Pego ya Kopano ya Kabinete ye e swerwego Inthaneteng ka Laboraro la 5 Phato 2020

A. Nepišo go Bomenetša

1. Tšhomišobošaedi ya methopo ya ditsenogare go Bolwetši bja Coronavirus (COVID-19)

1.1. Kabinete e laeditše ka maswabi dipego tše di sa tšwago go dirwa tša mabapi le ditiro tša bomenetša le bohodu bja methopo ye e hlokagalago kudu yeo mmušo o e abilego go phološa maphelo le go iphediša ga batho ka nakong ya leuba la COVID-19.

1.2. Batho ba go hloka mekgwa ye mebotse le dikhamphani di be di utswa methopo ya mmušo yeo e bego e hlometšwe go fana ka dijo go malapa ao a hlokago le ditlabelo tša boitšhireletšo go baerase (di-PPE) tšeo di bego di swanetše go šomišwa ke bahlankedi bao ba lwantšhago leuba, kudukudu bašomi ba tlhokomelo ya maphelo.

1.3. Ditiro tšeo tša bosenyi le tša go hloka maitshwaro a mabotse di akareditše go hlatloša ditheko tšeo di khoutwago, go šitiša le go phamošetša go gongwe diphuthelwana tša dijo tšeo di swanetšego go fiwa bahloki, le ditiro tša bomenetša tša go amana le ditšhelete tšeo di abilwego ka nepo ya go fediša go hlaka ga bašomi le dikgwebo tšeo di amilwego ke go tswalelwa ga ditiro tša ekonomi ka nakong ya go tswalelwa ga naga.

1.4. Kabinete e ipileditše go dihlongwa ka moka tša mmušo go phethagatša maitshwaro a godimo a seriti le a boikarabelo, le go phethagatša mešomo ya bona gabotse le ka ntle ga mathata. Kabinete e tšwela pele go ikgafa go aga mmušo wo o nago le bokgoni, wa maitshwaro le wo o hlabollago. E thekga boipiletšo bjo bo sa tšwago go dirwa ke Mopresidente Cyril Ramaphosa bja gore ditheo tša phethagatšo ya molao di dire ka fao di ka kgonago ka gona go golega bao ba amegago ditirong tša bomenetša, go sa kgathale gore ke bomang le go netefatša gore di hwetša ditšhelete tšeo di utswitšwego.

1.5. Mmušo mo mengwageng ye e fetilego o tsebagaditše ditsenogare tša mehutahuta ka nepo ya go lwantšha bothata bjo bogolo bja bomenetša, bjo bo amago gampe kabo ya ditirelo go bahloki le go batho bao ba lego kotsing.

1.6. Setheo seo se kgethegilego sa kgokaganyo seo se sa tšwago go hlongwa se ikemišeditše go maatlafatša maitapišo a seboka gareng ga ditheo tša phethagatšo ya molao go thibela, go utolla, go nyakišiša le go sekiša bomenetša bjo bo amanago le COVID-19. Se bopilwe ke Setheo sa Bohlodi bja Ditšhelete; Lekala leo le Ikemego la Dinyakišišo tša Ditiro tša Maphodisa; Bolaodi bja Bosetšhaba bja Bosekiši; Lekala la Dinyakišišo tša Bosenyi bjo bo Beilwego pele la Tirelo ya Maphodisa ya Afrika Borwa (Hawks), Tirelo ya Bohlodi bja Bosenyi le Botseka; Tirelo ya Metšhelo ya Afrika Borwa; Lekala la Dinyakišišo leo le Ikgethilego (SIU) le Setheo sa Tšhireletšo ya Mmušo.

1.7. Ditiro tša bomenetša tšeo di nyakišišwago di akaretša go aba diphuthelwana tša dijo ka bomenetša, dithušo tša ditšhelete tša mmušo tša kimollo ya leago, go reka di-PPE le dikabo tše dingwe tša kalafo, le go utswa ditšhelete tša Lebakanyana tša Kimollo ya Bašomi/Bengmešomo bao ba amilwego ke COVID-19 tša Sekhwama sa Inšorentshe ya bao ba Lahlegetšwego ke Mešomo.

1.8. Go akgofiša le go maatlafatša Tshepedišo ya go šomana le bomenetša, Mopresidente Ramaphosa o sa tšwa go saena kgoeletšo ye e dumelelago SIU go nyakišiša ditiro dife goba dife tše di sego molaong goba tše di sego tša maleba ka go rekeng ga dithoto dife goba dife, ka mešomong le ka ditirelong tšeo di phethagaditšwego ka nakong ya seemo sa masetlapelo sa bosetšhaba goba tšeo di amanago le seemo se ka sehlongweng sefe goba sefe sa mmušo.

SIU e filwe maatla a go nyakišiša ditiro dife goba dife tša go amana le tšhomišobošaedi ya ditšhelete tša COVID-19 go ralala le makala ka moka a Mmušo le go hloma ditshepedišo tša tshekišo ka molao ka nepo ya go hwetša ditšhelete tša tshenyo goba tša ditahlegelo tšeo di hweditšwego ke mmušo. Go netefatša gore kgato e tšewa ka pela, Mopresidente o tla amogela dipego tša lebakanyana ka ga dinyakišišo tšeo di dirilwego dibeke tše dingwe le tše dingwe tše tshela. O tla amogela gape dipego go tšwa go Seboka sa Twantšho ya Bomenetša sa Lekala la Maphelo seo se filwego mošomo wa go nyakišiša melato le tšhomišobošaedi ka lekaleng la maphelo.

1.9. Kabinete e amogela gape diphetošo tšeo di dirilwego go melawana ya mathomong ya Khomišene ya Dinyakišišo ka Ditirong tša go Goga Mmušo ka Nko, Bomenetša le Bofora ka Lekaleng la Mmušo, go akaretšwa Ditheo tša Mmušo. Melawana ye e fetošitšwego bjale e tla dumelela gore khomišene e fe ditheo tše dingwe tša phethagatšo ya molao tshedimošo. Se se tla thuša go phethagatša dinyakišišo le go sekiša bao ba amegago ditirong tša go amana le bomenetša.

1.10. Bjalo ka karolo ya go maatlafatša ditsenogare tše, Kabinete e dumeletše gape go hlongwa ga sehlopha sa Ditona tše hlano go, gareng ga tše dingwe, lebelela ditheko ka moka tša ditlabelo tša go amana le COVID-19 tšeo di dirilwego ka nakong ya go tswalelwa ga naga le go maatlafatša mananeo a bjale a go reka ditlabelo. Sehlopha se se bopilwe ke Tona ya Toka le Ditirelo tša Tshokollo ya Bagolegwa, Morena Ronald Lamola (Mokgokaganyi); Tona ya Ditšhelete, Morena Tito Mboweni, Tona ya Ditirelo tša Mmušo le Taolo, Morena Senzo Mchunu, Tona ya Tirišano ya Mmušo le Merero ya Setšo, Ngaka Nkosazana Dlamini Zuma le Tona ka Kantorong ya Mopresidente, Morena Jackson Mthembu.

1.11. Dikgoro tša mmušo ka moka go tla emelwa gore di romele dikonteraka ka moka tša theko ya ditlabelo tšeo di abilwego mo nakong ye go sehlopha se sa ditona gore di phatlalatšwe le gore di fihlelelwe ke setšhaba.

1.12. Kabinete e amogela tsebišo ya gore bonyane melato ye 36 ye e amanago le bomenetša e dikgatong tše di fapafapanego tša dinyakišišo le tshekišo. Melato ye e romela molaetša wo maatla wa gore mmušo o ka se kgotlelele ditiro dife goba dife tša bomenetša, kudukudu gareng ga bahlankedi ba ona, le gore batho ka moka bao ba dirilego ditiro tše ba tla golegwa le go sekišwa.

1.13. Bomenetša ke bosenyi bjo bogolo bjo bo utswetšago bahloki le go ba hlokiša ditirelo tša motheo. Bjalo ka setšhaba, re rwele maikarabelo go lwa ntwa kgahlanong le bomenetša gomme re swanetše go bo bea nyanyeng ka ntle le letšhogo goba go kwela ba bangwe bohloko. Kabinete e ipiletša go setšhaba go šomiša megala ya twantšho ya bosenyi ya go se lefelwe ye e fapafapanego ya bosetšhaba le ya makala ye e hlametšwego go thekga matsapa a go bea nyanyeng le go šala morago ditiro tše di amanago le bomenetša.

B. Dipheto tše Bohlokwa

2. Leano la Bosetšhaba la Titšithale le Mabokgoni a ka Moso

2.1. Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga Leano la Bosetšhaba la Titšithale le Mabokgoni a ka Moso. Leano le hlomilwe ka morago ga Sengwalwa sa Ditherišano ka ga Tshedimošo le Theknolotši ya Bosetšhaba tše di Kopantšwego yeo e phatlaladitšwego ka Lewedi 2016.

2.2.  Leano le le arabela tlhako ye e kgokagantšwego ya go tšwetša pele mabokgoni ka makaleng ka moka a ekonomi ka seemong sa phetošo ya titšithale le kgatelopele ya theknolotši ka Nakong ya Tirišo ya Metšhene go Phethagatša Mešomo. Le hlagiša gore go be le mokgwa wa phethagatšo wo o nepišitšego go bokamoso le tirišano wo o tlago akaretša lekala la phraebete, dirutegi le setšhaba ka kakaretšo.

3.   Leano la Bosetšhaba la Peakanyoleswa mabapi le Phetogo ya Klaemete (NCCAS)

3.1 Kabinete e dumeletše gore NCCAS e phethagatšwe. Leano le le šoma bjalo ka Leano la Peakanyoleswa ya Bosetšhaba ka ge go nyakwa ke Kwano ya Mokgatlo wa Dinagakopano ka ga Tlhako ya Phetogo ya Klaemete. NCCAS e hlagiša maikemišetšo a mmalwa a ditsenogare ka ga dipoelo go kgontšha naga ya rena go fa taetšo mabapi le boikgabo bja Afrika Borwa go Tumelelano ye e dirilwego ka Paris ka ga phetogo ya klaemete.

3.2 Leano leo le hlomilwego ka therišano le mmušo, le lekala la phraebete le ditšhaba tša kgauswi le ikemišeditše go fokotša go ba kotsing ga setšhaba, ga ekonomi le ga tikologo go diabe tša phetogo ya klaemete. Le hlagiša gape mokgwa wo o kopantšwego le wo o kgokagantšwego go taolo ya magato a peakanyoleswa mabapi le go arabela diabe tša phetogo ya klaemete.
Bjale ka ge le amogetšwe, Kgoro ya Tikologo, Kagodithokgwa le Boreahlapi e tla kgokaganya makala ka moka a mmušo, dikgwebo le setšhaba sa badudi go le phethagatša. Leano le la mengwaga ye 10 le tla lekodišišwa leswa mengwaga ye mengwe le ye mengwe ye mehlano.

4. Meketeko ya Kgwedi ya Basadi, ya Phato 2020

4.1 Kabinete e dumeletše lenaneo la meketeko ya Kgwedi ya Basadi ka fase ga moreo wa: “Re phethagatša ditokelo tša basadi go fihlelela bokamoso bja tekatekano”. Kgwedi ya Basadi mo ngwageng wo e lebeletše kudu go boipiletšo bja go dira se sengwe go hlohleletša phethagatšo ya ditokelo tša basadi le tekatekano ya bong.

4.2 Mmušo o ikgafile go ntwa ya go fediša dikgaruru tša bong le polao ya basadi (GBVF). Kabinete mo bekeng ye e dumeletše Melaokakanywa ye meraro gore e romelwe Palamenteng, gomme se se tla tiiša tshepedišo ya rena ya toka go thekga le go šireletša batšwasehlabelo ba GBVF.

4.3 Lenaneo le la kgwedi ka moka le tla thuša go tlhohleletšo ya basadi le go maatlafatša mekgatlo ya basadi go phethagatša lesolo la go ya go ile la kgato mabapi le merero yeo e ba amago. Ka Lamorena la 9 Phato 2020, Mopresidente Ramaphosa o tla tsenela tiragalo ya bosetšhaba ye e tla gašwago thelebišeneng, gotee le phanele ya diboledi tša baeng.

C. Melaokakanywa

5. Melaokakanywa ye e dumeletšwego ya GBVF

5.1 Kabinete e dumeletše go romelwa ga Melaokakanywa ye meraro ya mabapi le GBV – Molaokakanywaphetošwa wa Molao wa Bosenyi (wa Melato ya Thobalano le Merero ye e Amanago le yona) wa 2020; Molaokakanywaphetošwa wa Retšistara ya Bosetšhaba ya Melato ya Thobalano le Molaokakanywaphetošwa wa Dikgaruru tša ka Malapeng – Palamenteng. Melaokakanywa ye e arabela mathata a mmalwa ao a hlagišitšwego ka nakong ya Seboka seo se bego se biditšwe ke Mopresidente sa Kgahlanong le GBVF seo se bego se swerwe ka 2018 sa mabapi le tshepedišo ya toka go bosenyi.

5.2 Diphetošo tše di fana ka phetolo ye e theilwego go batšwasehlabelo ka tshepedišong ya toka go bosenyi mabapi le melato ya thobalano. Di tiiša maemo a peila go badirabosenyi ba melato ya thobalano. Mangwalo a go golega basenyi ga e sa tlo ba seo se nyakegago pele ga ge ditheo tša phethagatšo ya molao di ka arabela bosenyi bjo bo begilwego bja tša thobalano. Maemo a parola le ona a a maatlafatšwa gomme dinako tša fasefase tša go ba ka kgolegong go basenyi ba di okeditšwe. Diphetošo tše gape di maatlafatša dipoelo tšeo batho ba ka lebanago le tšona ge ba tshela taelo ya tšhireletšo ye ba fiwago ke maphodisa.

5.3 Molaokakanywaphetošwa wa Molao wa Bosenyi (wa Melato ya Thobalano le Merero ye e Amanago le yona) le ona o fetoša Retšistara ya Bosetšhaba ya Basenyi ba tša Thobalano ka go oketša mollwane wa ona wa go šoma fela ka bana le batho bao ba fokolago menaganong, gomme wa oketša gore mošomo wo o akaretše gape go šireletša dihlopha ka moka tšeo di lego kotsing. Batho bao ba lego ka mo retšistareng ye ba gapeletšega go tsebagatša tshedimošo ye ge ba romela dikgopelo tša go šoma le dihlopha tše.

5.4 Molaokakanywaphetošwa wa Dikgaruru tša ka Malapeng o nolofatša go hwetša ditaelo tša tšhireletšo kgahlanong le ditiro tša dikgaruru tša ka malapeng ka mokgwa wa elektroniki. O gapeletša Kgoro ya Tlhabollo ya Leago le Kgoro ya Maphelo go fana ka ditirelo tše itšego go batšwasehlabelo ba dikgaruru tša ka malapeng le go nyalelanya ditlhagišo tša Molao wa Dikgaruru tša ka Malapeng wa 1998 (Molao wa 116 wa 1998) le ditlhagišo tša Molao wa Tšhireletšo go Tlaišo wa 2011 (Molao wa 17 wa 2011).

6.    Molaokakanywa wa Tšhomišo ya Lebake go Mabaka a Dihlokwa tša Batho wa 2020

6.1. Kabinete e dumeletše go romelwa Palamenteng ga Molaokakanywa wa Tšhomišo ya Lebake go Mabaka a Dihlokwa tša Batho wa 2020 go ya go šongwa. Molaokakanywa wo o phethagatša sephetho sa Kgorotsheko ya Molaotheo sa gore dikarolo tše dingwe tša Molao wa Diokobatši le Thekišo ya Diokobatši ka fao go Sego molaong wa 1992 (Molao wa 140 wa 1992) le Molao wa Taolo ya Dihlare le Ditšweletšwa tša go Amana le tšona wa 1965 (Molao wa 101 wa 1965) ga di sepelelane le molaotheo.

6.2.  Sephetho se ile sa fegwa mo dikgweding tše 24 go dumelela Palamente go phošolla dikarolo tšeo. Molaokakanywa wo o laola go šomiša le go swara lebake le go bjala mohlare wa lebake ka motho yo mogolo go tla go o šomiša ka boyena. O hlagiša mollwane wo o beilwego wa bontši bja lebake leo motho yo mogolo a ka le swarago go yena le go dira gore go kgoga lebake mafelong a setšhaba e be kgato ya go tlola molao.

7. Molaokakanywaphetošwa wa Kgopelo ya Ditšhelete wa 2017

7.1.  Kabinete e dumeletše gore Molaokakanywa wo o romelwe Palamenteng. Molaokakanywa wo o tsenya tirišong Molao wa Kgopelo ya Ditšhelete wa 1978 (Molao wa 107 wa 1978), ka go kopanya dikhwama tše tharo tše di lego gona – Sekhwama sa Kimollo ya Masetlapelo, Sekhwama sa Lebotho la Mašole la Afrika Borwa le Sekhwama sa Kimollo ya Bafaladi– go ba Sekwama se tee sa Bosetšhaba sa Tlhabollo ya Leago le Kimollo.

7.2.  Sekhwama se ka morago ga fao se tla nepiša go dikimollo tša masetlapelo tša boitlhamelo le go tšwetša pele tlhabollo ya leago go ditšhaba. Sekhwama seo se kopantšwego se tla thuša go tsenya tirišong ditshepedišo tša taolo, le go kgontšha ditirelo tše di hlokago mathata go ditšhaba tše di hlokago le go fokotša ditshenyegelo. Se tla kopanya makgotlataolo a mararo go ba lekgotlataolo le tee.

D.  Bao ba thwetšwego mešomong

Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefaletšwa ka maleba.

8.1.      Tirelo ya Maphodisa ya Afrika Borwa
a.    Moprikatiri Ebrahim Ahmed Kadwa – Hlogo ya Profense ya Gauteng: Hawks; le
b.    Moprikatiri Moiki Obed Ngwenya – Hlogo ya Profense ya Kapa Bohlabela: Hawks.

8.2.     Morena Collins Letsoalo – Mohlankedimogolophethiši (CEO) wa Sekhwama sa Dikotsi tša Mebileng.

8.3.    Maloko ao a sego a Khuduthamaga go Lekgotlataolo la Setheo sa Melato ya Sephethephethe sa Mebileng:
a.    Mohumagadi Bongekile Zulu (Modulasetulo);
b.    Morena Tshikane Owen Mtsetweni;
c.    Ngaka Prittish Dala;
d.    Mohumagadi Dorcas Khosa-Shikwambana; le
e.    Morena Bonolo Molemo Ramokhele.

8.4.    Maloko ao a sego a Khuduthamaga go Lekgotlataolo la Khamphani ya Maemofofane ya Afrika Borwa:
a.    Mohumagadi Dudu Hlatshwayo; le
b.    Ngaka Kgabo Badimo.

8.5.    Maloko ao a sego a Khuduthamaga go Lekgotlataolo la Bolaodi bja Polokego Ditimeleng:
a.    Morena Boy Johannes Nobunga; (Modulasetulo);
b.    Mohumagadi Yongama Pamla (Motlatšamodulasetulo);
c.    Morena Sisa Lunga Mtwa;
d.    Moatbokheiti Nokuzola Gloria Khumalo;
e.    Mohumagadi Nompumelelo Ekeke;
f.    Mohumagadi Dineo Mathibedi;
g.    Mohumagadi Salome Chiloane-Nwabueze;
h.    Moatbokheiti Frans Johannes van der Westhuizen; le
i.    Moatbokheiti Johannes Collen Weapond.

8.6.    Morena Khathutshelo Ramukumba – Mohlankedimogolo wa Ditšhelete wa Kantoro ya Poso ya Afrika Borwa.

8.7.     Morena Mlamli Booi – CEO ya SENTECH SOC Limited (O thwetšwe leswa).

8.8.    Ngaka Mzubanzi Bismark Tyobeka – CEO ya Bolaodi bja Bosetšhaba bja Nyutleleara (O thwetšwe leswa).

8.9.    Lekgotlataolo la Bosetšhaba la Bolaodi bja Nyutleleara:
a.    Ngaka Thapelo Motshudi (Modulasetulo);
b.    Mohumagadi Dineo Peta (Motlatšamodulasetulo);
c.    Morena Protas Phili;
d.    Mohumagadi Devinagie Bendeman;
e.    Ngaka Nomusa Qunta;
f.    Morena Bernard Pelei Petlane;
g.    Morena David Mamphitha; and
h.    Mohumagadi Lindelwa Dlamini.

8.10.    Lekgotlataolo la Sehlongwa sa Bosetšhaba sa go Tšhollwa ga Dilahlwa tša Radioekthifi:
a.    Mohumagadi Thandeka Zungu (Modulasetulo);
b.    Morena Mogwera Khoathane (Motlatšamodulasetulo);
c.    Ngaka Kgaugelo Chiloane;
d.    Naka Cornelius Ruiters;
e.    Mohumagadi Leandra Vilakazi;
f.    Mohumagadi Lerato Makgae (Kgoro ya Methopo ya Diminerale le Enetši); le
g.    Morena Trevor Mark Gordon (Kgoro ya Tikologo, Kagodithokgwa le Boreahlapi).

8.11.    Katološo: Lebakanako la Mošomo wa Lekgotlataolo la Lebakanyana la Setheo sa Thekgo ya Ditšhelete ya Dikgwebopotlana:
a.    Morena AM Mahosi (Modulasetulo);
b.    Morena M Radebe (Motlatšamodulasetulo);
c.    Morena J Kganyago;
d.    Mohumagadi N Dlamini;
e.    Mohumagadi NR Mlonzi;
f.    Mohumagadi DL Mabuza;
g.    Mohumagadi M Makara; le
h.    Moemedi wa Koporasetlhabollo ya Diintasteri.

8.12.    Morena Mlindi Mashologu – Motlatšamolaodipharephare (DDG): Tlhabollo le Dinyakišišo tša Setšhaba sa Tshedimošo, Kgoro ya Dikgokagano le Ditheknolotši tša Titšithale.

8.13.    Mohumagadi Thabitha Constance Mametja – DDG: Ditirelo tša ka Kgorong, Kgoro ya Toka le Tlhabollo ya Molaotheo.

Dipotšišo: Mohumagadi Phumla Williams – Seboleledi sa Kabinete
Mogala: 083 501 0139

Share this page

Similar categories to explore