Kabinete e kopane ka Laboraro la 24 Diphalane 2018 ka Tuynhuys, Motsekapa
A. Merero ye bohlokwa seemong sa bjale
1. Tlhahlo ya Pholisi ya Tekanyetšokabo ya Paka ya Magareng (MTBPS)
1.1. Kabinete e amogela polelo ya mathomothomo ya MTBPS ka Tona ya Ditšhelete Tito Mboweni yeo e ikadilego ka kgopolo ye tieletšego ya gore Afrika Borwa e ka mpshafatšwa.
1.2. MTBPS ya 2018 e laetša dikgetho tše boima tša ikonomi le metšhelo tšeo di lebaganego le mmušo wa rena mo mengwageng ye meraro ye tlago. Kgolo ya ikonomi ngwageng wa 2018 e theogetše fase go tloga go 1.5% go fihla go 0.7%, le gona seemo sa ikonomi lefaseng ka bophara se santše se goga ka kgara mo mebarakeng ye tšwelelago ya ikonomi. MTBPS ya 2018 e kgontšha leano la Mopresidente la tlhabollo le go tsošwa ga ikonomi leo le thekgwago ke tielelo ya ikonomi le ya metšhelo.
1.3. Mmušo o santše o ikgafile mo tlhabollong ya go swarelela ga ikonomi, eupša go bile le go folotša ga e sale go fiwa Polelo ya Tekanyetšokabo ya 2018 ka Dibokwane ngwaga wo. Mmušo o santše o ikgafile go tiiša ikonomi le go fediša dikoloto. Ge go bapetšwa seemo se se boima sa ikonomi le sa matlotlo, lekala leo le šišintšwego la letseno le gare le tšwelapele go bea pele mananeokgoparara a tšhomišo ya tšhelete setšhabeng ao a thekgago thuto ya motheo, maphelo, tlhabollo ya leago, meetse, kelelatšhila le ditirelo tša kabo ya mohlagase.
2. Samiti ya Mopresidente ya Maphelo
2.1. Kabinete e amogela dipoelo tša Samiti ya Mopresidente ya Maphelo yeo e nepilego go rarolla ditlhotlo tša go fapafapana tšeo di šetšanego le sistemo ya mmušo ya maphelo. Dipoelo tše di tla maatlafatša ditokišetšo tša go phethagatšwa ga Inšorense ya Bosetšhaba ya Maphelo.
3. Mpshafatšo ya naga
3.1. Kabinete e amogela phethagatšo ya go se fetogefetoge ya mpshafatšo ya naga le mananeo a pušetšo ya naga ao a rarollago mabošaedi a go tšea lehlakore a kgale le go thuša go godiša ikonomi.
3.2. Mopresidente Cyril Ramaphosa o eteletše pele moletlo wa pušetšo ya naga fao dihektara tša go feta 4 586 tša naga di abetšwego badudi ba motsana wa KwaMkhwanazi go la Empangeni, KwaZulu-Natala.
3.3. Babudi ba KwaMkhwanazi ba tla fiwa gape thekgo le ditefo tša ka morago ga tefelo ya naga yeo ka botlalo go ba thuša go diriša lehumo la naga yeo ka botlalo. Se se fetola badudi go tloga go balemi ba go lema feela gore ba iphediše go ba balemi ba go lemela kgwebo le beng ba dikgwebo go ralala magato ka moka a thoto nageng ya bona.
3.4. Mmušo o ikgafetše go thekga go swarelela lebaka le letelele ga dikgwebo tšeo di tšwelelago tša temo, tšeo di akaretšago diprotšeke tše 262 tša go amana le mpshafatšo ya naga go hola bafsa le basadi go ralala diprofense ka moka.
4. Tshenyo ya ditlabelo tša mmušo
4.1. Kabinete e laeditše matshwenyego a yona mo tshenyong ya ditlabelo tša dinamelwa. Se se bušetša morago boikgafo bja mmušo bja go iša ditirelo bathong bao ba bego ba phaetšwe ka thoko kua morago. Le ge batho ba ka befelwa bjang goba bjang maitshwaro a bona ga a swanela go hlola tshenyo ya thoto ya mmušo. Tshenyo ya mohuta wo e hula bahloki ditirelo tšeo ba di hlokago kudu.
4.2. Kabinete e dira bopiletšo go maloko a setšhaba go ntšha mahlo dinameng le go šomišana le makoko a phethagatšo ya melao go golega bao ba nago le seabe gore ba ikarabele. Kabinete e lemogile gape gore Lekala la Toka, Thibelo ya Bosenyi le Tšhireletšego le tla rarolla taba ye go ya ka tshepedišo ye maleba.
5. Tshepedišo ya thwalo ya Molaodi wa Bosetšhaba wa Ditshekišo tša Mmušo (NDPP)
5.1. Kabinete e amogela lemanoga le lefsa la go thwala Molaodi wa Bosetšhaba wa Ditshekišo tša Mmušo (NDPP). Mopresidente Ramaphosa o thwetše Sehlopha sa Baeletši go hlaola badiradikgopelo le go ba botšološa e le bao ba swanelago ke go lebelelwa go ka tsorama maemo a Hlogo ya Lekgotla la Bosekiši bja Bosetšhaba. Sehlopha se sa Boeletši se dutše lekga la mathomothomo bekeng yona ye ebile go letetšwe gore le tla romela maina a bao ba hlokotšwego go Mopresidente pele ga la 7 Manthole 2018.
6. Kahlolo ya Kgorotsheko ya Molaotheo
6.1. Kabinete e sekasekile Kahlolo ya Kgorotsheko ya Molaotheo mabapi le tšhomišo, temo le go ba le lebake bathong ba bagolo mafelong a bona ka sephiring gore ba ka e šomiša, le ditlamorago tša yona. Maloko a setšhaba a kgopelwa go itlwaetša kahlolo ye ka ge tšhomišo ya lebake mafelong a bohle e ileditšwe. Go feta mo, kahlolo ye ga e bee go gweba ka lebake molaong.
6.2. Kabinete e dumela gore kahlolo ye e gona go lebeletšwe melao ye mengwe ye ka bago maleba mo tšhomišong, tshwarong le temong ya lebake. Kabinete e sa hwetša dikeletšo mo tabeng ye.
7. Samiti ya Polokego Dikolong
7.1. Kabinete e amogela Samiti ye bego e swerwe malobanyana mo ya Polokego Dikolong yeo e bego e swerwe ka fase ga boetapele bja Tona ya Thuto ya Motheo Angie Motshekga. Samiti ye e kopantše mmogo baamegi ba thuto le ba kantle go hwetša ditharollo ditlhotlong tša polokego tšeo di lebaganego le dikolo tša naga ye gotee le go kgora ditsela go ya pele tša tikologo ya polokego dikolong.
7.2. Se se latela ditiragalo tša dikgaruru dikolong tše dingwe, go akaretšwa lehu le sehlogo la morutiši wa mengwaga ye 24, Morena Gadimang Daniel Mokolobate, yo a hlabilwego ka thipa go fihla a neela moya a hlaba ke morutwana wa Sekolo seo se Phagamego sa Ramotshere kua Zeerust, Leboa Bodikela.
7.3. Baamegi ka moka ba kwane gore dikgaruru ka botlalo, kudukudu dikolong, ga di amogelege le gatee le gore tšhomišanommogo ya goya pele e ya nyekega go netefatša gore dikolo di a bolokega go barutwana le barutiši ka bobedi ga bona.
8. Ditlhahlobo tša marematlou
8.1. Kabinete e lakaletša barutwana ka moka mahlatse le mahlogonolo, kudukudu ba Mphato wa Marematlou, mo nakong ye ya ditlhahlobo. Lekga la mathomothomo, kgoro e tlare wona ngwaga wo ya sepediša ditlhahlobo tša Polelo ka Diatla ya Afrika Borwa maemong e Leleme la Letswele go barutwana ba difoa ba 58 go ralala dikolo tše lesome. Ditlhahlobo tše di gagaba lebaka la dibeke tše tlhano le seripa ebile di tla rungwa ka la 28 Dibatsela 2018.
8.2. Barutwana nageng ka bophara le bona ba tla saena boikano bja boithaopo go ikgafa go šireletša potego ya ditlhahlobo ka go se kgathe tema maitshwarong afe goba afe a go se loke. Batswadi le bahlokomedi ba bana ba hlohleletšwa go thekga barutwana mo nakong ye ye boima mo leetong la bona la dithuto. Go bohlokwa gape go hlohleletša barutwana go fetša dithuto tša bona.
B. Diphetho tša Kabinete
9. Kabinete e dumeletše go tsebagatšwa ga Mafelo ao a Šireleditšwego a Mabopo a 20 (di-MPA) bjalo ka karolo ya Lesolo la Operation Phakisa: Netweke ya Boemedi ya di-MPA tša Ikonomi ya Mabopo.
Mohola wa tsebagatšo ye ya tlaleletšo e tla, gare ga tše dingwe, ya dumelela tlhabollo ya goyapele ya boeti bja go tsamaišana le tlhago le tlhohleletšo ya khumanego ya methopo yeo e laolwago ka tsela ye swarelelago go bareaditlhaphi ba dikgwebo tše nnyane. Mafelo a tlaleletšo ao a šišintšwego a latetše ditherišano tše maleba le bakgathatema bao ba amegago. Di-MPA di tlo phatlalatšwa ka Kuranteng ya Mmušo.
10. Kabinete e dumeletše Lenaneo la Afrika Borwa la Bosetšhaba la Magato ao a Sekasekilwego le go Tsepamišwa (NAP) go Lwantšha Phedišo ya Dithokgwa, go Gwahlafala ga Naga le go Fediša Komelelo (2018-2030). NAP e šeditše go kgatha tema mo pabalelong le tšhomišong ye swarelelago ya naga ya rena le didirišwa tše dingwe tša tlhago. Afrika borwa e dumeletše kopano sa Ditšhabakopano ya go lwantšha Phedišo ya Dithokgwa ka 1997. Ka go tsamaišana le Sengwalwa sa 9 sa Kopano ye, go nyakega gore bakgathatema ba tšweletše, ba lokiše le go phethagatša magato a NAP bjalo ka kgwekgwe ya taba ya leanophethagatšo la go lwantšha phedišo ya dithokgwa le go fediša ditlamorago tša komelelo. Afrika Borwa e tšweleditše magato a yona a NAP ka 2004.
C. Melaokakanywa
11. Kabinete e dumeletše phatlalatšo ya Phetošo ya Molaokakanywa wa Bana ka Kuranteng ya Mmušo gore setšhaba se fe ditshwayotshwayo tša sona. Molaokakanywa wo o šeditše go maatlafatša tšhomišanommogo ya tlhokomelo ya bana le Peakanyo ya tšhireletšo ka tšhomišanommogo ya magareng ga dikgoro le ya magareng ga mafapha.
Diphetošo tše di arabela Kahlolo ya Kgorotsheko ya Godimo ya Gauteng ya Dibatsela 2017, fao Kgoro ya Tlhabollo ya Leago e laetšwego go lokišetša le go tsebagatša diphetošo tša maleba Molaong wa Bana, 2005 (Molao 38 wa 2005) go ya ka ditharollo tša semolao mo taolong ya peakanyo ya tlhokomelo ya kgodišo ya bana.
12. Kabinete e dumeletše go tsebagatšwa ga Phetošo ya Molaokakanywa wa Ditirelo tša Diposo Palamenteng. Molaokakanywa wo o kgontšha Sengwalwa sa Makgoraditsela sa Pholisi ya Bosetšhaba ya Mohlakanelwa ya ICT yeo e dumeletšwego ke Kabinete ka Lewedi 2016. Dipoelo tšeo di nepilwego ke go ba le Poskantoro ya Afrika Borwa yeo e phadišago, ya go diragatša le ya go swarelela yeo e abelago/e kgontšhago ditirelo tša gohle le khumanego ya tšona gotee le phetošo ya lefapha la diposo. Molaokakanywa wo o fana gape ka lemanoga la go neeletšana ka diaterese tša tulo baduding ba dinagamagae le ba metsana ya ka fase ga magoši. Molaokakanywa wo o šetše o fetile mo ditherišanong tša setšhaba.
D. Ditiragalo tšeo di tlago
13. Khonferense ya Afrika Borwa ya Dipeeletšo tša Boditšhabatšhaba
Mopresidente Ramaphosa o tlare ka Labohlano, 26 Diphalane 2018, a tsorama maemo a modulasetulo Khonferenseng ya pulamadibogo ya Afrika Borwa ya Dipeeletšo kua Sandton Convention Centre go la Johannesburg. Ye ke karolo mehutahuta ya matsapa a go goka dipeeletšo le go godiša ikonomi. Se sengwe gape ke gore baemedi ba bane ba dipeeletšo bao ba thwetšwego ke Mopresidente ba tla begela khonferense ka mošomo wa bona go lebeletšwe kgatelopele yeo e fihleletšwego.
14. Samiti ya Dipeeletšo ya Sehlopha sa Dinaga tše 20 (G20)
Mopresidente Ramaphosa o memilwe ke Dikantorokgolo tša Selete sa Germany, Ngaka Angela Merkel, go kgatha tema Samiting ya Dipeeletšo ya G20 ya Dikgwebo tša Gemany le Kopanokgwebong ya Dinaga tša Afrika (CwA), le Sehlophaphethiši sa Merero ya Kgwebo, tše ka bobedi ga tšona di tlo swarelwa kua Berlin, Germany ka la 30 Diphalane 2018.
Samiti ya Dipeeletšo ya G20 e tla kopantšha mmogo dikgwebo tša Germany le dinaga tša CwA go phuruphutša menyetla ya dipeeletšo ka fase ga tlhako ya Kgwebišanommogo ya G20 le Afrika. Babeeletši ba Germany ba tla laetša diprotšeke tša maemo a godimo tšeo gabjale di dirwago dinageng tša CwA le go phuruphutša menyetla ye mengwe mo kontinenteng. Mopresidente o tla ba gona samiting bjalo ka modulasetulo wa bobedi wa Sehlopha sa Boeletši sa Afrika sa G20. Khonferense ya G20 mo go CwA e tla šetša ditsela tšeo ka tšona G20, dinaga tša Afrika le dihlongwa tša tlhabollo di ka šomago mmogo ka gona go hlohleletša dipeeletšo tša praebete le kgathotema ikonoming mo mebušong ya Afrika. Kopano ye e tla thomiša ka mošomo wa boitokišetšo mo legorong le bakeng sa Samiti ya G20 go la Buenos Aires, Argentina.
15. Beke ya go Šetsa Imbizo ya Bosetšhaba
Maloko a Lekgotlaphethiši ba tla kgatha tema mo Bekeng ya go Šetša Imbizo ya Bosetšhaba ya maemo a bosenyane ya GCIS ya Tshepedišo ya bohlano mmušong wa temokrasi yeo e tla swarelwago go thoma ka la 12 go fihla ka la 25 Dibatsela 2018. Tiragalo ye e diragala ka nako ye tee le ya Beke ya go Bea Tšohle ya Lenaneotšhomo la Kabinete.
Beke ya go Šetša Imbizo e tla fana ka monyetla go maloko a Lekgotlaphethiši la Bosetšhaba gotee le baetapele ba mmušo wa profense le pušoselegae go swara dikopano tša setšhaba le di-Imbizo nageng ka bophara, mo lebakeng le, nepokgolo e le go laetša magato a mmušo a phethagatšo ya Tlhako ya Leanophethagatšo ya Paka ya Magareng
(MTSF) le go hlaganela matshwenyego ao badudi ba ntšhitšego mafahleng a bona, ao a amago polokego, kgolo le tlhabollo ya batho ba gaborena setšhabeng.
Dibeke tše pedi tše tša phethagatšo di diragala ka nako ye tee le meketeko ya mengwaga ye lekgolo ya balwelatokologo Mama Albertina Sisulu le Tata Nelson Mandela, bao ka bobedi ga bona e lego seka sa ditherišano le dikamano tša kgafetšakgafetša le batho bao ba ba hlankelago.
E. Melaetša
Ditebogišo
16. Kabinete e lebogiša Tona ya Maphelo, Ngaka Aaron Motsoaledi, yo a amogeditšwego difoka tše pedi tša go hlomphega tša Kochon, kua moletlong wa difoka tše bego di swerwe kua Hague, Netherlands. Sefoka sa pele ke sa maikarabelo a Tona ka boyena a le noši ka baka la maitapišo a gagwe le boetapele bja sepolotiki mo twantšhong ya bolwetši bja mafahla (TB) lefaseng ka bophara.
Sefoka sa bobedi seo Tona a tla se abelanago le Leloko la go Hlomphega Nick Hebert, Moleloko wa Palamente (MP) gola United Kingdom e tlaba mabokgoni a bona bjalo ka baduladitulo ba mohlakanelwa ba Kopano ya Maloko a Palamente Lefaseng ka Bophara ka TB ba go tšwa dinageng ka moka lefaseng. Sefoka sa Kochon se fiwa ngwaga ka ngwaga go batho le/goba mekgatlo yeo e kgathilego tema ye bohlokwa go lwantšha TB e kaba ba le dinageng tša bona goba lefaseng ka bophara.
17. Kabinete e amogela Difoka tša 2018 tša Lefase tša Boeti fao Afrika Borwa e kgethilwego bjalo ka Naga ye Eteletšego dinaga pele mo Afrika. Durban, KwaZulu-Natal le yona e hlaotšwe bjalo ka Toropokgolo ye Eteletšego Ditoropo tša Afrika pele le go ithopela leina la mabonwa la Boemakepe bjo tšwago pele mo Afrika bja Maeto ka dikepe. Motsekapa, gola Kapa Bodikela e ikhweleditše leina la Lefelo le tšwago pele mo Afrika la Ditiragalo le Meketeko.
18. Kabinete e amogela tiragatšo sefaleng sa filimo ye dirilwego ka mo nageng ya go bitšwa Nommer 37 ye hlagišitšwego ke modiradifilimo Joshua Bradley wa kua Amerika ka la 2 Dibatsela 2018. Filimo ya bohlagahlaga ka seemo sa bosenyi ye theilwego ka ditiragalo tša Cape Flats e thekgilwe ke Kgoro ya Bogwebi le Intasteri ka ditšhelete ka sekimo sa yona sa Afrika Borwa sa Diputseletšo tša Badiradifilimo ba Bafsa ba Bathobaso. Se se tla thuša go goka dipeeletšo tša thwi tša dinageng tša ka ntle gore di beeletše ka gare ga intasteri ya Afrika Borwa ya difilimo.
Mahloko
19. Kabinete e bile le Mopresidente Ramaphosa go laetša go nyama ga yona le go lebiša mahloko a yona go tše latelago:
19.1. tiragalo ye sehlogo ya go hlokofala ga batho ba go feta 27, mo kotsing ya go ama difatanaga tše mmalwa tseleng ya N1 ya go leba Leboa gola Limpopo. Badiriši ba tsela ba hlohleletšwa go ntšha mahlo dinameng le go otlela ka šedi ye kgolo mo ditseleng le gona ba swanetše go netefatša gore ba obamela melao ya tsela ka dinako tšohle.
19.2. go hlokofala ga Molwelatokologo, Mama Agnes Msimang. Mama Msimang e be e le molwelabong wa boikgafo le Motlatšamopresidente wa peleng wa Liki ya Basadi ya African National Congress (ANCWL). O be a le magareng ga palo ya basadi ba bantšintši bao ba rapilego matšema go selaganya Afrika Borwa ka bophara kgahlanong le mmušo wa kgethollo. O tla bolokwa ka Labohlano la 26 Diphalane. Tirelo ya poloko e tla thoma ka iri ya 08:00 kerekeng ya Our Lady of Cedars Catholic Church gola Woodmead, Johannesburg.
19.3. go hlokofala ga mogale wa go lwela tokologo ebile e le moamogedi wa Sefoka sa Bosetšhaba sa Mendi sa Silibere ka baka la Bonatla, Morena Eric “Stalin” Mtshali.
19.4. go hlokofala ga mogale wa ANC Moss Chikane. Morena Chikane ebile Moleloko wa Palamente ka 1994 morago ga dikgetho tša mathomo tša naga ye tša mmušo wa temokrasi. Ka 2005, o thwetšwe bjalo ka Motseta wa Afrika Borwa nageng ya Germany.
19.5. batho ba Sweden gotee le lapa la Mohumagadi Lisbet Palme wa mengwaga ye 87‚ yo a hlokagetšego. Mohumagadi Palme e be e le mohlologadi wa Tonakgolo ya Sweden Olof Palme yo a bolailwego ka 1986 ebile e le yo Mopresidente Ramaphosa a mo hlalošitšego bjalo ka Mogwera wa Afrika Borwa.
20. Bao ba thwetšwego mešomong
F. Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefaletšwa ka maleba.
21. Lekgotla la SENTECH SOC LIMITED:
a. Mohumagadi Maureen Makole Manyama (molaodi yo e sego wa lekgotlaphethiši); le
b. Mohumagadi Precious Nompumelelo Sibiya (molaodi yo e sego wa lekgotlaphethiši).
22. Go thwalwa gape ga Mohumagadi Gugulethu Brightness Nokukhanya (Poppy) Khoza bjalo ka Molaodi: Difofanetša Naga tša Lekgotla la Difofanetša Afrika Borwa.
23. Ngaka Molefi Motuku bjalo ka Mohlankediphethišimogolwane wa Mintek (mokgatlo wa bosetšhaba wa Afrika Borwa wa diphatišišo tša diminerale).
24. Morena Terries Salani Ndove bjalo ka Motlatšamolaodipharephare: Pušetšo ya Naga le Tlhabollo ya Kgoro ya Tlhabollo ya Metsemagae le Mpshafatšo ya Naga.
Dipotšišo:
Mohumagadi Phumla Williams – Seboleledi sa Kabinete sa Motšwaoswere
Mogala: 083 501 0139
