Xitatimende xa Nhlengeletano ya Khabinete ya 13 Dzivamisoko 2016

1. Ku humelerisiwa ka tiphurogiremenkulu ta mfumo

1.1. Khabinete yi amukela ku humelela loku tshikeleriweke hi Phuresidente Jacob Zuma hi nkarhi wa rendzodyondzo ra yena eka xitichi xa swikepe xa le Port Elizabeth eKapa Vuhumadyambu, ku ya hlela magoza lama tekiweke ya vuhumelerisi bya pfhumba ra Operation Phakisa: Ikhonomi ya le Malwandle. Mfumo wu pfurile vuvekisi lebyi nga na nxavo wa 17 wa mabiliyoni ya tirhandi eka ikhonomi ya le malwandle. Hi pfhuka pfhumba leri ri simekiwile, ku tlula 4 500 wa mintirho yi tumbuluxiwile eka swiyenge swo hambanahambana. 

Swimbirhi ka leswa nkaye swa swikwekwetsu leswi tirhaka ku koka swikepe ematini leswi akiwaka hi Vaaki va Swikepe va le Dzongeni wa Afrika va Nhlangano wa Switichi swa Swikepe swa Rixaka wa Transnet (TNPA) eSwitichini swa Swikepe swa Durban swi kongomile eXitichini xa Switepe xa Port Elizabeth. Phuresidente Zuma u simekile xikwekwetsu lexo sungula ePort Elizabeth, lexi thyiweke Mvezo, ku nga vito ra ndhawu leyi khale ka Phuresidente Nelson Mandela a tswariweke kona.

TNPA leyi yi humesile nkombo wa mabiliyoni ya tirhandi yo antswisa switichi swa swikepe swa hina. Phuresidente u hlalerile xiporo xa swikwekwetsu na switepisi swo nghena ni ku huma eswikepeni leswa ha ku pfuxetiwaka eXitichini xa Swikepe xa Port Elizabeth lexi nga ta kota ku rhurhela swikepe swin’wana leswikulu loko ku fananisiwa na swimbirhi leswi xi kotaka ku swi rhurhela sweswi.  

1.2. Khabinete yi khensa vahakeli va xibalo lava endleke xinakulobye na mfumo eka lembe ximali ra 2015/16 ku fikelela nkwama wa hina eka thiriliyoni yin’we ya tirhandi ro sungula. Leswi i xikombiso lexi nga rivaleni xa ku tiya ka ikhonomi ya hina leyi hanyaka enkarhini wo tika swinene. I ku hoxa xandla hi vahakeri va xibalo va maAfrika-Dzonga lava landzelelaka milawu ni ntirho lowu humelelaka wa Vukorhokerhi bya Vutleketli bya Xibalo bya Afrika-Dzonga, leswi endlaka leswaku mfumo wu kota ku phamela vukorhokerhi lebyi lavekaka, leswi tisaka xiave xo antswisa vutomi bya maAfrika-Dzonga.  

1.3. Khabinete yi amukela xitiviso xa Phuresidente Zuma xo veka 3 Mhawuri 2016 tanihi siku ra Nhlawulo wa Mfumo wa Muganga wa 2016. Mfumo wu tsakisiwa hileswaku mahelo ya vhiki yambirhi ku suka 5-6 Nyenyankulu na 9-10 Dzivamusoko yo titsarisela ku vhota ya vonile tinhlayo tikulu ta vavhoti lava fikelelaka, va endzerile switichi swo vhotela kona, ngopfungopfu vanhu lava nga ta vhota ro sungula na vantshwa. 

Khabinete yi khensa hinkwavo lava landzeleleke xikombelo xo titsarila nhlawulo ni ku hlometela vuxokoxoko bya vona eka papila ro titsarisela eka rona. Hiloko hinkwerhu ka hina hi tinghenisa eka timhaka leti leswi endlaka leswaku xidimokirasi xa hina xi ya emahlweni hi matimba. 

Khabinete yi khutaza vaakatiko hinkwavo lavo ka va nga se titsarisela kumbe ku hlometela vuxokoxoko bya vona ku endzela tihofisi ta Khomixini ya Nhlawulo yo Tiyimela hi Yoxe eka timasipala ta miganga ya vona leswaku va ya ngetelela vuxokoxoko bya vona eka papila ro titsarisela eka rona (va nyika tindhawu leti va tshamaka eka tona) ni ku titsarisela ku vhota eka nhlawulo wa 3 Mhawuri. 

Vavhoti va nga tlhela va SMSela tinomboro ta vona ta pasi eka 32810 kumbe va fonela sethara ya vuhlanganisi eka 0800 11 8000 ku tiyisisa xiyimo xa vona.

Ntsariso wu tiyisisa vito ra wena eka papila ro titsarisela eka rona leswaku u ta kota ku vhota. Khabinete yi kombela vaakatiko ku landzelela mfanelo ya xidimokirasi xa hina lexi ku fikeleriwa ka xona swi tikeke swinene hi ku vhota eka Nhlawulo wa Mfumo wa Miganga wa 2016 wa 3 Mhawuri 2016. 

1.4. Khabinete yi amukela ku simekiwa ka ximfumo ka Phurojeke yo Ringeta ya eChannel ya Ndzawulo ya Timhaka ta Matiko Xikaya (DHA) hi Phuresidente Zuma. Matirhelo lamantshwa ya pfumelela vaakatiko ku endla xikombelo xa makhadi ya tiID yo Tlhariha emoyeni kutani munhu a papalata mintila leyo leha. 

Xinakulobye lexi na tibanginkulu ta mune – ABSA, FNB, Nedbank na Bangi ya Standard

– ku tumbuluxa ndlela yo endla xikombelo xa le moyeni xa makhadi ya tiID yo tlhariha na tiphasiphoto swi ta endla leswaku tikhasimende ti endzela tindhawu ta nkarhinyana ta DHA ku yisa minkandziyiso ya tintiho na swifaniso endzhaku ka ku endla tihakelo emoyeni.

eChannel i xiphemu xa pulani yo hluvukisa ya ndzawulo yo angarhela yo susa vukorhokerhi ku suka eka phepha ku ya eka dijitali, ndlela leyi nga ta katsa ku basisa rhijisitara ra ntsariso wa vanhu.

1.5. Khabinete yi amukela ku humelela ka Vhiki ra Nkongomelo wa Imbizo ehansi ka nhlokomhaka ‘Swin’we hi yisa Afrika-Dzonga emahlweni’, leri nga endla leswaku vaofisiri va mfumo va tihlanganisa na miganga etikweni hinkwaro.  

Khabinete yi hoyozela maAfrika-Dzonga lava tingheniseke eka tiphurogireme ta 36 etikweni hinkwaro, leswi tiyisiseke leswaku mfumo wu hlamula eka swilaveko swa tiko leswi hlawuriweke. Vhiki ra Nkongomelo wa Imbizo ri nyikile miganga matimba hi vuxokoxoko bya tiphurogireme ta mfumo.

1.6. Ndzawulo ya Vutshamo bya Vanhu yi rhurherile khoniferense leyi humeleleke ya Nhlangano wa Misava (UN) leyi a yi tirha ni matshamelo ya vanhu lawa nga riki enawini, hi ku tshikelela ndlandlamuko lowu yaka emahlweni wa vutshamo bya le madorobeni na swidakani. Sweswi ku na biliyoni yin’we ya vanhu lava tshamaka eswidakanini emisaveni hinkwayo. Afrika-Dzonga ri akile tindlu to mamiliyoni tanihi xiphemu xo tiyisisa vutomi byo antswa bya hinkwavo ku suka hi 1994.

2. Milawumbisi

Khabinete yi pasisile mpfapfarhuto wa Milawumbisi leyi landzelaka:

2.1. Nawumbisi wa Vuhlayisi bya Switirhisiwa swa Nkoka wa 2016 lowu nga kandziyisiwa eka Gazete ya Mfumo leswaku mani na mani a nyika vonele ra yena.

Nawumbisi lowu wu susa Nawu wa Tindhawu ta Nkoka wa Rixaka, 1980 (Nawu 102 wa 1980), naswona wu lava ku lulamisa tindlela to humesela erivaleni ni ku boha switirhisiwa tanihi switirhisiwa swa nkoka hi ndlela leyi nga erivaleni na vutihlamuleri. Wu ta tlhela wu tiyisisa leswaku switirhisiwa hinkwaswo swa nkoka swa vusirheleri bya rixaka bya tiko swi humeseriwa erivaleni ni ku hlayisiwa hi ku hetiseka. 

Nawumbisi lowu wu pfumela ku simekiwa ka tindlela hi minhlangano to hoxa tihlo ni ku fambisa vuhlayiseki bya switirhisiwa swa nkoka. Wu tlhela wu hlamusela ntirho wa ntlawa lowu nga ta tsundzuxa Holobye wa Maphorisa eku hlawuleni ka yena ka switirhisiwa swa nkoka. 
 

2.2. Nawumbisi Lowu Antswisiweke wa Tindlu ta Miganga wa 2016 wu ta kandziyisiwa ku nyika nkarhi eka mani na mani ku nyika mavonele ya yena.  Nawumbisi lowu wu antswisa Nawu wa Tindlu ta Miganga, 1996 (Nawu 28 wa 1996). 

Nawumbisi lowu wu ta tiyisa tindlela ta mafumelo ya xidimokirasi ta Nawu wa Tindlu ta Miganga lowu nga kona kumbe minhlangano ya vulawuri bya tindlu leyi nga kona leyi tirhaka ku hoxa ntihlo eka misava ya miganga. Nawumbisi lowu antswisiweke wu vulavula hi ku simekiwa ka Rhijisitara eka Ndzawulo ya Nhluvukiso wa Matikoxikaya na Antswiso wa Misava, ni ku tlhela wu hlamusela ntirho wa hofisi leyi. Loko Nawumbisi lowu wu pasisiwa tanihi nawu, wu ta tiyisa ku lawuriwa ka minhlangano ya mfumo ni ku tlakusa nseketelo wa Mfumo eka minhlangano leyi. 

Wu ta endla leswaku miganga yi fikelela, ku va ni vun’wini na ku lawula tindlu hi ku tirhisa minhlangano ya vufambisi leyi hetisekeke ni ku va nawini naswona leyi seketelaka hi mfumo. 

Ku tivisiwa ka Nawumbisi wa Vulamuri bya Misava wa 2016. Tindlela ta vulamuri bya misava i xibye xa nkoka xo endla bindzu na matiko lama kumekeka ehandle ka tindzelekano ta tiko. Nawumbisi lowu wu ta antswisa vufikeleri bya vukorhokerhi bya vululami eka tikhamphani leti endlaka mabindzu ehandle ka tiko na tikhamphani ta matikomambe eAfrika-Dzonga.

Nawumbisi lowu wu susa Nawu wo Tekela Enhlokweni ni ku Humelerisa Masagwadi ya Matikomambe, 1977 (Nawu 40 wa 1977) naswona wu antswisa Nawu wa Vuhlayiseki bya Mabindzu lowu nga kona sweswi, 1978 (Nawu 99 wa 1978). Nawumbisi lowu pimanyetiwaka wu lulamisa Nawu wa Modulu ya Vulamuri bya Mabindzu ya Misava, lowu amukeriweke hi Khomixini ya UN ya Nawu wa Vuxavisi bya Misava. 

2.3. Ku kandziyisiwa ka mpfapfarhuto wa Nawumbisi lowu Antswisiweke wa Nhlangano wa Vulavisisi bya Rixaka wa 2016 eka Gazete ya Mfumo leswaku mani na mani a nyika vonele ya yena. Nawumbisi lowu wu antswisa Nawu wa Nhlangano wa Vulavisisi wa Rixaka, 1998 (Nawu 23 wa 1998).

Nawumbisi lowu wu ta antswisa xiyimo xa Afrika-Dzonga eka timhaka ta nhluvukiso wa vulavisisi na vutumbuluxi hi ku tirhisa vufambisi bya vuhlanganisi bya sayense, na mphamelo wa switirhisiwa swa vulavisisi leswi antswisiweke ni ku fikeleleka naswona leswi hetisekeke, ringanaleke ni ku va na vun’we.

Wu ta tlhela wu antswisa vutihlamuleri na vuhetiseki bya nhluvukiso wa vulavisisi, mphamelo wa vutumbuluxi hi xikongomelo xo antswisa xiyimo xa vutomi bya maAfrika-Dzonga hi ku tirhisa tindlela to antswa ta vuhlanganisi bya swirhangana swa mfumo. 

3. Swibohonkulu swa Khabinete

3.1  Khabinete yi amukerile Papila ro Basa ra Pholisi. Mpfapfarhuto wa Papila ro Basa leri wu sunguriwile ku kandziyisiwa leswaku mani na mani a nyika vonele ra yena hi Nyenyankulu 2015. Papila leri ri vulavula hi vukorhokerhi bya maphorisa lebyi voyamelaka eka vaakatiko lava yimayimaka naswona ri langutanile na tipholisi leti nga kona.

Ri tlhela ri langutana na Vukorhokerhi bya Maphorisa ya Afrika-Dzonga na maphorisa ya le madorobeni lama nga na vutihlamuleri ni ku tirha hi ndlela ya xiphurofexinali.  Papila ro Basa ri tlhela ri vulavula hi ku tumbuluxiwa ka Bodo ya Maphorisa ya Rixaka leyi, ehenhla ka mintirho yin’wana, yi nga ta va ni vutihlamuleri byo simeka swihlawulekisi swo kongoma swo navetisa, ku hlawula ni ku thola vanhu vantshwa eka vukorhokerhi bya maphorisa.  

3.2 Khabinete yi amukerile Papila ro Basa ra Vuhlayiseki na Vusirheleri. Papila ro Basa leri ri kandziyisiweke ro sungula hi Nyenyenyani 2015 leswaku mani na mani a nyika vonele ra yena, ri vulavula hi ndlela ya vun’we na nhluvukiso wa vuhlayiseki etimhakeni ta tipholisi. Ri lava ku nyika vuleteri hi tindlela ta vuhlayiseki emigangeni. Papila ro Basa ri humesela ehandle tindzawulo hinkwato leti nga fanela na minhlangano ya miganga leyi nga na xiave eka vuhlayiseki bya miganga.  

3.3 Khabinete yi pasisile mpfapfarhuto wa Pholisi ya Tindlela ta Ndhavuko wo ba Ngoma eAfrika-Dzonga ni ku pasisa leswaku Ndzawulo ya Timhaka ta Xintu yi sungula ku pfapfarhuta nawu wa rixaka wo ba ngoma. Sweswi pholisi leyi yi kandziyisiwile leswaku swiyenge leswi khumbhekaka swi kota ku nyika mavonele ya swona.  

Pholisi leyi yi vulavula hi swiletelo leswi tiyisisaka vuhlayiseki bya ndhavuko wa ngoma wa vafana lavantsongo hi ndlela leyi nga voneleki ehansi vuhlayiseki bya vona. Leswi i xiphemu xa magoza lama mfumo wu nga ku ma tekeni ku tiyisisa mindhavuko leyi nga fanela naswona leyi amukelakaka. Yi vuyisela vutihlamuleri lebyi amukelakaka eka lava lawulaka swikolo swa ngoma na vatswari lava rhumelaka vana va vona eswikolweni leswi. 

3.4 Khabinete yi pasisile swibumabumelo leswi endliweke hi Komiti ya Ndzavisiso hi mhaka ya ku endlaka ka vuxavisi bya timhondzo ta mhelembe tanihi hi yan’wana ya magoza lama nga tekiwaka ku hlayisa timhelembe. Swibumabumelo leswi swi amukeriwile hi Komiti ya Vutsundzuxi bya Xithekiniki ya Tindzawulo na Komiti ya Tindzawulo ta Vaholobye leti thoriweke ku lavisisa tindlela to xavisa timhondzo ta timhelembe hi xinawu. 

Swibumabumelo leswi swi amukela tindlela ta vufambisi na vupulani ta Afrika-Dzonga to ololoxa ku yiviwa ka timhelembe na ku xavisiwa ka timhondzo ta swona hi tindlela leti ka riki enawini. Komiti yi bumabumela leswaku tindlela leti tirhisiwa sweswi to hlayisa timhelembe ti yisiwa emahlweni, leswi hambanaka na miehleketo yo xavisa timhondzo ta timhelembe.

Tindlela na tipulani ta tiko ti vulavula hi vusirheleri; ku nyika miganga matimba; vufambisi bya ntivomiri wa swiharhi leswi; mphamelo wa milawu ya vutihlamuleri lowu humelerisiwaka hi vuhetiseki ni ku landzeleleka; na vufambisi bya ku laveka ka timhondzo.

3.5 Khabinete yi pasisile swivumbeko swa mali ya maribye swo tlangela swa 2016:

3.5.1 Serisi ya Mali ya Maribye ya Ntivotiko ya Rixaka – Mpfhumba ra Swimanga Leswikulu: ‘Yingwe’

3.5.2 Serisi ya mali ya malibye ya tiki na xidlodlo xa Xitelingi xa silivhere ‘vutumbuluxi bya Afrika-Dzonga – ‘Dolosse’.

Swivumbeko swa mali ya maribye, ku katsa ma marito lama swi tsariweke wona, swi ta kandziyisiwa eka Gazete ya Mfumo, naswona yi ta endliwa ni ku xavisiwa hi ku tirhisa tindlela ta ntolovelo. 

4 Mintlangu leyi taka

4.2 Phuresidente Zuma u ta teka marendzontirho yo ya matikoswirho ya Nhlangano wa Vubindzu ya le Dzongeni wa Afrika (SACU) lawa katsaka Namibia, Botswana, Lesotho na Swaziland. Marendzontirho lawa ya ta tlakusa xiave xa nkoka lexi SACU yi xi tekaka ku ndlandlamuxa vun’we bya rhijini na nhluvukiso wa ikhonomi eka swirho hinkwaswo swa nhlangano lowu.  

4.3 Phuresidente u ta teka Rendzoximfumo eRhiphabuliki ra xiIzilamiki xa Iran hi 23 na 24 Dzivamusoko 2016 ku tiyisisa mbhurisano wa xipolitiki na ikhonomi exikarhi ka matiko lamambirhi.
4.4 Phuresidente u ta rhangela mintlangu ya Siku ra Ntshuxeko ra Rixaka hi 27 Dzivamusoko 2016 eLimpopo, eRivaleni ra Mintlangu ra Giyani ehansi ka nhlokomhaka: “Swin’we hi aka miganga yo antswa – Mfumo wa Miganga i mhaka ya un’wana na un’wana”.

Khabinete yi kombela maAfrika-Dzonga hinkwavo na swiyenge leswi khumbhekaka ku tinyiketa hi ku tinghenisa ka vona eka mintlangu yo hambanahambana leyi tlangelaka Nhweti ya Ntshuxeko. 

4.5 Eka Mavhiki lama taka, Palamende yi ta khoma Tivhoti ta Mpimanyeto ta tindzawulo. Tinhloko ta tindzawulo leti khumbhekaka ti ta andlala tipulani ta vona ta matirhelo ta lembe ximali ra 2016/17. Vanhu hi ku angarhela va ta tivisiwa hi tiphurogireme ta mphamelo wa vukorhokerhi bya mfumo. 

5 Swiboho swa khabinete swa timhaka ta nkoka embangwini 

5.2 Khabinete yi amukela nhlamulo na xikombelakurivaleriwa hi Phuresidente Zuma eka vuavanyisi bya Khoto ya Vumbiwa mayelana ni ku landzelela magoza yo lulamisa tanihilaha swi lerisiweke hakona eka xiviko xa Musirheleri wa Vanhu.   

Khabinete yi le ku hleleni ka vuavanyisi ku kumisisa loko ku ri ni magoza lama nga tekiwaka ku tiyisa ntirho wa Vatirhelamfumo. 

Vuavanyisi bya Khoto ya Vumbiwa byi tiyisa ni ku tekela enhlokweni xidimokirasi xa vumbiwa xa Afrika-Dzonga. 

5.3 Khabinete yi lemuka magoza lama tekiweke hi tibangi leta mune ya xitiviso xo pfala akhawuti ya khomphani. Hambiloko Khabinete yi amukela matirhelo ya tibangi, magoza lama ya nga sivela vavekisi va mundzuku lava nga tsakelaka ku sungula mabindzu eAfrika-Dzonga. Khabinete yi amukela leswaku Vaholobye va Timali, Mintirho na Swicelwa va fanele ku sungula mbhurisano lowu akaka na tibangi ku kuma xintshuxo xa nkarhi hinkwawo xa mhaka leyi.   

5.4 Khabinete yi hoyozerile Holobye wa Rihanyo, Dr Aaron Motsoaledi, loyi a kumeke sagwadi ra misava ra USAID-TB ro lemuka vurhangeri bya yena eku lweni na vuvabyi bya rifuva (TB) ku katsa ni ku fambisa vupfhumba bya rhijini na Afrika-Dzonga byo kambela, ku tshungula ni ku sivela TB; ku hlaseriwa hi TB/HIV na TB leyi sihalalaka swidzidziharisi.

5.5 Khabinete yi amukela ku hlawuriwa ka Afrika-Dzonga tanihi munyikiwa wa sagwadi ra Vukorhokerhi bya Xidipulomati ro Hlawuleka ra 2016 hi Khanisele ya Timhaka ta Misava eWashington, DC. Tanihi tiko ro sungula eAfrika ku kuma sagwadi leri, khanisele yi lemuka vutinyeketi bya tiko bya xiyimo xa le henhla eka dyondzo ya misava, vuhlanganisi bya misava na timhaka ta misava hi xikongomelo xo yisa makungu ya rixaka ya hina emahlweni.  

Khabinete yi hoyozela Holobye wa Vuxaka bya Matiko na Ntirhisano, Ms Maite Nkoana-Mashabane, eka xandla lexi a xi hoxaka eAfrika-Dzonga xo ndlandlamuxa mbhurisano na matiko ya misava, leswi susumetiwaka hi xivono xa “tikonkulu ra Africa ra vun’we na ku rhula, xidimokirasi, ku pfumaleka ka nhlawulambala, ku pfumaleka ka nhlawulambewu ni ku humelela, naswona leri hoxaka xandla emisaveni leyi lulameke ni ndzingano.”

5.6 Khabinete yi amukela ku thoriwa hi Phuresidente Zuma ka Adivhokheti Jan Lekhoa Mothibi, tanihi Nhloko ya Yuniti yo Hlawuleka ya Vulavisisi, naswona yi n’wi navelela minkateko eka vutihlamuleri byintshwa byo lwa ni vukungundwani na matirhelo ya vusopfa.

Khabinete yi rhandza ku hundzisa marito yo chavelela eka ndyangu wa ka Makwetu na Vandla ra Pan Africanist Congress eku hundzeni emisaveni ka Tatana Clarence Makwetu.

Tatana Makwetu u ta tsundzukiwa hikokwalaho ka xiave xikulu lexi a xi tekeke ni ku tinyiketa ka yena eka vulwelwantshuxeko ni ku simekiwa ka xidimokirasi lexintshwa eAfrika-Dzonga. Phuresidente u lerisile Nkosi wo Hlawuleka ni Ximfumo wa mulwelwantshuxeko loyi eXifundzheninkulu.

5.7 Khabinete yi rhandza ku hundzuxa marito yo chavelela eka ndyangu wa ka Naidoo eku hundzeni ka Tatana Kumaran Naidoo. Tatana Naidoo a ri Mukhomela Dayirekitara-Jenerali wa Ndzawulo ya Nhluvukiso wa Ikhonomi.  U tirhile tanihi Muofisirinkulu wa Timali wa Ndzawulo ya Bindzu na Vumaki. Tatana Naidoo u hoxile xandla xikulu eka vufambisi bya timali eka Vutirhelamfumo. 

5.8 Khabinete yi rhandza ku hoyozela xandla lexi hoxiweke hi Tatana William Smith, loyi a tirheke tanihi Matsalani wa Khabinete. Tatana Smith u yile eku wiseni eku heleni ka Nyenyankulu endzhaku ka loko a vile mutirhelamfumo malembe ya 27. Khabinete yi n’wi navelela minkateko eku wiseni ka yena.

6 Khabinete yi hlamuseriwile hi Xiviko xa Khomixini ya Ndzavisiso eka Swilumbeto swa Matirhelo ya Vusopfa, Vukungundwani, Matirhelo yo ka ya nga Basangi eka Phakeji ya Pulani ya Vuxavi bya Matlharhi ya Vusirheleri (Khomixini ya Vuxavi bya Matlharhi) lexi humesiweke hi Phuresidente nimixo.  

Xiviko lexi a xi kumanga vumbhoni bya Swihoxo, ku ba mati tingwenya ti etlela, matirhelo ya vusopfa kumbe vukungundwani eka tindlela ta maxavelo ya matlharhi. Tanihi mfumo hi amukela swikumiwa swa Khomixini. Hi twa hi basisiwile tanihilaha hi vuleke hakona eka malembe lama hundzeke leswaku a ku va nga na swihoxo naswona ku xaviwa ka matlharhi lawa a ku ri erivaleni. 

Ha tshembha leswaku swikumiwa leswi swi ta tisa ku pfariwa ka mhaka leyi yi nga koka nkarhi wo leha.

Hi landzelela Phuresidente Zuma ka rito ra yena ra swikhenso eka Mululami Willie Seriti na Muavanyisi Thekiso Musi, timbhoni hinkwato, ku katsa na khale ka Phuresidente Thabo Mbeki, varhangeri va vumbhoni, swipano swa nawu, vatirhi na lava hoxeke xandla leswaku ntirho wa Khomixeni wu humelela.

7 Ku thoriwa

Vuthori hinkwabyo byi ta landzelela ku kamberiwa ka ntiyiso wa tidyondzo ta vathoriwa na mbasiso lowu nga fanela.

7.2 Tatana Siyabonga Gama tanihi Murhangeri wa Ntlawa na Tatana Garry Pita tanihi Muofisirinkulu wa Timali ta Ntlawa wa Transnet.
7.3 Tatana Lufuno Leslie Nevhutalu tanihi xirho na Mutshamaxitulu wa Bodo ya Nhluvukiso wa Xiyenge xa Vumaki.
7.4 Tatana Andile Nongogo tanihi Muofisirinkulu wa Nhlangano wa Vuleteri bya Xiyenge xa Vukorhokerhi bya Dyondzo.
7.5 Swirho swa le Handle swa Bodo ya Ajesi ya Vutleketli ya Magondzo ya Mindzelekano:
7.5.1 Tatana Raymond Dennis Baloyi;
7.5.2 Manana Keitumetse Mahlangu;
7.5.3 Manana Ignatia Dikeledi Sekonyela;
7.5.4 Tatana Mosoenyane Ramathe;
7.5.5 Phurof Jan Havenga; na
7.5.6 Tatana Lucky Lempiditse Thekisho.

Swivutiso: Liezil Cerf
Riqingho ra le nyongeni: 076 778 2380

Share this page

Similar categories to explore