Mundende wa vhuholefhali

Ngaha mundende wa vhuholefhali

Arali vha na vhuholefhali ha u sakona u ḓi itela kana ha muhumbulo vhune ha ita uri vha sa kone u shuma, lwa tshikhala tsha vhulapfu hu paḓaho miṅwedzi ya rathi, zworalo vha nga ita khumbelo ya mundende wa vhuholefhali.

Vha wana mundende wa tshifhi tshoṱhe arali vhuholefhali havho vhu tshi bvelaphanḓa lwa u fhira ṅwaha, vha wana mundende wa vhuholefhali wa tshifhinganyana arali vhuholefhali havho vhu tshi anzelau bvelaphanḓa lwa tshikala tshisiho fhasi ha miṅwedzi ya rathi nahone lusa fhiri miṅwedzi ya fumimbili. Mundende wa tshifhinga tshoṱhe a u ambi uri vha ḓo wana mundende lwa vhutshilo. Fhedzi zwi amba uri u ḓo bvelaphanḓa lwa tshikhala tshifhiraho miṅwedzi ya 12.

Vha zwi ḓivha hani arali vha tshi swikelela ṱhoḓea?

Uri vha swikelele, vha tea:

u vha vhe mudzulapo wa Afurika Tshipembe kana mudzulapo wa tshoṱhe kana ṱhunḓu i dzulaho Afurika Tshipembe nga tshifhinga tsha khumbelo
u vha vhe na miṅwaha ya vhukati ha 18 na 59.
u vha vha sa wani ṱhogomelo i bvaho kha muvhuso
u vha vha na bugundaula ire na ṋombnoro dza 13
u vha vha sa holi masheleni a paḓaho R86 280 arali vha siho kha mbingano kana R 172 560 arali vhe kha mbingano.
Ndaka dzavho dzi so ngo vha dzi tshi paḓa masheleni a linganaho R1 227 600 arali vha siho kha mbingano kana R2 455 200 arali vha kha mbingano
u vha vho ita ndingo ya zwa mutakalo hune dokotela o ṋangiwaho nga muvhuso a ḓo ita ndingo ya nyimelo ya vhuholefahali havho
u ḓisa rekhodo na muvhigo wa zwa mutakalo zwa tshifhinga tshofhelaho, musi vha tshi ita khumbelo na musi hu tshi itwa ndingo.

Dokotela u ḓo ḓadza muvhigo wa zwa mutakalo nahone u ḓo rumela muvhigo kha Dzhendedzi ḽa Mbulungeo ya Matshilisano ḽa Afurika Tshipembe).

Muvhigo u shuma lwa miṅwedzi miraru u bva ḓuvha ḽe vha itwa ngaḽo ndingo.

Nḓivhadzo: Arali vha na miṅwaha ire fhasi ha 18 vha tshi ṱoḓa ṱhogomelo ya tshifhinga tshoṱhe nga nṱhani ha vhuholefhali havho, muṱhogomeli wavho wa tsinisa a nga ita khumbelo ya Mundende wa vhana vha sa koni u ḓiitela. Arali vha sina bugundaula, vha ḓo tea u ḓadza afidavithi na u netshedza ṱhaziela ya uri vho ita khumbelo ya dokhumennde kha Muhasho wa Muno. Arali vha sa athu u ita khumbelo ya dokhumennde, vha ḓo tea u ita khumbelo kha Muhasho wa Muno kha miṅwedzi miraru ya u ita khumbelo ya mundende.

Vha ḓo wana vhugai?

Masheni ane vha ḓo a wana ndi R2 180 nga ṅwedzi.

Vha ḓo badeliswa hani?

Vha ḓo badelwa mundende wavho nga kha maitele mathihi kha a tevhelaho:

u wana masheleni tshanḓani fhethu hune ha holelwa mundende nga ḓuvha lo thiwaho
masheleni a dibosithiwa banngani yavho kana kha akhanthu ya vho ya u banga ya posoni. (bannga i nga vha tshadzha malugana na tshumelo)
tshimiswa tshi si tsha muvhuso- tsumbo. Hayani ha vhathu vha re na vhuholefhali.

Ndi lini hune mundende wavho wa nga imiswa?

Zwiteṅwa zwitevhelaho zwinga vha na masiandaitwa kha u imiswa ha mundende:

musi dzi nyimelo dza vho dzi tshi shanduka
mvelelo dza tsedzuluso
musi vha songo vha na tshumisano ya vhuḓi musi mundende wavho u tshi sedzuluswa
musi vho ita vhukwila kana vho ḓi sumbedzisa nga nḓila i si ya vhukuma
arali ho vha na vhukhakhi musi mundende wavho u tshi phasiswa.

Ndi lini hune mundende wa ṅwana wa khathiwa?

Mundende u ḓo khathiwa musi vho:

lovha
ṱanganedzwa kha tshiimiswa tsha muvhuso
vha songo ya mundendeni kana u dzhia masheleni a mundende lwa miṅwedzi miraru i tshi khou tou tevhekana.
vha nnḓa ha shango.

Arali muvhuyelwa o ṱanganedzwa kha tshiimiswa tshine tsha vha na thendelano na shango ya u ṱhogomela na londota muvhuyelwa uyo, mundende u ḓo fhungudziwa nga 25% ( R285) ya masheleni a mundende u thoma kha ṅwedzi wa vhuṋa wa u ṱanganedzwa ha muvhuyelwa kha tshiimiswa. Mundende wo fhungudzwaho u ḓo dovha hafhu wa engedzwa ḓuvha ḽine muvhuyelwa a ḓo vhofholowa ngalo kha tshiimiswa.

Ngaha mundende wa vhuholefhali [PDF]

Zwine vha tea u ita

A vha ḓadze fomo ya klhumbelo ya mundende wa vhuholefhali ofisini dza tsinisa dza Dzhendedzi ḽa Mbulungeo ya Matshilisano ḽa Afurika Tshipembe huna muofisiri wa SASSA.
Vha rumele zwitevhelaho:
- Bugundaula yavho ire na ṋomboro dza 13. Arali vha sini bugundaula:
  - vha tea u ḓadza afidavithi i kha tshiimeo tsha SASSA huna Mukhomishini wa Muano ane a vha uri a si muofisiri wa SASSA
  - vha tea u ḓa na tshiṱatamennde tshire mulayoni tsho sainiwaho nga muthu wa muṱhomphei ( u fana na mukhantseḽara, khosi, mushumela vhapo, minisiṱa wa vhurereli kana ṱhoho ya tshikolo) ane a nga ṱalusa madzina a vho na vhukale havho
  - vha ofisiri vha SASSA vha ḓo vha dzhia magunwe, vha ḓo rumelwa kha Muhasho wa Muno u ṅwalisa bugundaula naho khumbelo ya vho itshi khou tshimbidzwa. Arali vha sa wana bugundaulu, mundende wa vho u ḓo imiswa.
- muvhigo wa ndingo ya mutakalo une wa sumbedza vhuholefhali havho
- ṱhanziela yavho ya nyimelo ya mbingano ( arali i hone)
- ṱhanziela ya vhudzulo
- vhuṱanzi ha masheleni ane vha a wana nga ṅwedzi, kana ya maṅwe masheleni arali a hone.
- vhuṱanzi ha ya ndaka, ho katelawa na ndaka dza vho dzine dza wela kha masipala
- vhuṱanzi ha phesheni yavho ya phuraivethe
- tshiṱatamennde tshavho tsha banngani tsha miṅwedzi miraru
- mutendelo wa ṱhunḓu na bungundaula ya ṱhunḓu ire na ṋomboro dza 13
- Tshikwama Tshandindakhombo tsha Vhashayaho Mushumo(UIF) “bugu dala” kana ṱhanziela yavho ya u vhofholowa mushumoni ibvaho kha mutholi wavho kha mushomo wo fhelaho
- arali muthu wavho olovha miṅwaha miṱanu yo fhiraho,khophi ya ifa na mikovhe ya arali zwitshikona dzea.

Nga murahu ha musi vho no isa khumbelo yavho, vha ḓo ṋetshedzwa rasithi uri vha i vhulunge sa phurufu ya khumbelo yavho.

Hu itea mini arali khumbelo yavho i so ngo phasa?

Ofisi ya mbulungeo ya matshilisano i ḓo vha kwama nga kha ḽinwalo uri khumbelo yavho yo tshimbila zwavhuḓi kana a i ngo tshimbilazwavhuḓi. Arali mundende wavho u so ngo phasisiwa, ofisi ya mbulungeo ya matshilisano i ḓo amba uri ndingani khumbelo yavho iso ngo tshimbila zwavhuḓi nahone vha nga ṅwalela mbilahelo dzavho kha Minisiṱa wa Mveledziso ya Matshilisano, vha ṱalutshedza uri ndingani vha sa tendelani nazwo.

Vha ṅwalele mbilahelo dzavho hu sa athu u fhela maḓuvha a 90 nga murahu ha musi vho no ṱanganedza mvelelo dza khumbelo yavho.

Tshifhingambekanywa

Zwi nga dzhia miṅwedzi ino swika miraru u tshimbidza khumbelo yavho.
Arali mundende wa vho wo phasa, vha ḓo badelwa u bva ḓuvha ḽe khothe ya vhea ṅwana kha ndondolo yavho.

Zwi ita vhugai

Tshumelo iyi ndi mahala.

Fomo dzi no tea u ḓadzwa

Fomo ya khumbelo a i wanali kha intahnethe, fhedzi vha nga i wana ofisini yavho ya tsinisa ya Dzhendedzi ḽa Mbulungeo na Matshilisano ḽa Afurika Tshipembe (SASSA).