IsiTatimende somHlangano weKhabinethi ngeThungelelwano leVidiyo wamhlana ama-24 kuMgwengweni wee-2020

1. IHlelo lokuHlangula iBhizinisi yeKampani yeemPhaphamtjhini yeSewula Afrika (i-SAA)

1.1 IKhabinethi yemukele umbiko ovela kuKomitihlanganyela yaboNgqongqotjhe (i-IMC) edoswa phambili nguNgqongqotjhe wezamaBhizinisi woMbuso u-Pravin Gordhan mayelana neragelophambili ngekambiso yokuhlangula ibhizinisi yakwa-SAA.
1.2 IKhabinethi ijamile kelokuthi isekelo elihle lalabo abakolodwako lokuphelelisa ikambiso yomsebenzi wokuhlangula lisese lithuba lokuletha ipumelelo nangokurhabako kobana isithuthi selizweloke sakhe kabutjha ukusebenza kwaso okufaka hlangana ibhizinisi laso, isikolodo saso nezinye iindingo. IKhabinethi ikholwa bonyana ikampani yeemphaphamtjhini evuselelweko beyahlelwa kabutjha izokudosa phambili umnqopho wamatjhuguluko njengokutlhayela kwamathuba wokuthuthukisa ngokwamakghono abatjhayeli beemphaphamtjhini babantu abanzima ngemva kweminyaka ema-26 kwangena intando yenengi yelizwe lekhethu.  
1.3 IKhabinethi isekela isitjhukumiso sokuhlonywa kwekampani yeemphaphamtjhini ehleleke kabutjha nomzamo oqinileko wokufuna isekelomali emithonjeni ehlukahlukeneko, ukufaka hlangana nabatjhebisani abangafaka isandla ngokulinganako kilekampani yeemphaphamtjhini etja.  Kuphela kwendlela yamambala lapho ikampani etja yeemphaphamtjhini, enenzuzo, enzinzileko nephumelelako enganikela ngeensiza ezihlanganyelweko zangekhaya, zeemfunda nezeentjhabatjhaba.

2.   Zomnotho

2.1 IKhabinethi yemukela isabelomali esingezelelweko nesilinganisiweko somnyaka wee-2020/21 esethulwe nguNgqongqotjhe wezeeMali u-Tito Mboweni ngeLesithathu, mhlana ama-24 kuMgwengweni wee-2020. Ukukhitjelelwa lokhu kube sidingo ngemva kokuqubuka kombulalazwe oyiNgogwana ye-corona  (i-COVID-19) nokubangele ukufadalala komnotho. ISabelomali esiNgezelelweko sinikela umhlahlandlela wokunzinzisa isikolodo ngokwenza ngcono amaphetheni wokusebenzisa kwethu imali nokuhloma isisekelo sokuvuselelwa komnotho.
2.2 Ikhabinethi inethemba lokobana iimbopho ezimenyezelwe nguNgqongqotjhe u-Mboweni zizokubuyisela umnotho welizwe lekhethu endimeni eqinileko nenzinzileko, khulukhulu lokha woke umuntu nakabambisana norhulumende ekuziphumeleliseni.

3.  Zamvanje Ngobulwele be-COVID-19

3.1 IKhabinethi yemukele umbiko oragako womKhandlu weliZweloke oLuleka ngeNgogwana ye-Corona. Njengengcenye yokuqalana nesiGaba sesi-3 esiqinisiweko, kwethulwe iinkhibelelo zemileyo ukuya ngokomthetho oLawula iHlekelele wee-2002 (umThetho Nomboro 57 wee-2002). 
3.2 Ije iKhabinethi iwuzwisisa umsebenzi omkhulu owenziwako wokuqinisekisa bona amaphilo wabantu akaphazamiseki ngahlanye kutjhejwe isidingo sokuhlegwa kwepilo yabantu, ivumele ukufakwa kugazede kweenkhibelelo ezimayelana nokuvulwa kwamarestjurenti, amahotela namakhasino.
3.3 IKhabinethi ibuyelele isimemezelo kithi soke sokobana sisebenzisane ejimeni lokuphelisa ukurhatjheka kokuthelelana ngengogwana le emiphakathini yethu ngokuhlonipha ikambiso yezamaphilo efaka hlangana ukuhlamba izandla kanengi, ukujama nokuhlala maqalanga nokufaka imaski lokha umuntu nakahlangana nabantu.

4.    INturhu eQothele ubuLili (i-GBV) 

4.1  IKhabinethi itshwenyeke khulu ngokuthuwelela komukghwa wobunyamazana owandisa ukubikwa emapholiseni kwemilandu ye-GBV ngelizweni mazombe. Ngemva kokurhagala kokubulawa kwabomma nabentwana, ikhabinethi ikhombele boke abantu beSewula Afrika ukobana babumbane bebasebenzisane ukuphelisa umukghwa wokurhayilwa kwabantu bengubo nabentwana lokhu. IKhabinethi ibuka ama-ejensi aqinisekisa ukuthotjelwa komthetho ngokweqa msinyana babophe abanye babasolwa godu ikhuthaze ama-ejensi la ukuraga nokusebenza ngamandla aqinisekise bona boke abathintekako kilokhu kubulala ngelunya bayabotjhwa.
4.2 IKhabinethi ayinakho ukuzaza ekuzibopheleleni kwayo ukusebenzisa ngokuzeleko amano ahlukahlukeneko wokungenelela atlanywe liQhinga leliZweloke elimayelana ne-GBV nokuBulawa kwaBomma. IKomitihlanganyela yaboNgqongqotjhe edoswa phambili nguNgqongqotjhe nge-Ofisini kaMengameli wezaboMma, iLutjha nabaNtu abaKhubazekileko, uMma. U-Maite Nkoana-Mashabane, iyaraga nokulawula ukungenelela kukarhulumende okumikhakhaminengi. Nokho, ukungenelela okusebenza khulu kufuna woke amaSewula Afrika abambe indima yawo ekupheliseni umukghwa wenturhu enelunya eqothele amalunga womphakathi abongazimbi bokukhahlunyezwa lula. 

5. UmHlangano weSewula Afrika wokuThuthukiswa komThangalasisekelo okuNzinzileko (i-SIDSSA)

5.1 IKhabinethi yemukela umhlangano wokuthoma we-SIDSSA ogade ubanjwe ngethungelelwano levidiyo kileveke, ngaphasi kommongondaba othi: “Ukutjala kumthangalasekelo ukwenzela inzunzo ehlanganyelweko: njenganje, ngokulandelako nangokungapheliko”.  I-SIDSSA iyikundla ehlanganisa ababambindima abaqakathekileko kutjalomali lezomthangalasisekelo, abakhuthazwa mnqopho omkhulu wokurhabisa ihlelo lokuvuselela umnotho ngomthangalasisekelo. Amahlelo wokungenelela ngokwakha umthangalasisekelo ahlala asithako samano wokuvuselela umnotho weSewula Afrika.
5.2  Kiwo woke umsebenzi lo, ama-276 amaphrojekthi esele ahloliwe.  Amaphrojekthi la asithako setjalomali lomthangalasisekelo obuyelelwako ekuvuleni amathuba wokunzinzisa umnotho.  
5.3 Amaphrojekthi ama-88 sele alungele itjalomali begodu afaka hlangana amabubulo anekghono eliqinileko emabubulweni wezamandla; wezamanzi; wezeenthuthi; wezomthangalasisekelo wethekhnoloji  neyelwazithintano; zokuhlaliswa kwabantu; zokulima nemikhiqizo yezokulima.
5.4  Amaphrojekthi la azokusekelwa khulu ngemali ezakuvela komunye wemikhakha emithathu – emabubulweni wangeqadi, kurhulumende abambisene namabubulo wangeqadi nakurhulumende azijamele. Njengengcenye yehlelo lokuvuselelwa komnotho, amaqhinga welizwe wokusebenzisana kombuso namakhamphani wangeqadi adzimelele phezu kokulungisa indaba yokwabiwa kwenarha ngokungalinganiko, ngomnqopho wokuletha amatjhuguluko kezomnotho nokuvulwa kwemisebenzi etlhogeka khulu.

Ukuqatjhwa

Koke ukuqatjhwa kulawulwa kufakazeleka kweencwadi zefundo kunye nokuhlanjululwa kwebizo lomuntu okufaneleko. 

1. Amalunga weBhodo eziJameleko eLawula abaHloliincwadi (i-Independent Regulatory Board for Auditors):
1.1. UMm. u-Martie Janse van Rensburg (Ubuyiselwe esikhundleni);
1.2. UNom. Iqbal Motala (Ubuyiselwe esikhundleni);
1.3. UNom Madoda Petros (Ubuyiselwe esikhundleni);
1.4. Mm. uNombulelo Gumata;
1.5. UMm. uThembeka Semane;
1.6.  UNom. Roy Andersen;
1.7.  UNom. Preston Speckmann;
1.8.  UMm. uJesmane Boggenpoels;
1.9. UNom. Shauket Fakie; no-
1.10  Phrof. Nirupa Padia.

2.  Amalunga weBhodo i-South African Special Risk Insurance Association:
2.1.  UNom. Moss Ngoasheng (USihlalo);
2.2. UMm. u-Priscilla Mokonyane (ISekela likaSihlalo);
2.3. UMm. u-Moipone Ramoipone;
2.4. UNom. Desmond Marumo;
2.5. UMm. u-Japhtaline Mantuka Maisela;
2.6.  UNom. Christiaan Johannes van Dyk;
2.7. UNom. Enos Ngutshane;
2.8. UNom. Reginald Haman;
2.9.  UNom. Sathie Gounden;
2.10.  UMm. u-Margret Mosibudi Phiri;
2.11. UMm. u-Refilwe Moletsane; no-
2.12.  Mm. uNolwandile Mgoqi-Mbalo.

Imibuzo Ingathunyelwa:
kuMma. uPhumla Williams – umKhulumeli weKhabinethi 
INomboro Kafunjathwako: 083 501 0139
 

Share this page

Similar categories to explore