Polelo ya Kopano ya Kabinete ya Laboraro la 10 Mopitlo 2023

A.    Merero ye Bohlokwa Seemong sa Bjale

1.    Mopitlo 10 – Ngwaga wa bo 29 wa go Bewa Setulong ga Mopresidente yoo a Kgethilwego ka Tsela ya Demokrasi 
1.1.    Kopano ye ya Kabinete e bile gona ka letšatši leo go felago mengwaga ye 29 mola Mopresidente Nelson Mandela a ilego a bewa setulong bjalo ka Mopresidente wa mathomo wa Afrika Borwa ya demokrasi ka la 10 Mopitlo 1994. Morago ga mengwaga ye makgolo a mararo le seripa ya bokoloneale le kgethollo fao gore motho a hwetše ditirelo tša motheo a swanetše go be a le wa mmala o itseng, Afrika Borwa ya demokrasi e beile dinepo tša tlhabollo tšeo di akaretšago go fihlelela setšhaba seo se atlegago, se sa kgethollego go ya ka mmala, ka bong, ebile se lekalekanago. 
1.2.    Le ge e le gore go bile le diphihlelelo tše ntšhi tšeo di fihleletšwego esale go tloga ka 1994, go sa na le tše ntšhi gape tšeo di hlokago go dirwa gore re fihlelele dinepo tša naga tša tlhabollo. 
1.3.    Panka ya Resefe ya Afrika Borwa e lokolotše ditšhelete tša pampiri le tša tšhipi tšeo di mpshafaditšwego, tšeo di ketekago demokrasi ya rena ya semolaotheo gape le go ba segopotšo go Madiba yoo re mo ratago. 

2.    Samiti ya Maphelo ya Mopresidente 
2.1.    Samiti ya Bobedi ya Maphelo ya Mopresidente, yeo e bego e swerwe ka la 4-5 Mopitlo 2023, e ile ya bea šedi ya yona go dikokwane tše senyane tša Kgohlagano ya Maphelo ya Mopresidente ya 2019: merero ya bašomi; phihlelelo ya meriana, meento le ditšweletšwa tša maphelo; mananeokgoparara; dipoledišano le lekala la praebete; tlhokomelo ya maphelo ya boleng; dikaonafatšo tša taolo ya ditšhelete tša lekala la setšhaba; pušo le boetapele; dipoledišano le setšhaba; boitokišetšo bja mananeo a tshedimošo le leuba. 
2.2.    Ye nngwe ya dipoelo tša Samiti e bile boikgafo bjoo bo mpshafaditšwego bja go phethagatša Inšorentshe ya Maphelo ya Bosetšha (NHI). Se ke karolo ya lenaneo la go fokotša diphapano ge go etla phihlelelong ya ditirelo tša maphelo ka go fediša morwalo wa ditefelo ge go hwetšwa ditirelo tša maphelo. 
2.3.    Kabinete e amogela go fetišwa ga mekgwa yeo e hlokegago go lokiša lenaneo la maphelo ka leswa le go akgofiša diphetogo tša NHI. Se se batametša lenaneo la rena la maphelo tabeng ya go šomela MaAfrika Borwa bokaone. 

3.    Enetši 
3.1.    Mmušo o šoma le Eskom ka sekgauswi go akgofiša go lokišwa ga diyuniti tšeo di hlotšego Legato la bo 6 la kgaotšo ya mohlagase mo matšatšing ano yeo e ditelago tšwelopele ya lenaneo la go kaonafatša tšhireletšo ya mohlagase ka nageng. 
3.2.    Mošomo woo o tseneletšego o gare o a dirwa ka Eskom go oketša Sekao sa Eskom sa Go ba gona ga Mohlagase ka ditokišo tše bohlokwa, go šomiša ka botlalo di-Open Cycle Gas Turbines, go hwetša maatla a tšweletšo ya mohlagase a tlaleletšo go tšwa dipeeletšong tša praebete ka dimpshafatšong, gape le go oketša temošo ya go kaonafatša Taolo ya Nyakego ya ka Thoko go tšwa badirišingbagolo ba mohlagase le go tšwa go malapa. 
3.3.    Ditiro tša go senya di tšwela pele go tshwenya mananeokgoparara a Eskom, gomme ka go realo go thwalwa ga maloko a SANDF a 880 go leta ditiši tše mmalwa tša mohlagase tša Eskom ke karolo ya mekgwa ya go thibela maitekelo a go wiša mararankodimagolo a bosetšhaba a mohlagase. 
3.4.    Kabinete e amogetše sephetho sa go dira boipobolo go kahlolo yeo e sa tšwago dirwa ya Kgorokgolo ya Tsheko ya Pretoria yeo e laetšego Eskom go se kgaotše mohlagase wa ditheo tša setšhaba tšeo di akaretšago dikolo, dikliniki, maokelo, le ditiši tša maphodisa, ka ge se se ka ba le ditlamorago.
3.5.    Kabinete e duma go lemoša MaAfrika Borwa go tšwela pele go boloka mohlagase go iša nepong ya bosetšhaba ya go boloka 1 000MW. 

4.    Tlhabollo ya Mananeokgoparara 
4.1.    Lesolo la Afrika Borwa la mananeokgoparara ka nepoya go tsošoloa ikonomi le go hlola mešomo le tšwela pele go kgwahlelela. Ka go realo, Tona ya Dinamelwa, Mme Sindi Chikunga, o thakgotše Protšeke ya Pharakano ya Ditsela ya Ashburton ya go ja R2.4 bilione ka Mmasepaleng wa Msunduzi ka KwaZulu-Natal, yeo e tlo kaonafatšago go sepetšwa ga merwalo gabonolo go tloga Boemakepeng bja Durban go tsena ka nageng le go ya ka tikologong ya SADC. 
4.2.    Tona ya Mešomo ya Setšhaba le Mananeokgoparara, Morena Sihle Zikalala o neelane ka maemakepe a mannyane a 13 ao a mpshafaditšwego ka tsela ya Lenaneo la Tokišo ya Maemakepe a Mannyane la mmušo la go ja R501 milione. Mpshafatšo ya maemakepe a e tla oketša go šoma bokaone ga ona gape le go hlankela lekala la boreahlapi la selegae bokaone, mmogo le makala a mangwe ka diikonoming tša selegae. 

5.    Ketelo ya Peoleihlo ka Jagersfontein 
5.1.    Motlatšapresidente, Paul Mashatile o bile le ketelo ya peoleihlo go la Jagersfontein ka Mmasepaleng wa Selegae wa Kopanong ka Seleteng sa Xhariep ka Freistata. Go bile le dikarabo mabapi le kabo ya meetse yeo e phethagetšego ebile yeo e lekalekanago, le khudušo ya maloko a setšhaba ao a amilwego ke masetlapelo ao a hlotšwego ke ge lebota la letamo le phatloga. 
5.2.    Kabinete e ipileditše go dikhamphani ka moka tša meepo go ngwadiša matamo a tšona a go tšhela mašaledi a dirafša goba a go tšhela ditšhila tša go tšwa ka moepong lenaneongtshedimošo la Kgoro ya Meetse le Kelelatšhila gore go netefatšwe gore a latela melawana ya polokego ya matamo. 
5.3.    Kgoro ya Meetse le Kelelatšhila gabjale e mpshafatša lenaneotshedimošo la matamo ka moka a go tšhela mašaledi a dirafša goba a go tšhela ditšhila tša go tšwa ka moepong ka mo nageng ao a latelago dinyakwa tšeo di tlo bitšwago “Matamo ao a Nago le Kotsi go Polokego”. Go hwetša tshedimošo ya tlaleletšo ka ga matamo a go tšhela mašaledi goba ditšhila tša ka moepong, romela imeile go greylingjm@dws.gov.za.  

6.    Indaba ya Boeti ya Afrika 
6.1.    Indaba ya Boeti ya Afrika ya 2023 e gare e tšwela pele go la Inkosi Albert Luthuli International Convention Centre ka Durban, ka dikemedi tša go fapafapana tša indaseteri ya boeti, tšeo di emetšego dinaga tša go feta 20 tša Afrika tšeo di kgathago tema ebile di bontšhago ditšweletšwa tša tšona tša boeti tša go feta 350.
6.2.    Tiragalo ye ke polatefomo e bohlokwa ya diprofešenale tša indaseteri gore di kopane, di abelane dikgopolo le go hlola dikamano tšeo di tlo tlišago kgolo. 
6.3.    Afrika Borwa e ikgantšha ka thekgo yeo mmušo o e fago dikgwebo tše nnyane, tša magareng, tšeo beng ba tšona e lego basadi le tšeo beng ba tšona e lego baswa ka lekaleng la boeti le boamogelabaeng. 

7.    Diboutu tša Tekanyetšo
7.1.    Dikgoro tša mmušo di thomile go ala diboutu tša tšona tša tekanyetšo, tšeo e lego go tšea maikarabelo setšhabeng ka mošomo woo kgoro ye nngwe le ye nngwe e o dirilego mo ngwageng wa ditšhelete. 
7.2.    Lenaneo la Diboutu tša Tekanyetšo la Palamente le ka hwetšwa mo wepsaeteng ye: www.parliament.gov.za/parliament-programme. 
7.3.    Lenaneo la Dingangišano tša Diboutu tša Tekanyetšo (Dikomiti tša Setšhaba tše Katološitšwego (EPC)) go tloga ka la 16 Mopitlo 2023 go fihla ka la 19 Mopitlo 2023.

8.    Ngata ya Kimollo ya Sekoloto sa Mebasepala
8.1.    Tona ya Ditšhelete o tsebagaditše ngata ya kimollo yeo e phumolago sekoloto sa kgale sa mebasepala go Eskom go thuša go lokolla letseno mebasepaleng gore e kgone go aba ditirelo tša motheo tša go tshepagala. Mebasepala go tlo nyakega gore e kgotsofatše dinyakwa tše thata ka tsela ya dipeelo tše 33 gore e be le maswanedi. 
8.2.    Dipeelo tše di akaretša dinepo tša kgoboketšo ya letseno ya motheo ge go etla ditirelong tša mohlagase le meetse; go se šomiše letseno ka moka ga lona, leo le kgobokeditšwego ka ditefelo tša mohlagase, meetse le kelelatšhila; le go lefela Eskom pele gomme go latele go lefela meetse pele ga ge go ka dirwa ditefelo dife goba dife tša kgwedi. 

9.    Nepo ya Afrika 
9.1.    Mopresidente Cyril Ramaphosa o kgathile tema ka Karolong ya Maemo a Phagamego ya bo 11 ya Tlhako ya Mokgwa wa Peoleihlo wa Tikologo ya Khutšo, Tšhireletšo le Tšhomišano (PSC) bakeng sa Democratic Republic of the Congo le Great Lakes Region, ka Burundi, bjalo ka karolo ya go matlafatša Nepo ya Afrika ya go homotša dithunya pele ngwaga wa 2030 o feta. 
9.2.    Mopresidente Cyril Ramaphosa o tsenetše gape le Extraordinary Organ Troika Summit Plus ka Namibia. Samiti ye e amogetše pego go tšwa SADC Field Assessment Mission ka Bohlabela bja Democratic Republic of Congo gomme ya tšeela hlogong karabelo ya selete go seemo seo se oketšegago sa tšhireletšo le botho. Samiti e dumetše gore AU e swanetše e kgokaganye maitekelo a go fapafapana a go tliša khutšo le tšhireletšo ka Bohlabela bja DRC. 
9.3.    Kabinete e amogetše go thoma ga dipoledišano tša pele ga ditherišano magareng ga sešole sa Sudan le Rapid Support Forces, tšeo di thomilego go la Jeddah ka Saudi Arabia ka la 6 Mopitlo 2023. Sudan yeo e nago le khutšo, yeo e etilwego pele ke mmušo wa batho, ga e bohlokwa feela go Sudan efela le go selete ka bophara le kontinente. Ka go realo, Kabinete e ipiletša go maphakga ka bobedi go rerišana ka ga tumelelano ya go fediša ntwa gomme ba fediše le tlaišego ya batho ba Sudan. 
9.4.    Kabinete e thabišitšwe ke gore MaAfrika Borwa ka moka ao a laeditšego gore a duma go boa gae go tšwa Sudan yeo e wetšwego ke dintwa bjale a boile, gomme lesolo la tlhakodišo la Afrika Borwa le thušitše le dinagamabapi.

10.    Ditaba tša Kgwebišano 
10.1.    Kabinete e amogetše tsebišo ka ga tšwelopele ya ditaba tša kgwebišano gomme ya lemoga gore mo kgweding ya Hlakola 2023, diromelwantle tša Afrika Borwa di dirile R184 bilione. Lekala la Tšweletšontšhi e bile lona le šomilego gabotse ka letseno la R85 bilione ka thomelontle ya ditšweletšwa tša rena, gomme Lekala la Meepo le bile le letseno la R84 bilione, gomme Temo ya tsenya R11 bilione. 
10.2.    Ditšhelete tše tse ntšhi tše, le ge e le gore di ka tlase ga tšeo di dirilwego ka Hlakola 2022, di bontšha ka fao ikonomi ya Afrika Borwa e tšwelago pele go ba le matšato le ka nakong ya kgolo ye nnyane ya ikonomi. Palomoka ya R41 bilione ya diromelwantle tše di ile dinageng tše dingwe tša Afrika, e lego seo se laetšago maitekelo ao diindaseteri tša Afrika Borwa di a dirago go oketšeng mebaraka ya tšona go phatlalala le kontinente.
10.3.    Mebaraka yeo go yona kgwebišano e gotšego e akaretša China, Belgium, Italy le United Arab Emirates, e lego seo se laetšago dikholegothwii go tšwa maanong a ikonomi a Afrika Borwa. 

B. Diphetho tša Kabinete 

1.    Leano la Bosetšhaba la Seriti go Lwa le go Utswiwa ga Diphoofolo tša Lešoka (NISCWT)

1.1.    Kabinete e dumeletše Leano la Bosetšhaba la Seriti go Lwa le go Utswiwa ga Diphoofolo tša Lešoka (NISCWT). Leano le ke la mathomo la mohuta wa lona ka Afrika Borwa. Nepokgolo ya lona ke go matlafatša ditheo tša phethagatšo ya molao ka didirišwa tša maleba go fokotša koketšego ya go utswiwa ga diphoofolo tša lešoka ka nageng goo go beago tšhireletšo ya naga ya bosetšhaba kotsing. 
1.2.    Leano le le dira ditšhišinyo tša go kwagala go matlafatša bokgoni bja phethagatšo ya molao ka nageng, go balwa le nepo ye itseng go dinyakišišo le go sekišwa ga digongwana tša go utswa diphoofolo tša lešoka. NISCWT e phatlaladitšwe wepsaeteng ya Kgoro ya Dithokgwa, Boreahlapi le Tikologo go www.dffe.gov.za

2.    MoAfrika Borwa wo a kgethilwego go ba Moahlodi wa Kgorotsheko ya Boditšhabatšhaba ya Toka (ICJ)
2.1.    Kabinete e dumeletše go kgethwa ga Moprofesa Dire Tladi bjalo ka mohlaolwa wa Afrika Borwa go yo ba Moahlodi wa Kgorotsheko ya Boditšhaba tšhaba ya Toka (ICJ) nakong ya dikgetho tša Dibatsela 2023 tša setheo se. 
2.2.    Dire Tladi ke Moprofesa wa Dithuto tša Molao wa Boditšhabatšhaba ka Yunibesithing ya Pretoria gomme ebile ke Mopresidente wa Lekala la Afrika Borwa la Mokgatlo wa Molao wa Boditšhabatšhaba ebile ke Lelokophethiši la Mokgatlo wa Molao wa Boditšhabatšhaba. Yena o šomile bjalo ka Modulasetulo wa Khomišene ya Molao wa Boditšhabatšhaba yeo e lego karolo ya UN gomme ka kakaretšo e tšewago go ba setheo sa go matlafatša batho pele ba ka ya ka go ICJ. O kile a ba Moeletši wa tša Molao go Botseta bja Afrika Borwa ka New York, le Moeletši yo a Ikgethilego wa Ditona tša Afrika Borwa tša Merero ya Dinagadišele.

3.    Go Thwalwa 

Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefatšwa ka maleba.

Batho ba Baswa bao ba Thwetšwego Botong ya Independent Regulatory Board for Auditors:

(a)    Mme Precious Nompumelelo Sibiya; le 
(b)    Morena Mojalefa Mosala.

Go Thwalwa ga Maloko a Boto ya Motšwaoswere ya Umngeni Water. 

(a)    Mme Khulekelwe Glynnis Mbonambi;
(b)    Morena Mzimkulu Msiwa;
(c)    Mme Sylvia Thandazile Mhlongo;
(d)    Mme Hlengiwe Patricia Majozi;
(e)    Morena Mfanveli James Ndlovu;
(f)    Morena Sibusiso Wycliff Mkhize; le
(g)    Moadfokeiti Lavan Gopaul;

C.    Melaokakanywa 

1.    Molaokakanywaphetošwa wa Ditirelo tša Tshokollo wa 2023 

1.1.    Kabinete e dumeletše go išwa ga Molaokakanywaphetošwa wa Ditirelo tša Tshokollo wa 2023 Palamenteng. 
Diphetošo tše ke karabelo go Kahlolo ya Kgorotsheko ya Molaotheo yeo e dirilwego ka Manthole 2020 ka tshekong ya Sonke Gender Justice NPC v the President of the Republic of South Africa and others.
1.2.    Diphetošo di bolela ka boikemelo bja Judicial Inspectorate of Correctional Services bjale ka ge go hlalositšwe ka Karolong 7(2) ya Molaotheo wa Ripaboliki ya Afrika Borwa wa 1996. Se ke go kgonagatša phethagatšo ya Dikarolo 88A (1) (b) le 91 tša Molao wa Ditirelo tša Tshokollo wa 1998 (Molao wa bo 111 wa 1998). 
1.3.    Ka go realo, go išwa ga sethalwa sa Molaokakanywa go nepile tabeng ya go kgonagatša mekgwa ya tshokollo bakeng sa dikarolo tše dingwe tšeo di sepelelago thoko tša Molao wo, bjalo ka ge go laeditšwe ke Kgorotsheko ya Molaotheo. 

2.    Molaokakanywa wa go Reka ka go Akaretša wa Setšhaba 

2.1.    Kabinete e dumeletše go išwa ga sethalwa sa Molaokakanywa wa go Reka ka go Akaretša wa Setšhaba Palamenteng. Molaokakanywa wo o phumola Molao wa Tlhako ya Pholisi ya go Reka ka go Akaretša ka go Kgetha wa 2000 (Molao wa bo 5 wa 2000). 
2.2.    Molaotheo woo o sa thadilwego o nepile go hlola tlhako e tee ge go etla tabeng ya go reka ka go akaretša ga setšhaba le go fediša go arolwaarolwa ka melaong ya go sepelelana le go reka ka go akaretša ga setšhaba.  
2.3.    Bohlokwa bja Molaokakanywa wa go Reka ka go Akaretša woo o sa thadilwego ke gore o kgontšha tšwetšopele ya dinepo tša rena tša bosetšhaba tše bjalo ka mpshafatšo, matlafatšo ya basadi, baswa le batho ba go phela ka bogolofadi. 
2.4.    O kgontšha gape tšweletšopele ya bofetolelagae le go thekga bohlami le diphatišišo, ebile o bea pele go reka ka go akaretša go tšwa dikgwebong tše nnyane le tša magareng ka Afrika Borwa. 

D.    Ditiragalo tšeo di sa Tlago 

1. Tša Boditšhabatšhaba 
1.1.    Mopresidente Cyril Ramaphosa o tla re ka la 12 Mopitlo 2023 a amogela Mopresidente wa Bulgaria, Morena Rumen Radev ketelong ya gagwe ya mošomo. Ketelo ye e tla bea šedi tabeng ya go aga dikamano tša sepolotiki le kgwebišano le, mmogo le kabelano ya ditšo magareng ga Afrika Borwa le Bulgaria. Bulgaria e tšwela pele go ba ba mogwebišani yo bohlokwa gomme ka 2022 Afrika Borwa e rometše dithoto tša go ja R1.96 bilione Bulgaria.
1.2.    Mopresidente Ramaphosa o tlo amogela gape Tonakgolo ya Ripaboliki ya Singapore, Morena Lee Hsien Loong ka la 16 Mopitlo 2023 ketelong ya gagwe ya semmušo ka Afrika Borwa, yeo e tlo beago šedi go matlafatšo ya dikamano tšeo di lego gona magareng ga dinaga tše tše pedi. Afrika Borwa e rometše ditšweletšwa tša go ja R10.3 bilione Singapore ka 2022.

2.    Kgathotema yeo e Tlago ka Ditiragalong tša Lefase Gabjale 
2.1.    Kabinete e dumeletše taelo le kgathotema ya Afrika Borwa ka Sešeneng ya Bobedi ya Komiti ya Ditherišano Gareng ga Mebušo (INC 2) ka ga Internationally Binding Instrument On Plastic Pollution Including Marine Environments yeo e tlo swarwago go la Paris, France go tloga ka la 29 Mopitlo go fihla ka la 02 Phupu 2023. INC e rwele maikarabelo a kaonafatšo ya tumelelano ya lefase ge go etla tšhilafatšong ya tikologo ka polasetiki, go balwa le tikologo ya ka lewatleng. 
2.2.    Kabinete a dumeletše gape taelo ya Afrika Borwa ya ditherišano bakeng sa United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organisation Man and the Biosphere Programme International Coordinating Council ya bo 35 yeo e beakantšhitšwego go tlo swarelwa Paris, France go tloga ka la 12 go fihla ka la 16 Phupu 2023.
2.3.    Morero wa UNESCO MAB ICC ke go tšweletšapele mekgwa ya go phela ya go se tshwenyane le tikologo. Afrika Borwa e thomile go kgatha tema ka Lenaneong la Man and Biosphere (MAB) ka 1995 Khonferenseng ya Seville ka Spain. Afrika Borwa gabjale e legatong la phethagatšo bakeng sa South African National Biosphere Reserve Strategy yeo e šomago bjalo ka sehlahli ka phethagatšong ya Lenaneo la MAB go kgabaganya maemo ka moka a taolo ya tikologo le leratadima.

3.    Ketelo ka Motlatšapresidente wa Colombia ka Afrika Borwa 
3.1.    Motlatšapresidente Paul Mashatile o tla amogela mongkayena wa Colombia, Mme Vice Francia Elena Márquez wa Ripaboliki ya Colombia ketelong ya gagwe ya semmušo ka Labohlano la 12 Mopitlo 2023. Ketelo ye e nepile go matlafatšeng dikamano tša magareng ga Afrika Borwa le Colombia ge Colombia e tsenela ditherišano tše tseneletšego le kontinente ya Afrika. 

4.    Kopano ye e Tlago ya Khuduthamaga le Boraditaba 
4.1.    Tona ya Mohlagase, Ngaka Kgosientsho Ramokgopa, o tla bolela le boraditaba ka ga tšwelopele ya phethagatšo ya Leanotiro la Enetši (EAP) ka Labohlano la 12 Mopitlo 2023 ka 14:00. Dikopano tše tša beke ka beke le boraditaba di fana ka monyetla wa go botša boraditaba le setšhaba ka ga tšwelopele yeo e bilego gona tabeng ya go lwantšhana le kgaotšo ya mohlagase mo bekeng ye fetilego, efela gape le go rwala maikarabelo a, gape le go hlaloša mabaka ao a hlolago ditiragalo tša gabjale tša kgaotšo ya mohlagase. 

5.    Kgwedi ya Afrika 
5.1.    Ka Mopitlo Afrika Borwa e keteka Kgwedi ya Afrika, yeo go gopolwago go hlongwa ga Organisation of African Unity (OAU) ka 1963, yeo gabjale e tsebegago ka African Union (AU). Mošomomogolo wa AU e bile go hlola kwano le boematia kontinenteng. 

6.    Diphadišano tša Lefase tša Thenese ya go Ralokelwa Tafoleng (ITTF)
6.1.    Diphadišano tša Lefase tša ITTF tša Thenese ya go Ralokelwa Tafoleng tša 2023 di tlo ba gona go tloga ka la 20 go fihla ka la 28 Mopitlo 2023. 
6.2.    Tiragalo ye e tlo swarelwa Durban International Convention Centre, moo go tlo bago le phadišano ya banna le ya basadi mmogo le ya dihlopha. Kabinete e lakaletša bakgathatema ka moka mahlatse le mahlogonolo diphadišanong. 
6.3.    Diphadišano tša Lefase tša ITTF tša Thenese ya go Ralokelwa Tafoleng tša 2023 di tlo ba tiragalo e bohlokwa historing ya thenese ya go ralokelwa tafoleng ka ge e tla be e le la mathomo mo mengwageng ye 80 ge tiragalo ye e tla be e swarelwa ka Afrika. 

7.    Mogopo wa Lefase wa Kgwelentlatlana 
7.1.    Ka matšatši a 81 ao a šetšego gore Mogopo wa Lefase wa Kgwelentlatlana o thome, Kabinete e hlohleletša MaAfrika Borwa go tšwetša pele morethetho wa meketeko gore o tšwele pele ka mokgwa wa Netball Fridays. 

8.    Peoleihlo ya Lenaneo la Tlhabollo ya Selete 
8.1.    Mopresidente Cyril Ramaphosa o tla swara Imbizo ya Mopresidente ya Sekao sa Tlhabollo ya Selete (DDM) ya Boseswai ka Seleteng sa Cape Winelands ka Kapa Bodikela ka la 19 Mopitlo 2023 bjalo ka karolo ya maitekelo a mmušo a go kaonafatša kabo ya ditirelo le go hlohleletša setšhaba ka bophara go ba karolo ya go godiša Afrika Borwa mmogo le go se šie motho mo maitekelong a. 
8.2.    Maloko a Khuduthamaga e se kgale a tla thoma ka legato la go latela la Lenaneo la Imbizo bjalo ka karolo ya dipoledišano tša matšato tšeo di tlo tlišago mmušo kgauswi le batho tša ba tša tšweletšapele demokrasi yeo e kgathago tema tharollong ya mathata a go šoma le batho le kabo ya ditirelo. 

E.     Melaetša 

1.    Ditebogišo 
Kabinete e rometše ditebogišo le go akela mahlatse le mahlogonolo go:

• Mme Kirsten Neuschäfer ge a thopile sefoka sa Golden Globe Race fao a feditšego matšatši a 235 a sesa ka sekepe a se na le GPS goba theknolotši ye nngwe. E be e le yena mosadi a le tee yoo a bego a tsenetše lebelo leo gomme a ba a ba mosadi wa mathomo wa go thopa a sesa a le tee lebelong la go dikologa lefase.  

2.    Matshidišo 
Kabinete e rometše matshidišo go ba malapa le bagwera ba: 

• Molwelatokologo wa MoDutch, Morena Klaas de Jonge, molwelatokologo yoo a bego a ikgafile, moamogedi wa tlhompho ya National Order of the Companions of OR Tambo. De Jonge o gopolwa ka go nyaka bokhuto ka botseteng bja Netherlands fao a dutšego mengwaga e mebedi gore a efoge go swarwa ke maphodisa a mmušo wa kgethollo. O tšwela pele go gopolwa ka mošomo wa gagwe wa go rarolla diphapano ka dinageng tše ntšhi mo kontinenteng. 
• Setsebi sa Enetši, Morena Ted Blom, yoo e bego e le seboledi sa go tseba taba tša sona ge go etla pholising ya enetši. 
• Sersanta Lwando Lawrence Bunga, Sersanta Mario Nel le Khonstabolo Lefaka, maphodisa a mararo a Tirelo ya Maphodisa a Afrika Borwa ao a bolailwego mo bekeng ye fetilego a le gare a phethagatša mošomo wa ona ka dileteng tšeo ba bego ba šomela go tšona ka Mmasepaleng wa Setoropo wa Nelson Mandela le ka Mmasepaleng wa Setoropo wa Buffalo City ka Kapa Bohlabela, le ka Atteridgeville ka Gauteng. Go tlaleletša seo, maphodisa a mangwe a mabedi a bolailwe maabane. Kabinete e sola go bolawa ga maloko a phethagatšo ya molao gomme e tšea se go ba matšhošetši go tšhireletšo ya bosetšhaba. Kabinete e laetše ba phethagatšo ya molao gore ba se ke ba fela maatla e le ge ba le mohlaleng wa dikebekwa tšeo di bolayago bahlankedi ba phethagatšo ya molao. 
• Mahlwaadibona wa papadi ya golf yoo a rategago, Morena John Bland (77), yoo a thopilego difoka tše 36 kherieng ya gagwe yeo e tšeerego mengwagangwaga. 
   

Dipotšišo:
Morena Michael Currin – Seboleledi sa Kabinete sa Motšwaoswere 
Mogala: 082 462 7896