Sagwati ra nxiximo wa Xinakulobye xa OR Tambo

Risiva ra Xinakulobye ra OR Tambo

Risiva leri ri nyikiwa vahlapfa (Varhangeri va Tiko na Mfumo) na vachaviseki va matiko mambe. Ri nyikiwa eka vunghana lebyi kombisiweke Afrika-Dzonga. Hikokwalaho, leri i risiva ra ku rhula, ntirhisano na mipaluxo wo gingirika wa nkhomano na nseketelo. Risiva leri ri i phuphu ra nkoka swonghasi eka vuxaka bya matiko ya misava na bya matikonyingi.

Malulamiselo

Risiva leri ri nyikiwa eka mikhetekanyo yinharhu:

• Nkhetekanyo wa 1 = Xinakulobye xa le Henhla xa OR Tambo (Nsuku)
• Nkhetekanyo wa 2 = Xinakulobyenkulu xa OR Tambo (Silivhere)
• Nkhetekanyo wa 3 = Xinakulobye xa OR Tambo (Koporo).

Hinkwato tinsiva leti ti katsa swiphemu swa mune: xongotelo ra ku famba, beji ya le n’hanwini, xifanisonyana, na xiluvanyana xa baji.

Vuyimeri/swiphemu swa dizayini

Xikhavisokulu/vuyimeri

OR Tambo: OR Tambo u tirhe xiave lexikulu eka ku kula na nhluvukiso wa nhlangano wa matiko ya misava wa nkhomano ehenhla ka xihlawuhlawu xo ya hi rixakanghohe na Mfumo wa Xihlawuhlawu. Exikarhi ka swin’wana, u tumbuluxe Timixini to sungula ta nhlangano wa eEgypt, Morocco, Ghana na le London. Lawa a ya ri masungulo yo ringanela yo hlanganisa vanghana va Afrika-Dzonga emisaveni hinkwayo eka ntirho wo ya emahlweni wo nkondletelo lowu yaka emahlweni wa vaakandhawu va matiko ya misava hi ku seketela Afrika-Dzonga leyi tshunxekeke na ku va na xidemokirasi na ku va leyi lwisanaka na vubihi xihlawuhlawu lexi yaka hi rixakanghohe, ntshikelelo na Mfumo wa Xihlawuhlawu.

Majola (nyoka ya xitshukana): Nyoka leyi endzelaka tincece loko ti velekiwa. Nyoka leyi a yi vavisi ricece kumbe vandyangu, kasi ndlela ya vunghana ya ku yi hlongola i ku yi haxanyana hi mafi. Yi endzela ricece ku ri lulamisela vutomi vuntswatsi bya ku humelela na byo hlayiseka. Yi ta tanihi nakulobye na musirheleri. Vunghana lebyi yi byi kombisaka a byi simekiwangi ehenhla ka nkombiso wa tintswalo ta  vunene, kambe i mipaluxo wo gingiriteka wa nkhomano na ku tikarhatela nseketelo na ku khutaza ku humelela ka nkarhi wo leha eka lavantshwa na rixaka ra vanhu leri. Nyoka leyi yi tshama yi ri kona eka ntivoswikholwakholwana wa Afrika hikwalaho ka ndzungulo wa khale lowu vitaniwaka The wrath of the ancestors hi AC Jordan.  Ndzungulo lowu wu tekela ehansi mianakanyo ya ntolovelo yo vona nyoka tanihi xiharhi ya chefu ntsena na ku tivisa matwisiselo ya Afrika yo angarhela lama twisisaka nyoka tanihi munghana na tlhelo xirho xa ikholoji leyi cincacincaka.

Swiphemu

1. Xongotelo ra ku famba – ri vatliwile hi mhandzi ya xintu, yo dzwihala i xiyimeri xa vukhensi bya nseketelo na nkhomano lowu kombisiweke, naswona hindlela yo yelana i vutiboheleri eka nseketelo na ku yima na muamukeri eka mbuyiselo.
2. Majola – tihlo ra vurindzi leri nga swihako havumbirhi bya le henhla na le hansi ri kombisa ku amukeriwa ka mpaluxo wo gingiriteka wa nkhomano na nseketelo wa Afrika-Dzonga.
3. Tomoye ya swiyenge swa mune – yi kuma matimba eka munyama na ku vonakala loku vulavulaka hi ndhawu leyi ku hlanganaka matimba ya mimoya yo hambanahambana.