Maafrika Tshipembe vha hashu,
Ndi khou tama u amba na vhone madekwana ano nga ha tshiimo tsha zwino tsha dwadze ḽa tshitzhili tsha corona fhano Afrika Tshipembe.
Phanḓa ha musi ndi tshi nga ita izwo, ndi khou tama u swikisa ndivhuwo dzanga kha Maafrika Tshipembe vhoṱhe vhe vha dzhiela nṱha maḓuvha maṱanu a ndiliso u bva nga ḽa 25 u swika nga ḽa 29 Ḽara u itela avho vhe vha ri sia nga vhanga ḽa COVID-19 na khakhathi dzo ḓitikaho nga mbeu khathihi na mabulayo a vhatshifumakadzini.
Zwenezwi musi ri tshi khou vha humbula, kha ri fulufhedzise uri ri ḓo ita zwoṱhe zwine zwa vha maanḓani ashu u langa madwadze aya mavhili na u phulusa matshilo.
Dwadze ḽa ḽifhasi nga vhuphara ḽi khou isa phanḓa na u ḓisa mutshinyalo u mona na ḽifhasi ḽoṱhe, hu na vhathu vha fhiraho 64 miḽioni vho kavhiwaho na mpfu dzo khwaṱhisedzwaho dza miḽioni nthihi na hafu.
Ro vhona mashango manzhi ḽifhasini a tshi khou tshenzhema u vhuya nga huhulu ha tshitzhili tsha corona, maṅwe a na gabelo ḽa vhuvhili ḽi fhiraho tshiimo tsha nṱhesa tsha u kavhiwa tshe tsha vha hone u thomani.
Afho he Afrika Tshipembe ḽa vha ḽi na tshivhalo tsha nṱhesa tsha vhuṱanu tsha u kavhiwa ḽifhasini, zwazwino ro tsela kha 14 musi tshivhalo tsha u kavhiwa tsha maṅwe mashango tsho gonya nga nḓila i mangadzaho.
Na musi zwo ralo, ri sa sedzi mvelaphanḓa ye ra ita, ro dzulela u zwi ḓivha uri gabelo ḽa vhuvhili ḽa u kavhiwa ḽi nga konadzea Afrika Tshipembe arali ri sa tevhedzi maga o teaho a u ḓitsireledza na u tsireledza avho vha re tsini hashu.
Zwazwino hu na vhuṱanzi vhu re khagala ha u gonya nga huhulu ha tshivhalo tsha vha kavhiwa kha zwiṅwe zwipiḓa zwa shango ḽashu, lune arali ra sa zwi lwisa nga vhukoni ha u dzhia tsheo thwii, zwi nga livhisa kha tshengelo khulwane na u lozwea ha matshilo.
Dwadze iḽi ḽo no ri ṱungufhadza zwihulwane shangoni ḽashu.
Vhathu vha linganaho 800,872 vho khwaṱhisedzwa uri vho kavhiwa nga tshitzhili Afrika Tshipembe u bva nga Ṱhafamuhwe.
Vha hanefha kha 92% vho fhola.
U bva mathomoni a dwadze u swika zwino, vhathu vha linganaho 21,803 vha ḓivhea vho lovha nga vhanga ḽa COVID-19 Afrika Tshipembe.
Lwa maḓuvha a ṱoḓaho u swika 100, u bva vhukati ha ṅwedzi wa Ṱhangule, ro kona u langa tshivhalo tsha u kavhiwa nga huswa uri tshi sa shanduke, tsha dzula nga fhasi ha 2000 nga ḓuvha.
Naho zwo ralo, hezwo zwo shanduka vhegeni tharu dzo fhiraho.
Ho vha na u gonya ho sumbedzwaho kha u kavhiwa huswa na u gonya ha tshivhalo tsha vhathu vha ṱanganedzwaho zwibadela.
Kha vhege ya u thoma ya ṅwedzi wa Ḽara, ro vha ri tshi khou rekhoda mbalotshikati i linganaho 1,500 ya vho kavhiwaho nga ḓuvha.
Kha vhege ya u fhedzisela ya ṅwedzi wa Ḽara, izwo zwo mboḓi engedzea kavhili u ya kha tshivhalo tsha vho kavhiwaho vha henefha kha vha 2,900 nga ḓuvha.
Mulovha, Afrika Tshipembe ḽo rekhoda tshivhalo tshiswa tshi fhiraho 4,400 tsha vho kavhiwaho, u engedzea huhulwanesa kha ḓuvha ha tshivhalo tsha vho kavhiwaho u bva vhukati ha ṅwedzi wa Ṱhangule.
Tshivhaloguṱe tsha vhathu vho ṱanganedzwaho zwibadela kha shango tshi khou fhira 5,800 nahone tshi khou engedzea.
Kha vhege tharu dzo fhiraho tshivhalo tsha vhathu vho ṱanganedzwaho zwibadela tsho vha tshi kha 4,900.
Hu na vhupo vhuraru kha shango vhune ha vha na vhuḓifhinduleli kha vhunzhi ha tshivhalo itshi tsha vho kavhiwaho .
Vhupo uvho ndi Nelson Mandela Bay na Tshiṱiriki tsha Sarah Baartman ngei Kapa Vhubvaḓuvha na Tshiṱiriki tsha Garden Route ngei Kapa Vhukovhela.
Tshivhalo tsha vha ṱanganedzwaho zwibadela kha zwiṱiriki izwi tshi khou gonya, kha zwiṅwe zwiwo zwi vhambedzwaho na izwo zwa tshifhinga tsha gabelo ḽa u thoma ḽa vhulwadze.
Kapa Vhukovhela na Kapa Vhubvaḓuvha ho vha na u engedzea ha tshivhalo tsha dzimpfu nga vhanga ḽa COVID-19 na dzimpfu dzo kalulaho dzine dza khou lavhelelwa nga tshifhinga tshenetshi.
Hezwi zwi fanela u vha mbilaelo kha muṅwe na muṅwe washu.
Hu na zwiitisi zwa tshivhalo zwi vhangaho u engedzea ha phiriso ya tshitzhili.
Vhunzhi ha vhathu vha khou enda u bva kha ḽiṅwe vunḓu u ya kha ḽiṅwe na hanefho kha vunḓu nga vhunzhi, nga maanḓesa zwino maḓuvha a madakalo a tshi khou sendela.
Ngei Garden Route, izwi zwi khou itea na nga kha u sudzuluwa ha vhashumi vha shumaho nga khalaṅwaha vhane vha shumela kha ḽiṅwe vunḓu ngeno vha tshi dzula kha ḽiṅwe.
Maguvhangano a matshilisano, mvelele na a vhurereli a khou itwa nga vhunzhi.
Hunzhi maguvhangano aya a dzhenelwa nga vhathu vhanzhi u fhirisa vho tendelwaho nga maga a nyiledzo a Ḽeveḽe ya 1. Tshine tsha vhilaedza ndi tsha uri maguvhangano ayo a dzulela u itwa fhethu hu shayaho mvulelamufhe (fhethu hu sa dzheniho mufhe).
Hezwi zwi anzela u itea dzimbulungoni, dzine tshifhinga tshinzhi dza tevhelwa nga zwimima zwi vhidzwaho u pfi “after tears”.
Zwibadela zwinzhi Ḓoroboni khulwane ya Nelson Mandela Bay zwo vhiga u gonya ha tshivhalo tsha vha ṱanganedzwaho zwibadela nga vhanga ḽa mafuvhalo a elanaho na u shumiswa ha zwikambi.
Sa zwe ra zwi amba murahu u ṱanganedzwa zwibadela uhu hu elanaho na zwiwo zwi vhangwaho nga u shumiswa ha zwikambi ho pambusa vhukoni vhu khou ṱoḓeaho u lwa na zwiwo zwi elanaho na COVID-19.
Fhedzi tshi shelaho mulenzhe zwihulwanesa kha u kavhiwa ha vhathu ndi uri vhunzhi ha vhathu a vha khou ambara mimasiki, nahone a vha khou tevhedzela maga oṱhe a tsireledzo na u vha kule na kule na vhaṅwe vhathu.
Sa zwe nda amba kha muṱangano washu wa muṱa wo fhiraho, kha ḽeveḽe ya 1 ya tsivhudzo, ri na maga ane ra tea u a ita u itela u langa tshitzhili.
Fhedzi thaidzo ndi ya uri hu na zwiṅwe zwipiḓa zwa shango zwine vhathu vha hone a vha khou tevhedzela maga a nyiledzo are hone na maitele a mutheo a thivheloha khou tevhedzwa.
Mushumo muhulwane wa shishi une wa vha phanḓa hashu zwazwino ndi u langa u engedzea ha tshivhalo tsha vha kavhiwaho kha zwiṱiriki zwi kwameaho Kapa Vhukovhela na Kapa Vhubvaḓuvha, na u vhona uri nyimele yo raloho a i bveleli kha zwiṅwe zwipiḓa zwa shango.
U thivhela izwi ri khou shumisa pulane ya u langa u vhuya nga huhulu ha tshitzhili ye ra i bveledza na tshigwada tsha nyengedzeo tsha Dzangano ḽa Mutakalo ḽa Ḽifhasi.
Ri khou ita uri nḓadzo nnzhi i vhe hone zwibadela na dzikiḽiniki kha vhupo uvhu.
Ri khou engedza thikhedzo dza mutakalo wa tshitshavha dzi fanaho na u ita ndingo, u sala murahu vhathu vho kwamanaho na muthu o kavhiwaho, u ḓikhethela thungo na vhathu na u valelwa thungo ha vho kavhiwaho .
Ri khou engedzedza mafulo ashu a tsivhudzo nga ha ndaulo ya mutakalo wa tshitshavha.
MaAfrika Tshipembe vha hashu,
Ri fanela u shandukisa vhuḓifari hashu zwazwino u itela u thivhela u vhuya nga huhulu ha tshitzhili na u langa mvelela musi dzi tshi itea.
Arali ra nga dzhia dwadze iḽi sa mulilo wa ḓaka, ri tea u dzima tshivhilelani tshawo nga u ṱavhanya phanḓa ha musi u tshi vha mulilo u sa langei.
Nga tshenetsho tshifhinga, ri fanela u ita zwoṱhe zwine ra nga kona u dzula ro vula ikonomi na u isa phanḓa na ndingedzo dzashu dza u vusuludza na u fhaṱa nga huswa.
Ri tshi khou tevhedza nḓila ya kuitele yashu yo bulwaho kha u langa dwadze, ri ḓo thoma u shumisa maga a u engedzedza kha vhupo uvho ho topolwaho sa vhu re tshivhilelani tsha tshitzhili tsha corona.
Musi ri tshi topola tshivhilelani tsha corona, ndavheleso i ṋetshedzwa ho sedzwa tshivhalo tshiswa tsha u kavhiwa ha vhathu nga COVID-19 tsha ḓuvha, tshivhalo tsha vha itaho ndingo tshitshavhani, phesenthe ya tshivhalo tsha vha re na tshitzhili tshitshavhani, tshivhalo tsha vha re na tshitzhili nga tshenetsho tshifhinga, tshivhalo tsha vho ṱanganedzwaho sibadela na tshivhalo tsha dzimpfu.
Hu tshi tevhelwa themendelo ya Khoro ya Lushaka ya Ndaela ya Tshitzhili tsha Corona na nga murahu ha u ambedzana na Vhalangamavunḓu, vhoṋeḓorobo vha dziḓorobo khulwane na vharangaphanḓa vha zwa sialala, Khabinethe yo dzhia tsheo ya u ḓivhadza Masipala wa Ḓorobo khulwane ya Nelson Mandela Bay sa tshivhilelani tsha tshitzhili tsha corona.
U ḓadzisa kha milayo ya Ḽeveḽe ya 1 ya Tsivhudzo ine ya vha hone, nyiledzo dzo engedzwaho dzi tevhelaho dzi ḓo shumiswa Ḓoroboni Khulwane ya Nelson Mandela Bay u thoma vhusikukati ha ṋamusi.
- Awara dza nyiledzo dza u tshimbila dzi ḓo vha u bva nga 10 ya madekwana na 4 ya matsheloni.
Hezwi zwi amba uri – nga nnḓa ha zwa shishi – a hu na muthu a no fanela u vha a nnḓa ha hune a dzula hone vhukati ha idzo awara.
Hezwi a zwi shumi kha vhashumeli vha ndeme vho tendelwaho u shuma nga tshifhinga tsha idzo awara.
- U rengiswa ha zwikambi kha mavhengele a rengisaho zwikambi hu ḓo tendelwa u bva nga 10 ya matsheloni u swika nga 6 ya madekwana u bva nga Musumbuluwo u swika nga Ḽavhuṋa.
- U nwa zwikambi fhethu ha nnyi na nnyi, hu fanaho na dzibitshini na dziphakhani, ho iledzwa. Hezwi ndi zwo fanelaho u itela u thivhela maguvhangano mahulwane a matshilisano.
- Maguvhangano – hu tshi katelwa na maguvhangano a vhurereli – ha faneli u dzhenelwa nga vhathu vha fhiraho 100 kha vhuṱambo ha ngomu tshifhaṱoni na vha 250 kha vhuṱambo ha nnḓa ha tshifhaṱo.
Zwifhinga zwoṱhe, tshivhaloguṱe tsha vhathu fhethu ha vhuṱambo a tshi faneli u fhira 50% ya vhuhulwane ha fhethu.
- Tsha u fhedzisela, maguvhangano oṱhe a itwaho nga murahu ha mbulungo o iledzwa.
Maitele aya o engedzwaho o fanela u itela u langa u vhuya nga huhulu ha tshitzhili ngei Nelson Mandela Bay, u thivhela mvelela dza dwadze dzine dza ḓo vha hone nga murahu ha maguvhangano a matshilisano na u tsireledza vhukoni ha sisiṱeme ya ndondolo ya mutakalo u itela uri i kone u ṋetshedza ndondolo kha avho vha i ṱoḓaho.
Kha u ta nyiledzo idzi, ro fanela u dzhia maga ane a vha o fanelaho u itela u phulusa matshilo musi ri tshi khou fhungudza thithiseo kha ikonomi.
Nga murahu ha nyambedzano yo angalalaho na vharangaphanḓa vha zwa sialala, ro tendelana uri khalaṅwaha ya tshilimo ya u fumbisa ngei Kapa Vhubvaḓuvha i nga bvela phanḓa.
Hezwi ndi ngauri vharangaphanḓa vha zwa sialala vha Kapa Vhubvaḓuvha vho ṋetshedza pulane yo dzudzanywaho ya u langa khonadzeo ya khombo ye ya tendelwa nga Mihasho ya Mutakalo na Tshumisano ya Mavhusele na wa zwa Sialala.
Pulane iyi i katela vhutevhedzeli ho khwaṱhaho ha maga a tsireledzo a mutakalo, hu tshi katelwa u ṱoliwa ha vhafumbi, ṋetshedzo dza tshomedzo dza u ḓitsireledza na nḓisedzo ya maḓi u itela tsiravhulwadze na u thivhela ṱhahelelo ya maḓi muvhilini.
Naho zwo ralo, nga mulandu wa tshivhalo tsha nṱhesa tsha vha kavhiwaho kha ḓorobo iyo, a hu na tshikolo tsha u fumbisa tshine tsha ḓo tendelwa Nelson Mandela Bay.
Maga ane a khou dzhiiwa ngei Nelson Mandela Bay ha ngo itelwa u laṱisa vhadzulapo.
Ha ngo itelwa u engedza vhuleme he vhadzulapo vhashu vha vhu tshenzhema.
Maga haya a khou ṱoḓea u itela u langa u phaḓalala ha tshitzhili na u vhulunga matshilo. Kha maḓuvha a ḓaho Minisṱa wa Mutakalo vha ḓo vha vha khou dalela Tshiṱiriki tsha Sarah Baartman na Garden Route u ṱola tshiimo na u ambedzana na vhadzhiamikovhe vho fhambanaho vunḓuni.
U bva kha u ela tshiimo itshi na u gonya ha tshivhalo tsha vha kavhiwaho kha uvho vhupo, Khoro ya Lushaka ya Ndaela ya Tshitzhili tsha Corona i ḓo ta maga ane a tea u dzhiwa.
U khwaṱhisedza uri ri tevhedza maga a u thivhela a re hone zwazwino, Tshiimo tsha Lushaka tsha Tshiwo tshi ḓo engedzwa u swika nga ḽa 15 Phando 2021 zwi tshi tevhedza Mulayo wa Ndangulo ya Tshiwo.
Nyiledzo dzoṱhe dzi re hone dza Ḽeveḽe 1 dzi khou shuma u mona na shango ḽoṱhe.
Ri na zwishumiswa zwoṱhe zwine ra zwi ṱoḓa u itela u thivhela u vhuya nga huhulu ha tshitzhili na kha zwipiḓa zwoṱhe zwo salaho zwa shango.
Hezwi ri nga zwi kona arali muṅwe na muṅwe a tamba tshipiḓa tshawe.
Ri nga thivhela gabelo ḽa vhuvhili fhedzi arali roṱhe ra nga ṱhonifha milayo yo vhewaho u itela u tsireledza muṅwe na muṅwe.
U itela tsireledzo yashu roṱhe, avho vha pfukaho milayo vha fanela u livhana na masiandaitwa.
Ro ṋea ndaela vhaofisiri vha khombetshedzo ya mulayo uri vha khwaṱhisedze u tevhedzwa ha milayo, nga vhaṋe vha mabindu, vhalauli na vhalanguli mishumoni, mavhengele, zwiimiswa na zwifhaṱo u khwaṱhisedza u vha kule na kule na muṅwe muthu na u ambariwa ha mimasiki.
Vhareili vha dzithekhisi vha fanela u khwaṱhisedza uri vhanameli vhavho vhoṱhe vho ambara mimasiki.
Tshiṅwe hafhu, muṅwe na muṅwe washu u ḓo tea u tevhedza zwifhinga zwo iledzwaho u tshimbila.
Ri roṱhe khathihi na maga a u langa u vhuya nga huhulu ha tshitzhili vhuponi ha tshivhilelani, ndingedzo dza lushaka dzi isa phanḓa na u khwaṱhisa thusedzo dza mutakalo wa tshitshavha dzi fanaho na u ṱola vhadzulapo, ndingo dzo engedzedzwaho, u sala murahu vhathu vhe vha kwamana na vhathu vho kavhiwaho na vhudavhidzani nga ha tshanduko ya vhuḓifari.
Sa musi ro amba tshifhinga tsho fhiraho, tsireledzo i konadzeaho ine ra ḓo vha nayo u lwa na COVID-19 i ḓo vha khaelo fhedzi.
Hu na zwiimiswa zwinzhi zwazwino ḽifhasini zwi khou shumaho u itela u engedza luvhilo lwa mveledziso ya khaelo.
Ri isa phanḓa na u shumisana na vhashumisani vhashu vha dzitshakatshaka u khwaṱhisedza uri mashango oṱhe a na tswikelelo kha khaelo i shumaho nahone ya mutengo wa fhasi.
Ri khou shela mulenzhe kha Tshiimiswa tsha Tswikelelo ya Khaelo ya Ḽifhasi nga vhuphara tsha Dzangano ḽa Mutakalo wa Ḽifhasi – tshi ḓivheaho sa Covax Facility – tsho pikaho kha u ṱanganyisa zwiko na u kovhelana zwine zwa nga vha khovhakhombo kha mveledziso ya khaelo na u khwaṱhisedza tswikelelo yo fanelaho kha khaelo zwenezwo musi dzi tshi vha hone.
Ri khou fulufhela uri Tshikwama tsha Matshilisano tshi ḓo vha tshi tshi khou ṋetshedza thikhedzo ya u thoma ya masheleni a linganaho R327 miḽioni kha u wanala ha khaelo tsho imela shango ḽashu.
Ri khou dovha ra ṱuṱuwedzwa nga mvelelo dzi fulufhedzisaho u bva kha ndingo tharu dza khaelo dzine dza nga lugela u shumiswa, dzo sumbedzaho ḽeveḽe dza ndeme dza vhukati ha phesenthe dza 70 na 95.
Ro lindela khwaṱhisedzo u bva kha vhalanguli vha mishonga ya uri khaelo idzi dzo tsireledzea, dzi a shuma nahone dzo lugela ṱhoḓea dzashu.
Kha ḽa Afrika tshipembe, tshiimiswa tshashu tsha Maanḓalanga a Vhulanguli ha Zwibveledzwa zwa Mutakalo (SAHPRA) tshi ḓo sengulusa khumbelo dza thendelo musi dzi tshi ṱanganedzwa u bva kha vhabveledzi na u tendela uri dzi shume.
Fhedzi kha ri humbule uri u swikela khaelo i tshi bveledzwa na u kovhekanywa, zwazwino ri kha ḓi vha vhatsireledzi vha riṋe vhaṋe vha khwiṋesa kha COVID-19.
Ndi nga kha zwiito zwashu zwa ḓuvha na ḓuvha zwine ra ḓo dzula ro tsireledzea na u tsireledza na vhaṅwe.
Ndi nga kha u ambara masiki fhethu ha nnyi na nnyi zwifhinga zwoṱhe.
Ndi nga kha u vha kule na kule na vhaṅwe na u ṱutshela maguvhangano mahulwane na u ṱutshela u kuvhangana ngomu zwifhaṱoni zwine zwa shaya mvulelamufhe.
Ndi nga kha u ṱamba kana u shumisa tshiluḓi tsha aḽikhohoḽo kha zwanḓa zwashu tshifhinga tshoṱhe.
Ri nga dovha hafhu ra ḓitsireledza nga u daunuḽouda app ya Covid Alert SA ine ya nga ri ḓivhadza arali ri fhethu hune ha vha na tshitzhili ya dovha ya ri thusa u khaula lutsinga lwa phiriselo ya tshitzhili.
Zwi a ṱuṱuwedza zwihulwane zwa uri app ya Covid Alert SA yo no daunuḽoudiwa nga vhadzulapo vha Afrika Tshipembe vha linganaho miḽioni.
Arali hu na tshithu tshe heḽi dwadze ḽa ri gudisa tshone, ndi khombo ya u fushea na u ḓigeḓa ra hangwa nyimele.
U mona na ḽifhasi ḽoṱhe, mashango e tshivhalo tsha u kavhiwa tsha tsela fhasi o fhungudza nyiledzo a mboḓi thoma u tshenzhema gabelo ḽa vhuvhili ḽo kalulaho u fhira ḽa mathomo, zwa vha kombetshedza u vhuedzedza nga khani nyiledzo kha u tshimbila, maguvhangano na mishumo ya zwa ikonomi.
Arali ho vhuya ha vha na tshifhinga tsha u ṱhogomela, ndi tshenetshi.
Khalaṅwaha ya madakalo i khou sendela.
Zwikolo na fhethu ha pfunzo dza nṱha zwi ḓo vha zwi tshi khou vala u itela maḓuvha a u awela a tshilimo.
Vhunzhi ha vhoiwe ni khou vala mishumoni, zwo ralo hu si kale ni ḓo vha vha ni mahayani na miṱa ya haṋu.
Vhunzhi ha vhoiwe ni khou dzudzanyela u enda uri ni ye u ṱangana hafhu na khonani na mashaka.
U tshimbila zwi na khombo khulwane, ine ra nga i fhungudza nga u ṱutshela lwendo lu songo teaho.
Ri nga fhungudza khombo ya u kavhiwa nga u ambara mimasiki ngomu zwiendedzini zwa nnyi na nnyi, u dzula ro vula mafasiṱere a tshiendedzi na u tevhedza maga a tsireledzo musi ri tshi swika hune ra khou ya hone.
Khalaṅwaha ya tshilimo nga nḓowelo ndi tshifhinga tsha maguvhangano a matshilisano, tsha u dzhenela vhuṱambo na zwimima, na u haseledza minyanyani, maguvhangano a vhureleli fhethu hoṱhe ha nnyi na nnyi na ha phuraivethe.
Maguvhangano a matshilisano enea a nga vha vhuṱambo ha ‘tshiphaḓaladzi-tshihulwanesa’ tshine tsha vha khombo khulwane ya phiriso ya tshitzhili.
Muṅwe na muṅwe washu u fanela u khwaṱhisedza uri ri tevhedza maga a tsirakhombo u thivhela u phaḓaladzela tshitzhili kha miṱa yashu, nga maanḓesa kha vhaaluwa vhashu.
Ri fanela u ita uri maguvhangano ashu a vhe maṱuku, ra a farela nnḓa kana fhethu hune mvulelamufhe ya vha yavhuḓi, ra khwaṱhisedza u ima kule na kule na u ambara mimasiki tshifhinga tshoṱhe.
Ri fanela u humbula uri naho ri tshi khou ṱoḓa u awela, tshitzhili itshi a tshi yi maḓuvhani a u awela.
Hoyu wo vha ṅwaha u konḓaho kha riṋe sa shango.
Zwo linga zwihulwanesa vhuḓiimiseli hashu na u ṱoḓa vhuḓikumedzeli vhuhulwane ha muṅwe na muṅwe washu.
Fhedzi naho maḓuvha a vhuawelo a tshi khou sendela, ri nga si ḓigeḓe ra ṱutshela u sa londa na u dzula ro fhaṱuwa.
Nga nnḓa ha musi ri tshi nga dzhia vhuḓifhinduleli riṋe vhaṋe ha mutakalo washu na mutakalo wa vhaṅwe, vhunzhi ha vhathu vha khou ya u kavhiwa. Vhunzhi ha vhathu vha khou ḓa u lovha.
Kha miṅwedzi ya malo yo fhiraho, vhunzhi ha vhathu vho xelelwa nga vhabebi, vharathu, vhakomana na dzikhaladzi, vhafarisi, khonani na vhashumisani nga mulandu wa COVID-19.
Sa lushaka, ro xelelwa nga vhashumi vha ndeme nahone vha vhahali vhe vha vha vha tshi khou ṱhogomela avho vha re zwibadela na dzikiḽiniki.
Ro xelelwa nga vhashumi vha tshumelo dza ndeme vhe vha thusa u ita uri shango heḽi ḽi ise phanḓa na u shuma nga tshifhinga tsha nyiledzo dza u tshimbila.
Ro xelelwa nga vhagudisi vhe vha ya zwikoloni ḓuvha na ḓuvha u tikedza vhana vhashu na u khwaṱhisedza uri vhagudiswa vhashu vha maṱiriki vha kone u ṅwala milingo yavho ya u fhedzisela.
Ri fanela u zwi itela avho vhe matshilo avho o khaulwa lu ḽisaho mbilu nga tshitzhili itshi tsha khombo nga u sa tendela u tambula hu fanaho na honoho na vhuṱungu honoho vhu tshi wela miṅwe miṱa minzhi.
Ri fanela u zwi itela khonani dzashu na mashaka na avho vha re tsini hashu.
Ri fanela u zwi itela shango ḽashu, ngauri u vhuya nga huhulu ha tshitzhili hu nga vha tshithithisi tshihulwane kha mbuedzedzo ya ikonomi yashu, kha vhuḓikumedzeli hashu ha u vhuedzedza na u sika mishumo, na ṋetshedzo yashu ya tshumelo kha vhathu.
U fhira zwoṱhe ri fanela u itela riṋe vhaṋe na muṅwe na muṅwe washu, ngauri hezwi zwi ri kwama roṱhe.
Madekwana ano ri ima kha vhuthihi na vhathu vha Ḓorobo khulwane ya Nelson Mandela Bay sa musi vha tshi khou lwa na u langa mvelela ya dwadze iḽi.
Ndi na fulufhelo ḽihulwane ḽa uri vhurangaphanḓa ha Kapa Vhubvaḓuvha vhu khou ita nahone vhu ḓo ita zwoṱhe zwo teaho u tsitsela hafhu tshivhalo tsha u kavhiwa fhasi.
Ndi ita khuwelelo kha muṅwe na muṅwe wa vhoiwe uri a humbule avho vhe matshilo avho a lozwea na matshilo avhuḓi ane ra kha ḓi fanela u a vhulunga.
Kha miṅwedzi ya malo yo fhiraho, ro zwi kona u langa tshitzhili zwavhuḓi nga u shumisana roṱhe.
Ro lwisa dwadze iḽi nga zwiṅwe na zwiṅwe zwine ra vha nazwo.
Nga kha ndingedzo dzashu dzo ṱanganelaho, ro phulusa zwigidi zwinzhi zwa matshilo ane o vha a tshi nga ḓi vha o lozwea.
Zwazwino, musi tshivhalo tsha u kavhiwa tshi tshi khou dovha hafhu u gonya, ri nga si kumedze mbuelo dzashu dze ra ita.
Ri nga si humele kha maḓuvha a si avhuḓi a Fulwi na Fulwana, musi phiriselo ya tshitzhili yo vha yo phaḓalala hoṱhe hoṱhe na matshilo a miṱa yashu na a khonani dzashu o vha a kha khovhakhombo.
Sa musi ri tshi zwi ḓivha uri gabelo ḽa vhuvhili ḽi nga konadzea, ri a zwi ḓivha hafhu uri zwi a konadzea u ḽi thivhela.
Madekwana ano, ndi khou vha humbela uri vha ḓikumedzele hafhu kha nndwa iyi.
Ri nga kha ḓi kona u thivhela tshitzhili kha u phaḓalala tshi tshi ya phanḓa arali ra nga tevhedza maga o teaho hu tshi kha ḓi vha zwino.
Sa zwe ra zwi ita maḓuvhani a u thoma a dwadze, kha ri farane ri dovhe ri shumisane.
Ri ḓo pfuka hafha kha hetshi tshifhinga tshi lemelaho sa musi ro no fhira kha zwiṅwe.
Mudzimu kha vha fhaṱutshedze shango ḽashu ḽa u naka ḽa Afrika Tshipembe na u tsireledza vhathu vhaḽo.
Ndi a livhuwa.
