IsiTatimende somHlangano weKhabinethi ngeThungelelwano leVidiyo obegade ubanjwe ngeLesithathu nakama-02 KuNobayeni wee-2020

A. Ezingundabamlonyeni  

1. Ukwanda Kokutheleleka Kwabantu Ngengogwana ye-Corona (i-COVID-19).

1.1. IKhabinethi izwakalise ubuhlungu bayo ngokwanda kwenani labantu abatheleleka nge-COVID-19 ePumalanga Kapa nakezinye iingcenye zeTjingalanga Kapa. Ukwanda kwenani labantu abatheleleka ngengogwana le kubangwe kungahloniphi imibandela nemilayelo yokukhandela ukurhatjheka kwe-COVID-19 nemithetholawulo yesiGaba sokuYelela sokuThoma se-COVID-19, hlangana nokhunye.                                                                                                                                                                        
1.2. IKhabinethi ivumele amagadango wokusiza uMasipala weDorobha eliKhulu i-Nelson Mandela Bay (i-NMB).  IKhabinethi ibuye yavumela nokuthi ingawela ingoma kilesisiphande sePumalanga Kapa kilelihlobo, kodwana ngemibandela yezepilo eqinileko.  UNgqongqotjhe wezamaPhilo uDorh. Zweli Mkhize uzokuvakatjhela iTjingalanga Kapa ayokuhlola bona yini ekufuze kwenziwe ukusiza iindawo ezinjenge-Garden Route.                                                                                                                                                           
1.3. IKhabinethi ibuyelele yaveza ukuqakatheka kokubambelela emagadangweni anjengokuhlamba izandla ngamanzi nesibha namkha ukuhlikihla izandla ngesihlanzekisi esenziwe nge-alkhoholi, nokuqalangana kunye nokufaka imaski umuntu nakahlangana nabantu. Soke kufuze sihloniphe isibawo seHlangano yezamaPhilo yePhasiloke (i-WHO) sokukhandela ukuthelelana ngobutjha ngengogwana ebanga i-COVID-19.                                                                                                                                                                        
1.4. Njengoba singena esikhathini samaholideyi kaKresmusi/wokuphela komnyaka nje, kufuze sikhumbule bona ubulwele be-COVID-19 busesekhona begogu busese yingozi.  Ngalokho-ke asibalekeleni ukukhambela butjhwileni, khulu khulu nasikhamba ngeenthuthi zomphakathi, siphungule nokuvakatjhela eendaweni zokuhlanganela komphakathi ezinjengamarestjurente, amathaveni namkha amabhara. Omunye nomunye wethu kufuze aqinisekise ukuthi sithatha amagadango wokukhandela ukurhatjha ingogwana le emindenini yethu, khulu khulu ebantwini abalupheleko.                                                                                                                                                                                                                                                                                                           
1.5. Soke isikhathi simele sihlale siqalangene ngitjho nalokhuya nasihlangeneko simndeni sithokozela amaholideyi ndawonye. Ngokuziphatha kuhle, singenza litho likhulu ekulwiseni nekulawuleni ukurhatjheka kwe-COVID-19.  IKhabinethi ibuye yavumela nokungezelelwa kwesikhathi seHlekelele iliZwe leSewula Afrika elikiso, ukuyokufika nakali-15 kuTjhirhweni wee-2021.                                                                                                                                                                           

2. Ibubulo Leenthuthi Zendleleni Ezithutha Ipahla

2.1. IKhabinethi izisole ngamagama abukhali izenzo zokwephula umthetho ezicaphazela ibubulo leenthuthi zendleleni ezithutha ipahla, khonapho yabe yabuka ukusikima msinyana kwamapholisa abophe abasolwa malungana nalokhu, e-Gauteng.  IKhabinethi iyililele imbiko imindeni nabalingani bomsebenzi babatjhayeli ababhubhileko yabe yabafisela nokwelulama kwamsinyana abalimele malungana naso lesisiga.                                                                                                                                                              
2.2. Nanyana sibuzwisisa nje ubuhlungu obubangwa kukwephulwa kwemithetho elawula ukungena kwamaphandle lapha eSewula Afrika okwenziwa ngezinye iinkhamphani, kodwana inturhu ayisisisombululo.  IKhabinehi ikhombela boke abantu abathintekileko lapha ukuthi bathumele iinghonghoyilo zabo ngebubulo elithutha ipahla ngeenthuthi zendleleni eenjamisweni ezifaneleko kunobanyana badanele enturhwini.                                                                                                                  
2.3. UNgqongqotjhe wezokuQatjha nezabaSebenzi uThulas Nxesi uthwele isiqhema saboNgqongqotjhe esiqalene nendaba le begodu ulindeleke bona athumelele iKhabinethi iimphakamiso ezizwakalako zokusombulula yoke imibango ekilelibubulo.                                                                                                                                                             

3. Ukuthuthukiswa Komthangalasisekelo

3.1. IKhabinethi ithokozele ukwethulwa kwehlelo lokuphakela amanzi ngobunengi uMshwathi Bulk Water Supply Scheme KwaZulu-Natala,                                                                                                                                                              elizakutjhugulula ipilo yamakhaya angaphezulu kweenkulungwana ezintathu esiphandeni se-Albert Falls, eMpolweni, e-Trustfeed ne-Nadi.   Lelihlelo-ke liyihlahlandlela yamanye amaphrojekthi ambadlwana wokuphakelwa kwamanzi ngobunengi azakuhlomulisa iiyingi zabomasipala ezilikhomba — i-Zululand, i-King Cetshwayo, iLembe, uThukela, umGungundlovu kunye ne-Harry Gwala.                                                                                                                                                                    IKhabinethi ikhuthaza abazakuhlomula ngamaphrojekthi la ukuthi basebenzise amanzi ngokuwababalela kobanyana woke amakhaya azokwazi ukuthola amanzi.  

4. Amaholideyi Aphephileko

4.1. Njengoba iSewula Afrika ingena emaholideyini nemindeni nabangani nje, iKhabinethi isikhuthaza soke ukuthi koke esikwenzako ngamaholideyi nje sikwenze ngokuzitjheja. Ngaphezu kokuhlonipha imibandela yezepilo ukukhandela ukurhatjheka kwe-COVID-19, kufuze godu sihloniphe nemithetho yendlela ukuqinisekisa ukuthi soke sifika siphephile lapho siyako.                                                                                                                                                                            
4.2. Ukuphepha endleleni sibopho sawo woke amaSewula Afrika begodu boke abakhamba ngeenkoloyi bakhwezelelwa ukuthi bakhambe ngebelo elivunyelweko, bangatjhayeli basele, batjhayele ngokuyelela begodu bangapharhazeli.                                                                                                                                                                                                     
4.3. Ababelethi nabakhulisi babentwana sikhombela bona bangatjhiyi abantwana banganamuntu obaqalileko ngamaholideyi nje. Ngokusebenzisana ukutjheja, singenza isiqiniseko sokobana sinamaholideyi wokuphela komnyaka aphephileko namnandi.                                                                                                                                                                  

B. IinQunto ZeKhabinethi

1. Umbiko Wendima Yomsebenzi WesiQhema SomSebenzi EsiyiHlanganisela YaboNgqongqotjhe (i-IMTT) esiFundeni seTlhagwini Tjingalanga.     
                                                                                                                                                       
1.1. IKhabinethi ivumele isiphakamiso se-IMTT sokuhlehlisa amagadango abunqopha ngaphasi kwesigaba 100(1)(b) eTlhagwini Tjingalanga nakuphela umnyaka weemali wee-2020/21.                                                                                                                                                                  
1.2. IKhabinethi iyathokoza ngendima esele yenziwe egadangweni likarhulumende welizweloke eTlhagwini Tjingalanga, nanyana kusamele kusetjenzwe godu nje nalizakubuyela endimeni efaneleko ihlelo lokubuswa nokulawuleka kuhle kilesisifunda.                                                                                                                                                                              
1.3. Iyabonakala indima esele yenziwe ekubuyiseni ukuthula emphakathini nakezemisebenzi, ekulawulweni kweemali, nesandleni sokukhalima kwabaphathi kunye nekuphunyelelisweni kwezenzelwa. Kube nanamatjhuguluko emiphumeleni yokuhlolwa kweencwadi, kwabe kwaphela nemiphumela emimbi yokuhlolwa kweencwadi ebesele ineminyaka emithandathu ngokulandelana imimbi.  Umbiko opheleleko ngalokhu uzakwethulwa ePalamende. 
                                                                                                                                                             
2. Zamva Nje ZeHlelo LokuHlenga (i-BR Plan) iBhizinisi yaboFlayi yeSewula Afrika (i-SAA)    
      
                                                                                                                                                       
2.1. IKhabinethi ibikelwe ngendima esele yenziwe ngokuphunyeleliswa kwe-BR Plan yakwa-SAA nokuthi izakusetjenziswa ngepumelelo ehle kangangani imali eli-R10,5 lamabhiliyoni yokuqinisekisa ukuthi i-BR Plan iyaphumelela kilokho ekunqophileko.                                                                                                                                                                    
2.2. IKhabinethi iyithokozele indima eyenziweko yabe yakhwezelela nomNyango wezamaBhizinisi womBuso (i-DPE) ukuthi uphakamise iinyawo uphumelelise amahlelo aqakathekileko ukuqinisekisa ukuthi kwakheka ibhizinisi yaboflayi etja, ehlelwe ngobutjha, esebenza ngethekhnoloji yezinga eliphezulu.                                                                                                                                                                           
2.3. I-DPE ilayelwe bona iqedelele ukuhlanganiswa nokujanyiswa kwebhodi yesikhatjhana ezakuje iphethe i-SAA ibe iqedelele nokuqatjhwa komSebenzisani WamaHlelo WokuLinganiseka e-SAA ehlelwe ngobutjha.  I-Mango ibukiwe ngendima ebe nayo njengebubulo laboflayi elingaphasi kwe-SAA, ukuqinisekisa ukuthi ihlangano yaboflayi le ihlala ikhona emakethe.                                                                                                                                                                     

3. IHlelo Eligade Isimetjhe LeHlobo Lomnyake wee-2020-21                                                                                                                                                                
3.1. IKhabinethi ivumele iHlelo Eligade Isimetjhe LeHlobo LomNyaka wee-2020-21 elethulwe nguNgqongqotjhe wezokuBusa ngokuBambisana nezeNdabuko, uDorh. Nkosazana Dlamini- Zuma.  Ihlelweli lilandela isimemezelo esitjengise ukuthi andile amathuba wokuthi ebunengini beendawo zelizwe kungalindeleka izulu elinengi ngokungakajayeleki.  Lokhu-ke kutjho ukuthi kulindeleke iinkhukhula ngobunengi namawuruwuru kilelihlobo kizo zobunane iimfunda lapho izulu lina khona ehlobo – ngaphandle kweTjingalanga Kapa lapho izulu lina khona ebusika.                                                                                                                                                                     
3.2. Ekuphumeleliseni ihlelweli, kuthathwa amagadango wokuphungula igalelo lobujamo bezulu obumbi obukhambisana nehlobo. Kilelihlelo-ke kubalwa nesikhathi samaholideyi kaKresmusi/wokuphela komnyaka ukusukela ngoSinyikhaba wee-2020 ukuyokufika kuMhlolanja wee-2021, ukusukela kilesisikhathi esicaphazeleka khudlwana ngobujamo nobungozi bobujamo bezulu obumbi. IKhabinethi ibuye yatjheja nokuthi ezinye iingcenye zeKapa solo zisadosa emhlweni ngesomiso esirhageleko.                                                                                                                                                                        
3.3. IKhabinethi ikhombela umphakahi bona uzilungiselele ngokwekhabo lakhona ngobungozi obuza nehlobo ube uqinisekise ukuthi kuzakuthathwa amagadango azakuhlenga ipilo, kuvikeleke ipahla nomthangalasisekelo nakuvela ubungozi obukhamba nehlobo.      
                                                                                                                                                                        
4.  UmTlamo WokuThuthukisa UmThethokambiso WeliZwe  

4.1. IKhabinethi ivumele umTlamo wokuThuthukisa umThethokambiso weliZwe ozakuba yikombandlela yayo yoke iminyango karhulumende ekutlameni kwayo imithethokambiso yayo yembusweni.  Umtlamo lo unqophe ukulinganisa amahlelo wokutlanywa kwemithethokambiso kiyo yoke imikhakha karhulumende.                                                                                                                                                            
4.2. Umtlolo lo wethula amagadango ahlukahlukileko ekufuze alandelwe wokutlanywa komthethokambiso, hlangana nawo ekubalwa nemizombe yokutlanywa kwemithethokambiso, namazinga alindelweko; amaphuzu ekufuze aqalwe nakutlanywa umthethokambiso kunye namalungiselelo anamandla ekufuze abekwe nakuzakutlanywa imithethokambiso enamandla namahlelo anamandla wokuyiphumelelisa.                                                                                                                                                                          
4.3. Umtlamo wakhathesi lo awenzi ukuthi ukutlanywa kwemithethokambiso kurhulumende kwenzeke ngendlela efanako nekhambisanako.  Umtlolo lo uzakutholakala ngobunzinzolwazi bomNyango wezokuHlela, zokuTjheja nokuHlunga (i-DPME), ku-www.dpme.gov.za                                                        …;  

5. Umthethokambiso Wokunikela Ngenarha

5.1. IKhabinethi ivumele umthethokambiso wokuphumelelisa, onqophe ukukhambisa msinyana ihlelo lokunikela ngenarha njengenye yeendlela zokusikimela ihlelo elibuthaka lokwenza amatjhuguluko ekufuze enziwe ngenarha.                                                                                                                                                                       
5.2. Ukuphunyeleliswa komthethokambiso lo kuzokwakhela izakhamuzi zeendawo ezihlangana kwamadorobha neendawo zemakhaya amathuba amahle wokuba nesandla emnothweni. Kuza nehlohlomezela nekombandlela yokunikela ngenarha banikazi benarha abanomrharhabula wenarha.  Ihlohlomezela le iphekelelwa ziimbopho ezibekwe banikazi benarha ekulu abazakunikela ngayo.                                                                                                                                                                   
5.3. Inarha enikelweko namagadango womthethokambiso wehlohlomezela ahlanganiswe sivumelwano esenziwe babelani bomphakathi ku-Operations Phakisa kezokuLima, ukuBuyiselwa kweNarha nezokuThuthukiswa kweeNdawo zemaKhaya yangomnyaka wee-2016.  Umthethokambiso lo umenyezelwe emphakathini kobanyana uphefumule ngawo ngoMhlolanja womnyaka wee-2020.                                                                                                                                                 

6. UmThethokambiso WeliZwe NgokuKhethwa Komhlomuli Nokwabiwa Kwenarha Wee-2020

6.1. IKhabinethi ivumele umthethokambiso, ovumela ukukhethwa komhlomuli nokwabiwa kwenarha ngendlela eyenzelwa emkhanyweni, kuhle, nangokuthembeka eSewula Afrika.  Umthethokambiso lo uphethe imibono etholwe phambilini nonyaka begodu unqophe ukulungisa indaba yokutjhiyana ngendima yobunikazinarha hlangana kwabantu abaduna nabasikazi.                                                                                                                                                                  
6.2. Ukubeka njengeqalontanzi ukwabela abantu abasikazi amathuba wokuthola ubunikazinarha, ngaleyindlela kuphakame ukuthuthukiswa kwabantu abasikazi kezobunikazinarha. Unqophe godu nokulungisa isidingo senarha esikhulu ngokwahlukahluka kwazo njengoba iindingo ezinjalo zivezwa mphakathi ofuna ukulima, ukwakha izindlu zokuhlala, ukuhlanganyela inarha komphakathi, ukuthuthukiswa kweendawo zokuhlala kunye nokuthuthukiswa kweendawo zamafemu.                                                                                                                                                                                       
6.3. Umthethokambiso lo uphakamisa ukuthi kuvulwe isijamiso esizijameleko esizakusebenza ngokwabiwa kwenarha kube godu nengcenye yokufakwa kweembawo nge-inthanethi ukuqinisekisa ukwenzelwa kwezinto zoke emkhanyweni ekwabiweni kwenarha.                                                                                                                                                                            

7. UmTlamo womThethokambiso weZiko leziNto Zoke EmKhawulweni (i-OSBP)
7.1. IKhabinethi ivumele umtlamo we-OSBP kobanyana uthunyelwe emphakathini kobanyana uveze amazizo ngawo. Ukutlanywa kwe-OSBP unqophe ukulungelelanisa nokulawula imikhambo yabantu nepahla hlangana kweenteyitjhi zemikhumbi ezimasango wokungena eSewula Afrika namazwe akhelene nayo. Leziimphakamiso zomthethokambiso zinqophe ukulungisa umraro wesiminyaminya esibangela ukuriyada, khulu khulu ebantwini abeqa umkhawulo nabarhwebi babuya kamanye amazwe beza nganeno ekhethu namkha basuka ekhethwapha baya kamanye amazwe.                                                                                                                                                                         
7.2. Umthethokambiso lo uqinisa umTlamo womThethokambiso weZiko leziNto Zoke emKhawulweni (i-One-Stop Border Framework) owavunywa yiKhabinethi ngomnyaka wee-2018.  Ekhonthinenthini yoke, umthethokambiso uphakela isiJamiso esiliVulandlela kezomThangalasisekelo e-Ofisini likaMengameli (i-Presidential Infrastructure Champion Initiative), sona esikhuthazela ukulungelelana hlangana kwamazwe we-Afrika ukulungisa itlhayelo kezomthangalasisekelo bese kuqiniswa ukurhwebelana hlangana kwamazwe we-Afrika. Umtlamo womthethokambiso lo uzokugazedwa kobanyana umphakathi uveze amazizo ngawo ngekota yokuthoma yomnyaka wee-2021.                                                                                                                                                                            

8. Ukufakazelwa kwesiVumelwano seHlangano yabaSebenzi EPhasini (i-ILO) Malungana nokuTjhatjalaliswa Kwenturhu Nokukhahlunyezwa EsiVumelwaneni SezemSebenzini (i-World of Work Convention) somNyaka wee-2019 (Nomboro 190)                
                                                                                                                                            
8.1. IKhabinethi ivumele ukudluliselwa ePalamende kwesiVumelwano SezemSebenzini somNyaka wee-2019 (Nomboro 190) kobanyana siyokufakazelwa. Isivumelwanesi sikhuluma ngenturhu nokukhahlumeza, khulu khulu emsebenzini. Sikhuluma ngomtlamo ozwakala kuhle wokuthathwa kwegadango nethuba lokwakha ingomuso lokusebenza elisekelwe sithunzi nehlonipho, ngaphandle kwenturhu nokukhahlumeza.                                                                                                                                                                     
8.2. Ukufakazelwa kwesivumelwanesi kuthomana nomThethosisekelo weRiphabhligi yeSewula Afrika we-1996.  Sizakuthi singafakazeleka, imibandela neendinyana zesivumelwanesi zithonyaniswe nomThetho wezabaSebenzi womNyaka we-1995 (umThetho Nomboro 66 we-1995).                                                                                                                                                               
8.3. UmNyango wezokuQatjha nezabaSebenzi sewuvele uwutlamile umtlolo weSiko lokuziPhatha Kuhle ngokuKhandelwa nokuTjhatjalaliswa kweNturhu nokuKhahlumeza emSebenzini.                                                                                                                                                                       

9. IQhinga EliBuyekeziweko Le-Antarctic neleLwandle elingeSewula  

9.1. IKhabinethi ivumele iqhinga elibuyekeziweko kobanyana liphunyeleliswe, eliphethe nemibono neemphakamiso ezitholwe phambilini nonyaka, Iqhingeli lilungelela beliphumelelise umThetho weemVumelwano ze-Antarctic zomNyaka we-1996 (umThetho Nomboro 60 we-1996), ophathelene nerhubhululo, nokulonda, nokusetjenziswa kwemithombo yamandla ebambelelako kunye nokulawulwa kwebhoduluko ngokusekela iminqopho yamahlelo we-Afrika.                                                                                                                                                                        
9.2. Lokhu-ke kusiza emiNqopheni YeTuthuko EBambelelako, ngokuqalelela ukuthi i-Antarctic ne-Southern Ocean ziingcenye eziqakathekileko zehlelo letlayimethi lephasi loke. Iqhingeli lisiza egadangweni lemisebenzi yetlayimethi nehlelo lokunzinzisana kwemvelo ngokuphakamisa ukwakhiwa kweendawo ezivikelekileko nezilawulwako.  Imenyezelwe emphakathini ngenyanga kaNtaka wee-2020 kobanyana uveze amazizo ngayo.                                                                                                                                                                           


10. AmaLungelo WobuNtu, IKululeko NokuBuyisana: Imitlolo Ephakamisa Iindawo ZeGugu Elatjhiywa Ngu-Nelson Mandela     
                                                                                                                                                              
10.1. IKhabinethi ivumele ukudluliselwa eZikweni LezeFundo, zeSayensi nezamaSiko ngaphasi kweHlangano yeenTjhaba eziBumbeneko kwamaLungelo WobuNtu, iKululeko NokuBuyisana: Imitlolo Ephakamisa iiNdawo zeGugu elaTjhiywa ngu-Nelson Mandela kobanyana iyokuhlolwa beyigadangiswe njengeNdawo yamaGugu yePhasiloke.  Lokhu-ke kuyingcenye yePhrojekthi yomZabalazo weKululeko namaGugu.                                                                                                                                                                    
10.2. Kileziimphakamiso, kuphakanyiswa itjhumi leendawo eemfundeni ezine nakibomasipala abalikhomba. Lokhu-ke kujamele umlando wekululeko yekhethu nowamalungelo wobuntu wekhethu, begodu kuletha ubufakazi beengaba ezihlukahlukileko zomzabalazo wekululeko yekhethu.                                                                                                                                                                               
10.3. Leziimphakamiso zithomana nomTlamo wokuThuthukiswa kweliZweloke (i-NDP), wona okhuluma uqinise ngokuqakatheka kokuvuselela nokuvikela iindawo. Ubuye godu uqalelele amandla womnotho wobugwali ekuvuleni imisebenzi nekungeniseni imali ngokuthengisela amazwe wangaphandle.                                                                                                                                                                      

C. ImiThethomlingwa

1. UmThethomlingwa wokuLondwa nokuThuthukiswa kweNarha yokuLima womNyaka wee-2020

1.1. IKhabinethi ivumele ukudluliselwa ePalamende komThethomlingwa wokuLondwa nokuThuthukiswa kweNarha yokuLima. UmThethomlingwa lo ubulala umThetho weNarha yokuLima womnyaka we-1970 (umThetho Nomboro 70 we-1970) ukuphumelelisa iimfuneko zomthethosisekelo, ube uze nendlela elungileko nenzinzileko yokusetjenziswa kwenarha yokulima.                                                                                                                                                                                
1.2. UmThethomlingwa lo uvikela inarha yokulima imirorho nokhunye okugonywako ngokuvula ihlelo leeNdawo zokuLima eziVikelweko la inarha ehle khulu ngokulungela ukulima izakusikelwa khona ukulima, bese kuthi inarha engasiyihle kangako ngokulungela ukulima ivunyelwa ukuthi ingasetjenziselwa eminye imisebenzi engasiyokulima.                                                                                
1.3. Ukuphunyeleliswa komThethomlingwa lo kulungisa ingozi engahle yehle nevalo elikhona lokuvikeleka nokutholakala kokugoma.                                                                                                                                                                     

D. Iminyanya Ezako  

1. UmButhano weenKhulu zeHlangano yoBunye bamaZwe we-Afrika (i-AU)

1.1. I-AU izokusingatha umButhano weenKhulu ongakaVami wezokuRhwebelana NgaPhandle KwemiBandela (i-AfCFTA) mhlana ama-5 ukuya nakasi-6 kuNobayeni wee-2020, la kuyokwenziwa khona amalungiselelo wokuthoma kwe-AfCFTA nalili-1 kuTjhirhweni wee-2021.                                                                                                                                                                
1.2. I-AfCFTA inobuhle obunengi ebuphathele iSewula Afrika, njengoba isebenza njengesikhuthazi nehlohlomezela yokuhluma komnotho namasiso nje. Ihlelo lokurhwebelana ngaphandle kwemibandela livulela ipahla yekhethu ethengiselwa amazwe wangaphandle imakethe yabantu abangaphezulu kwebhiliyoni linye namakhulu amabili weenkulungwana. NjengoSihlalo we-AU, iSewula Afrika bekusolo kungiyo ephambili ekutjhayeleni ukuphunyeleliswa kwe-AfCFTA.                                                                                                                                                                
1.3. Isivumelwanesi siphakamisa ukulungelelana nokuthuthukiswa komnotho, ukuhlonyiswa kwabantu abasikazi e-Afrika, kuqinise nemizamo yokuncengelela ukuthula nokunzinza e-Afrika.                                                                                                                                                                

2. ILanga LokuBuyisana

2.1. ISewula Afrika izokukhumbula iLanga lokuBuyisana mhlana ali-16 kuNobayeni wee-2020 ngaphasi kommongondaba othi: “Sibumbene Ekulweni Nebandlululo, INturhu YoBulili Neminye Imikghwa Yokungabekezelelani.” Asisebenzise ilangeli ukuzibophelela ngobutjha ekubumbaniseni isitjhaba nokuphilisana komphakathi.                                                                                                                                                                   
2.2. Ukuqalelela kwethu indaba yebandlululo nonyaka kutjengisa ukuqakatheka kokuthi omunye nomunye umuntu azithwese isibopho sokulwa nebandlululo, nebandlululo lombala, nebandlululo ebantwini bakosozizwe kunye neminye imikghwa ekhambisana nalokhu elizweni lekhethweli.                                                                                                                                                                    

3. ILanga lokuLwa noBukhohlakali ePhasini Loke

3.1. ISewula Afrika izokuhlanganyela nephasi loke esikhumbuzweni seLanga LamaZwe NgamaZwe LokuLwa NoBukhohlakali, ngeLesithathu nakali-9 kuNobayeni wee-2020. Ilangeli liphandlulula ngeendleko nangomphumela omumbi wobukhohlakali, belinqophe nokukutjhabalalisa lokhu.                                                                                                                                                                
3.2.    Ubukhohlakali akusinto eyamukelekako, nanyana benzeka ekorweni yembusweni nanyana benzeka ekorweni yangeqadi. Ubukhohlakali buvela ngeendlela ezinengi ezihlukahlukileko, ‘njengokuthenga’ ilayisense lokutjhayela nje, ukufumbathisa kobanyana ungazokuhlawuliswa mthetho, ukuhlangana ngokubeka intengo yepahla engakafaneli; koke lokhu kubukhohlakali.                                                                                                                                                             
3.3.     Ipumelelo yepi yethu yokulwa nobukhohlakali iya ngokuthi izakhamuzi zelizwe lekhethu zoke neenhlangano zelizwe lekhethu zoke zisikimile zafaka isandla ekulweni nabo ubukhohlakali na.  NgoSinyikhaba wee-2020, iKhabinethi ivumele iHlelo LokuLwa NoBukhohlakali kobanyana lingathoma ukusebenza yabe yakhombela umuntu woke ukuthi ahlanganyele nabanye ekulweni nobukhohlakali.  Nakukhona okubonako, akube nelitho olitjhoko, bika ubukhohlakali ngokufowunela INomboro eRhabako yokuBika uBukhohlakali (i-National Anti-Corruption Hotline) ku: 0800 701 701.                                                                                                                                                               

E. Imilayezo

1. Siyabathokozisa

  IKhabinethi ithokozise yabe yathumela iimfiselabuhle ku:
1.1. Mm. u-Tsakani Maluleke, oqatjhelwe umsebenzi wokuba mHloliincwadi Zombelele (u-AG) weSewula Afrika ukusukela mhlana li-1 kuNobayeni wee-2020. IKhabinethi imfisela okuhle emsebenzinakhe omutjha, la azakuqinisekisa khona ukuthi imithombo yamandla yombuso isetjenziswa ngefanelo.                                                                                                                                             

2. Silila Imbiko

IKhabinethi ibalilele imbiko laba abalandelako:
2.1. Umndeni, abangani nabebasebenza nomdlali walokhuya we-Bafana Bafana ne-Mamelodi Sundowns u-Anele Ngcongca.                                
2.2. Bebukhosini ba-Bafokeng ngokulambalala kweNdlovukazi uDorh. u-Semane Bonolo Molotlegi.                                                       
2.3. Isitjhaba sabaThembu ngokulambalala kweNdlovukazi yamaXhosa uNozamile Sigcawu, unina leLanga elacimako, uMpendulo Zwelonke Sigcawu.                                          
2.4. Umndeni weNgwenyama yamaZulu u-Goodwill Zwelithini ngokulambalala kwendodanakhe umntwanekosi uLethukuthula Zulu.

F. Ukuqatjhwa

Koke ukuqatjhwa kulawulwa kufakazeleka kweencwadi zefundo ezikhambisana nomsebenzi umuntu aqatjhelwe wona kunye nokuhlanjululwa kwebizo lomuntu okufaneleko.

1. UMm. u-Mukondeleli Johanna Mulaudzi oqatjhelwe ukuba mPhathi oyiHloko (u-CEO) yabaLawuli beenTeyitjhi ZemiKhumbi eSewula Afrika  (i-Ports Regulator of South Africa).
2. UMm. u-Ayanda Noah oqatjhelwe ukuba nguSihlalo weBhodi yesiKhwama seemBaseli (i-Central Energy Fund SOC LTD Board).
3. UNom.  Loyiso Tyabashe oqatjhelwe isikhundla sokuba ngu-CEO) we-South African Nuclear Energy Corporation.
4. Amalunga WomKhandlu OLawula AboGadi BangeQadi (i-Private Security Industry Regulatory Authority):
a. UDorh. Audrey Leah Mofomme (uSihlalo);
b. UNom.  Matome Solomon Ralebipi (iSekela likaSihlalo);
c. UNom. Humphrey Nhlanhla Ngubane;
d. UDorh. Sithembile Nombali Mbete; kunye no
e. Mm. uThandeka Ntshangase.
5. Ingezelelelwe isikhathi ikontraga yomsebenzi kaNom. Mbulelo Tshangana omNqophisi Zombelele  (u-DG) womNyango wezokuHlaliswa kwabaNtu
6. UMm. uNomfundo Clementine Tshabalala esikhundleni sokuba ngu-DG womNyango wezeBhoduluko, zamaHlathi nezeenHlambi.   
7. UDorh. Annette Theresa Griessel njengeSekela lomNqophisi Zombelele (u-DDG): ZokuHlela nokuLungelelanisa eliZweni Loke Kwa-DPME.
8. UDorh. Nontsikelelo Valencia Tshayingca-Mashiya oqatjhelwe isikhundla sokuba ngu-DDG: Corporate Services kwa-DPME.
9. UMm. u-Dorcas Tshepiso Moahloli oqatjhelwe isikhundla sokuba ngu-DDG: ku-Assets and Liability Management emNyangweni wezeeMali zeliZweloke.  

Imibuzo ingathunyelwa:
kuMm. uPhumla Williams – umKhulumeli weKhabinethi
INomboro kaFunjathwako: 083 501 0139

Share this page

Similar categories to explore