Isibawo sesabelo sabarhali bezepi

Okuphathelene
Kumele wenzeni
Isikhathi esibekiweko
Kubiza malini
Amaforomo okumele uwazalise
Ngubani okumele umthinte

 

 

Okumele ukwazi ngomrholo wabomakadebona bepi

Nangabe bewulisotja elalwa ePini yokuThoma yePhasi ka-(1904 – 1918); iPi yesiBili yePhasi ka-(1939-1945), epini yakwa Zulu ngo (1906) namkha iPi ye-Korean begodu awukghoni ukuzondla ungenza isibawo somrholo wabomakadebona bepi. 

Uzokwazi bunjani bonyana uyafaneleka?

Kumele:

  • ube sisakhamuzi seSewula Afrika namkha ube sisakhamuzi sasafuthi
  • ukuba uhlala eSewula Afrika
  • ube neminyaka ema-60  namkha ngaphezulu namkha ube ngorholopheleko
  • ukube walwa ePini yesiBili yePhasi namkha ye-Korea
  • asikho isabelo semali ositholako njenganje
  • akuba awuhlali endaweni / esikhungweni sombuso
  • awurholi imali engaphezulu kuka -R 86 280 ngomnyaka namkha ube nepahla ebiza imali engaphezu kuka -R172 560 nangabe awukatjhadi.
  • Nangabe utjhadile, ingeniso yenu ehlangeneko ayingabi ngaphezu kuka -  R 1 227 600  ngomnyaka begodu nobabili nomlinganakho akukameli nibe nepahla ebiza ngaphezu kuka  R 2 455 200.

Tjheja: nangabe uhlala endlini ekungeyakho namkha yomlingani wakho, inani lendlu leyo alithathelwa phezulu ngonobangela wokuhlolwa kobujamo beemali zomndeni (means test).

Uzakuthola malini?

Inani eliphezulu ozalithola kusukela yi- R 2 200 ngenyanga.

Uzakubhadalwa bunjani?

i- South African Social Security Agency (SASSA) izakubhadala umrholo wakho ngaleziindlela eziilandelako:

  • Iyikhetjhi endaweni ebekelwe lokho ngelanga elithileko
  • Izakufakwa ebhanka yakho, kufaka nebhanka yePosini (ibhanka ingakudosela imali yokukusebenzela)
  • Eenkhungweni ezilawula isabelo isib. Ihlangano yezehlalakuhle.

Tjheja: Nawungakghoniko ukuyozithathela imali ngokwakho, ungakhetha umuntu ozokuthathela umrholo lowo.

Umrholo wakho ungabuyekezwa nini?

I-SASSA izithathela isiqunto sokobanyana sibuyekeza nini umrholo wakho. Ingeniso yakho nawuthoma ukwenza isibawo somrholo  ngiyo ezakuba sisekelo sokubuyekeza. Uzakwaziswa eenyangeni ezintathu lapho isibuyekezo sizokwenziwa ngaso namkha ilanga lokuphela kwesitifiketi somrholo. Nawuthola imali yakho ebhankeni, esikhungweni namkha uthathelwa ngomunye kumele uzalise isitifiketi sokobana usaphila ema-ofisini we-SASSA qobe mnyaka.  

Umrholo wakho uzakujanyiswa nini?

Lokhu okulandelako kungenza umrholo wakho ujanyiswe:

  • ubujamo bakho nabungatjhuguluka
  • imiphumela yokubuyekezwa kwaso
  • nawungabambisaniko nakubuyekezwa umrholo wakho
  • nawukhwabanisako namkha ungaziphathi kuhle
  • nangabe kube nobutjhapha nawunikelwa isabelo leso kokuthoma.

Umrholo wakho ungaqintelwa phakathi nesikhathi?

Umrholo ungaqintelwa nawu:

  • hlongakalako
  • nawuhlala esikhungweni sombuso
  • nangabe awuthathi imali yakho iinyanga ezintathu ezilandelanako.
  • nawungaphandle kwenarha.

Nangabe ungumemukeli uthathwa esikhungweni esinekontraga nombuso ukuze atlhogonyelwe khona, isabelo sakhe sizokwehliswa ngamaphesente ama-25 yenani lemali yesabelo sokutlhogomela kusukela enyangeni yesine ngemva kokuthathwa kwakhe esikhungweni leso. Isabelo esiphunguliweko singabuyiselwa ekanyeni kusukela ngelanga lelo umemukeli aphuma esikhungweni leso.

Kumele wenzeni

  • Iya ema-ofisini wakwa- South African Social Security Agency (SASSA) aseduze nawe bese uphatha lokhu okulandelako:
    • Ube nomazizi oneenomboro ezi-13:
      • kumele uzalise i-avidavidi eforomeni elisezingeni lakwa-SASSA phambi kukaKomtjhinara wokuFungisa ongasisisebenzi sakwa-SASSA
      • kumele ulethe isitatimende esifungelweko esisayinwe mumuntu osesikhundleni (njengekhansela, umrholi wendabuko, isisebenzi sezehlalakuhle, umfundisi namkha uphrinsipali wesikolo) ongakwazi ukufakazela igama kunye neminyaka yakho
      • isitjengiso sokobanyana wenze isibawo sikamazisi namkha isitifiketi samabeletho kumNyango wezeKhaya. 
    • umazisi wesikhatjhana okhitjhwe mNyango wezeKhaya (nakukghonakalako)
    • isitjengiso sokusebenza epini; isib. Isitifiketi somsebenzi
    • nawungaphasi kweminyaka ema-60, iripoti yokuhlolwa kwezokwelatjhwa efakazela bonyana angekhe wakwazi ukusebenza.
    • isitjengiso ngobujamo bomtjhado nangabe.
      • awukatjhadi, kumele kube ne-avidavidi etjhoko bonyana awukatjhadi
      • nawutjhadileko, kube nesitifiketi somtjhado kunye nomazisi womlingani wakho
      • nawutlhalileko, umlayelo wokutlhalana
      • umlingani wakho uhlongakele, isitifiketi sokuhlongakala somlingani wakho.
    • nangabe uqatjhiwe namkha umlingani wakho kumele ulethe isitjengiso somrholo
    • nangabe awusebenzi, incwadi ehlaza yesiKhwama seTjhorensi yokungaSebenzi (Unemployment Insurance Fund (UIF) namkha isitifiketi sokukhitjhwa emsebenzini esivela kumqatjhi wakho wangaphambilini
    • nawune akhawundi yebhanka, kumele ulethe isitatimende sebhanka seenyanga ezintathu
    • nangabe unemali oyisisileko, ilwazi malungana namakonyana kunye nalokho okutholako emalini leyo.

Tjheja: Nangabe uluphele khulu namkha uyagula angekhe ukwazi ukukhamba ngeenthuthi uye ema-ofisini uyokwenza isibawo, umngani namkha isihlobo singakwazi ukukwenzela isibawo. Umuntu loyo kumele aphathe incwadi evela kuwe namkha/begodu nencwadi evela kudorhodere efakazela ukungakghoni kwakho ukukhamba.

  • Zalisa iforomo lesibawo phambi kwesiphathiswa sakwa- SASSA (tjheja ngombana nguwe namkha isiphathiswa sakwa-SASSA abangazalisa iforomo lesibawo).
  • Uzakunikelwa iresidi. Ibeke ngombana isitjengiso sokobanyana wenze isibawo.
  • Nangabe ufuna ukubhadalwa ngekhetjhi, isiphathiswa sakwa-SASSA sizakunikela ilanga okumele ubuye ngalo begodu kumele uze uphethe ini.

Kwenzekani isibawo sakho nasingakaphumeleli?

Nangabe isibawo sakho asikaphumeleli, i-SASSA izakwazisa ngokukutlolela unobangela owenze isibawo singaphumeleli.

Nawungavumelaniko nesiqunto leso ungathintana noNgqongqotjhe wezokuThuthukiswa komPhakathi ema-ofisini wesitjhaba wezokuThuthukiswa komPhakathi. Ungadlulisa isililo leso emalangeni ama-90 ngemva kokuthola ipendulo yokungaphumeleli kwesibawo sakho.

Isikhathi esibekiweko

  • Kungathatha iinyanga ezintathu ukusebenzana nesibawo sakho.
  • Nangabe isibawo sakho samukelwe, uzakubhadalwa kusukela ngelanga owenza ngalo isibawo.

Kubiza malini

Umsebenzi lo uwenzelwa simahla.

Amaforomo okumele uwazalise

Amaforomo wokwenza isibawo akatholakali ku-inthanethi. Ungawathola ema-ofisini aseduse nawe wevikeleko lomphakathi social security (SASSA).

Ngubani okumele umthinte

South African Social Security Agency (SASSA)

 

SASSA Toll free: 0800 60 10 11
Email:  GrantEnquiries@sassa.gov.za  

Share this page