P Nkonyeni: Launch of HIV and AIDS Voluntary Counselling and Testing
(Zulu)

Speech by MEC upon the occasion of the launch of Voluntary
Counselling and Testing at Bhekulu, Vryheid

26 January 2006

Kuyintokozo enkulu kimina ukubona kugcwele intshakulomcimbi. Namhlanje
igqikithi yendaba engiyiphethe iqonde ngqo kubantu abasebancane
balesifundazwe
saKwaZulu Natal. NgolwesiThathu lolu esiphuma kulo, esibhedlela sase Wentworth
siqalise ngomkhankaso wokugqugquzela abahlali balelilwe ukuthi baphume
ngobuningi babo beyohlolela igciwane lengculazi. Lomkhankaso siwenza
ngokubambisana nabaphathi kanye nabasakazi be Khozi FM ikakhulu uMenenja
umnu Welcome Bhodloza Nzimande.

Siqoke ukusebenzisana nalomsakazo njengoba sibonile ukuthi uyakwazi
ukunakekela abalandeli bawo abangaphezu kwezigidi eziyisithupha. Mina qobo
lwami ngalo ulwesithathu ngikwenzile lokuhlolwa njengoba ngibona kubalulekile
ukuthi
ngazi ukuthi isimo sempilo yami sime kanjani. Kuyiqiniso elingeke liphikwe
muntu ukuthi laba abazohlola namhlanje bathole ukuthi abakangenwa
yileligciwane, bazoshintsha indlela abaphila ngayo, baqinisekise ukuthi lingabe
lisabathola nangephutha.

Ngokunjalo nalabo abathi uma sebezihlola bathole ukuthi baphila nalo
leligciwane, thina sinikeza isiqinisekiso sokuthi usizo lukhona futhi sifuna
bazi ukuthi zikhona izihlelo esinazo zokubhekelela ukuthi bayaqhubeka baphile
impilo egcwele. Ngizobeka ngingathandabuzi ukuthi imali yokulwisana
nalombulalazwe sinayo njengoba uma ubheka uzothola ukuthi ngonyaka ka 2000
sabe
sisebenzisa imali engu R35 million, kodwa manje esesiyikhuphule yaze
yafinyelela kusamba esingu R800 million kulonyaka.

Umphakathi mawazi namahlanje ukuthi kwabona laba asebaphila nalo leligciwane
futhi asebaqalisile ngemishanguzo, thina sibanikeza ama Nutritional food packs
njengoba kuyindlela esiyisebenzisayo ukuqikelela ukuthi imithi yabo bayidla
ngendlela abalulekwe ngayo. Lokudla futhi sikukhiphela ukubhekelela ukuthi laba
abagulayo impilo yabo iyabuyela kulena abayijwayele.

Umkhankaso lona esiphezu kwawo ngifuna ukusho ukuthi siwususe ngoba sibona
ukuthi sincane kakhulu isibalo sabahlali balelizwe abazisukumelayo beze
phambili bazohlola. Eqinisweni eliphelele abantu esibazi kahle ukuthi bame
kuphi ngabomama abasuke behambele imitholampilo yethu ngabe sebezithwele,
behambela amaAntenatal classes. Izwe liphela, phakathi kwezinyanga zika March
2005 kuya ku April 2006 bangu 1,7 million abahlali abazisukumele beza
bezohlola. Kulesibalo bangu 310 215 abakulesifundazwe abahlolile. Loku ke
kuyihlazo uma ubhekisisa ukuthi iKwaZulu-Natal inabantu abevile ku 10, 5
million.

Kuso lesikhathi esikhuluma ngaso abantu be District yase Zululand bangu 20
094 abeza bezokwenziwa I Counselling kodwa abagcina behloliwe bangu 18046.
Bakwethu uma siqhuba kanje kuyacaca ukuthi sisekude ekunqobeni lempi
yalombulalazwe. Kufana nokuthi siyaphupha uma sithi sizimisele ngokusebenzela i
Aids Free Generation.

Amathemba amakhulu sesiwabeke ku Ukhozi FM ukuthi basilekelele
ekugqugquzeleni abantu ukuthi abeze bazozihlola. Umkhankaso wethu lona
inqikithi yawo [theme] ithi: Knowledge is Power: Know your Status Kubalulekile
ukuthi ngisho ukuthi abantu besilisa basicekela phansi uma sibheke ezempilo.
Loku kufaka lona udaba lokuzihlola kuphinde kudluleleekulashweni kwezifo
zocansi. Siyangxusa kuloku
ukuthi ake bahambe phambili kulomkhankaso, mabeze ngobuningi babo baphinde
batshele nabanye ukuthi impilo iyanakekelwa. Abahlali bale District yase
Zululand kuhle bazi ukuthi lapha uMnyango wezeMpilo unazo ngokwanele
izikhungo zokwenza i Voluntary Counselling and Testing njengaloku sezandisiwe
zaba ngu 28. Loku ngaphezu kwezikhungo zethu eziyenzayo i VCT
okufaka:
* seven hospital and
* 54 clinics
Umnyango futhi usuphinde waqhasha ama Lay Counsellors azokwazi ukumelana
nabantu abafuna lolusizo, uma kukhona isidingo sikulungele ukuqhasha
abanye.

Ngaphezu kwaloko, kuyo leDistrict sinama Non Medical Sites amathathu:
* Princess Mandisa esendaweni yaso Ulundi
* lethimpilo eseMondlo, kanye
* St David Church esiyivulayo lapha e Bhekuzulu
namhlanje.

Thina esibadala esesiqalile ngalomshikashika wocansi, zimbili izinto
engizozisho ukuthi zibalulekile kinina ngaphandle kokuzihlola:
* be faithful to your partner
* condomise each time you engage in sexual activity.

Kubantwana bethu abasakhula nabacula ivangeli elithi 2010 I want to be there
ngithi loko kuzofezeka uma bezithiba! Delay sexual activity.

I thank you.

Issued by: Department of Health, KwaZulu-Natal Provincial Government
26 January 2006
Source: KwaZulu-Natal Provincial Government (http://www.kznhealth.gov.za)

Share this page

Similar categories to explore