2.4. Khabinete yi amukerile Gangiso wa Xiyimo xa le Henhla wa Xiphemu xa nharhu (2014-2019) xa Phurogireme yo Engeteleriwa ya Mitirho ya Vanhu (EPWP) eku wu tirhiseni.
Xikongomiso xa nhlayo hinkwayo ya mamiliyoni ya 7.5 ya mitirho eka nkarhi wa malembe yo tlula ntlhanu (2014/2015 – 2018/2019) wu langutane na xikongomiso xa Tiphurogireme ta Mitirho ya Vanhu leyi nga boxiwa eka Pulani ya Nhluvukiso wa Rixaka.
Khabinete yi amukerile ku tumbuluxiwa ka Khomixini ya Phuresidente yo Fambisa Mitirho ya Vanhu ku lawula no vika eka tiphurogireme ta mitirho ya vanhu. Leswi swi ta fambisana na ntirho wa Khomixini yo Fambisa Switirhisiwa swa Phuresidente.
EPWP yi kongomanile no engetela ku hoxa xandla xa yona ku lulamisa swiphiqo leswi nga hi ka nharhu swa vusweti, ku pfumaleka ka mitirho na ku ka ku nga ringaniwi. Ku cinca ka ikhonomi ka sweswi ku vile na endlelo ro biha eka mitirho laha tikweni naswona ku ri engeterile nkoka wa EPWP tanihi kungunkulu ra mfumo eka ku hoxa xandla eku tumbuluxeni no hunguta ku pfumaleka ka mitirho.
2.5. Khabinete yi amukerile ku andlariwa ka Xitirhisiwa xo Hundzuluxa Vumbiwa ra Nhlangano wa Misava wa swa Mitirho, 1986, ePalamende leswaku wu ta amukeriwa.
Xikongomelo xa nawu lowu nga gangisiwa leswaku wu Hundzuluxiwa i ku endla leswaku swirho swa Nhlangano lowu Rhangelaka Nhlangano wa Misava wa swa Vatirhi wu va yimeleka hi ku nyika maendlele yo thola lawa ya nga ta tekela enhlokweni ikhonomi ya swa tindhawu, switsakisi swa ikhonomi na swa vanhu na mitlawa ya swona.
Hi ku ya hi ku hetisa ajenda ya Afrika naswona loko ku Hundzuluxiwa ka Vumbiwa ka 1986 ku nyikiwa matimba, Afrika-Dzonga ri ta vuyeriwa hi ku ya hi swihlawulekisi swo hlawuleka tanihi leswi swi nga andlariwa eka xitirhisiwa, ku hlawuriwa leswaku ku kuma xitulu xa nkarhi hinkwawo.
2.6. Khabinete yi tsundzukile ku tekiwa ka Swibumabumelo eka Nsirhelelo wa Vanhu hi Nhlangano wa Misava wa swa Mitirho no amukela ku andlariwa ka Xibumabumelo ePalamende leswaku xi ta amukeriwa.
Maendlele ya Nsirhelelo wa Vanhu i xikatsa xa nkatsakanyo wa tipholisi ta vanhu leti nga endliwa leswaku ti tiyisisa vuhlayiseki bya miholo no fikelela vukorhokeri bya nkoka eka vanhu hinkwavo, hi ku tekela enhlokweni mitlawa leyi nga khumbheka no sirhelela no nyika vanhu matimba eku fambeni ka vutomi.
2.7. Khabinete yi amukerile leswaku Afrika-Dzonga ri khoma Nhlengeletano ya Vumune ya Mphikizano wa Misava ya BRICS hi 2015.
Nhlengeletano yi ta nyika foramu ya ku cincana hi mavonele exikarhi ka tiejensi leti nga ta va ti ri kona eka mphikizano na vatsundzuxi vo ka va nga ri va mfumo ku suka eka matiko ya BRICS. Leswi swi ta tiyisa swihlanganisi swa mihlangano leswi yisaka eka ntirhisano wo antswa wa misava exikarhi ka swirho. Yi ta teka ndhawu malembe mambirhi man’wana na man’wana naswona yi ta khomiwa hi swirho swa matiko ya BRICS leswi nga Valawuri va Mphikizano.
2.8. Khabinete yi amukerile ku andlariwa ka Pholisi ya ku Thoriwa ka Vatirhi vo tirhana na vanhu lava tsandzekaka ku hakela swikweleti hi Mufambisinkulu wa Huvo ya le Henhla ePalamende no humesiwa eka Gazete ya Mfumo.
Xikongomelo xa Pholisi i ku kurisa mfambo lowu ringanaka, ku khoma kahle vanhu, ku pfumala xitumbelelana, no humelerisa ku ringana ka vanhu lava a va tshikelelekini hi ku hlawuriwa ko ka ku nga twisiseki.
Vafambisinkulu va Huvo ya le Henhla eka tihofisi to hambana ta Vafambisinkulu lava khale a va ri na matimba yo teka xiboho hi ku ya hi ku twisisa ka vona ka nawu na matirhele na milawu leyi faneleke ku landzeleriwa etihofisini ta vona.
2.9. Khabinete yi amukerile ku tiyisisiwa ka siku ra vunharhu ra Hukuri ku fikela eka siku ra vunharhu ra N’wendzamhala tanihi Nhweti ya Rixaka ya Lemukiso wa Timfanelo ta Vatsoniwa no tivisa siku ra vunharhu ra N’wendzamhala tanihi Siku ra Rixaka ra Vanhu lava nga Tsoniwa.
Nhweti ya Rixaka ya Lemukiso wa Timfanelo ta Vatsoniwa, leyi fambisanaka na Siku ra rixaka ra Vanhu lava nga tsoniwa, ri nyika nkarhi eka tiko ku kombisa no tlangela ku humelela loku nga endliwa eku nyikeni ka vanhu lava hanyaka na vutsoniwa mfikelelo wo ringana wa dyondzo, ntirho wa kahle, rihanyo, nhluvukiso wa matikoxikaya na ndhawu leyi hlayisekeke no sirheleleka, exikarhi ka van’wana.
2.10. Khabinete yi amukerile xivumbeko xa Khamphani yo endla mali ya xingwece ya Afrika-Dzonga eka xingwece xa nkoka xa xitsundzuxo xa 2013 na ku hangalasiwa ka xingwece xa mpondho.
a) Hangalaso wa Xingwece xa Mpondho: “100 wa Malembe ku akiwile Union Buildings”
b) Xingwece xa Xidlodlo xa Silivhere xa Mpondho xa Xitsundzuxo: “100 wa Malembe ku akiwile Union Buildings”
c) Nongonoko wa Xingwece xa Phurothiya: “Vutomi bya Nhenha: NR Mandela” (vun’wana).
2.11. Khabinete yi amukerile swivumbeko swa Xingwece swa nkoka swa switsundzuxo na hangalaso wa swivumbeko swa Xingwece swa 2014:
a) Nongonoko wa Xingwece xa Phurothiya: “Vutomi bya Nhenha: NR Mandela” (dyondzo)
b) Nongonoko wa Xingwece xa Ntumbuluko: “Vahloti va na Vusiku”
c) Nongonoko wa Xingwece xa Rhandi: “Vatirheli va Afrika-Dzonga”
d) Nongonoko wa Xingwece xa Mpondho: “Ku kumiwa ka Nsuku eAfrika-Dzonga”
e) Nongonoko wa Xingwece xa Silivhere xa Xidlodlo na Tiki: “Switimele swa Afrika-Dzonga”
f) Nongonoko wa Xingwece xa Silivhere: “Tindhawu ta Malwandle leti nga Sirheleriwa ta Afrika-Dzonga”
g) Xingwece xa Nsuku xa Xitsundzuxo xa Dzana: “Malembe ya 20 ya Xidemokirasi”
h) Xingwece xa Silivhere xa Xidlodlo xa Xitsundzuxo xa Mpondho: “Malembe ya 20 ya Xidemokirasi”
i) Hangalaso wa Xingwece xa Ntlhanu wa Tirhandi: “Malembe ya 20 ya Xidemokirasi”
Swivumbeko swa swingwexe kun’we na Swihlawulekisi swa swona swi ta kandziyisiwa eka Gazete ya Mfumo. Ku sukela kwalaho, swingwexe swi ta endliwa no xavisiwa hi tindlela ta ntolovelo.
3. Ku thoriwa
3.1. Khabinete yi amukerile ku thoriwa ka Manana Gugulethu Brightness Nokukhanya Khoza tanihi Mufambisinkulu wa Vulawuri bya Vuhahisi bya Vanhu eAfrika-Dzonga.
3.2. Khabinete yi amukerile ku thoriwa loku landzelaka eka Bodo ya Nhlangano wa Vuvekisi eka Vanhu (PIC)
a) Tatana Roshan Morar (ku thoriwa nakambe)
b) Tatana Sebenzile Patrick Mngconkola (ku thoriwa nakambe)
c) Manana Dudu Hlatshwayo
d) Manana Sibusisiwe Nkosinomusa Ngubane
e) Tatana Trueman Tandabantu Goba
3.3. Khabinete yi tsundzukile ku thoriwa loku landzelaka eka Bodo ya Nhlangano wa Ndzindzakhombo eka Swikweleti swo ta hi le Handle:
a) Tatana Motshoanedi Johannes Lesejane (Mutshamaxitulu no thoriwa nakambe)
b) Manana Vuyelwa Viola Matsiliza (Vafambisintsongo)
c) Manana Fagmeedah Petersen (Vafambisintsongo)
d) Manana Siobhain O’Mahony (Vafambisintsongo).
Swivutiso:
Phumla Williams (Muyimeri wa Muvulavuleri wa Khabinete)
Tihlanganise na: 083 501 0139
Issued by: Government Communications
