Bjalo ka ge ngwaga o labile go fela, Kabinete e ba le maAfrika Borwa ge ba keteka segopotšo sa boraro sa go hlokofala ga Nelson Mandela ka la 5 Manthole 2013.
“Ditiro tša rena bjalo ka maAfrika Borwa di swanetše go tšweletša seemo sa makgonthe sa Afrika Borwa seo se tlago tiišetša leswa tumelo ya batho go toka, go maatlafatša tshepo ya yona go maitshwaro a mabotse a moya wa motho, go tšwetša pele ditlhologelo tša rena gore bohle re be le bophelo bjo bokaone kudu.” – Nelson Mandela.
Madiba o be a hlompha ditlhagišo tša Molaotheo le nepo ya go ba le setšhaba seo se lokologilego, sa go ba le toka seo se kopanego seo se theilego setšhaba seo re swanetšego go šoma gore re se fihlelele. Go dira se, maAfrika Borwa a swanetše go kopanywa ke nepo ye e swanago ya setšhaba se sekaone.
1. Phethagatšo ya mananeo a mmušo
Ekonomi ya Afrika Borwa
1.1. Kabinete e reta selekane seo se šomago gabotse sa Team South Africa – seo se bopilwego ke mmušo, dikgwebo, bašomi le maAfrika Borwa ka moka – ge se šoma mmogo go šireletša kelo ya Afrika Borwa mabapi le dipeeletšo. Ka go šoma kudu le ka go dirišana mmogo, ekonomi le tshepho ya babeeletši e beilwe sekeng ka mo dinakong tše boima tša ekonomi.
Mopresidente Jacob Zuma o hlomile Team SA ka nepo ya go dira gore Makala ao a fapanego a šome mmogo go hlohleletša leswa ekonomi ya rena, go goketša dipeeletšo le go hlomela batho ba rena mešomo. Ditiragalo tše tše kaone di swanetše go re hlohleletša gore re šome kudu le go feta gore re iše Afrika Borwa pele.
1.2. Moody’s Investor Services, Fitch Ratings le Standard & Poor di beile maemo a kelo ya go lefa dikoloto a Afrika Borwa ka godimo ga maemo a peeletšo ya fase.
Dingongorego tše di tšweleditšwego ke ditheo tše di hlokometšwe gomme mmogo le badirišani ba rena ba setšhabeng re tšwetša pele ditsenogare ka lebelo ka nepo ya go fetoša seemo sa ekonomi. Kabinete e tšwela pele go ba le tshepo ya gore leano leo le hlomilwego ka go Leanotlhabollo la Bosetšhaba (NDP) le tiišetšo ye e beakantšwego ke mmušo mabapi le ditšhelete, gammogo le go tsenya tirišong ga Leano la Dintlha tše Senyane, di tla thuša Afrika Borwa go dula e le naga ya dipeeletšo.
1.3. Kabinete e lemoga gore Palomoka ya letseno la ka nageng la Afrika Borwa (GDP) e gotše ka 0.2% ka kotareng ya boraro. Dilo tše kgolo tšeo di tsentšego letsogo ka go kgolo ya GDP e bile meepo le lefapha la go dira lekgwara, matlotlo, thekišo ya dintlo le ditirelo tša dikgwebo, le ditirelo tša mmušo ka kakaretšo. Lefapha la temo, kagodithokgwa le la boreahlapi di ile tša phuhlama ka -0.3%; botšweletši ka -3.2%; la mohlagase, gase le meetse ka -2.9%; le la kgwebišano, boapei le madulo ka -2.1%. Komelelo e sa le selo se segolo kudu seo se bakago go phuhlama ka lefapheng la temo.
1.4. Go fana ka mangwalo a beng ba dintlo go metse ye mehlano ya Bahurutshe ka Tona ya Tlhabollo ya Dinagamagae le Peakanyoleswa ya naga, Morena Gugile Nkwinti, ke ye nngwe ya dikgopelo tša go bušetša mobu tše kgolo kudu tšeo di phethilwego ka serapeng sa diphoofolo sa Motsane Game Farm ka ntle ga Zeerust ka profenseng ya Leboa Bodikela.
Dihekthara tše di fetago 54 280 tša naga, tšeo di akaretšago serapa sa diphoofolo, di bušetšwa beng.
Gape, go tsebagatšwa semmušo ga protšeke ya go lekodišiša kgonagalo ya Tlhako ya Molawana ka ga go Maatlafatša Ditokelo tša Batho bao ba Šomago Dipolaseng (molawana wa 50/50) ka profenseng ya Leboa Bodikela ka Stars Away Farm ka Ottoshoop, Zeerust, go latela go phethwa ga tumelelano yeo e tlago kgontšha bašomi ba dipolaseng le mong wa polasa go ba beng ba kgwebo ya polasa mmogo.
1.5. Mananeokgoparara a meetse ke karolo ya Leano la mmušo la Kago ya mananeokgoparara la go fetoša seemo sa ekonomi ya rena mola ka go le lengwe go hlongwa mešomo ye meswa le go maatlafatša kabo ya ditirelo tša motheo.
Go tsebagatša semmušo ga Protšeke ya Kgodišo ya Meetse ka Nokeng ya Mokolo le ya Crocodile (Bodikela) go laetša boikgafo bja mmušo bja go arabela dinyakwa tša badudi.
Lenaneokgoparara la phetišetšo ya meetse le aba meetse ka Masepaleng wa Selegae wa Lephalale, ka ditešeng tša mohlagase tša Eskom (ya Matimba le ya Medupi), ka polanteng ya go hlwekiša meetse ya Zeeland, le ka Moepong wa Exxaro's Grootegeluk. Gape le fetišetša meetse go tšwa ka Crocodile River West kgauswi le Thabazimbi go leba ka lefelong la Lephalale.
1.6. Lefapha la Mešomo ya go Hlwekiša Meetse a Ditšhila la Welgedacht kgauswi le Springs, ka Gauteng, le ile la katološwa ka nepo ya gore le kgone go aba meetse go nyakego ye e oketšegilego ya tlhwekišo ya meetse a ditšhila.
Ka nepo ya go fediša go šilafatšwa ga meetse a ka Nokeng ya Vaal, Kgoro ya Meetse le Kelelatšhila e ile ya tsošološa Polante ya Tlhwekišo ya Meetse a Ditšhila ya Oranjeville ka Masepaleng wa Selete wa Metsimaholo le ka Polanteng ya Tlhwekišo ya Meetse a Ditšhila ya Leeuwkuil ka Masepaleng wa Selete wa Emfuleni ka tshenyegelo ya tšhelete ye e ka bago R44.4 milione.
Gape, tšhelete ya go feta R300 milione e beetšwe thoko go kaonafatša mešomo ya ditirelo tše 26 tša tlhwekišo ya meetse a ditšhila tšeo di bego di sa šome ka dikarolong tša Gauteng le ka Foreisetata.
1.7. Khomišene ya Mokero wa Noka ya Orange-Senqu mo lebakeng le e tšwela pele go tloga ka la 5 go fihla ka la 9 Manthole 2016 ka Emperors Palace ka Kempton Park. Afrika Borwa, Lesotho, Botswana le Namibia ke dinagamaloko ka mo khomišeneng ye. Khomišene ye e phethagatša tlhako ya togamaano ya taolo ya methopo ya meetse gareng ga mellwane gomme e šomela go fihlelela dinepo tša tlhabollo tša lebaka le letelele ka mo mokerong wo.
1.8. Sefala se seswa sa Afrika ka Bophara, e lego Africa Trade Week 2016 se swerwe go tloga ka la 28 Dibatsela go fihla ka la 2 Manthole ka fase ga morero wa: “Re Tšwetša pele Phetošo ya Sebopego sa Ekonomi ya Setšhaba ka go Diriša Kgwebišano gareng ga Dinaga tša Afrika”. Se se hlagišitše sefala ka bophara, seo se kopantšwego le seo se akaretšago bohle sa ditherišano ka ga melawana gareng ga maloko ao a fapafapanego ao a amanago ka kgwebišano.
Tona ya Kgwebišano le Diintasteri, Ngaka Rob Davies, o tsenetše Ditherišano ka ga Lefelo la Kgwebišano ye e Lokologilego ya ka Khontinenteng (CFTA), tšeo di tsebagaditšwego semmušo ka Kopanong ya Mokgatlo wa Seboka sa Afrika (AU) ye e swerwego ka Afrika Borwa ka la 15 Phupu 2015. CFTA e ikemišeditše go thekga kgwebišano gareng ga dinaga tša Afrika le go aga Afrika ye e kopanego ye e nago le batho ba pilione e tee le GDP ya ditolara tša Amerika tše di ka bago tše 2.6 thrilione.
1.9. Kopano ya bobedi ya Seboka sa tša Mahlale sa Afrika Borwa e swarwa ka fase ga morero wa “Re tšwetša pele dipoledišano ka ga tša mahlale” go thoma ka la 8 go fihla ka la 9 Manthole ka CSIR International Convention Centre. Boramahlale, badiramelawana, baithuti, dirutegi le setšhaba ba rerišana ka ga merero ya mabapi le tša mahlale, theknolotši le boitlhamelo.
Go lebeletšwe kudu mahlale a tša leago, gomme dingangišano di akaretša moputso wa fasefase wa go iphediša le kelo ye go begilwego ka yona ya go phuhlama ka 60% ka diyunibesithing tša Afrika Borwa. Dihlogotaba tše dingwe di akaretša khudugo ye e bakwago ke go fetoga ga klaemete, maikutlo a setšhaba ka ga diphedi tše di godišitšwego ka tša mahlale, tšhireletšego dijong, le ka fao mahlale a tša leago a ka bopago bokomaso bja Afrika.
Mmušo wa Selegae
1.10. Khonferentshe ya Bosetšhaba ye e sa tšwago go swarwa ya Mokgatlo wa Mebušo ya Selegae ya Afrika Borwa (SALGA) go thoma ka la 28 Dibatsela go fihla ka la 1 Manthole 2016 e kwane ka gore go swanetše go ikgafa ka leswa go lenaneo la Re Boela Morago go Metheo le go tšwetša pele bophelo bjo bo akaretšago bohle ka go tsenya tirišong ga Tlhako ya Tlhabollo ye e Kopantšwego ya Metsesetoro (IUDF). IUDF e thekga nepo ya go hloma “ditoropokgolo le ditoropo tšeo batho ba ka phelago ka go tšona, tše di bolokegilego, le tšeo di nago le methopo tšeo di kopantšego batho, tšeo di amanago bohle ka ekonomi le tšeo di nago le bokgoni lefaseng ka bophara, fao e lego gore badudi ba kgatha tema ka mafolofolo ka bophelong bja setoropong”.
Go Lwantšha Dikgaruru kgahlanong le Basadi le Bana
1.11. Lesolo la bjale la 2016 la Matšatši a 16 a Go Lwantšha Dikgaruru kgahlanong le Basadi le Bana ka fase ga morero wa: “Mpale le nna: Mmogo le Iša Pele Afrika Borwa ye e Hlokago Dikgaruru”, leo le tsebagaditšwego semmušo ke Mopresidente Zuma, le tsentše tirišong lesolo la #365 days of Activism. Bjalo ka karolo ya go katološa phihlelelo ya ditirelo tša mmušo go bohle, kudukudu go bao ba lego kotsing, go tsebagatšwa semmušo ga setlabelo sa maatlafatšo ya bagolofadi sa Lefelo la Taolo mabapi le Dikgaruru tša Mabapi le Bong (GBV) leo le šomago diiri tše 24 le tla kgontšha maloko a setšhaba sa difoa go fihlelela le go šomiša ditirelo tša keletšo ya sephrofešenale mo lefelong le.
1.12. Kabinete e gatelela kgalemelo ya yona go tiro efe goba efe le go ditiro ka moka tša dikgaruru tšeo di hlohleletšwago ke go tšea lehlakore. Mmušo o tšwela pele go rarolla mathata a polokego ya basadi bao ba ratanago ka bobona, ya batho bao ba ratanago le bang bja bona, bao ba ratanago le ba bong bja bona le ba bong bja go fapana le bja bona ka nako e tee, bao bong bjo fapanego le batho bao ba kgonago go ithobala. Molaokakanywa wa mabapi le Go Thibela le go Fediša Bosenyi bja go Bakwa ke Lehloyo le Polelo ya Lehloyo, wo go sa rerišanwago ka ga ona, o tla maatlafatša go phethagatšwa ga molao le go sekiša bao ba senyago.
Maphelo
1.13. Go ketekwa ga Letšatši la Lefase la AIDS ka la 1 Manthole 2016, ka fase ga morero wa “go matsogong a rena go fediša HIV le TB”, leo le etilwego pele ke Motlatšamopresidente Cyril Ramaphosa, le thekgilwe ke go tsebagatšwa semmušo ka diteko tše diswa tša kalafi tša thibelamalwetši ya HIV le AIDS ye e bitšwago HVTN 702.
Kabinete e reta boramahlale ba Afrika Borwa bao ba etilego pele dinyakišišo tše tše bohlokwa. Teko ye ke ye nngwe ya tše kgolo kudu lefaseng gomme ke bohlatse bja gore ba lefapha la tša mahlale le tša kalafo ba na le bokgoni.
1.14. Mmušo o tšwela pele go šoma mmogo le bakgathatema ka moka – go akaretšwa PHILA le Lekgotla la Bosetšhaba la AIDS la Afrika Borwa – go fihlelela moloko wo o hlokago AIDS, go thibela diphetetšo tše diswa ka moka ka HIV, go fediša leuba la TB le go hlohleletša badudi ba rena ka moka go tšea diphetho tše di kwagalago le tše di nago le maikarabelo.
Afrika Borwa e fihleletše dinepo tša yona tša kalafo ka dianthiretherobaerale (ARV) gomme bjale re na le lenaneo le legolo kudu la ARV lefaseng, fao e lego gore batho ba 3.4 milione ba hweditše kalafo ye ka 2015. Nepišo ya thibelo ya phetetšo ya mma go lesea e fihleletšwe, fao e lego gore phetetšo ye e theogetše fase go feta ka 3.5% ka 2010 go fihla go 1.8% ka 2014.
Phetetšo ya HIV ka thobalano gareng ga bafsa ba mengwaga ya magareng ga ye 15-24 e theogetše fase go tloga go ba 410 000 ka 2011 go fihla go ba 330 000 ka 2014. Diphetetšo tše disa tša TB le mahu a go bakwa ke TB a theogetše fase, eupša dinepišo tše diswa tša go fihlelela phokotšego ya 50% yam ahu a go bakwa ke TB ga se ya fihlelelwa.
Dikhontomo tša banna tše di fetago tše 800 milione le dikhontomo tša basadi tše di fetago tše 20 milione di ile tša abja mo ngwageng wa ditšhelete wo o fetilego. Lesolo la teko ya HIV le dirile gore go dirwe diteko tše 35 milione tša HIV mo lebakeng la mengwaga ye mehlano. Afrika Borwa e na le metšhene ya go feta ye 300 ya GeneXpert yeo e beilwego nageng ka bophara gomme diteko tše di fetago tše 2.1 milione tša GeneXpert di dirilwe. Ka 2016 Afrika Borwa e tsentše tirišong lenaneo la teko le kalafo ya bohle fao e lego gore motho yo mongwe le yo mongwe yo a nago le HIV o hwetša kalafo go sa lebelelwe palo ya disele tša CD4 ya bona.
Taolo ya Masetlapelo
1.15. Kopano ya Ditona tša SADC tšeo di rwelego maikarabelo a taolo ya masetlapelo e swerwe ka la 26 Dibatsela 2016 ka Mauritius gomme yona modulasetulo wa yona e bile Tona ya Pušo ya Tirišano le Merero ya Setšo, Morena Des Van Rooyen.
Kopano ye e dumeleletše Leano la ka Seleteng la mabapi le Go Itokišetša Masetlapelo le go a Arabela gomme ya hloma Sehlophatšhomo seo se tlago feleletša tšhišinyo ka ga sekhwama sa go itokišetša masetlapelo le go a arabela. Bongwaledi bja SADC bo tla bitša kopano ya mohlakanelwa ya Ditona tša Taolo ya Masetlapelo le Ditšhelete tša ona go rerišana ka ga sekhwama seo se šišintšwego sa go itokišetša masetlapelo le go a arabela.
Bafsa
1.16. Bjalo ka karolo ya lenaneo la go hlabolla bafsa, Kampa ya bohlano ya Bafsa ya Bosetšhaba ka 3 South African Infantry Battalion, e butšwe kgauswi le Kimberley ka Kapa Leboa ke kgoro ya Tlhabollo ya Leago le ya Tšhireletšo le Bagale ba Mašole, ka fase ga morero wa #40YearsOn – Youth still moving South Africa forward.
Kampa ye e kopanya bafsa ba 1 000 go putlaganya merafe, mehlobo, bong, maemo a bona setšhabeng le dipolelo tša bona go tšwa diprofenseng ka moka ka nepo ya go tšwetša pele boitšhupo bja bosetšhaba, kago ya setšhaba, tirišano ya setšhaba, go rata naga le go kgatha tema ga badudi ka mafolofolo gareng ga bafsa ba Afrika Borwa. Dipoledišano di tla swarwa mabapi le ditlhohlo tše ntši tšeo ba lebanego le tšona bjalo ka bafsa.
Go tloga mola go swarwago Kampa ya mathomo ya Bosetšhaba ya Bafsa ka 2012, bakgathatema ba bafsa ba hlomile diprotšeke tše mmalwa ka metseng ya gabobona tšeo di ikemišeditšego go tliša tlhabollo. Kampa ya Bafsa e fa bafsa sebaka, bao mo lebakeng le e lego baetapele ka bobona ka metseng ya gabo bona, go abelana maitemogelo a bona le bafsa ba bangwe.
Leanotlhabollo la bosetšhaba
1.17. NDP ke nepo ya lebaka le letelele leo le šomago bjalo ka peakanyo ya mošomo wo o swanetšego go dirwa go fihlelela setšhaba seo se atlegilego sa Afrika Borwa ka 2030. Dilo tšeo di tlago pele ka go NDP ke go fokotša bohloki, tlhokego ya mešomo le tlhokego ya tekatekano.
1.18. Kabinete e ipiletša go Makala a setšhaba ka moka, go dikgwebo, go bašomi le go setšhaba sa badudi go raloka tema ya bona go tšwetše peleng ga boitšhupo bja NDP ka go gatelela go tsenya tirišong ga NDP ka go sepetša mmogo masolo ao a lego bohlokwa go phethagatša lenaneo le.
1.19. Kabinete e dirile mohlala wa go laetša boipiletšo bja gore makala ka moka setšhaba a šomiše boitšhupo bja NDP.
2. Diphetho tša kabinete
2.1. Kabinete e thekga Tona ya Dinamelwa, Mohumagadi Dipuo Peters, ge a laetše Bolaodi bja Bosetšhaba bja Maemakepe bja Transnet, go latela Karolo ya 79, karolwana ya (1) ya Molao wa Bosetšhaba wa Maemakepe wa 2005 (Molao wa bo 12 wa 2005), go fediša Tumelelano ya Tirišo ya Theminale go dumela Sekhwama sa Togamaano sa Makhura go šoma ka merwalo ya Gase ya Petroliamo ye e Dirilwego Seela ka Boemakepeng bja Saldanha Bay. Khirišo le laesentšhe ya bjale ya Dikhwama tša Togamaano tša Makhura le yona e tla katološwa ka mengwaga ya fasefase ye 25 go aba bonnete bja tša kgwebo le tša tshepedišo ya peeletšo ya go ya go ile ka lefapheng la oli le gase.
Se se sepelelana le dilo tša mmušo tšeo di tlago pele mabapi le Operation Phakisa ka ga Ekonomi ya Lewatle ye e golago le dinepo ka bophara tšeo di hlagišitšwego ka go NDP, go tšwetša pele kgolo ya ekonomi le go thuša ka tlhomo ya mešomo.
2.2. Kabinete e sedimošitšwe ka ga protšeke ya “Mešomo ya Tšhoganetšo” ya maemo Kelelatšhila ya Moepo wa Esiti ye e tsentšwego tirišong bjalo ka tharollo ya lebaka le lekopana ya phokotšo ya Kelelatšhila ya Moepo wa Esiti ka meepong ya gauta ka Witwatersrand.Tharollo ye ya lebaka le lekopana e tla tsenywa tirišong go latela ditšhišinyo tše di beilwego ke Komiti ya Ditona (IMC).
Ka ge re le naga ye e hlaelelago meetse, protšeke ya kelelatšhila ya Moepo wa Esiti e lebeletše kudu pabalelo ya meetse le go a šomiša gape, go realo e le go netefatša gore go ba le meetse a go nwa ao a hlwekišitšwego gabotse le go tlogela go tshepa fela meetse ao a hlwekilego ka mešomong ya ka diintastering. Godimo ga fao, protšeke ye gape e fokotša tšhilafatšo le diabe tše dingwe tše di sego tša loka.
2.3. Kabinete e dumeletše Molawana wa Bosetšhaba wa Kelelatšhila, wa 2016 gore o tsenywe tirišong. Se se latela nako ye ntši ye e tšerwego ge go rerišanwa go hwetša dikgopolo tša ba bangwe. Molawana wo beile go phela gabotse ga batho bjalo ka selo se bohlokwa ge go dirwa tlhabollo gomme o lebeletše bokamoso mabapi le go kaonafatša maemo a ditirelo, tlhabollo le theknolotši ya maleba go netefatša gore maphelo a bahloki a kaonafatšwa go ya go ile.
2.4. Kabinete e dumeletše go lokollwa ga pego ya Dipalopalo tša Bosetšhaba ka ga Bosenyi ya dikotara tša mathomo tše pedi tša 2016/17, ke Tona ya Maphodisa, Morena Nkosinathi Nhleko. Ditokollo tša dipego kotara ka kotar di kgontšha mmušo go hlokomela dinepišo tše bohlokwa, kudukudu go fokotšwa ga bosenyi bjo bošoro bjo go begilwego ka bjona, ka ge go hlagišitšwe ka go MTSF gomme tšona di ka šomišwa bjalo ka temošo ya ka pela ya go maatlafatša masolo a thibelo ya bosenyi le maano a dikgoro tša mmušo tše di fapafapanego. Tona Nhleko o tla lokolla dipalopalo tše tša bosenyi pele ga la 31 Pherekgong 2017.
2.5. Kabinete e dumeletše Pego ya Bobedi ya Naga ka ga go tsenywa tirišong ga Tšhata ya Afrika ka ga Ditokelo le Go Phela Gabotse ga Bana (Tšhata ya Bana) gore e romelwe go AU ka Pherekgong 2017.
Tšhata ya Bana e amogetšwe ke Mokgatlo wa Seboka sa Afrika ka 1990 gomme ke sedirišwa sa akaretšo seo se hlagišago ditokelo tša rena le go hlaloša melawana le maitshwaro a mang le mang mabapi le maemo a basadi. Pego ya Bobedi ya Naga e hlagiša kgatelopele ye e dirilwego ka ga go tsenywa tirišong ga melawana ya mmušo ka bophara le melao ya go tšwetša pele, go šireletša le go fihlelela ditokelo tša bana. Pego ye gape e lemoga maitapišo ao a tšwelago pele le ao a gatelago pele go maatlafatša go tsenywa tirišong ga mananeo le diprotšeke go tšwetša pele ditokelo tša bana.
2.6. Kabinete e sedimošitšwe ka ga dipoelo go tšwa Kopanong ya bo 17 ya Khonferentshe ya Dinagamaloko (CoP17) go leba Sebokeng sa Kgwebišano ya Boditšhabatšhaba ka ga Diphoofolo le Dimela tša Lešokeng tše di lego Kotsing (CITES), yeo monggae wa yona e bego e le Afrika Borwa go tloga ka la 24 Lewedi go fihla ka la 5 Diphalane 2016.
Dinagamaloko di dumelelane ka ga magato le ditiro tšeo di tlago phethagatšwa ka gare ga mošomo wa Seboka se go netefatša gore kgwebišano ya boditšhabatšhaba ya semolao e dula e tšwela pele go ya go ile le gore kgwebišano ye e sego molaong e a fedišwa. Dinagamaloko di dumelelane gape go lemoga gore batho ba swanetše go holega go tšhomišo ya go ya go ile ya methopo ya tlhago, go akaretšwa go tšwa go kwebišano ya boditšhabatšhaba ye e lego molaong.
2.7. Kabinete e dumeletše maemo a Afrika Borwa a ditherišano a Kopano ya bo 13 ya CoP go leba Sebokeng sa Diphedi tša Tlhago tša Mehutahuta (CBD COP13) le ditshepedišo tša sona go swarwa ka Cancun, Mexico go thoma ka la 4 go fihla ka la 17 Manthole 2016.
CBD COP13 e tla rerišana ka merero ye e latelago ye bohlokwa: Go Hloma Methopo; Go Tsenya Tirišong le Kopanyo ya Diphedi tša Mehutahuta ka gare le go putlaganya mafapha; le Diphedi tša Lewatleng le tša Lebopong.
2.8. Kabinete e sedimošitšwe ka ga kgatelopele ye e dirilwego ke mmušo go arabela ditlhaselo tša badudi ba dinaga tša ka ntle le go rarolla dilo tšeo di bakago ditlhaselo tše.
Ka ge o hlahlwa ke IMC ka ga Bofaladi, mmušo o tsentšwe tirišong Operation Fiela, yeo e beilego dikgaruru ka afse ga taolo. Go thoma ka la 1 Mosegamanye go fihla ka la 30 Lewedi 2015, masolo a 702 a dirilwe, gomme ona a feleleditše ka go golegwa ga batho ba 9 741 bao go bona ba 3 158 e bego e le badudi ba dinaga tša ka ntle.
Mošomo mabapi le seo se bakago ditlhaselo o laeditše gore go bile le phadišano ye e oketšegilego ka ga dibaka ka ekonoming, go methopo le ditirelo tša setšhaba gareng ga badudi ba dinaga tša ka ntle le maAfrika Borwa ao a hlokago ao a sa šomego bao ba dulago makheišeneng le mafelong a mekhukhung.
Go dumelelwa ga mafelelo ga Pampiri ya Ditherišano ka ga Bofaladi bja Boditšhabatšhaba go rulagantšwe gore go tla dirwa ka Hlakola 2017, gomme go tla akaretša molawana wa “Naga ya Mathomo ye e Bolokegilego” wo o tlago thuša go laola bafaladi le bao ba kgopelago tumelelo ya bofaladi. Kabinete gape e dumeletše Molaokakanywaphetošwa wa Bafaladi ka Lewedi 2015 gore o tle o hlagišwe ka Palamenteng gomme Kgoro ya Merero ya Selegae e rometše sengwalwa go Mokgatlo wa Dinaga tše di Hlabologago tša Borwa bja Afrika seo se laletšago gore go swarwe ditherišano ka ga ka fao go ka šongwago ka ga bofaladi ka mo seleteng se. Naga le yona e hweditšwe ka Lebombo, Mpumalanga ka 2015 go hloma mafelo a go šomela merero ya tša bofaladi kgauswi le mollwane.
2.9. Kabinete e sedimošitšwe ka ga go tsenywa tirišong ga Lenaneo la Tshekatsheko la Bosetšhaba leo le hlalošitšwego ka botlalo ka go Pego ya Ngwaga ka ngwaga ka ga Tshekatsheko ya 2016 go fihla ka 2017 gomme ya dumelela gape Leano la bo tshela la Tshekatsheko la Bosetšhaba la 2017 go fihla ka 2018.
Lenaneo la Tshekatsheko la Bosetšhaba le hlongwa semmušo mmušo ka bophara gomme le aga bohlatse bjo bo tletšego go latela ditshekatsheko tše 16 ka ga ekonomi: ditshekatsheko tše tshela ka ga temo/ dinagamagae; ditshekatsheko tše šupa ka ga madulo a batho le peakanyo ka ga bohlatse; ditshekatsheko tše hlano ka ga bana; le ditshekatsheko tše nne ka ga polokego (le go thoma ka ditshekatsheko tše pedi ka ga polokego).
Kabinete e gateletše gore dikgori di swanetše go aba ditšhelete tše di hlokagalago ka nepo ya tlhokomelo le tshekatsheko ye e šomago gabotse le ya go hloka mathata go netefatša gore mananeo a šoma gabotse le gore a hloke mathata.
2.10. Kabinete e sedimošitšwe ka ga dikutollo le ditšhišinyo go tšwa ka dinyakišišong tšeo di dirilwego ke Kgoro ya Tirelo ya Setšhaba le Taolo (DPSA) ka ga go fihlelelega ga mafelo a Thusong Service Centre, mafelo a go etelwa ke setšhaba a mmušo ao a abago tshedimošo le ditirelo go ditšhaba.
Dinyakišišo tše di šišinya gore go be le phatlalatšo ya mafelo a ka fao go lekanago le go beakanya mafelo a ditirelo a bjale a dikgoro tše bohlokwa go realo e le go oketša palo ya batho bao ba ka kgonago go fihlelela ditirelo, go fokotša bokgole le tšhelete ye ba e šomišago go tšea maeto a go ya go hwetša ditirelo; le go fokotša tlhokego ya peeletšo ya tlaleletšo ya mananeokgoparara. Godimo ga mafelo ao a lego gona a 197 a Thusong Centre, dinyakišišo di utollotše le go šišinya mafelo a mangwe a tlaleletšo a 67 fao phihlelelo ya ditirelo e swanetšego go kaonafatšwa go fihlelela dinyakwa tša setšhaba le go fokotša bokgole bja maeto go leba Mafelong a Ditirelo.
2.11. Kabinete e sedimošitšwe ka ga ditlhagišo tša taelo mabapi le tlhabollo ya bokgoni ya kgapeletšo, matšatši a tlhahlo ao a beilwego le dinyakwa tša godimodimo tša go tsena tša Tirelo ya Taolo ya Godingwana (SMS). Se se tla kaonafatša boleng bja methopo ya bašomi, e lego selo se bohlokwa ka bokgoning bja mmušo gore o phethagatše mošomo wa ona le go tsenya letsogo go nepišo ya NDP ya go aga mmušo wo o nago le bokgoni le wa tlhabollo.
2.12. Kabinete e dumeletše 2.5% ya peakanyoleswa ya tshenyegelo ya go iphediša maemong a meputso go tšwa go Khomišene ya Ditokelo tša Botho ya Afrika Borwa, go thoma ka la 1 Moranang 2016.
3. Melaokakanywa
Kabinete e dumeletše go tsebagatšwa ga Melaokakanywa ye e latelago ka Palamenteng:
3.1. Molaokakanywa wa Bosenyi bja Inthaneteng le Tšhireletšego ya Inthaneteng wa 2016, tirelo ya toka ya tša bosenyi ka ge go ukangwe ka go NDP, ka go lwantšha bosenyi bja inthaneteng, go hloma bokgoni bja go šomana le tšhireletšo ya inthaneteng le go šireletša mananeokgoparara a tshedimošo ye bohlokwa.
O tsenya letsogo mabapi le go aga ditšhaba tše di bolokegilego ka ge go ukangwe ka go NDP. Mabapi le se, mmušo o ikgafile go tsenya tirišong magato a go aga boitshepo le tshepho ka tšhomišong ye e bolokegilego ya Ditheknolotši tša Kgokagano ya Tshedimošo.
3.2. Molaokakanywa wa Dikgorotsheko tša Setšo wa 2016, o tsenya letsogo ka go phethagatšeng ga mmušong wa tlhabollo, wo o nago le bokgoni le wa maitshwaro ka go laola tema le mešomo ya sehlongwa sa boetapele ba setšo ka go rarolleng ga dithulano, go latela Molaotheo wa Afrika Borwa.
Se se tla kaonafatša phihlelelo go ditirelo tša toka go bohle ka nepo ya go tšwetša pele tirišano ya setšhaba.
3.3. Molaokakanywaphetošwa wa Tshepedišo ya tša Bosenyi wa 2016, wo o fetošago Molao wa Tshepedišo ya tša Bosenyi wa 1977 (Molao wa 51 wa 1977).
Diphetošo tše di fa dikgorotsheko boitaolo bjo bogolo ge di efa ditaelo mabapi le dihlopha tše di lego kotsing, e lego batho bao ba fokolago monaganong. Dikgorotsheko gape di tla thušwa go tšea diphetho tšeo di nepagetšego ka semolao le ka tshepedišo tšeo di theilwego go dipego tša sehlopha sa ditsebi seo se kgethilwego ka fao go nepagetšego.
4. Ditiragalo tše di tlago
4.1. Mopresidente wa Zambia Edgar Lungu o Ketelong ya Semmušo ka Afrika Borwa go thoma ka la 8 go fihla ka la 9 Manthole 2016. Go emetšwe gore Khomišene ya Mohlakanelwa ya sa Ruri gareng ag dinaga tše ka bobedi e hlongwe semmušo, yeo e tlago hlokomedišiša Tumelelano ya Kakaretšo ya 1996 le Kwano ka ga Maikemišetšo ya 1999 ye e feletšago ka ditumelelano tša dinaga tše ka bobedi.
Dinaga tše ka bobedi di na le dkamano tše botse tša ekonomi, gomme Zambia e tšwela pele go ba ye nngwe ya dinaga tše tharo tše di etilego pele tše di gwebišanago le Afrika Borwa ka khontinenteng ya Afrika.
Diromelwantle tša Afrika Borwa tšeo di rometšwego ka Zambia ka 2014 e bile R29.5 pilione, mola diromelwantle tša Zambia go tsena ka Afrika Borwa di fihlile go R3.6 pilione.
4.2. Kabinete e dumeletše Afrika Borwa go ba monggae wa Samiti ya Theknolotši ya Dikgokagano tša Tshedimošo ka Afrika tša 2017 ka go dirišana le AfricanBrains ka Mosegamanye 2017. Samiti ye e tla etwa pele ke Kgoro ya Dikgokagano tša Megala le Ditirelo tša Poso.
4.3. Ka la 9 Manthole 2016, mmušo wa rena ka go dirišana le Kantoro ya Mokgatlo wa Dinagakopano (UN) ka ga Diokobatši le Bosenyi le Yunibesithi ya Afrika Borwa, di tla re gape tša keteka Letšatši la Boditšhabatšhaba la Twantšho ya Bosenyi ka fase ga morero wa: “Re Kopane Kgahlanong le Bomenetša”, wo o sepelelanago le NDP go maatlafatša go kgatha tema ga badudi ka mafolofolo bao ba tlago dirišana le mmušo ka ntweng kgahlananong le bomenetša.
Go tloga ka 2014 re netefaditše gore go sekišwa le go bona molato palomoka ya batho ba 90 le dihlongwa tša semolao ka lebaka la ge di dirile bomenetša le merero ya go amana le bomenetša. Ba masometharopedi e bile melato yeo tšhelete ye e bego e amaga e bilego R5 milione go ya ka molato o tee gomme a ka moka e file go R3.8 billion. Batho bao ba šetšego ba 58 bao ba bonwego molato ba bile ba ditšhelete tša ka fase ga R5 milione ka molato o tee, palomoka ya tšhelete ye e amegilego e fihlile go R188 milione.
Ka yona nako yeo, re ile ra kgona go hwetša ditaelo tša go tswalela diakhaonte tše 871 gomme palomoka ya tšhelete ya tšona ya ba R7.65 pilione gammogo le ditaelo tša go amoga/tšeela dithoto tše 1 089 tša boleng bja R2.86 pilione.
Bomenetša bo a rarollwa ka mekgwa ya maleba, ye e akaretšago: Melawana ya Maitshwaro go Bašomi ba Mmušo; go hlongwa ga Makala ao a kgethegilego a twantšho ya bomenetša a go swana le Lekala la Bosenyi bjo bo Rulagantšwego la Tirelo ya Maphodisa ya Afrika Borwa (SAPS); Tirelotaolo ya Dinyakišišo tša Bosenyi bjo bo Beilwego pele; Lekala leo le Kgethegilego la Bosenyi bja Kgwebo la Tirelotaolo ya Bosekiši bja Bosetšhaba; Lekala la go Amoga Dithoto le Tirelo ya Bohlodi bja Tshepedišo ya Ditšhelete. Maitekelo a thekgwa ke Dikgorotsheko tše di Kgethegilego tša Bosenyi le go hloma ga megala ya go se lefelwe ya twantšho ya bomenetša ya bosentšhaba le ya makala.
4.4. 2016 ke ngwaga wa bo 20 wa segopotšo sa go saena Molaotheo wa Repabliki ya Afrika Borwa wa 1996 bjalo ka molao ke Mopresidente wa peleng Nelson Mandela ka Sharpeville ka la 10 Manthole 1996.
Molaotheo o beile motheo wa setšhaba sa temokrasi le sa go hloka sephiri seo go sona mmušo o theilwego go thato ya batho. Ke setšweletšwa sa tshepedišo ye telele ya ntwa le ditherišano tša mekgatlo ya dipolotiki ye mentši fao e lego gore boradipolotiki, boramolao le baemedi ba setšhaba ba kgathago tema. E bonwa bjalo ka ye nngwe ya melaotheo yeo e gatetšego pele le ye e tlišago diphetogo lefaseng ka bophara.
Go keteka segopotšo sa ngwaga wa bo 20 ka fase ga morero wa “Re keteka mengwaga ye 20 ya Molaotheo – re fetoša setšhaba le go kopanya setšhaba”, mmušo o tla tsenela ditherišano tše mmalwa le mmušo le mananeo go oketša temošo le tsebo ya Molaotheo, its mehola ya yona le ditokelo tša botho. Tiragalo ya bosetšhaba e tla swarwa ka Lepatlelong la George Thabe ka Sharpeville ka Mokibelo wa la 10 Manthole 2016.
4.5. Tiragalo ya bosetšhaba ya go keteka Letšatši la Poelano ka Labohlano la 16 Manthole 2016 ka fase ga morero wa “Re fediša Karogano go fihlelela Setšhaba seo se Hlokago Semorafe”, e tla swarwa ka Lebaleng la Gopane Black Aces, ka Zeerust ka Leboa Bodikela.
4.6. Kabinete e lebiša ditakaletšo tša mahlatse le mahlogonolo go maAfrika Borwa ka moka mo sehleng se se tlago sa matswalo a Morena. Re ipiletša go maAfrika Borwa a gaborena go thuša batho le malapa ka metseng ya gabobona, kudukudu bana, batšofadi le bagolofadi.
4.7. Tsebišo ye e dirilwego ke SAPS ya gore mafelo a mabenkele a tla bewa pele mo sehleng sa matswalo a Morena e tšwela pele go netefatša gore maAfrika Borwa a bolokegile le gore a ikwa a bolokegile. Go romela ga maloko a maphodisa le bao ba sa hlahlwago ka mafelong a mabenkele a mehutahuta go bopa karolo ya mokgwa wa Re Boela Morago go Metheo wa SAPS go kaonafatša go bonagala ga maphodisa, go maatlafatša mošomo wa maphodisa le go lwantšhwa bosenyi bjo bo fapafapanego bjo bo felago bo hlatloga ka sehleng sa matswalo a Morena.
Kabinete e ipiletša go maAfrika Borwa ka moka, go sepelelana le maikarabelo ka moka ao a hlagišitšwego ka go NDP, go ba karollo ya tharollo le go netefatša gore go ba le sehla sa matswalo a Morena seo se bolokegilego le sa boipshino go bohle.
Ge maAfrika Borwa a tsena tseleng go etela bao ba ba ratago le maloko a lapa, le kgopelwa go ntšha mahlo dinameng le go netefatša gore difatanaga di loketše tsela. Go obamela lebelo leo le beilwego, go apara mapanta a polokego le go se otlele re tagilwe ke dilo tšeo di sa kgopelwego go netefatša polokego ya rena le polokego ya batho ba bangwe kgauswi le wena.
Ge re dutše re ipshina ka lebaka la nako la sehla sa matswalo a Morena se se tlago, le kgopelwa go tšwela pele go šomiša meetse ka bohlale le gabotse ka ge meetse a tšwela pele go ba methopo wo o hlokagalago.
5. Ngwaga wo o fetilego
Mo ngwageng wo o fetilego go bile le maitekelo a mmalwa a dipeeletšo ao a tsebišitšwego ka mo nageng, e lego seo se laetšago boitshepo bja setšhaba sa boditšhabatšhaba sa dipeeletšo ka ekonoming ya Afrika Borwa. Se se tšwela pele go laetša gore naga y arena e tseleng ya go kaonafala ebile e tšwela pele go ba lefelo la dipeeletšo tše di fapafapanego. Go tsenywa tirišong ga Leano la Dintlha tše Senyane, MTSF le ditsenogare tša go swana le Operation Phakisa di re beile maemong a godimo gore re fihlelele Nepo ya 2030 ya NDP.
Re hlomile dibaka tše diswa tša kgwebišano tšeo di ikemišeditšego go bula phihlelelo ya mebaraka le go dira gore dikamano tša bjale tša ekonomi di tsenelele. Se se tsentšwe tirišong ka dikopano tše di swerwego gareng ga ditheo tše pedi go lebeletšwe kudu Ditona tša Mmušo, dikopano le bao ba ka beeletšago, ditherišano le Makgotla a Kgwebo ao a fapafapanego gammogo le go kgatha tema ka dipontšhong tša bosetšhaba le ka ditiragalong tša go tšwetša pele boeti.
Masolo a a bile le dithekišo tšeo di oketšegilego tša diromelwantle tšeo di tšweleditšwego tša boleng bo bo tsentšwego ka R 1.2 pilione gomme se se tliša palomoka ye e hweditšwego mo ngwageng go R3.8 pilione. Godimo ga fao, ditseno tša Peeletšothwii ya Dinaga tša ka ntle (FDI) di emetše bokgoni bja FDI bja R13.1 pilione kudukudu ka lefapheng la enetši le la dikhemikhale. Se se tliša palomoka ya bokgoni bja FDI bja 2016 go R30 pilione.
Boeti bja boditšhabatšhaba bo tšwela pele go ba karolo ye bohlokwa ya masolo a rena a boamogedi ka ga boeti, go tsenya letsogo ka go hlomeng ga mešomo le ka go kgolo ya ekonomi. Dipalopalo tša mabapi le go goroga ga baeti go ile godimo ka 14%, 8% ka 2016 ge go bapetšwa le nako ye ka 2015. Palomoka ya tšhelete ya peeletšothwii ye e ka bago R39.3 pilione e fihleletšwe mo dikgweding tša mathomo ka 2016, e lego seo se tsenyago letsogo go tlhomo ya mešomo le go tšwetša pele ekonomi ya ka nageng. Tshedimošo ye e tiišetša gore Afrika Borwa e tšwela pele go ba lefelo leo le etelwago la go tuma go baeti ba boditšhabatšhaba.
Bjalo ka karolo ya Leano la Mananeokgoparara la Bosetšhaba re bone dipeeletšo go mananeokgoparara a thuto, a maphelo, meetse, enetši le dinamelwa. Gomme ka moka ga ona a hlomile mešomo le go kaonafatša maphelo a batho ba rena. Go bea sekeng kabo ya mohlagase go matlafaditše kabo ya mohlagase ye e tshephagalago ka Afrika Borwa.
Ditherišano tše di fapafapanego ka ga lenaneo la boditšhabatšhaba di feleditše ka go saenwa ga dimemorantamo tša kwešišano gomme le ditumelelano di ile tša saenwa. Se se šoma bjalo ka selo se bohlokwa go masolo a tlhabollo ya ekonomi le go fihlelela dinepo tša rena a NDP.
Re swere Dikgetho tša Mebušo Selegae tše di atlegilego gomme ra swara gape, ka moya wa Botho, ditiragalo tše kgolo tša mehutahuta. Tšona di akareditše: AfricaCom; Seboka sa Pušo ya Inthanete sa Afrika; COP17) go leba Kwanong ka ga Kgwebišano ya Boditšhabatšhaba ka ga Diphedi tše di lego Kotsing tša Diphoofolo le Dimela tša Nageng (CITES); Khonkrese ya Boditšhabatšhaba ya bo 35 ka ga Thutaswika; Khonferentshe ya Boditšhabatšhaba ya bo 21 ya AIDS le tše dingwe tše ntši. Afrika Borwa e fetogile naga ya boeti ya boditšhabatšhaba.
Kabinete e thabile ge baithuti ba bantši ka dihlongweng tša thuto ya godingwana nageng ka bophara ba arabetše bokaone go boipiletšo bja gore ba boloke lenaneo la thuto la ngwaga wa 2016 ebile e reta diketekete tša baithuti bao ba ngwadilego ditlhahlobo tša bona tša mafelelong a ngwaga.
Dihlopha tša rena tša dipapadi tša bosetšhaba le boradiatleletiki ba išitše folaga ya naga y arena godimo k age bašomile gabotse ka dipapading le ka moya wa bona ka Dipapading tša Diolimphiki tša 2016 tša Rio gammogo le ka dipapading tše dingwe. MaAfrika Borwa a re hlohleleditše ka mafapheng ao a fapafapanego ka bokgoni bja bona le ditalente gomme ba hweditše difoka tše di fapafapanego tša bosetšhaba le tša boditšhabatšhaba. Afrika Borwa ke naga ye e thopago.
6. Melaetša ya kwelobohloko le ya ditebogišo
Kabinete e lebogiša:
6.1. Sehlopha sa Springbok Sevens ge se išitše folaga ya naga godimo ka go thopa Dipapadi tša HSBC World Rugby Sevens ka Dubai.
6.2. Mohlahli wa Diolimphiki makga a mabedi, Roger Barrow, yo a filwego sefoka sa Mohlahli wa Lefase wa Ngwaga wa Rowing wa 2016 ke Mokgatlo wa Boditšhabatšhaba wa Rowing (Federation Internationale des Societes d'Aviron).
6.3. Mopresidente yo a kgethilwego Adama Barrow, yo a kgethilwego bjalo ka Mopresidente yo moswa wa Gambia gomme o na le tshepho ya gore ditherišano tša ka moso di tla hola dinaga tše ka bobedi.
Mahloko:
6.4. Kabinete e ba le Mopresidente Zuma ge a lebiša mahloko go batho ba Cuba ka go hlokofaleng ga Mopresidente wa bona wa peleng le mogale wa ntwa ya tokologo El Commandante Jefe Fidel Alejandro Castro Ruz, yo a gafetšego bophelo bja gagwe go tokologo le boipušo. Mopresidente o bile yo mongwe wa Dihlogo tša Dinaga le Mmušo go bao ba memilwego go bolela tirelong ye e kgethegilego yeo e swerwego ka Cuba. Castro o ile a tšea maimo kgahlanong le bokoloniale ka khontinenteng ya Afrika le go raloka tema ye bohlokwa go tšwetše peleng ga ntwa ya go lelwa tokologo ya Afrika Borwa.
6.5. MaAfrika Borwa ka moka a laletšwa go laetša lerato go batho ba Cuba ka go saena dipuku tša mahloko tšeo di beilwego ka Union Buildings ka Pretoria, Tuynhuys ka Cape Town le ka dikantorong tša Ditonakgolo ka diprofenseng ka moka.
6.6. Kabinete e lebišitše mahloko go mmušo le go batho ba Federative Republic of Brazil, kudukudu go ba lapa, bagwera le bašomimmogo ba batswasehlabelo ka moka ba sefofane seo se šwahlametšego ka dithabeng tša Colombia. Kabinete e lakaletša bao ba phologilego gore ba fole ka pela.
6.7. Kabinete e lebiša mahloko a yona ka ga go hlokofala ga mogale wa ntwa ya tokologo, Riot Makhomanisi Mkhwanazi, yo gape a abetšwego Sefoka sa Mendi for Bravery ka ga seabe sa gagwe ka tokologong ya naga.
6.8. Kabinete e lebiša mahloko go ba lapa le bagwera ba seopedi sa mmino wa Sedumedi seo se thopilego difoka tše ntši Sifiso Ncwane, yo e bilego yo mongwe wa diopedi tše kaone tša mmino wa sedumedi tšeo Afrika Borwa e kilego ya ba le tšona.
Kabinete e leboga:
6.9. Maloko a kgašo ka ga tema ya bona ya go netefatša gore diphetho tša Kabinete di tsebišwa maAfrika Borwa gore ba kgone go kgatha tema ka ditherišanong tša setšhaba ba na le tsebo.
6.10. baithaopi le mekgatlo ye e sego ya mmušo ge ba file ba bangwe thušo mafapheng ka moka a bophelo, ka moya wa makgonthe wa Botho.
6.11. kgwebo le badirišani ba mekgatlo ya bašomi ka ga karolo ye ba tšwelago pele go e raloka go netefatša gore Afrika Borwa e na le kgonagalo ya go ba le kgolo ya ekonomi ye e lekanyago bohle.
6.12. maAfrika Borwa ka moka bao maphelong a bona a ka mehla ba ralokago tema ya bona go aga Afrika Borwa ye e lego ya bohle.
7. Bao ba thwetšwego mešomong:
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefaletšwa ka maleba.
7.1. Morena Alvin P Rapea bjalo ka Mongwaledi wa Maphodisa.
7.2. Mohumagadi MS Bronkhorst bjalo ka Mohlankedimogolo wa Mešomo ka Kgorong ya Bašomi.
7.3. Morena D Mashitisho bjalo ka Molaodipharephare (DG) wa Kgoro ya Meetse le Kelelatšhila.
7.4. Mohumagadi L Shange bjalo ka Motlatšamolaodipharephare: Taolo ka go Kgoro ya Tirelo ya Setšhaba le Taolo (DPSA).
7.5. Mohumagadi TA Fosi bjalo ka Molaodikakaretšo: Taolo ya Togamaano ka Lefapheng la Dikgatišo tša Mmušo.
7.6. Ngaka Valanthan Munsami bjalo ka Mohlankedimogolophethiši (CEO) wa Setheo sa Bosetšhaba sa tša Lefaufau sa Afrika Borwa.
7.7. Balaodi bao e sego ba khuduthamaga ka go Lekgotla la SENTECH:
a) Mohumagadi Ntombizodwa Petunia Mbele (o thwetšwe leswa);
b) Mohumagadi Reitumetse Jacqueline Huntley (o thwetšwe leswa); le
c) Mohumagadi Lungile Myrtle Ndlovu.
7.8. Mohumagadi NJ Dewar bjalo ka Mohlankedimogolo wa Ditšhelete wa Tirelo ya Diposo ya Afrika Borwa.
7.9. Maloko ao a sego a khuduthamaga go Lekgotla la Setheo sa Mmušo sa Theknolotši ya Tshedimošo:
a) Morena Zukile Nomvete (o thwetšwe leswa ebile ke Modulasetulo);
b) Mohumagadi Seadimo Hessie Chaba (o thwetšwe leswa);
c) Morena Graeme Alvan Victor (o thwetšwe leswa);
d) Mohumagadi Nokuzola Nelly Ehrens;
e) Morena Mahomed Talib Sadik;
f) Mohumagadi Phuti Matlala;
g) Mohumagadi Nelisiwe Magubane;
h) Moatbokheiti Ndumiso Mahlangu;
i) Ngaka Vuyokazi Felicity Mahlati;
j) Morena Nkhangweleni Walter Mudau (moemedi wa DPSA); le
k) Morena Job Stadi Mngomezulu (moemedi wa Kgoro ya Ditšhelete).
7.10. Maloko ao a sego a khuduthamaga go Lekgotla la Setheo sa Tirelo ya Bohle le Phihlelelo sa Afrika Borwa:
a) Mohumagadi Mawethu Cawe (Modulasetulo);
b) Morena Xola Gladman Stock;
c) Mohumagadi Jabulile Nkosi; le
d) Morena Linda Cecil Nene.
7.11. Sekhwama sa Enetši sa Bogareng (SOC) LTD:
a) Morena Luvo Lincoln Makasi (Modulasetulo);
b) Morena Mosimaneotsile Jim Besnaar; le
c) Morena Neville Israel Mompati.
7.12. Setheo sa Bosetšhaba sa Bolaodi ba Enetši sa Afrika Borwa:
a) Morena Christopher Forlee (bjalo ka CEO le leloko la dinako ka moka la bolaodi).
7.13. Koporase ya Enetši ya Nyutleleara ya Afrika Borwa:
a) Morena Phumzile Tshelane (o thwetšwe leswa bjalo ka CEO);
b) Ngaka Gregory Jerome Davids; le
c) Morena Samuel Matlobela Sekgota.
7.14. Maloko a Lekgotla la Sehlongwa sa Bosetšhaba sa Tahlo ya Ditlakala tša Radioekthibi:
a) Morena Tshepo Mofokeng (Modulasetulo);
b) Morena Luvuyo Mkontwana (Motlatšamodulasetulo);
c) Morena Trevor Mark Gordan;
d) Ngaka Barry Kistnasamy;
e) Mohumagadi Mbali Ndlovu;
f) Morena Lebohang Sam Moleko;
g) Mohumagadi Lerato Makgae; and
h) Moatbokheiti Mothusi Lucas Tsineng.
7.15. Maloko a Lekgotla la Bosetšhaba la Bolaodi bja Nyutleleara:
a) Ngaka Thapelo Motshudi (Modulasedtuilo ebile o thwetšwe leswa);
b) Ngaka Pamela Zibuyile Dube (Motlatšamodulasetulo);
c) Moampasatara Mochubeloa Jacob Seekoe;
d) Morena Abraham Pieter Le Roux;
e) Mohumagadi Phoibe Elsie Monale;
f) Morena Protas Thamsanqa Phili;
g) Mohumagadi Bridgette Motshidisi Mokoetle;
h) Morena Jeffrey Leaver (o thwetšwe leswa);
i) Ngaka Bethuel Sehlapelo (o thwetšwe leswa);
j) Morena Kabelo Samuel Kakoma (o thwetšwe leswa); le
k) Mohumagadi D Bendeman (moemedi go tšwa go Kgoro ya Merero ya Tikologo).
7.16. Morena Siyabulela Tsengiwe bjalo ka Mokhomišenaremogolo wa Khomišene ya Boditšhabatšhaba ya Taolo ya Kgwebišano.
7.17. Maloko ao a sego a khuduthamaga go Lekgotla la Koporasetaolo ya Sephethephethe sa Tseleng:
a) Morena Zola Malvern Percival Majavu (o thwetšwe leswa ebile ke Modulasetulo);
b) Mohumagadi Thembeka Mdlulwa (o thwetšwe leswa);
c) Mohumagadi Pinkie Mathabathe (o thwetšwe leswa);
d) Mohumagadi Daphline Harridene Charlotte-Ann Ewertse (o thwetšwe leswa);
e) Morena Thulani Matiki Norman Kgomo (o thwetšwe leswa);
f) Moprofesara Maredi Ivan Mphahlele;
g) Mohumagadi Thandi Clarah Thankge; le
h) Ngaka Eddie Mogalefi Thebe.
7.18. Kgorotsheko ya Boipelaetšo ya Lekgotla la Difilimi le Phatlalatšo:
a) Mohumagadi Nonkoliso Isabela Sigcau;
b) Mohumagadi Nonduduzo Samukelisiwe Kheswa;
c) Moatbokheiti Thembelihle Pretty Mapipa-Ndlovu;
d) Mohumagadi Manko Talitha Tsoehlisi;
e) Morena Sizwe Lindelo Snail;
f) Morena Lutendo Joy Malada;
g) Moprofesara Adelaide Simangele Verah Magwaza;
h) Morena Christopher Mamathuntsha; le
i) Ngaka Mbulaheni Mulaudzi.
7.19. Morena PK Legodi bjalo ka CEO ya Lepelle Northern Water.
7.20. Maloko a Lekgotla la Tirelotaolo ya Intasteri ya Tšhireletšo ya Phraebete:
a) Morena Humphrey Nhlanhla Ngubane;
b) Morena Zwile Zulu;
c) Morena Methews Thembinkosi Oliphant; le
d) Majoropharephare Cynthia Lindiwe Pilison.
Dipotšišo:
Morena Donald Liphoko
Mogala: 082 901 0766
