Pego ya Kopano ya Kabinete ye swerwego ka Dikgokagano tša Bidio ka Laboraro, 26 Phato 2020

A. Merero Seemong sa Bjale

1. Maemotemošo a Bobedi a Bolwetši ba Coronavirus (COVID-19) 
1.1. Go theošwa go tloga go Maemotemošo a Boraro go ya go Maemotemošo a Bobedi a go tswalelwa ga naga ka bophara go thoma ka la 18 Phato 2020 dipoelo tša gona e bile go amogelwa ga go fefošwa ga dikiletšo go tše dingwe tša ditiragalo tša ikonomi maphelong a batho. Diphetogo tše tše bohlokwa di tla tsošološa ikonomi ya gaborena ka go otlologa le go kgatha tema tlholegong ya mešomo yeo e nyakegago kudu, kudukudu intastering ya tša boeti le ya kamogelo ya baeti. 

1.2. Maemotemošo a Bobedi a tla dira gore go kgonagale gore Ditona di ihlagiše pele ga makgotla a mabedi a Palamente, e lego Kopanokgothakgothe ya Bosetšhaba le Khansele ya Bosetšhaba ya Diprofense, go araba dipotšišo go tšwa go maloko a Palamente le tše dingwe.

1.3. Ka ge lephoto la bobedi la diphetelo leo le itemogetšwego ke dinaga tše dingwe tše ntši e le kgonagalo yeo e dulago e le gona, magato a rena bjalo ka ngatana ye tee dibekeng le dikgweding tše mmalwa tšeo di tlago a ka thibela seo go direga, ebile a tla re fa tlhahlo ya gore re ka gatela pele ka bjako ka mokgwa mang. Kabinete e dira boipiletšo go motho mang le mang go ba le tlhokomelo ye kgolo, go itlwaetša maitshwaro a go bolokega le go dira dilo tše maleba gore re efoge tlhatlogo ya bobedi ya bolwetši. 

1.4. Mmušo o šoma mmogo le bagwebišani setšhabeng le setšhaba ka kakaretšo go netefatša gore dilete di nale le didirišwa tše lekanego le gore di beakantšwe go laola go phatlalala ga baerase. 

1.5. Setšhaba sa gaborena se fihleletše dikgolo go lwantšha leuba le. Mošomo wa rena wo mobotse, ka madimabe, o tšeelwa fase ke magato a bohlaswa a ba bangwe ba batho bao ba ganago go tšea maikarabelo a bona go thibela go phatlalala ga baerase ye. Bao ba otlelago ba le ka fase ga khuetšo ya madila ebile ba itshwara bohlaswa ba bea maphelo a bao ba se nago molato kotsing. 

1.6. Ka baka la ona maitshwaro a mohuta wo, beke yona ye re hloboga mahu ao a bego a sa letelwa a bahlapetši ba Kgoro ya Maphodisa a Mmasepala wa Tshwane bao ba lobilego maphelo a bona kotsing ye sehlogo nakong ya ge sefatanaga sa bona se thulana le sa mootledi yo a bego a tailwe mafelelong a beke ye fetilego. Kotsi ye ya go tšea maphelo a bona ke segopotšo go rena ka moka, ka noši le ka seboka, gore re lebeledišiše tšeo re ka di dirago gore re thome go tšea magato a maikarabelo le go kgatha tema ya rena go fokotša tšhomišompe ya madila.

1.7. Kabinete e hlohleletša maAfrika Borwa ka moka go tšwelapele go latela ditshepedišo tša maphelo ešita le ka yona nako ye ya Maemotemošo a Bobedi. Ka moka re swanetše go šielana sekgala, re apare dimaseke tša rena ge re le bathong le go hlapa matsogo a rena kgafetšakgafetša ka meetse le ka sesepe goba re šomiše sanithaesa sa diatla sa go dirwa ka alekhohole. 

2. Go Boela Dikolong le Ditheong tša Thuto ya Godimo 
2.1. Kabinete e amogetše ka atla tše pedi go bulwa ga dikolo tša praemari le tšeo di phagamego ka fase ga Kgoro ya Thuto ya Motheo ka Mošupologo wo fetilego. Barutwana ba Mphato wa 6 le wa 11 ba boetše dikolong ka Mošupologo mola barutwana ba Mphato wa 7 le wa 12 ba boetše kgwedi ya go feta morago ga gore dikolo di tswalelwe lebakanyana go efoga phatlalalo yeo e bego e ka ba gona ya COVID-19. 

2.2. Kabinete e amogetše gape kwalakwatšo ya gore ka fase ga Maemotemošo a Bobedi a go tswalelwa ga naga, diyunibesithi ka moka di tla be di dumelela go boela ga baithuti diyunibesithing ka mokgwa wa go laolega diyunibesithing tšeo go tšona baithuti ba fahlošwago dikhamphaseng ka go tsamaišana le mokgwatirišo wo o phatlaladitšwego ka gare ga Kuranta ya Mmušo (Vol 660, No 43414 ka la 8 Phupu 2020). Goya ka mokgwatirišo wo o hlamilwego, palogodimo ya go lekana 66% ya baithuti e tla dumelelwa go boela dikhamphaseng tša diyunibesithi. 

2.3. Kabinete e amogetše le go boela ga baithuti ka go nanya ba Thuto ya Sethekniki le ya Thutatiro le ba dikholetše tša Tlhahlo, go bulwa ga disenthara tša Thuto ya Setšhaba le Tlhahlo le go boela mešomong ga bašomedi mafelong a mešomo. Se se tla dirwa go ya ka dithulaganyo tšeo di tseneletšego tša taolo ya COVID-19 tše dirišwago go kgabaganya lefapha le, le go netefatša polokego ya go se kgaotše ya baithuti le bašomedi, mola ka go le lengwe e dumelela khumanego ye nabilego ya bofahloši dikhamphaseng le dithutong tša baithuti ba bangwe ba bantši.

3. Go ba Kgahlanong le Bosenyi

3.1. Kabinete e gateletše boikgafo ba yona go netefatša gore ditatofatšo tša bosenyi ba go amana le dithendara tša COVID-19 di a nyakollwa ka bonako ke makoko a phethagatšo ya molao bjalo ka Lekala la Dinyakišišo tšeo di Kgethegilego. Bao ba amegago ba tla otlwa go šoro, ebile tšhelete yeo e utswitšwego go tšwa Mmušong ke dikhamphani le batho ba go hloka potego ka go nyološa ditheko tša didirišwa tša tšhireletšo ya mmele e tla bušwa.

3.2. Kabinete e thabišitšwe ke kgatelopele yeo e dirilwego ke Komiti ya Ditona yeo modulasetulo wa yona e lego Tona ya Toka le Tshokollo ya Bagolegwa Ronald Lamola. Sehlopha sa Ditona se be se letetšwe go rulaganya lenaneo la dithekišetšano ka moka tša COVID-19 le go dira gore lenaneo leo le hwetšagale go bohle. Ka moya wa go se fihle selo, wepsaete ya Matlotlo a Bosetšhaba (www.treasury.gov.za) e phatlaladitše tshedimošo ya tše ntši tša dikgoro le makalakgwebo ao a latetšego molao ka botlalo. 

3.3. Ba Matlotlo a Bosetšhaba ba tla tšwelapele ka mošomo wa tlaleletšo go thumeletša tshedimošo yeo e hlagišitšwego gore e tle e šomišwe goya pele. Kabinete e kgonthišiša gore makoko a phethagatšo ya molao a tlo tšwelapele go ba le maikarabelo mošomong wo wa dinyakišišo. 

3.4. Fusion Centre, e lego yona e rulaganyago mošomo wa makoko ka moka a phethagatšo ya molao, e sa tšwelapele go tlo hlagiša pego ya yona ya mathomo ya dibeke tše tshela tša mathomo e le mošomong ka beke ya mathomo ya Lewedi 2020 go Mopresidente Cyril Ramaphosa.

3.5. Kabinete e tla fana ka thekgo ya maleba go makoko ka moka a phethagatšo ya molao. Se se tla akaretša go ba fa methopo yeo ba e hlokago go šoma ka botlalo, ka go ikema ntle le poifo, kgethollo le go tšea lehlakore go tsamaiša dinyakišišo le go sekwa ga melato ga melato ya go amana le bosenyi ntle le go senya nako. 

3.6. Lemena la bosenyi, leo le itšweletšago ka sebopego sa bohodu bjo bo lego molaleng le go utswa ga methopo ya mmušo, ke bofokodi bjo bogologolo setšhabeng bjo bo nago le kgonagalo ya go re batho ba lahlegelwe ke tshepho maitekelong a mmušo a go kaonafatša maphelo a bona. Kabinete e sola ka bogale magato ka moka a bosenyi ebile e nale tshepho ya gore badirabokgopo ka moka ba tlo sekišwa mafelelong, ka ntle le poifo goba go kgetholla. 

3.7. Kabinete e dira boipiletšo go maAfrika Borwa ka moka go bega ditiragalo tša bosenyi ka go leletša Mogala wa Bosetšhaba wa Kgahlanong le Bosenyo mo go 0800 701 701.

B. Diphetho tša Kabinete

1. Mananeo a Tlhahlo go Maloko a Komitiphethiši le Balaodibagolwane Ditirelong tša Mmušo
1.1. Kabinete e dumeletše mananeo a mabedi a tlhahlo ao a tlo kgontšhago boitlamo ba go hlola mabokgoni a mmušo. La mathomo la mananeo ao ke tlhahlo ka Merero ya Tshepedišo ya Ikonomi ka Sekolo sa Nakwana sa Mmušo  sa maloko a Komitiphethiši go tšwa didikong ka moka tša mmušo. Tlhahlo ye e hlametšwe go nabiša mahlakore ka moka a go ithuta ka tshekatsheko le ka tebeledišišo yeo e tseneletšego ya mohuta wa ditlhotlo tša mmušo. Yona tlhahlo ye e tla dirwa ke Sekolo sa Bosetšhaba sa Mmušo (NSG) ka tšhomišano le Sekolo sa Dirutwa tša Tshepedišo ya Mmušo sa Wits le Sekolo sa Dirutwa tša Boetapele sa OR Tambo. 

1.2. Lenaneo la bobedi le hlametše dihlogo tša dikgoro. Lona le bopilwe ke diripa tše tharo, e lego Lenaneo la Tlhahlo ya Komitiphethiši, Lenaneo la Thuto ya Komitiphethiši, le lenaneo le leswa la go bitšwa Etella. Mananeo a a tlo swara ke NSG, ka tšhomišano le University College London. 

2. Go Fegwa ga go Swarwa ga Tiragalo ya 2020 ya Mokgatlo wa Boditšhabatšhaba wa tša Mabopo (IMO) ka mo Nageng
2.1. Ka baka la leuba la COVID-19, Kabinete e dumeletše go fegwa ga tiragalo ya go swara IMO ka mo nageng gotee le tiragalo ya go bapa le yona ya Letšatši la Lefase la tša Mabopo, go thoma ka Diphalane 2020 go fihla ka Diphalane 2021. Kabinete e be e šetše e dumeletše go swarwa ga tiragalo ye ka Dibatsela 2015.

C. Melaokakanywa

1. Molaokakanywaphetošwa wa 2018 wa Bommaditsela ba Ditšweletšwa tša Temo
1.1. Kabinete e dumeletše tlhagišo Palamenteng ya Molaokakanywaphetošwa wa 2018 wa Bommaditsela ba Ditšweletšwa tša Temo. Diphetošo tše di šeditše go šireletša ditokelo tša batšweletši kgahlanong le mahlakore a go se laolwe ke molao ka bommaditsela ba ditšweletšwa tša temo. Ge molao wo o šetše o dumeletšwe, bommaditsela ba tla gapeletšega go tšea inšorense ya ditobo tše ka dirwago ke go se botege ga bašomedi ba bona le gore ba be le diakhaonto tša trasete. 

1.2. Diphetošo tšeo di šišintšwego ka gare ga Molaokakanywa wo di goeleditšwe ka botlalo gotee le bakgathatema ka moka ba maleba. Tšona diphetošo tše di tla kaonafatša gape le khumanego ya menyetla ya mebaraka go batšweletši ba go ba le dipolasa tše nnyane gotee le bommaditsela ba mebaraka bao ba bego ba phaetšwe thoko, bagwebi le babapatši. 

2. Molaokakanywaphetošwa wa Mangwalotšhupo a Mafelo
2.1. Kabinete e dumeletše tlhagišo ya Molaokakanywa wo Palamenteng. Molaokakanywa wo o fetoša Molao wa Mangwalotšhupo a Mafelo, 1986 (Molao 95 wa 1986) wa go bolela ka go hlongwa ga ditlamo tša mangwalotšhupo a mafelo. Tšona diphetošo tše di šišintšwego di fana ka tlhathollo le go šireletša bahiri mo dithotong tša ka fase ga dipeakanyo tša mangwalotšhupo a mafelo meagong.

3. Molaokakanywaphetošwa wa 2020 wa Molao wa Dikgetho
3.1. Kabinete e dumeletše tlhagišo Palamenteng ya Molaokakanywaphetošwa wa 2020 wa Molao wa Dikgetho. Molaokakanywa wo o fetoša diripa tše tharo tša molao elego Molao wa Khomišene ya Dikgetho, 1996 (Molao 51 wa 1996);  Molao wa Dikgetho, 1998 (Molao 73 wa 1998) le Pušoselegae: Molao wa Dikgetho tša Mmasepala, 2000 (Molao 27 wa 2000).
3.2. Diphetogo tšeo di šišintšwego di tla kaonafatša Peakanyo ya melao ye lego gona. Magareng ga tše dingwe, diphetošo tše di tla tsebagatša dikgatelopele ditlwaeding tša dikgetho gore di gate ka mošito o tee le ditlwaedi tše kaonekaone le gape go kaonafatša bokgoni ba Khomišene ya go Ikema ya Dikgetho taolong ya dikgetho. 

D  Bao ba Thwetšwego Mešomong
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefaletšwa ka maleba.

1. Go oketšwa ga kontraka ya Morena Hubert Mathanzima Mweli bjalo ka Molaodipharephare Kgorong ya Thuto ya Motheo tekano ya mengwaya ye mehlano. 
2. Lekgotla la Ditirelo tša Poso tša Afrika Borwa:
a. Morena Emmanuel Lekgau;
b. Mme Nolitha Pieters;
c. Morena Sandile Phillip; 
d. Morena Sipho Majombozi; le
e. Mme Yvette Lillian Mavivi Myakayaka-Manzini.

3. Balaodi bao e sego ba Lekgotlaphethiši ba Postbank SOC Limited:
a. Morena Gcobani Mancotywa;
b. Morena Darwin Zinzile Nkonki;
c. Morena Thabile Wonci; le
d. Moadbokheiti Leigh Hefer-Hendrikse.

Dipotšišo: Mohumagadi Phumla Williams – Seboleledi sa Kabinete 
Mogala: 083 501 0139

Share this page

Similar categories to explore