Hi
Leswi u faneleke ku swi endla
Leswi u faneleke ku swi endla
Xana swi durha mali muni
Tifomo leti tatiwaka
Vuxokoxoko bya vutihlanganisi
Hi mali ya mpfuneto ya khale ka valwi va nyimpi
Loko u ri socha ra khale leri lweke eka Nyimpi ya Misava yo Sungula (1904-1918), Nyimpi ya Misava ya Vumbirhi (1939-1945), nyimpi ya Mazulu (1906) kumbe Nyimpi ya Koriya naswona va hluleka ku tiseketela, u nga endla xikombelo xa mpfuneto wa mali wa kahle ka valwi va nyimpi.
Xana u swi tiva njhani loko u ringanerile?
U fanele:
- ku va muakatiko wa Afrika Dzonga kumbe mutshami wa nkarhi
- u tshama eAfrika Dzonga
- 60 wa malembe kumbe ku tlula kumbe u lamarile
- u lwile eka Nyimpi ya Misava ya Vumbirhi kumbe Nyimpi ya Koriya
- u nga amukelangi mali ya mpfuneto yin’wana ya wena
- u nga hlayisiwi eka vandla ra mfumo
- u nga holi ku tlula R 86 280 hi lembe oko u catile, muholo wa n’wina wo hlanganela wu fanele wu nga tluli R172 560
- kumbe u ri na nhundzu yo tlula R1 227 600 loko u nga tekangi/teka lhi lembe na wena na murhandzani wa wena a mi fanelangi ku va na nhundzu yo tlula R 2 455 200.
Lemuka: Loko u tshama endlwini leyi wena kumbe murhandzani wa wena a nga n’winyi wa yona, nkoka wa yona a wu tekeriwi enhlokweni hi xivangelo xa xikambelo.
Xana u ta kuma mali muni?
Mali ya le henhla leyi u nga yi kumaka i R 2 200 hi n’hweti.
Xana u ta hakeriwa njhani?
- mali ya khexe eka ndhawu yo hakela yo karhi hi siku ro karhi
- dipoziti ya elekitironiki eka bangi ya wena kumbe akhawunti ya poso (bangi yi nga koxa ntsengo eka vukorhokeri)
- mavandla (xik. kaya ra vudyuhari).
Mali yo engetela yi ta hakeriwa xikan’we na mali ya wena ya mpfuneto.
Lemuka: Loko u hluleka ku landza mali hi wexe, u nga thola mufambisi wa swa nawu ehofisini ya SASSA, kumbe u nyika un’wana matimba yo ahlula ku landza mali ya mpfuneto hi ku yimela wena.
Xana mpfuneto wa wena wu ta pfuxetiwa rini?
SASSA yi nga teka xiboho xa loko mpfuneto wa wena wa mali wu nga pfuxetiwaka. Muholo wa wena tanihi leswi wu boxiweke eka xikombelo xa wena xa mpfuneto wa timali wu ta pfuna ku vumba masungulo ya xiboho. U ta tivisiwa tin’hweti tinharhu ka ha ri nkarhi hi siku leri ku pfuxetiwa swi nga ta endliwa hi rona leri xitifikheti xi helelaka hi nkarhi. Loko u kuma mali hi le bangini, vandla kumbe muyimeri wa nawu, u boheka ku tata xitifikheti xa rihanyo ehofisini ya SASSA lembe na lembe.
Xana mpfuneto wa wena wu nga herisiwa rini?
Leswi landzelaka swi nga endla leswaku mpfuneto wu yimisiwa:
- loko swiyimo swi cinca
- mbuyelo wo pfuxeta hi vuntshwa
- loko u hluleka ku va na ntirhisano loko mpfuneto wa wena wu pfuxetiwa hi vuntshwa
- loko u endla vukanganyisi kumbe u tiyimela hi xihoxo
- loko ku ri na xihoxo loko mpfuneto wa wena wa timali wu pasisiwa.
Xana mpfuneto wa wena wu nga hela nini?
Mali ya mpfuneto yi ta hela loko u:
- hundza emisaveni
- amukeriwa eka vandla ra mfumo
- nga endli xikoxo eka tin’hweti tinharhu to landzelelana
- nga ri kona etikweni.
Loko muvuyeriwa a amukeriwa eka ndhawu leyi nga na kontiraka na mfumo ku hlayisa muvuyeriwa yoloye, mudende wa hungutiwa kuya eka 25% ya ntsengo hinkwawo wa mudende ku sukela eka n’hweti ya vumune (4th) endzhaku ko amukeriwa ka muvuyeriwa eka ndhawu yeleyo. Mudende lowu hungutiweke wu vuyiseriwa hi xihatla ku sukela hi siku leri muvuyeriwa a tshunxiwaka eka ndhawu yeleyo.
Leswi u faneleke ku swi endla
- Yana eka South African Social Security Agency (SASSA) ya le kusuhi na laha u tshamaka kona no tisa leswi landzelaka:
- Pasi ya wena ya 13 wa tidijiti. Loko u ri hava Pasi:
- u fanele ku tata afidavhiti eka endlelo ra ntolovelo ra SASSA emahlweni ka Khomixini wo Hlambanyisa loyi a nga riki muofisiri wa SASSA
- u fanele ku tisa xitatimente lexi hlambanyisiweke lexi sayiniweke hi munhu wo tiveka (ku fana na mukhanselara, murhangeri wa xintu, mutirhi wa vaaki (social worker), mufundhisi wa vukhongeri kumbe nhloko ya xikolo) loyi a nga tiyisisaka vito na vukhale bya wena.
- pasi ya nkarhinyana leyi humesiweke hi Ndzawulo ya Timhaka ta Xikaya (loko yi ri kona)
- loko u ri ehansi ka 60 wa malembe, hlelelo ra rihanyo kumbe xiviko lexi hlamuselaka leswaku u hluleka ku tirha
- vumbhoni bya leswaku u endlile xikombelo xa Pasi kumbe xitifikheti xo velekiwa eka Ndzawulo ya Timhaka ta Xikaya
- vumbhoni bya xiyimo xa vukati. Loko:
- u nga tekangi/tekiwa, afidavhiti yo hlamusela leswaku a tekangi/tekiwangi
- u tekile/tekiwile, xitifikheti xa wena xa ku mucato na Pasi ya murhandzani wa wena
- u tharile, xileriso xa wena xo thala
- murhandzani wa wena a lovile, xitifikheti xa rifu xa murhandzani wa wena.
- loko wena kumbe murhandzani wa wena a tirha, swilipi swa wena swa muholo
- loko u nga tirhi, ‘buku ya wasi’ ya Nkwama wa Ndzindzakhombo wa lava nga Tirheki (UIF) kumbe xitifikheti xo hlongoriwa eka muthori wa wena wa khale
- loko u ri na akhawunti ya bangi, switatimente swa wena swa bangi swa tin’hweti tinharhu leti hundzeke
- loko u ri na vuvekisi, mahungu eka mintswalo na minkavelo leswi u swi kumeke.
- Pasi ya wena ya 13 wa tidijiti. Loko u ri hava Pasi:
Lemuka: Loko u dyuharile swinene kumbe u vabya kuva u ya ehofisini ku endla xikombelo, xirho xa ndyangu kumbe munghana a nga endla xikombelo hi ku yimela wena. Munhu u fanele ku famba na papila ro huma eka wena na/kumbe papila ra dokodela ro nyika xivangelo xo hluleka kuya ehofisini.
- Tata fomo ya xikombelo emahlweni ka muofisiri wa SASSA (lemuka leswaku hi wena ntsena tanihi muendli wa xikombelo kumbe muofisiri wa SASSA a nga tataka fomo ya xikombelo). Muofisiri u ta ku vutisa swivutiso no ku byela loko u ringanela mali ya mpfuneto.
- U ta nyikiwa rhasiti. Yi hlayisi tanihi vumbhoni bya leswaku u endlile xikombelo.
- Loko u lava ku titsarisela eka tihakelo ta khexe, muofisiri wa SASSA u ta ku nyika siku leri u faneleke ku vuya hi rona na leswi u faneleke ku ta na swona.
Ku humelela yini loko xikombelo xa wena xi nga pasisiwi?
Loko xikombelo xa wena xi nga pasisiwi, SASSA yi ta ku tivisa hi ku ku tsalela leswaku hikwalaho ka yini xikombelo xa wena xi nga humelelangi.
Loko u nga pfumelelani na xiboho, u nga endla xivilelo eka Holobye wa Nhluvukiso wa Vaaki. U fanele ku endla xivilelo ku nga si hela 90 wa masiku u tivisiwile leswaku xikombelo xa wena a xi humelelangi.
Leswi u faneleke ku swi endla
- Swi nga teka tin’hweti tinharhu ku humelerisa xikombelo xa wena.
- Loko mpfuneto wa wena wa mali wu pasisiwile, u ta hakeriwa ku sukela hi siku leri u endleke xikombelo.
Xana swi durha mali muni
Vukorhokeri lebyi i mahala.
Tifomo leti tatiwaka
Tifomo leti ta kumeka eka hofisi ya le kusuhi ya vuhlayiseki bya vaaki (SASSA).
Vuxokoxoko bya vutihlanganisi
South African Social Security Agency (SASSA)
SASSA Toll free: 0800 60 10 11
Email: GrantEnquiries@sassa.gov.za
