A. Mafhungo a Zwino kha Shango
1. Dzingweṋa dza Tshiphuga tsha Ragibii tsha Ḽifhasi tsha ṅwaha wa 2023
1.1. Khabinethe yo fhululedza thimu ya Springboks kha gundo ḽavho ḽa Tshiphuga tsha Ḽifhasi tsha Ragibii tsha ṅwaha wa 2023 ḽe ḽa ita uri Afrika Tshipembe ḽi vhe shango ḽi ḽoṱhe ḽe ḽa u thoma u thuba Tshiphuga tsha Ḽifhasi tsha Ragibii luṋa (4) khathihi na u vha shango ḽa vhuvhili kha u vha dzingweṋa luvhili nga u tou tevhekana.
1.2. Kha ḓivhazwakale ya ragabii ya ḽa Afrika Tshipembe, thimu Iyi ya Springboks ndi yone yo fhambanaho vhukuma musi ri tshi amba nga ha vhuimeleli ha tshivhalo tsha vhathu vha shango ḽa Afrika Tshipembe. Nzudzanyo dza thimu yo raloho yo fhambanaho a hu ngo vha nyito dze dza sokou itea, fhedzi ho vha ndingedzo dza u tou ḓiimisela nga vharangaphanḓa na tshigwada tsha zwa vhagudisi tsha thimu ya Springboks u khetha thimu i angaredzaho vhathu vhoṱhe. Tsheo iyo yo khwaṱhaho ye ya thoma u dzhiwa nga mugudisi wa kale Vho Rassie Erasmus na thimu yavho yo bvela phanḓa na u sumbedza vhadzulapo vha ḽa Afrika Tshipembe na ḽifhasi ḽoṱhe, uri muṅwe na muṅwe ane a vha na vhukoni, arali a ṋewa tshikhala na thikhedzo, a nga kona – zwine zwa khwaṱhisedza uri Ri roṱhe Ro khwaṱha.
1.3. Zwihuluhulu, u khwaṱha na vhuḓiimiseli ha thimu ya Springboks ngomu mudavhini ndi tshifanyiso tsha mvelo vhukuma ya u vha mudzulapo wa shango ḽa Afrika Tshipembe, zwine zwa ita uri lushaka ulwu luhulwane lu bvelele naho hu na zwikunisi na vhuleme u swikela vha tshi kunda. Vhaṅwe vha vhatambi makone vhahulwane vha iyi thimu ya Springboks vho kunda vhuleme he vha ṱangana naho matshiloni avho musi vha kha buḓo ḽavho uri vha kone u swika hafha hune vha vha hone ṋamusi.
1.4. Khabinethe yo sumbedza u fhululedza Siyamthanda “Siya” Kolisi, ane a vha mulangavhatambingae wa thimi ya Springboks we a thuba Tshiphuga tsha Ḽifhasi luvhili na u ranga phanḓa thimu u ya kha vhuimo ha u vha Vhomakone vha Tshifhinga Tshoṱhe (GOAT) nahone u pembela hu tea u bvela phaṋda.
2. Foramu ya AGOA
2.1. Khabinethe yo ṱanganedza khwaṱhisedzo u bva kha vha dzangano na vha vhulanguli ha shango ḽa Amerikau itela u engedza tshifhinga tsha AGOA, ine ya ḓisa u sa timatima kha tshitshavha tsha zwa vhubindudzi kha mashango ane a vha miraḓo yaAGOA.
2.2. Khabinethe yo dovha hafhu ya ṱanganedza u farwa ha Foramu ya AGOA ya ṅwaha wa 2023 ngei ḓoroboni ya Johanesburg u bva nga ḽa 2 – 4 Lara 2023 ine ya ḓo vha dzhenelwa nga vhashelamulenzhe vha bvaho kha mashango a 32 a Afrika u bva kha muvhuso, Mabindu, vhashumela vhapo na madzangano a vhashumi lwa u tou thoma na vhaimeli vha muvhuso wa shango ḽa Amerika.
2.3. Khabinethe yo ḓi dzula yo amba uri AGOA i ṋea shango ḽa Amerika tshikhala tsha u khwaṱhisa vhushaka ha zwa ikonomi na mashango a dzhango ḽa Afrika nahone i tea u engedzedzwa lwa tshifhinga tshi pfalaho, yo khwiniswa u itela uri i vhe na mveledzwa na u kunga.
3. Muṱangano wa BRICS wa Dziminisṱa dza zwa Vhuendelamashango
3.1. Khabinethe yo ṱanganedza u khunyeledzwa zwavhuḓi ha Muṱangano wa BRICS wa Dziminisṱa dza zwa Vhuendelamashango we wa farelwa fhaḽa Ḓoroboni ya Kapa, we wa ṱuṱuwedza miraḓo kha zwa u vha na tshumisano yo khwaṱhaho khathihi na u vhona uri hu vhe na vhuendelamashango havhuḓi vhukati ha mashango ane a vha miraḓo ya BRICS, u bveledza magondo u itela vhuendi vhu koneu tshimbila zwavhuḓi na u ṱumanywa ha vhuendelamashango vhukati ha mashango ane a vha miraḓo ya BRICS.
3.2. Hezwi zwi ḓo bvela phanḓa na u khwaṱhisa sekithara ya zwa vhuendelamashango ya shango ḽa Afrika Tshipembe ine ya khou vhonalai tshi khou shuma zwavhiḓi kha tshino tshifhingaKha miṅwedzi ya 8 ya u thoma ya ṅwaha wa 2023, shango ḽashu ḽo dalelwa nga vhathu vhane vha swika tshivhalo tsha 5.5 miḽioni zwine khazwo ra vhona u engedzea nga 63.4% musi ri tshi zwi fanyisa na zwa ṅwaha wa 2022 nga tshenetshi tshifhinga.
4. Vhuḓiṅwalisi ha Vhakhethi
4.1. Vha IEC vho ḓivhadza ḓuvha ḽa 18 na ḽa 19 Lara 2023 sa mafhelo a vhege a u thoma a u ḓiṅwalisa ha vhakhethi u itela vha kone u khetha kha Khethoguṱe dza ṅwaha wa 2024.
4.2. Khabinethe i khou ita khuwelelo kha vhakhethi vho tendelwaho vhoṱhe uri vha ḓiṅwalisele u khetha kha tshiṱitshi tsha u voutela tshine tsha vha tsini navho u itela Khethoguṱe dza ṅwaha wa 2024.
4.3. Vhuḓiṅwalisi ha vhakhethi kha inthanethe ho vulwa u bva nga ṅwedzi wa Luhuhi 2023 nahone vhadzulapo vha khou ṱuṱuwedzwa u shumisa tshileludzi tshenetsho u ḓiṅwalisa kana u vusuludza zwidodombedzwa zwavho.
4.4. Vhadzulapo vha shango ḽa Afrika Tshipembe vhe vha itakhumbelo ya basa dzavho vha khou ṱuṱuwedzwa u dalela ofisi dza zwa Muno dza hune vha dzula hone u dzi dzhia. Hu na basa dza garaṱa dzine dza fhira 500 000 dzi sa athu dzhiiwaho ofisini dza zwa Muno u mona na shango ḽoṱhe.
5. Muḓagasi
5.1. Minisṱa ofisini ya Phresidennde ane a vha na vhuḓifhinduleli kha zwa Muḓagasi vho ḓivhadza nga ha thaidzo ya muḓagasi nga ndila I katelaho vhunzhi ha zwithu kha shango.
5.2. Khabinethe yo takalela ndingedzo dza Muvhuso wa Vunḓu ḽa Gauteng dza u shumisana na Eskom u vhuedzedza muḓagasi kha vhupo ha Gauteng he ha vha hu si na muḓagasi nga ṅwambo wa u tswiwa kana u tshinyadzwa ha dziṱhirantsifoma.
5.3. Madekwe, ṱhirantsifoma dza muḓagasi ntswa dza rathi dzo fungiwa ngei Kagiso, kha vhupo ha West Rand nga murahu ha musi vhadzulapo vho vha vho siiwa vhe si na muḓagasi lwa miṅwaha ine ya fhira 3.
5.4. Khabinethe i khou ita khuwelelo kha havha vhadzulapo ya u tsireledza themamveledziso ya ndeme kha u tswiwa na tshinyalelo ine ya vhangiwa nga u ṱuma muḓagasi zwiu siho mulayoni.
6. U lwadzwa nga mulimo wa Zwiḽiwa
6.1. Khabinethe i khou vhilaedziswa nga tshivhalo tsha nṱha tsha vhana vhane vha khou lwadzwa nga mulimo wa zwiḽiwa nga u ḽa zwiḽiwa zwo fhirelwaho nga tshifhinga na zwo tshikafhadzwaho zwi bvaho mavhengeleni a zwiphaza na kha vharengisi vha tshiṱaraṱani.
6.2. Khabinethe i khou takadzwa nga ndingedzo dza u kombetshedza mulayo u itela u kombetshedza u tevhedzela tsireledzo ya zwiḽiwa.
7. Wekishopho ya nga ha U pfuluwa ha Dzitshakatshaka na Vhoṋeḓorobo na Vharangaphanḓa vha Sialala
7.1. Khabinethe yo ḓivhadzwa nga ha wekishopho ya nga ha u pfuluwa ha dzitshakatshaka ye ya vha yo dzudzanywa nga Muhasho wa zwa Muno ye ya dzhenelwa nga mihashu yo fhambanaho sa DSBD, GOGTA, Muhasho wa zwa Madzulo a Vhathu na vharangaphanḓa vha zwa sialala na vhoṋeḓorobo u bva kha mimasipala mihulwane na zwiṱiriki ye ya vha yo sedzesa kha u fhungudza mveledzwa dza zwiito zwa vhupfuluwi zwisiho mulayoni, hu tshi katelwa na matshimbidzele a zwiphaza.
7.2. Mvelelo khulwane dzi katela u thomiwa ha milayo yapo ya omnibus ya u sedzana na khaedu dzine dza tshimbilelana na u kombetshedzwa ha milayo yapo ya zwa vhubindudzi nga mimasipala na vha maanḓalanga a zwa sialala. Hu ḓo vha na u ṱanganelana ha tshihaḓu u itela u ṱola mabindu, khathihi na zwiphaza nga nḓila yo khetheaho nga vha mihasho ya mishumo, mutakalo, mveledziso ya mabindu maṱuku na Zwigwada zwa muhasho wa Muno zwa u shumana na u zwa vhupfuluwi ha vhathu, hu tshi itelwa u kombetshedza u tevhedza milayo yo tewaho.
7.3. U ṱolwa ha zwiphaza mahayani na zwikolobulasini, na nḓila dza u zwi ṅwalisa na vharangaphanḓa vha zwa sialala na kha mimasipala hu ḓo itwa. Hu dovha hafhu ha vha na ndingedzo dza u tikedza vha maanḓalanga a zwa sialala u itela vha kone u vhulunga rekhodo dza tshaka dzisili dzine dza dzula afho zwitshavhani zwavho.
7.4. Mulayo wa u ṋetshedza ḽaisentsi dza bindu u khou khwiniswa u itela u tikedza vhathu vhoṱhe vhane vha tama u vhambadza kha sekithara dza inifomaḽa.
8. Ṱhanganelano ya U lwa na zwiito zwa Vhugevhenga
8.1. Khabinethe yo khoḓa vha SAPS kha mushumo wavhuḓi we vha u ita nga murahu ha musi vho luṅwa ndevhe nga ha zwigwada zwa zwidzidzivhadzi zwa dzitshakatshaka musi ho wanala cocaine ya ndeme i I swikaho rannda dza 80 miḽioni yeya farwa nga ḽa 20 Tshimedzi 2023 fhethu hune ha vhulungelwa hone thundu ngei Vhuimangalavha ha Dube Trade vhune ha wanala fhaḽaVhukavhamabufho ha Dzitshakatshaka ha King Shaka. Maḓuvha mavhili phanḓa ha u fara uhu, iṅwe cocaine ya ndeme ine ya lingana rannda dza 70 miḽioni yo farwa kha tshirundu ngei Vhuimazwikepe ha Durban.
8.2. Khabinethe yo khoḓa mishumo yavhudi ye ya bveledzwa nga vha SAPS kha zwau thithisa na u fhelisa vhugevhenga ho dzudzanywaho nga dzitshakatshaka vhune ha vhanga tshutshedzo khulwane kha vhadzulapo vhashu na lushaka.
8.3. Fulo ḽa Khalaṅwaha ya Madakalo yo Tsireledzeaho ḽo no thoma u bveledza mvelelo dza u lwa na zwiito zwa vhugevhenga he mapholisa a fara vhahumbulelwa vhane vha fhira 140, hu tshi katelwa na phiṋere ya zwiito zwa u gwa migodi zwi siho mulayoni, na u farwa ha zwigidi zwi si na ḽaisentsi.
9. Madalo a Phresidennde a U lavhelesa
9.1. Khabinethe yo ṱanganedza Madalo a Phresidennde a U lavhelesa kha Masipala wa Emfuleni, zwi tshi tevhela madalo e a farwa ṅwaha wo fhelaho vhukati ha vhadzulapo na phresidennde nga tshifhinga tsha madalo a zwa Modele wa Mveledziso ya Tshiṱiriki a ṅwaha wa 2022.
9.2. Madalo a ṅwaha wa 2022 a u ya Emfuleni o ṱalusa thaidzo dza ndondolo i si yavhuḓi ya themamveledziso nga masipala wapo.
9.3. Nga u dzhenelela ha Muhasho wa zwa Maḓi na Vhuthathazwitshili, hu na mvelaphanḓa i vhonalaho kha u shumana na khaedu dza themamveledziso ya maḓi na vhuthathazwitshili dze dza vhanga u wa ha sisiṱeme ya Vaal ya Maḓi a Tshika.
9.4. Mushumo wo takutshedza u itela u khwinisa nḓisedzo ya maḓi, u shuma zwavhuḓi ha themamveledziso ya maḓi a tshika nahone nga nḓila heyi zwi fhelisa thaidzo ya tshampungane tshine tsha gidima zwiṱaraṱani na ngomu dzharaṱani dza vhathu.
9.5. Mvelaphanḓa yo vhonalaho nga tshifhinga tsha madalo i katela u khwinisa dziphaiphi khulwane na zwiṱitshi zwa u bommba maḓi, u vusuludzwa na u shelwa nga huswa ha dzibada, na u shumiwa ha mavhone a badani u khwinisa tshedza na tsireledzo.
10. Nzudzanyo ya Sisiṱeme ya Vhuendedzi ha Thundu ya shango ḽa Afrika Tshipembe
10.1. Muhasho wa Vhuendi wo thoma vhukwamani nga ha Nzudzanyo ya Sisiṱeme ya Vhuendedzi ha Thundu ya ḽa Afrika Tshipembe, sa tshipiḓa tsha ṱhoḓea u itela u fhelisa khaedu dzine sekithara ya vhuendedzi na thundu ya khou ṱangana nadzo na u khwaṱhisa ndingedzo dza u vusuludza ikonomi ya Afrika Tshipembe.
11. Mveledziso na Ndondolo ya Themamveledziso
11.1. Khabinethe yo ṱanganedza mvelaphanḓa ine ya khou itwa kha mveledziso na ndondolo ya themamveledziso he ha fhedzisiwa maburoho a mahayani a 36 nga fhasi ha Welisizwe Rural Bridges, na mushumo wa u fhaṱa une wa khou bvela phanḓa kha thandela dza 20 fhethu ha vhudzulo ha vhathu, dzibada, na maḓi.
12. Mvusuludzo ya nḓila dza dzitshakatshaka dza tshumelo dza zwa Mabufho dza shango ḽa Afrika Tshipembe (SAA)
12.1. Khabinethe yo ṱanganedza mvusuludzo ya nḓila dza dzitshakatshaka dza SAA na u thomiwa hafhu ha bufho ḽayo ḽa vhukati ha madzhango u ya ḓorobini ya São Paulo, Brazil, e a dovha a vhuisa tshumelo dza nyendo ndapfu u bva Ḓoroboni ya Kapa na Johannesburg.
12.2. U vhuya ha SAA kha nḓila dza dzitshakatshaka zwi ḓo shela mulenzhe thwii kha u tshimbidza nyaluwo ya u enda ha dzitshakatshaka kha shango, na nyaluwo ya sekithara ya zwa vhuendelamashango nga murahu ha tshinyalelo ya dwadze ḽa Covid-19.
13. Shango ḽa Afrika Tshipembe ḽo thoma ḓirounu khulwanesa kha dzango ḽa Afrika.
13.1. Khabinethe yo fhululedza khamphani ya zwa Vhupileli na zwiendatshikhalani ya Milkor kha u thoma ho bvelelaho ha bufho ḽi sa tshimbidziwi nga muthu ḽa Milkor 380 (UAV), zwine zwa vhea Afrika Tshipembe vhukati ha mashango ane a khou bvela phanḓa na u ita maga a vhonalaho kha thekinoḽodzhi ya ḓirounu.
13.2. Milkor 380 ndi ḓirounu khulwanesa ye ya fhaṱiwa Afrika nahone i ḓo shumisiwa nga nḓowetshumo ya vhupileli u itela nndwa, u langa mikano, ndingedzo dza u ndondolo zwi tshi katela u fhelisa u zwima zwi siho mulayoni.
14. Maṱriki na milingo ya zwikolo ya mafheloni a ṅwaha
14.1 Khabinethe yo ṱanganedza mathomo avhuḓi a milingo ya Ṱhanziela ya Nṱha ya Lushaka ya 2023 (maṱiriki), ye ya thoma nga ḽa 30 Tshimedzi 2023. Vhabebi na vhaunḓi vha ṱuṱuwedziwa u bvela phanḓa na u tikedza vhagudiswa nga itshi tshifhinga tsha ndeme.
14.2. Khabinethe i dovha hafhu ya tamelamashudu mavhuya vhagudiswa vhoṱhe vhane vha ḓo vha vha tshi khou ṅwala milingo yavho ya mafhelo a ṅwaha.
B. Tsheo dza Khabinethe
1. Tshiimo tsha shango ḽa Palestina
1.1. Khabinethe yo vhaiswa nga u hana ha muvhuso wa shango ḽ Israel u ṱhonifha mulayo wa dzitshakatshaka na u bvela hawo phanḓa na u nyadza ḽikumedzwa ḽa Mbumbano ya Dzitshaka (UN) ḽa zwa u fhelisa nndwa hu si na ndaṱiso.
1.2. Nḓila dza vhulondavhathu u itela vhathu vha shango ḽa Palestina dzi tshe dzo valiwa dzi na masiandoitwa a ofhisaho kha vhana, vhafumakadzi na vhadzulapo vha si na mulandu.
1.3. U ṱhaseliwa ha vhathu vha shango ḽa Palestina nga mabufho nga muvhuso wa Israel, zwi bvela phanḓa na u takusa tshivhalo tsha mpfu tshine tsha angaredza vhafumakadzi na vhana. Kha maḓuvha mavhili o fhiraho, ḽifhasi ḽo dzula ḽi si na thuso musi hu tshi ṱhaseliwa ḓorobo ya Gaza nga mabufho ngeno West Bank ḽo tshinyadza zwikolo, zwileludzi zwa mutakalo, ambulentse na themamveledziso ya vhadzulapo na bada dzi dzhiiwaho sa dzo tsireledzeaho dzine dza ya Gaza Tshipembe.
1.4. Nga ṅwambo wa zwenezwo, Khabinethe yo dzhia phetho ya vhidza vhaimeleli vhoṱhe vha Afrika Tshipembe u bva ḓoroboni ya Tel Aviv ngei Isael u ita nyambedzano.
1.5. Khabinethe yo dovha hafhu ya dzhiela nzhele i na mbilahelo u bvela phanḓa na u nyadzwa ha Afrika Tshipembe nga muimeleli wa Israel, Vho Eliav Belotsercovsky, vhane vha khou lwisana na vhadzulapo vha Afrika Tshipembe, kha vhadzulapo vha shango ḽaAfrika Tshipembe, vhurangaphanḓa ha Afrika Tshipembe hoṱhe ha muvhuso na vhu siho muvhusoni hu tshi angaredziwa vhashumela vhapo vhane vha khou amba nga u lwisana na mabulayo a vhanzhi ane a khou itiwa nga muvhuso wa Israel kha vhathu vha ḽa Palestina.
1.6. Maipfi a u nyadza a Muimeleli Vho Belotsercovsky a fhambanyiswa nga zwitatamennde zwa vhaimeleli vhavhili vha kale vha Israel kha ḽa Afrika Tshipembe (Vho Illan Baruch na Dr. Alon Liel) vhe vha sa shandukise maipfi avho musi vha tshi ṱalutshedza zwiito zwa muvhuso wavho musi u tshi lwisana na vhadzulapo vha shango ḽa Palestina sa Tshiṱalula.
1.7. Maipfi a u nyadza a u hanedzana na vhane vha khou amba a u lwisana na zwiito zwa tshiṱuhu vhukuma na vharangaphanḓa vha shango zwi ita uri tshiimo tsha muimeleli Vho Belotsercovsky tshi si tsha tsireledzea na luthihi. Nga u ralo, Khabinethe yo ṋea ndaela Muhasho wa Vhushaka na Tshumisanona Dzitshakatshaka u swikisa lwa tshiofisi u sa fushea ha muvhuso wa Afrika Tshipembe nga muimeleli nga lwa tshiofisi nga nḓila dza u vhuyefhadza.
2. Tshitatamennde tsha Mbekanyamaitele ya Mugaganyagwama wa Tshifhinga tsha Vhukati
2.1. Khabinethe yo ṱanganedza Tshitatamennde tsha Mbekanyamaitele ya Mugaganyagwama wa Tshifhinga tsha Vhukati tsha ṅwaha wa 2023 (MTBPS), tshe tsha ṋea ṱhaṱhuvho ine ya vhonala ya tshiimo tsha ikonomi tsha zwino na u sumbedza vhuimo ho khwaṱhaho ha muvhuso kha zwa tshelede dza shango ḽashu vhukati ha zwikundisi zwa mbuelo.
2.2. Tsheo dza MTBPS dzi khwinisa mutheo wa muthelo washu; dzi ṱuṱuwedza nyaluwo ya ikonomi musi dzi tshi khou linganyisela u ḓinekedzela hashu kha zwa matshilisano hune ha tikedza vha songo tsireledzeaho kha lushaka lwashu.
2.3. Pulane ya U vusulusa na U khwinisa Ikonomi yo shela mulenzhe kha nyaluwo mbuya ya ikonomi yashu.
3. Mveledziso ya Zwiporo zwa Zwidimela zwa Luvhilo lwa Nṱha
3.1. Khabinethe yo ṱanganedza Mutheo wa Mveledziso ya Zwiporo zwa Zwidimela zwa Luvhilo lwa Nṱha nahone u kwamea ha masheleni a u thoma zwi ḓo haseledzwa vhukati ha Minisiṱa wa Vhuendi na wa Masheleni
3.2. Khabinethe yo ṱanganedza u thoma u shumiwa ha zwiporo zwa u bva ḓoroboni ya Johannesburg u ya Durban, na u bva Johannesburg - Polokwane u ya Musina, ngeno ya u bva ḓoroboni ya Johannesburg u ya Mbombela zwi tshi ḓo itwa nga murahu.
4. Mvetamveto ya Nḓivhadzamulayotibe nga ha Vhudzulapo, Mupfuluwo na Tsireledzo ya Dzitshavhi
4.1. Khabinethe yo phasisa ṱanganedza ya Nḓivhadzamulayotibe nga ha Vhudzulapo, Mupfuluwo na Tsireledzo ya Dzitshavhi u itela vhupfiwa ha tshitshavha.
4.2. Ndivho dza mvetamveto ya Mbekanyamaitele iyi ndi u ṋea mutheo u itela u langa u ṋewa ha vhudzulo na vhudzulapo kha tshaka dza vhabvannḓa, khathihi na tsireledzo ya dzitshavhi na vhathu vhane vha ṱoḓa vhushavhelo Afrika Tshipembe, nga u dzhiela nzhele ṱhoḓea dza vhutsireledzi ha lushaka dza Riphabuḽiki na nga u tevhedzela pfano ya dzitshakatshaka na mikhuvha nga ha u pfuluwa dzine Afrika Tshipembe ḽa vha tshipiḓa tshadzo.
5. Muvhigo wa Mvelaphanḓa wa Ṅwaha nga ṅwaha wa vhu6 wa nga ha u thoma u shumisa Nḓivhadzamulayotibe ya nga ha Pfanelo dza Vhathu vha re na Vhuholefhali
5.1. Khabinethe yo ṱanganedza khanḓiso kha gurannḓa ya muvhuso ya Muvhigo wa Mvelaphanḓa wa Ṅwaha nga ṅwaha wa vhu6 wa nga ha u thoma u shumisa Nḓivhadzamulayotibe ya nga ha Pfanelo dza Vhathu vha re na Vhuholefhali.
5.2. Khandiso ya muvhigo wa mvelaphanḓa i ḓo tshimbidzana na tshihumbudzo tsha dzitshakatshaka tsha Ṅwedzi wa Tsivhudzo ya Pfanelo dza Vhuholefhali u bva nga ḽa 3 Lara u ya kha ḽa 3 Nyendavhusiku.
5.3. Muvhigo wa mvelaphanḓa u dovha wa sumbedza tshipikwa tsho engedzeaho tsha gumoṱuku ḽa ndinganyo ya mishumo u bva kha 2% u ya kha 3% kha vhathu vha re na vhuholefhali u bva nga ṅwaha wa muvhalelano wa 2024/2025, u ya kha gumoṱuku ḽa 7% ḽa ndinganyo ya mishumo kha vhathu vha re na vhuholefhali nga 2030.
C. Milayotibe
1. Mvetaomveto ya Mulayotibe wa Mvusuludzo ya Afrika na Tshikwama tsha Tshumisano tsha Dzitshakatshaka (ARF)
1.1. Khabinethe yo ṱanganedza u rumelwa ha Mulayotibe wa Khwiṋiso ya ARF Phalamenndeni
1.2. Mulayotibe uyu u khou ṱoḓa u khwinisa Mulayo wa ARF (Mulayo wa 51 wa ṅwaha wa 2000) na u thoma Zhendedzi ḽa Tshumisano ya Mveledziso ya Afrika Tshipembe, ḽine ḽa ḓo shuma sa nḓila ya u tikedza mveledziso na tshumisano ya Afrika Tshipembe na maṅwe mashango maḽedzani nga kha u ṱuṱuwedza dimokrasi, mavhusele kwao, u thivhela na u tandulula dziphambano, mveledziso na u tanganyiswa ya ikonomi ya matshilisano.
D. U tholiwa ha Vhathu
U tholwa hoṱhe hu ḓo khunyeledzwa nga murahu ha musi ho ranga u khwaṱhisedzwa ha ndalukano na u ṱanzwa madzina ho teaho.
.
1. U tholiwa ha Vho Ebrahim Rasool sa Mudzulatshidulo wa Bannga ya Mveledziso ya Tshipembe ha Afrika.
2. U tholiwa ha mufumakadzi Vho Margaret Mosibudi Phiri sa muraḓo wa Bodo ya Lushaka ya Vhulanguli ha Nyuklia
E. Vhuṱambo vhune ha kho U ḓa
1. Nyambedzano ya U lwa na zwiito zwa Tshanḓanguvhoni
1.1 Nyambedzano ya U lwa na zwiito zwa Tshanḓanguvhoni i ḓo farwa nga ḽa 8 na ḽa 9 Lara 2023 ngei Hodelani ya Birchwood Hotel Ekurhuleni u kuvhanganya vhadzulapo kha u lwa na tshanḓanguvhoni zwi tshi khou tshimbidzana na Tshiṱirathedzhi tsha Lushaka tsha U lwa na zwiito zwa Tshanḓanguvhoni tsha shango.
1.2 Khabinethe, nga ṅwedzi wa Lara 2020, yo ṱanganedzo Tshiṱirathedzhi tsha Lushaka tsha U lwa na zwiito zwa Tshanḓanguvhoni (NACS 2020-2030). Hetshi ndi tshiṱirathedzhi tsha shango tsho lavhelelwaho u sika lushaka lu si na tshanḓanguvhoni tshi tshi khou dovha hafhu tsha ṱuṱuwedza vhadzulapo uri vha songo konḓelela zwiito zwa tshanḓanguvhoni nahone vha tevhedze mulayo..
2. Maḓuvha a 16 a Fulo ḽa U lwa na zwiito zwa khakhathi dzine dza itelwa Vhafumakadzi na Vhana ḽa ṅwaha wa 2023
2.1. Ṋaṅwaha ndi ṅwaha wa vhu25 wa u shela mulenzhe ha shango ḽa Afrika Tshipembe kha Maḓuvha a 16 a Fulo ḽa U lwa na U tambudzwa ha Vhafumakadzi na Vhana ḽine ḽa ḓo lavheleswa nga fhasi ha thero ine ya ri: “U ṱavhanyedzisa vhukando ha u fhelisa Khakhathi dzo Ḓitikaho nga Mbeu na Mabulayo a Vhafumakadzi (GBVF): Hu sa siiwi na muthu na muthihi murahu”.
2.2. Fulo heli ḽa ḽifhasi ḽi thoma nga ḽa 25 Lara, ḽine ḽa Ḓuvha ḽa Dzitshakatshaka ḽa U fhelisa u zwiito zwa Dzikhakhathi dzine dza itelwa Vhafumakadzi u swika nga ḽa 10 Nyendavhusiku, ḽine ḽa vha Ḓuvha ḽa Pfanelo dza Vhathu ḽa Dzitshakatshaka. Tshipikwa tshaḽo ndi u lwa na zwiito zwa khakhathi dzine dza itelwa vhafumakadzi nga thungo ḽi tshi khou ṱuṱuwedza pfanelo dza vhathu.
3. Foramu ya vhu14 ya Nyambedzano ya nga ha Mbekanyamaitele
3.1 Afrika Tshipembe ḽi ḓo fara Foramu ya vhu14 ya Nyambedzano ya nga ha Mbekanyamaitele ḽi tshi khou shumisana na Tshigwada tsha Mushumo vha Vhadededzi tsha zwa pfunzo tsha Dzitshakatshaka tsha UNESCO (TTF) ya Pfunzo nga ṅwedzi wa Phando 2024 fhasi ha thero ine ya r: “U amba nga ṱhahelelo ya vhadadedzi na u ita uri mushumo uyu u kunge vhukuma”.
3.2 Foramu iyi i ḓo ṱanganya vhashumi vha muvhuso, dziNGO, vhadededzi na vhaḓivhi vha zwa pfunzo u itela u haseledza mafhungo a ndeme ane a yelana na zwiimo zwa tshumelo kha vhadededzi, mafhungo a u ḓiimisa na vhudifhinduleli ha vhadededzi khathihi na nḓila ine ya ita mushumo wa vhudededziu khunge vhukuma.
F. Milaedza
1. U fhululedza
Khabinethe yo ṱahisa maipfi ayo a u fhululedza khathihi na u tamela mashudu kha:
- Thimu ya Proteas musi yo kona u swika kha thangelamakhaulakhani a Tshiphuga tsha Ḽifhasi tsha ICC tsha ṅwaha wa 2023 ngei kha shango ḽa India. Hu sa londwi vhuleme kha mutambo wavho na shango ḽa India mulovha, shango ḽi dzula ḽi khou ṋea thikhedzo ḽ khwaṱha khathimu nahone ḽi na fhulufhelo ḽa uri thimi i ḓo bvela phanḓa na uri fhaṱa na u ri ita uri ri ḓiṱongise.
- Mureili makone wa thuthuthu dza mbambe dza GP Vho Brad Binder vhane zwa zwino vho fararekhodo ya phodiamu ya kilasi ya Primia ya shango ḽa Afrika Tshipembe nga murahu ha u wina havho Gp ya shango ḽaḽa Thailand luraru.
- Mutambi wa mutambo wa U fhaṱa misipha ya Muvhili wa wheelchair wa u tou thoma wa shango ḽa Afrika Tshipembe Vho Macethandile Kulati kha u tsireledza vhugwena havho kha Muṱaṱisano wa Ḽifhasi wa zwa u Vhafhaṱi misipha ya Muvhili na Ndinganelo wa Feḓarasi ya Dzitshakatshaka wa nwaha wa 2023 ngei kha shango ḽa Slovenia.
- Vhaḓivhi vha zwambalelano vha shango ḽa Afrika Tshipembe kha u wana vhuiimo ha nṱha kha tsedzuluso ya vhulufhedzei ha mushumo ya ḽifhasi ya Edelman.
- Vho Dokotela Claude Mashego kha u wina muṱaṱisano wa u tou thoma wa Nyalunako wa Ḽifhasi wa shango ḽa Afrika Tshipembe nahone zwino vha ḓo imele shango ḽa Afrika Tshipembe kha muṱaṱisano wa Nyalunako wa Ḽifhasi ngei ḓoroboni ya New Delhi, kha shango ḽa India nga ṅwedzi wa Nyendavhusiku ṋaṅwaha.
- Muimeleli Vho Kholeka Gcaleka nga murahu ha u tholiwa havho sa Mutsireledzi wa Tshitshavha muswa lwa tshifhinga tsha miṅwaha ya sumbe u thoma nga ḽa 1 Lara 2023.
2. Ndiliso
Khabinethe yo ṱahisa maipfi ayo a ndiliso kha vha muṱa na dzikhonani dza:
• Muwini wa medaḽa ya musuku kha Mitambo ya Pharaḽimpiki Vho Zanele Situ vhe vha vha vhe mutambi wa u tou thoma wa mufumakadzi wa murema wa shango ḽa Afrika Tshipembe u wina medaḽa wa musuku kha Mitambo ya Pharaḽimpiki ngei ḓoroboni ya Sydney nga ṅwaha wa 2000.
• Muthusamugudisi wa thimu ya Bafana-Bafana wa kale vhe vha vha vha vhe Mutambi wa Bola ya Milenzhe wa vumo Vho Phil “Mr Jones” Setshedi.
• Muofisiri wa zwa Fara Vho Sthembiso Mazibuko wa Yunithi ya u Thusa ya Lushaka vhe vha vhulaiwa nga tshifhinga tsha u thuntshana na zwigevhenga ngei Ntuzuma, Kwazulu-Natal.
Mbudziso: Mufumakadzi Vho Nomonde Mnukwa – Muambeli wa Muvhuso o tou Farelaho
Luṱingothendeleki: 083 653 7485
