A. Merero e Bohlokwa Seemong sa Bjale
1. Polelo ya Maemo a Setšhaba (SoNA)
1.1. Kabinete e gateletše leboelela boipiletšo bja Mopresidente Cyril Ramaphosa bjoo a bo dirilego Polelong ya gagwe ya Maemo a Setšhaba bakeng sa MaAfrika Borwa ka moka gore a šome mmogo gomme go se be le motho yoo a šalelago morago ge re elwa le ditlhohlo tšeo naga e lebaganego le tšona.
1.2. Magato a Mopresidente a tiilego a beile enetši pele mo leanongtiro la mmušo la ngwaga wo go šomana le kgaotšo ya mohlagase ka phethagalo gape le go hwetša kabo ya enetši yeo e swarelelago.
1.3. Kabinete e hlohleleditše makala ka moka a setšhaba go thekga masolo ao a tsebagaditšwego ke Mopresidente nakong ya SoNA, ao a lego bohlokwa go matlafatšeng maitekelo a rena a go fokotša tlhokego ya mešomo, bohloki le go ya godimo ga ditheko mmogo le go lwa le bosenyi le bomenetša.
1.4. Mmušo o ikemišeditše go akgofiša mošomo woo o šetšego o thomile go dirwa go oketša kabo ya mohlagase mararankodingmagolo a mohlagase, gomme mošomo wa rena ke go tloša mapheko ao a thibelago seo.
1.5. Mo dibekeng di se kae tše tlago, ditsebagatšo go ya ka magoro di tla fana ka tshedimošo ka botlalo mabapi le Lenaneotiro (PoA) la mmušo la ngwaga wo, bjale ka ge go bonagaditšwe ke Mopresidente Ramaphosa ka polelong ya SoNA. Tekanyetšo ya Bosetšhaba, yeo e tlo alwago ka Laboraro la 22 Dibokwane 2023 e tla fana ka tshedimošo ka botlalo mabapi le Leanotiro la mmušo.
2. Mining Indaba ya Afrika ya 2023
2.1. Kabinete e lemogile dipoelo tša Mining Indaba ya Afrika yeo e bego e swaretšwe go la Cape Town International Convention Centre go tloga ka la 6 go fihla ka la 9 Dibokwane 2023 ka tlase ga moeno wo o rego: “Pofollo ya Peeletšo ya Meepo ya Afrika: Boematia, Tšhireletšo le Kabo”.
2.2. Mining Indaba ya Afrika e kopantšhitše batšeakarolo ba intaseteri go kgabaganya kontinente le lefase, gomme ya tloga e ipala go ba kopanokgolo ya dipeeletšo tša meepo mo kontinenteng. Meepo e tšwela pele go bapala karolo e bohlokwa ka tlhabollong le bointasetering kontinenteng. Yona e kgatha tema e bohlokwa tlholong ya mešomo le go lotwa ga yona, gomme e hlotše mešomo ya go šoma thwii ka moepong ya go batamela seripagare sa milione, le mešomo ya go se šome thwii ka meepong ya go batamela milione ka Afrika Borwa.
2.3. Tšweletšo ya meepo ka Afrika Borwa ngwageng woo o fetilego e fihleletše rekoto ya godimo ya R1.18 trilione, gomme ya matlafatša palomoka ya boleng bja ditšweletšwa tša naga mo ngwageng, dithomelontle le lekgetho. Kabinete e ipiletša go batšeakarolo ka moka ka intasetering go tšwela pele go šoma le mmušo go fihlelela intaseteri yeo e phenkgišanago yeo e matlafatšago kgolo ya ikonomi, e hlolago mešomo ebile e tlišago tlhabollo yeo e swarelelago.
3. Mafula
3.1. Kabinete e rometše matshidišo go malapa ao a lobilego maloko a ona ka mafuleng a masetlapelo ao a sa tšwago go direga ao a amilego dikarolo tša go fapafapana ka nageng.
3.2. Re leboga ba ditirelo tša rena tša tšhoganetšo le tlhakodišo go phatlalala le naga bao ba šomilego ba sa lape go phološa maphelo. A re kopaneng mmogo bjale ka setšhaba gomme re thuše bao ba le go tlalelong ba hlokago thušo le thekgo.
3.3. Kabinete e hlohleleditše batho gore ba dule ka magae ge go ena dipula tše maatla le ge go na le boso bja madimo, gomme e gopoditše bao ba dulago ka mafelong ao a sa phagamago go ihlokomela kudu.
3.4. Batho ba sebotšwa gore ba se sepele, ba rutha goba ba otlela meetseng a mafula goba go tshela ditsela, maporogo le dinoka. Kabinete e hlohleleditše maloko a setšhaba go netefatša gore bana ba phela ba bolokegile gore ba se kgangwe ke meetse nakong ya mafula.
4. Dikgaruru tša Dithunya
4.1. Kabinete e rometše matshidišo go ba malapa le bagwera ba rammino wa hip-hop, Morena Kiernan Forbes yoo a bego a tsebega ka la AKA, mmogo le seapei sa go apeela batsebalegi, Morena Tebello Motsoane, bao ba bolailwego ka go thuntšhwa go la Durban.
4.2. Kabinete e laeditše kwelobohloko gape go ba lapa le bagwera ba molwalebosenyi, Morena Ayob Mungalee yoo a bolailwego ka go thuntšhwa go la Eldorado Park ka Johannesburg. Yena e be e le molaodi wa bosetšhaba wa People Seeking Justice Action Group yeo e lego mokgatlo woo o bego o hlohleletša maloko a setšhaba go lwantšhana le dihlopha tša digongwane le thekišo ya diokobatši.
4.3. Kabinete e rometše matshidišo go ba malapa le bagwera ba batho bao ba bolailwego ka bontšhi ka Kapa Bodikela, KwaZulu-Natal le ka Kapa Leboa. Ditlhaselo tše tše šoro tša bohlokapelo, tšeo di nyakišišwago ke makala a phethagatšo ya molao, di bonagatša go ata ga dikgaruru tša dithunya mmogo le seabe sa tšona go ditšhaba.
4.4. Kabinete e netefaletša MaAfrika Borwa gore Tirelo ya Sephodisa sa Afrika Borwa (SAPS) e a matlafatšwa gore e thibele bosenyi. Se se akaretša go romela maphodisa a mantšhi mebileng gape le go hlama dihlopha tše ikgethilego tšeo di tlo šomanago le mehuta ye itseng ya bosenyi. Afrika Borwa e tla šomiša gape le mekgwa yeo e sepetšwago ke tshedimošo ka tsela yeo e raraganego go hlatha le go hlokomela mafelo ao go diragalago bosenyi ka bontšhi.
4.5. SAPS e matlafatša mešomo ya yona go nkgelela le go tloša dithunya le dikolo tšeo di sego molaong go tšwa diatleng tša disenyi. Maphodisa, mo dikgweding tše 12 tše fetilego, a ile a tloša dithunya tše 65 519 saruri.
4.6. Mmušo o ipiletša go badudi ka moka le ditheo tša setšhaba go šoma mmogo le maphodisa a kgauswi le bona go ntšha bosenyi ka ditšhabeng. Ge eba o na le tshedimošo yeo e ka thušago go utolla batho bao ba dirago tšeo di sego molaong, letšetša Crime Stop go 0800 10111.
5. Mmasepala wa Selegae wa Enoch Mgijima (EMLM)
5.1. Tona ya Pušotirišano le Merero ya Setšo Nkosazana Dlamini-Zuma le Tona ya Ditšhelete Enoch Godongwana ba begetše Kabinete ka ditherišano tša gabjale tšeo di bilego gona le bakgatema le batšeakarolo ba bohlokwa ka EMLM.
5.2. Ka Moranang 2022, Kabinete e fetišitše kimollo ka EMLM go ya ka Karolo 139(7) ya Molaotheo wa Riphaboliki ya Afrika Borwa wa 1996, yeo e balwago mmogo le Karolo 150 ya Molao wa Taolo ya Ditšhelete tša Mebasepala wa 2003 (Molao wa bo 56 wa 2003). EMLM e itemogela mathata a mantšhi a ditšhelete le go palelwa ke go aba ditirelo lebaka le letelele pele kimollo e eba gona.
5.3. Kabinete e laeditše ditebogo go mathata a magolo ao a hlathilwego ke batšeakarolo gomme ya netefaletša badudi ba EMLM gore sephetho sa ka fao go tlo šomanwago le ditlhohlo tša gabjale tša mmasepala se tlo tsebagatšwa e se kgale.
6. Polokego Dikolong
6.1. Polokego dikolong ka Afrika Borwa e sa tšwela pele go ba setlapele sa mmušo, gomme dipego tša dikgaruru gareng ga barutwana le barutiši di tloga di sa leše di wela e le ka nnete.
6.2. Le ge e le gore Kgoro ya Thuto ya Motheo e tlile ka mekgwa ya go lwa le bothata bjo, ke maikarabelo a batswadi le bahlokomedi ba bana go šomišana le barutiši le barutwana go netefatša gore dikolo e dula e le mafelo a polokego go barutwana ba rena gore ba hlabologe ba tle ba be badudi ba maikarabelo. Polokego ya barutiši ba rena ka dikolong le yona e bohlokwahlokwa.
7. Polokego Ditseleng
7.1. Kabinete e sa tšwela pele go belaetšwa ke bontšhi bja dikotsi tša tsela go phatlala le naga. Mmušo o tlo tla ka melao e meswa ya go thibela dikotsi tša dilori, gomme wo mongwe wa yona e tlo ba wa go tloša merwalo diloring go e iša ditimeleng ka kholofelo ya gore se se tla fokotša sephethephethe sa dilori ditseleng.
7.2. Kabinete e ipiletša go bašomiši ba tsela ka moka go obamela melao ya tsela ka go ntšha mahlo dinameng, go naganelana le go se felele bašomiši ba bangwe ba tsela pelo. Baotledi bao ba otlelago ba nwele goba ba dirišitše diokobatši mmogo le go otlela bošaedi le ka go se šetše, go balwa le lebelo la godimo, ke bona ba hlolago dikotsi tše ntšhi tša tsela.
B. Melaokakanywa
1. Molaokakanywa wa Kakgofišo ya Tshepedišo ya Tshelo ya Mellwane (OSBP) wa 2022
1.1. Kabinete e fetišitše Molaokakanywa wa OSBP gore o sekasekwe ke setšhaba. Molaokakanywa wo o latela go fetišwa ga Pholisi ya OSBP le leanophethagatšo la yona ka Hlakola 2022. Wona o lebeletše go kibiša ka mošito o tee mosepelo wa batho le dithoto dikgorong tša mellwane gareng ga Afrika Borwa le dinagamabapi.
1.2. Se se tla fediša dipitlagano tša gabjale dikgorong tša mellwane tšeo di amago bao ba tshelago mollwane mmogo le bagwebišani. Dikimollo tše di bohlokwa gape go maitekelo a naga a go sepetša Tumelelano ya Kgwebišano yeo e Lokologilego ya Kontinente ya Afrika (AfCFTA).
1.3. Ditumelelano tšeo di nepišitšwego ka gare ga Molaokakanywa di tla netefatša gore tshepedišo ya dithoto, dinamelwa le batho e ba bonolo ebile e a phakiša. Molaokakanywa o arabela gape go didirišwa tša boditšhabatšhaba tša maleba ebile tša semolao tšeo di amanago le nolofatšo ya kgwebišano, le tshepedišo ya batho le dithoto.
2. Molaokakanywa wa Bosetšhaba wa Boitsebišo le Boingwadišo wa 2022
2.1. Kabinete e fetišitše go phatlalatšwa ga Molaokakanywa wa Bosetšhaba wa Boitsebišo le Boingwadišo wa 2022 gore o sekasekwe ke setšhaba. Molaokakanywa wo o phethagatša Pholisi ya Taolo ya Boitsebišo ya Semmušo gomme o nyaka go tla ka lenaneo la bosetšhaba la boitsebišo le tee, leo le akaretšago ebile le kopantšwego la ditšithale bakeng sa batho ka moka bao ba dulago ka nageng le bao ba kilego ba dula ka mo nageng.
2.2. Molaokakanywa woo o sa thadilwego o tla kgontšha go hlopšha gape le go hlokomelwa ga retšistara ya setšhaba bakeng sa badudi ba tlhago le badudi ba go ya go ile. Wona o tšwela pele go kgontšha go hlolwa ga lenaneo la tshedimošo la go hlatha go lebeletšwe batšwantle ba itseng bao ba dulago nakwana ka nageng. O kgontšha gape le Lenaneo la Boitsebišo la Bosetšhaba (NIS) la go hlatha batho leo le tlo kgontšhago go lekolwa ga batho ka o tee ka o tee ka go dira gore dintlha di akaretšwe ka retšistareng ya setšhaba le ka lenaneongtshedimošo la boitsebišo.
2.3. NIS e tlo kgona gape go šomišana le mananeo a makala a mangwe a mmušo le a poraefete.
2.4. Bobedi Molaokakanywa wa OSBP wa 2022 mmogo le Molaokakanywa wa Bosetšhaba wa Boitsebišo le Boingwadišo wa 2022 e tla phatlalatšwa websaeteng ya Kgoro ya Merero ya Selegae e lego www.dha.gov.za. Maloko a setšhaba a hlohleletšwa go iša ditshwayatshwayo tša ona atereseng ye: The Director-General of Home Affairs, Private Bag X114, Pretoria, 0001. Mogala: 012 406 4353.
C. Ditiragalo tšeo di sa Tlago
1. Samiti ya African Union (AU)
1.1. Mopresidente Cyril Ramaphosa o tla tsenela Tulo ya go Tlwaelega ya Seboka sa Dihlogo tša Mebušo le Mmušo wa AU yeo e tlo swarwago ka la 18 go ya go 19 Dibokwane go la Addis Ababa, Ethiopia.
1.2. Seboka sa AU, seo se tlo swarwago ka moeno woo o rego “Kagofišo ya Phethagatšo ya AfCFTA” se tla ba morago ga Tulo yeo e Tlwaelegilego ya Khuduthamaga go tloga ka la 15 go fihla ka la 16 Dibokwane 2023. Dihlogo tša Mebušo le Mmušo wa AU di tla šomiša moeno woo go netefaletša boikgafo bja tšona bja phethagatšo ka botlalo ya AfCFTA.
2. Ketelo ya Semmušo ka Mopresidente wa Uganda
2.1. Mopresidente Yoweri Kaguta Museveni wa Uganda o tlo tšea Leeto la Semmušo la go tla ka Afrika Borwa ka Labobedi la 28 Dibokwane 2023, a memilwe ke mongkaena e lego Mopresidente Ramaphosa. Maikemišetšo a Ketelo ye ya Semmušo ke go kopantšha dikamano tša magareng ga dinaga tše tše pedi. Yona e tla phetha ka Foramo ya tša Kgwebo go lebelela dikonteraka tša kgwebišano le dipeeletšo gareng ga dinaga tše tše pedi.
3. Difoka tša Boraditaba tša Southern African Development Community (SADC) tša 2023
3.1. Kabinete e gopotša boraditaba ka moka gore ditsenelo tša Difoka tša Boraditaba tša SADC tša 2023, tšeo di tswalelago ka Labobedi la 28 Dibokwane 2023, di sa buletšwe boraditaba ka moka go tšwa ka dinagamalokong tša SADC.
3.2. Difoka tša Boraditaba tša SADC di lemoga mošomo wo mokaonekaone wa ditaba ka makaleng a dikuranta, diswantšho, thelebišene le seyalemoya go lebeletšwe phatlalatšo ya ditaba mabapi le SADC go thekga tshepedišo ya tšhomišano ya selete le kopantšho ya selete.
D. Ditebogišo
1. Kabinete e rometše ditebogišo le go akela mahlatse le mahlogonolo go:
- Nomcebo Zikode, Zakes Bantwini le Wouter Kellerman ge ba thopile sefoka sa mmino wa lefase wo mokaonekaone ka koša ya bona, Bayethe, nakong ya Difoka tša Ngwaga ka Ngwaga tša Grammy tša bo 65.
E. Matshidišo
Kabinete e rometše matshidišo go ba malapa le bagwera ba:
- Batho bao ba hlokofetšego ge pese yeo ba bego ba e nametše e thulana le senamelwa sa go sepetša tšhelete tseleng ya lephefo ya N1 ka Limpopo. Kabinete e dumetše bao ba gobetšego kotsing yeo gore ba fole ka pela.
- John Moeti (56) yoo e kilego ya ba moraloki wa Bafana bafana le Orlando Pirates, yoo e bego e le karolo e bohlokwa ya sehlopha seo se thopilego sefoka sa Africa Cup of Nations ka 1996.
- Kabinete e rometše matshidišo gape le go mmušo le batho ba Türkiye le Syria bao ba lobilego maphelo ka bontšhi gape le tshenyego e kgolo ya mananeokgoparara a leago le ikonomi morago ga tšhišinyego ya lefase e šoro ka la 6 Dibokwane 2023 yeo e kalago 7.8 Sekaleng sa Richter. Re lla le ba malapa ao a lobilego bao ba ba ratago goba a sa nyakanago le maloko a ona. Kabinete e reta mekgatlo ya thušo ya ka Afrika Borwa yeo e arabetšego sello seo. Kabinete e retile maloko a lefapha la K-9 ya Tirelo ya Maphodisa a Afrika Borwa bao maitekelo a bona a bogale, gareng ga tše dingwe, a tlilego ka phološo ya mokgekolo wa mengwaga e 80 yoo a ilego a kgona go phela ka tlase ga mokgobo wa matopa nako ya go feta matšatši a seswai ka Türkiye.
F. Go Thwalwa
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefatšwa ka maleba.
1. Mme Azola Mayekiso bjalo ka Hlogophethiši (CEO) ya National Housing Finance Corporation.
2. Morena Lucas Thabiso Thiti bjalo ka Motlatša-Molaodipharephare (DDG): Tlhabollo le Thekgo ya Setheo ka Kgorong ya Toka le Tlhabollo ya Molaotheo.
3. Mme Boitumelo Mosako bjalo ka CEO ya Development Bank of Southern Africa.
4. Morena Kabelo Rikhotso bjalo ka Molaodiphethiši wa Boto ya Public Investment Corporation.
5. Morena Matsemela Moloi bjalo ka Moretšistara wa Road Traffic Infringement Agency.
6. Moadfokeiti Sonwabile Mancotywa bjalo ka Molaodi yoo e Sego wa Phethišo le Modulasetulo wa Boto ya Cross-Border Road Transport Agency.
Dipotšišo:
Morena Michael Currin – Seboleledi sa Kabinete sa Motšwaoswere
Mogala: 083 501 0139
